Vukati a byi nge tsakisi loko vanhu va ehleketelelana ni ku nga tshembani. U nga swi papalata njhani ku va ni vukwele ku nga ri na xivangelo?

Eka nhlokomhaka leyi

•  I yini vukwele?

•  I yini leswi vangaka vukwele lebyi nga bohiki?

•  U nga byi lawula njhani vukwele bya wena?

•  Loko nkataku a ri na vukwele

•  Swivutiso leswi vatekani va nga bulaka hi swona

 I yini vukwele?

 Rito “vukwele” ri ni tinhlamuselo to hambana. Eka nhlokomhaka leyi, ri vula ndlela leyi hi titwaka hayona loko hi tshemba leswaku munhu un’wana u rhandza munghana wa hina wa vukati kumbe munghana wa hina wa vukati u sungula ku rhandza munhu un’wana. Hi nga ha twa onge vukati bya hina bya tsekatseka. Loko sweswo swi ri tano, swi fanerile leswaku u va ni vukwele. Phela, vukati byi endla leswaku vanhu vambirhi va namarhelana naswona vatekani va fanele va endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va byi sirhelela.

 Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “A va ha ri vambirhi, kambe i nyama yin’we. . . . Leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.”—Matewu 19:6.

 “Loko vukati bya wena byi ri ekhombyeni, vukwele byi nga fanisiwa ni alamu ya ndzilo leyi ku byelaka ku u le khombyeni naswona u fanele u teka goza.”—Benjamin.

 Hambiswiritano vukwele lebyi nga bohiki, byi fambisana ni ku ehleketelela ni ku chava loku nga riki na vumbhoni. Rirhandzu ra xiviri ri hi sirhelela eka vukwele byo tano lebyi nga ni khombo. (1 Vakorinto 13:4, 7) Dokodela Robert L. Leahy u tsale a ku: “Swiendlo leswi vangiwaka hi vukwele lebyi nga bohiki swi nga onha vukati lebyi mi lavaka ku byi sirhelela.” a

 I yini leswi vangaka vukwele lebyi nga bohiki?

 U nga ha va ni vukwele lebyi nga bohiki loko u tshame u kanganyisiwa hi khale ka nkataku. Kumbexana vatswari va wena va dlaye vukati hileswi un’wana wa vona a nga tshembekangiki naswona u chava leswaku ku ta endleka leswi fanaka ni le ka bya wena.

 “Papa a a nga tshembekanga eka mhani loko ndza ha ri ntsongo, kutani eka mina a ku ri xiphiqo ku tshemba vanhu van’wana. Swi tshamela ku ndzi dya naswona swa ndzi tikela ku tshemba nuna wa mina.”—Melissa.

 Mhaka yin’wana: Loko u nga titshembi, u nga hatlisela ku vona onge van’wana va lava ku onha vukati bya wena. U nga tlhela u tibyela leswaku nkataku a nga ku tshika leswaku a ya rhandzana ni munhu un’wana.

 “Nuna wa mina u rhambiwe ku va nxangwana emucatweni wa munghana wakwe, leswi vulaka leswaku mikarhi yin’wana a ta va ni nxangwana ya xisati. Sweswo a swi nga ndzi khomi kahle. Kutani a a fanele a ala.”—Naomi.

 Milawu ya vukati ya hambana naswona Vakreste va fanele va kongomisiwa hi misinya ya milawu ya Bibele. Xana a swi twala leswi Naomi a swi endleke? U swi xiyile leswaku o va ni mavondzo lama hundzeletiweke. U ri: “Hi nkarhi wolowo a ndzi nga titshembi. A ndzi ehleketa leswaku nuna wa mina u ndzi ringanisa ni vasati van’wana kambe a swi nga ri tano.”

 Swi nga ri na mhaka xivangelo xa kona, vukwele lebyi hundzeletiweke byi nga endla leswaku u ehleketelela hambi ku ri ku lumbeta munghana wa wena wa vukati hi ku nga tshembeki. Ku titwa hi ndlela yo tano swi nga onha vukati bya wena hambi ku ri rihanyo ra wena.

 Nsinya wa nawu wa Bibele: “Mavondzo ma fana ni khensa.”—Swivuriso 14:30, Easy-to-Read Version.

 U nga byi lawula njhani vukwele bya wena?

 N’wi tshembe. Ku ri ni ku languta ku nga tshembeki ka munghana wa wena wa vukati, ehleketa hi tindlela leti endleke leswaku u n’wi tshemba.

 “Ndzi ehleketa hi vumunhu lebyinene bya nuna wa mina. Loko a va ekusuhi ni munhu un’wana, hileswi a khathalaka hi yena ku nga ri leswaku wa n’wi rhandza. A ndzi fanele ndzi titsundzuxa leswaku vukati bya vatswari va mina a hi bya mina.”—Melissa.

 U nga tshembi leswi u swi ehleketelelaka. Dokodela, Leahy, loyi a boxiweke eku sunguleni u tsale a ku: “Mikarhi yo tala hi teka leswi hi swi ehleketaka onge hi loko ku ri ntiyiso. Ku tshemba leswaku hi tiyisile, sweswo ku va vumbhoni bya leswaku leswi hi swi ehleketaka i ntiyiso. Ku tshemba leswaku nchumu wo karhi i ntiyiso, a swi endli leswaku wu va ntiyiso naswona ndlela leyi hi titshembaka hayona a swi endli leswaku ku va vumbhoni.” b

 “Loko hi vona nchumu wo karhi kutani hi ehleketa leswaku ku le ku endlekeni ka swilo swo biha hi nga ha endla swiphiqo evukatini bya hina.”—Nadine.

 Bulani hi leswi mi vilerisaka. Swi nga ri na mhaka leswaku i yini lexi endlaka leswaku u va ni vukwele, vulavula ni munghana wa wena wa vukati hileswi ku vilerisaka leswaku havumbirhi bya n’wina mi pfumelelana hi nchumu wun’we.

 “Bulani hi mhaka leyi u ri karhi u tsundzuka leswaku munghana wa wena wa vukati a nga lavi ku ku vavisa naswona u lava ku endla swiboho leswinene. Tshemba leswaku munghana wa wena wa vukati u lava ku endla leswinene. Kumbexana u ni vukwele swinene naswona u langutele swo tala. Kumbexana nkataku a nga ku nyiki nkarhi lowu eneleke lowu u wu lavaka.”—Ciara.

 Nsinya wa nawu wa Bibele: “Un’wana ni un’wana a a endle leswi pfunaka ni van’wana, ku nga ri leswi pfunaka yena ntsena.”—1 Vakorinto 10:24.