VANTSHWA VA VUTISA
Ha Yini U Fanele U Balekela Swilo Swo Navetisa Timhaka Ta Masangu?
Xana u nga swi kota ku swi balekela?
Loko u tirhisa Internet, nkarhi wun’wana swi nga endleka u hlangana na swilo swin’wana swo navetisa timhaka ta masangu. Hayley la nga ni malembe ya 17, u ri: “A swi kali swi lava u famba u swi lava. Swi lavana na wena.”
Swilo swa timhaka ta masangu swi nga ringa ni vanhu lava swi papalataka hi ku helela. Greg wa malembe ya 18, u ri: “Ndzi tikume ndzi wele entlhan’wini wolowo hambileswi a ndzi tibyela leswaku a swi nge pfuki swi ndzi ringile. U nga tibyeli leswaku a swi nge ku ringi.”
Namuntlha swa olova ku kuma swilo swo navetisa timhaka ta masangu. Vantshwa vo tala va titeka swifaniso vona vini swo navetisa timhaka ta masangu ivi va rhumelelana hi tiselfoni.
Leswi u faneleke u swi tsundzuka: U hlangavetana ni ntlhontlho lowukulu ku tlula lowu vatswari kumbe vakokwana va wena va langutaneke na wona loko va ha ringana na wena. Kambe xivutiso hi leswaku, Xana u nga swi kota ku balekela swilo swo navetisa timhaka ta masangu?—Pisalema 97:10.
Nhlamulo i ina—loko u hlawula ku endla tano. Kambe lexi u faneleke u sungula u xi tiva hileswaku swilo swo navetisa timhaka ta masangu swi bihile. A hi kambisiseni rungula leri nga mavunwa ni leri nga ntiyiso hi nhloko-mhaka leyi.
Mavunwa ni ntiyiso
Mavunwa: Swilo swo navetisa timhaka ta masangu swi nge ndzi vavisi.
Ntiyiso: Swilo swa timhaka ta masangu swi onha mianakanyo ya wena ku fana ni musi wa fole lowu vavisaka mahahu ya wena. Swa ku thyakisa. Swi susa xindzhuti eka nchumu wa nkoka lowu Xikwembu xi wu endleleke vanhu vambirhi lava tekaneke. (Genesa 2:24) Hi ku famba ka nkarhi, swi nga ku endla u nga ha vi na mhaka ni swilo leswo biha kumbe leswinene. Hi xikombiso, vativi van’wana va vula leswaku vavanuna lava tshamelaka ku hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu, va tala ku nga vi na mhaka ni ku xanisiwa ka vanhu va xisati.
Bibele yi hlamusela vanhu van’wana tanihi lava “heleriweke hi ntlhaveko hinkwawo wa ku tikhoma lokunene.” (Vaefesa 4:19) Ripfalo ra vona ra fa ri nga ha koti ku va tsundzuxa loko va endla swilo swo biha.
Mavunwa: Swilo swo navetisa timhaka ta masangu swi nga ku dyondzisa ku endla timhaka ta masangu.
Ntiyiso: Swilo swo navetisa timhaka ta masangu swi ku dyondzisa ku nga eneriseki. Swi endla leswaku u nga va xiximi vanhu naswona u va teka va ri lava u nga ti enerisaka hi vona. A swi hlamarisi leswi nkambisiso wun’wana wu vuleke leswaku hakanyingi vanhu lava ku nga mukhuva eka vona ku swi hlalela, a va nge eneriseki eka timhaka ta masangu loko se va nghenele vukati.
Bibele yi byela Vakreste leswaku va papalata “vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu, ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa”—swilo hinkwaswo leswi fambisanaka ni ku navetisa timhaka ta masangu.—Vakolosa 3:5.
Mavunwa: Vanhu lava balekelaka swilo swo navetisa timhaka ta masangu swi va khomisa tingana.
Ntiyiso: Vanhu lava va balekelaka swilo swo navetisa timhaka ta masangu va ni langutelo lerinene hi timhaka ta masangu. Va swi xiya leswaku i lunghiselelo leri humaka eka Xikwembu leri tiyisaka vuxaka bya wanuna ni wansati lava tekaneke. Vanhu volavo lava nga ni langutelo lerinene hi timhaka ta masangu va eneriseka loko se va catile.
Bibele ya vulavula hi timhaka ta masangu. Hi xikombiso, yi byela vavanuna yi ku: “Tsaka hi nsati wa vuntshwa bya wena . . . Onge u nga tshama u nyanyukile nkarhi hinkwawo hi rirhandzu rakwe.”—Swivuriso 5:18, 19.
Ndlela yo balekela swilo swo navetisa timhaka ta masangu
U nga endla yini loko u ringeka ku va u hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu? Tluka ra xitoloveto leri nge “Ndlela Yo Balekela Swilo Swo Navetisa Timhaka Ta Masangu” ri nga ku pfuna.
Tiyiseka leswaku u nga swi kota ku balekela ndzingo wa ku hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu. Nakambe u nga swi kota ku tshika mukhuva wolowo loko u ri na wona. Hi ku endla tano u ta vuyeriwa swinene.
Hlaya hi Calvin, loyi a pfumeleke leswaku a a ri ni mukhuva wa ku hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu loko a ha ri ni malembe ya 13. U ri: “A ndzi swi tiva leswaku swi hoxile kambe a ndzi nga swi koti ku tshika mukhuva wolowo. Endzhaku ko swi hlalela, a ndzi titwa ndzi nyamile. Hi ku famba ka nkarhi, tata wa mina u swi kumile naswona sweswo swi endle leswaku ndzi titwa ndzi ntshunxekile! Eku heteleleni, ndzi kume mpfuno lowu a ndzi wu lava.”
Calvin u dyondze ku balekela swilo swo navetisa timhaka ta masangu. U ri: “Ku hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu a ku ri xihoxo lexikulu lexi ni sweswi ndza ha tisolaka ha xona hikuva leswi a ndzi swi hlalela swa ha vuya emianakanyweni ya mina. Naswona minkarhi yin’wana, ndzi pfa ndzi ringeka ku ehleketa hi ku hlalela swilo swo navetisa timhaka ta masangu. Kambe ndzi ehleketa hi ntsako, ku basa ni ndlela leyi vumundzuku bya mina byi nga ta va ha yona loko ndzi endla swilo hi ndlela ya Yehovha.”