I yini lexi u nga xi fanisaka na ripfalo eka leswi landzelaka?

•   khampasi

•   xivoni

•   munghana

•   muavanyisi

 Hinkwaswo ka swona i ntiyiso. Xihlokwana lexi xi ta hlamusela leswaku hikwalaho ka yini hi vula tano.

•  I yini ripfalo?

•  Hikwalaho ka yini u fanele u letela ripfalo ra wena?

•  U nga ri letela njhani ripfalo ra wena?

•  Leswi tintangha ta wena ti swi vulaka

 Ripfalo i nchumu lowu nga le ndzeni ka wena lowu ku byelaka loko nchumu wu ri wunene kumbe wu bihile. Bibele yi vula leswaku i ‘nawu lowu tsariweke etimbilwini ta vanhu.’ (Varhoma 2:15) Ripfalo lerinene ri ku pfuna ku tikambisisa eka leswi u lavaka ku swi endla kumbe eka leswi se u swi endlaka.

•   Ripfalo ra wena ri fana ni khampasi. Ra ku kongomisa endleleni leyinene leswaku u nga lahleki.

•   Ripfalo ra wena ri fana ni xivoni. Ri ku komba ndlela leyi u tikhomeke hayona ni leswaku u munhu wa njhani.

•   Ripfalo ra wena ri fana ni munghana lonene. Ra ku tsundzuxa ni ku ku pfuna leswaku u humelela, ntsena loko u ri yingisa.

•   Ripfalo ra wena ri fana ni muavanyisi. Ra ku ahlula loko u endla nchumu wo biha.

 Ntiyiso wa mhaka: Ripfalo ra wena i ra nkoka naswona ri ta ku pfuna ku (1) endla swiboho swa vutlhari ni ku (2) endla leswaku u lunghisa swihoxo swa wena.

 Bibele yi ri: “Tshamani mi ri ni ripfalo lerinene.” (1 Petro 3:16) Sweswo a swi olovi loko ripfalo ra wena ri nga leteriwanga.

 “A ndzi tala ku hembela vatswari va mina hi lomu a ndzi ri kona. Eku sunguleni ripfalo a ri ndzi ba hikwalaho ka sweswo, kambe hi ku famba ka nkarhi a ri file.”—Jennifer.

 Hi ku famba ka nkarhi ripfalo ra Jennifer ri endle leswaku a lava ku byela vatswari vakwe ivi a tshika ku va hembela.

 Leswi u faneleke u anakanyisisa ha swona: Ripfalo ra Jennifer a ri fanele ri n’wi tsundzuxe rini?

 “Swa tika naswona swa tshikilela ku hanya vutomi byo kanganyisa van’wana. Loko ripfalo ra wena ro ku pfumelela ku endla nchumu wo karhi wo biha, swi ya swi ku olovela ku endla swilo swo biha.”—Matthew

 Vanhu van’wana va honisa ripfalo ra vona hi ku helela. A va ha ri na ‘tingana, va tinyiketele eka manyala.’ (Vaefesa 4:19)

 Leswi u faneleke u anakanyisisa ha swona: Xana vanhu lava ripfalo ra vona ri feke va tiphina? I swihi swiphiqo leswi va nga vaka na swona?

 Ntiyiso wa mhaka: Leswaku u va ni ripfalo lerinene u fanele u va ni ‘matimba ya ku twisisa ni ku ma tirhisa leswaku u hambanisa leswi lulameke ni leswi nga lulamangiki.’—Vaheveru 5:14.

 Leswaku u letela ripfalo ra wena u fanele u ti vekela milawu leyi u faneleke u hanya ha yona. Van’wana va landzelela milawu leyi vekeke hi:

•   mindyangu ni mindhavuko ya ka vona

•   vanghana

•   vanhu lava dumeke

 Hambiswiritano, ku hanya hi ku ya hi Bibele i swinene ngopfu. Sweswo a swi hlamarisi hikuva “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu” ku nga xona lexi hi vumbeke naswona xi tiva leswi nga swinene eka hina.—2 Timotiya 3:16.

 Vona swikombiso swin’wana.

 TSALWA: “Hi navela ku tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.”—Vaheveru 13:18.

•   Tsalwa rero ri nga ri khumba njhani ripfalo ra wena loko u ringeka ku kopela exikambelweni, ku hembela vatswari va wena kumbe ku yiva?

•   Loko ripfalo ra wena ri tshembeka eka swilo hinkwaswo u vona onge swi ta ku pfuna njhani enkarhini lowu taka?

 TSALWA: “Balekelani ku tikhoma ko biha hi swa masangu.”—1 Vakorinto 6:18.

•    Tsalwa leri ri nga ri khumba njhani ripfalo ra wena loko u ringeka ku languta swilo leswi navetisaka timhaka ta masangu kumbe ku endla timhaka ta masangu u nga si teka kumbe ku tekiwa?

•   Loko ripfalo ra wena ri ku susumetela ku balekela ku tikhoma ko biha hi swa masangu, swi ta ku pfuna njhani sweswi ni le nkarhini lowu taka?

 TSALWA: “Mi twelana vusiwana, mi rivalelana hi ku tshunxeka.”—Vaefesa 4:32.

•    Tsalwa leri, ri nga ku pfuna njhani loko wo tshuka u holove ni makwenu kumbe munghana?

•   Loko ripfalo ra wena ri endla leswaku u va ni twela vusiwana ni ku rivalela swi ta ku pfuna njhani sweswi ni le nkarhini lowu taka?

 TSALWA: “Yehovha u . . . venga un’wana ni un’wana la rhandzaka madzolonga.”—Pisalema 11:5.

•    Tsalwa leri, ri nga ku pfuna njhani loko u hlawula tifilimi, mitlangu ya le ka TV ni mitlangu ya tivhidiyo?

•   Tsalwa leri, ri nga ku pfuna njhani leswaku u papalata vuhungasi lebyi nga ni madzolonga naswona sweswo swi ta ku pfuna njhani sweswi ni le nkarhini lowu taka?

 MHAKA LEYI HUMELELEKE: “Ndzi ni vanghana lava a va tlanga mitlangu ya tivhidiyo leyi nga ni madzolonga naswona na mina a ndzi yi tlanga. Kutani papa mina u ndzi byele leswaku a ndza ha fanelanga ndzi tlanga mitlangu yoleyo. Kutani a ndzi yi tlanga loko ndzi vhakela vanghana va mina. Loko ndzi fika ekaya a ndzi miyela ndzi ku whii, hi mhaka yoleyo. Papa a ndzi vutisa leswaku swi lo yini kambe a ndzi ku, a hi nchumu. Siku rin’wana ndzi hlaye Pisalema 11:5 naswona ndzi sungule ku titwa nandzu hikwalaho ka leswi a ndzi swi endla. Ndzi xiye leswaku ndzi fanele ndzi tshika ku tlanga tivhidiyo teto. Ndzi swi kotile ku endla tano. Loko va vona xikombiso xa mina un’wana wa vanghana va mina u susumeteleke ku tshika ku tlanga mitlangu yoleyo ya madzolonga.”—Jeremy

 Leswi u faneleke u anakanyisisa ha swona: Ripfalo ra Jeremy ri sungule rini ku tirha naswona yena u sungule rini ku ri yingisa? U dyondza yini eka mhaka ya Jeremy?

 Ntiyiso wa mhaka: Ripfalo ra wena ri kombisa leswi u nga swona endzeni ni leswi nga swa nkoka eka wena. Ripfalo ra wena ri ri yini hi wena?