1-3. I nala muni loyi a hlongolisako hontlheni, niku hikuyini hi to kuma kutlhatlheka ko kari hi ku kambisisa lezi a Biblia gi zi gonzisako?

TI WONE na u kari u tsutsuma a nala wo biha nguvu. Yena i na ni ntamu a ku hunza wena niku a wu mu siyi hi kutsutsuma. Wena wa zi tiva lezaku a nga tsetsi hakuva wa tshuka u mu wona na a daya munwe wa vanghana va wena. A ku khataliseki lezi u tsutsumisako zona, yena wata a tshinela kusuhani nguvu. Ko khwatsi a ka ha hi na kupona. Hambulezo, hi xitshuketi ku humelela a mutlhatlhisi kusuhani na wena. Yena i na ni ntamu nguvu wo hunza lowu wa nala wa wena, niku i tsumbisa ku ku vuna. Lezo zi ku maha u tizwa na u tlhatlhekile!

² Hakunene, wena wo hlongoliswa hi nala loye. Hina hontlheni ho hlongoliswa. Kota lezi hi zi gonzileko ka xipimo lexi ha hi ku xi hunzako, a Biblia gi ngalo a kufa i nala. A nga kona ni munwe wa hina a zi kotako ku ku tsutsuma kutani ku ku potsa. A kutala ka hina ha tshuka hi wona a nala loye na a daya vanhu lava hi va ranzako. Kanilezi Jehova i na ni ntamu nguvu a ku hunza kufa. Hi yena Mutlhatlhisi wa liranzo loyi a sinako a kombile lezaku wa zi kota ku hlula nala loyi. Niku wa tsumbisa ku fuvisa nala loyi, kufa, hi kumbhelela. A Biblia gi gonzisa lezaku: “A nala wo gumesa loyi a ta nga lobyiswa hi kufa.” (1 Va Le Korinte 15:26) Lawo mahungu yo saseka!

 ³ Zalezi a hi kambisiseni lezi nala loyi, kufa, a hi khumbisako zona a xikhati lexi ku fako munhu hi mu tivako. A ku maha lezo zi ta hi vuna a ku zwisisa zilo zo kari zi to hi tsakisa nguvu. Wa zi wona, Jehova wa tsumbisa lezaku a vafileko va ta tlhela va hanya kambe. (Isaya 26:19) Va ta tlheliselwa wutomini. Loko hi kutsumba ka kuvuka ka vafileko.

4. (a) Hikuyini a kutizwa ka Jesu hi kufa ka munhu a ranzekako ku hi gonzisako a kutizwa ka Jehova? (b) Xana Jesu i vile ni wunghana gihi go hlawuleka?

⁴ Xana wa tshuka u luza a munhu a ranzekako kufeni? A kubayisa ni ku tizwa na u nga hi na muvuni za tshuka zi ku khwatsi za binza nguvu. A ka zikhati lezo, hi na ni xilaveko xa ku ya hlola a Mhaka ya Nungungulu kasi ku kuma kuchavelelwa. (2 Va Le Korinte 1:3, 4) A Biblia ga hi vuna a ku zwisisa lezi Jehova na Jesu va ti zwisisako zona xungetano hi kufa. Jesu, loyi a nga xikombiso xo mbhelela xa Dadani wakwe, i ku tivile a kubayisa ka ku luza wo kari kufeni. (Johani 14:9) Loku a hi Jerusalema, Jesu i wa tala ku enzela Lazaru ni vamakabye vakwe va xisati, Maria na Marta, lava va nga hanya Betania, xi nga xidoropana xa laha kusuhani. Vona vave vanghana va hombe. A Biblia gi ngalo: “Jesu i wa ranza Marta, ni makabye wakwe, na Lazaru.” (Johani 11:5) Hambulezo, Lazaru i lofa kota lezi hi zi gonzileko ka xipimo lexi ha hi ku xi hunzako.

5, 6. (a) Xana Jesu i khumbekisile kuyini mbilu a xikhati lexi a nga hi ni maxaka zinwe ni vanghana va Lazaru va nga hi kubayisekeni? (b) Hikuyini hi tiyiswako hlana hi kubayiseka ka Jesu?

⁵ I ti zwisisile kuyini Jesu hi ku luza a munghana wakwe? A tlhatlhambuto wu hi byela lezaku Jesu i lota ka maxaka ni vanghana va Lazaru laha va nga kari va bayisekela loyi a nga file. Zalezo a nga va wona, Jesu i lo khumbeka nguvu mbilwini. Yena “i lo keta moyeni, a karateka.” Zonake a tlhatlhambuto wu ngalo, “Jesu a rila.” (Johani 11:33, 35) Xana a kubayiseka ka Jesu ku wula lezaku yena i wa nga hi na kutsumba? Ahihi. Hi lisine, Jesu i wa zi tiva lezaku ku wa ta humelela a nchumu wo tsakisa. (Johani 11:3, 4) Hambulezo, yena i zwile a kubayisa ni kuxaniseka loku ku tisiwako hi kufa.

 ⁶ Hi ndlela yo kari, a kubayiseka ka Jesu ka hi tiyisa hlana. Kona ku hi gonzisa lezaku Jesu ni Dadani wakwe, Jehova, va venga a kufa. Kanilezi Jehova Nungungulu wa zi kota kulwa ni ku hlula nala loye! A hi woneni lezi Jesu a zi mahileko hi ntamu a nyikilweko hi Nungungulu.

7, 8. Hikuyini lezi zi humeleleko Lazaru zi mahileko ku khwatsi zi wa nga hi na kutsumba mawoneleni ya vanhu, kanilezi zini lezi Jesu a zi mahileko?

⁷ Lazaru i wa lahlilwe lomu ka mhako, zonake Jesu i lo kombela lezaku ku susiwa a ribye legi gi nga valile a nyangwa ya yona. Marta a nga vumelangi hakuva Lazaru i wa file a mune wa masiku nzhako, niku zi wa koteka ku ngha a miri wakwe wu sangulile ku bola. (Johani 11:39) Hi mawonela ya vanhu, kutsumba muni ku nga hi kona?

⁸ A ribye gi lo wumbulutiwa, niku Jesu i lo kanyuluka hi gezu ga hombe: “Lazaru, huma!” Zini zi nga humelela? “Loyi a nga file i lo huma.” (Johani 11:43, 44) Wa zi kota ku alakanyela a kutsaka loku a vanhu va ngave nako kwalaho? Kani Lazaru i wa hi makabye wabye, xaka, munghana, kutani muakelani, vona va wa tiva lezaku yena i wa file. Hambulezo, i wa hi kwalaho — a wanuna yaloye a ranzekako — ​na a yimile kambe xikari ka vona. Lezo zi ngava zi mahile ku khwatsi zilo zi nga kotekiko. Handle ko kanakana a vanyingi va angarele Lazaru hi kutsaka. Hi nga wona a kuhlulwa ka kufa!

9, 10. (a) Xana Jesu i mu tivekisile kuyini a Mutumbuluxi wa ntamu lowu a vuxileko hi wona Lazaru hi ka vafileko? (b) Hi wahi a mabhinzu yo kari ya ku gonza a mitlhatlhambuto ya Biblia xungetano hi kuvuka ka vafileko?

⁹ Jesu a nga ti wulangi lezaku i mahile a xihlamaliso lexo xa hombe hi ntamu wakwe wutsumbu. Ka mukhongelo wakwe xikhatanyana mahlweni ka ku vitana Lazaru, yena i kombile zi ku dlunya lezaku Jehova hi yena a nga hi Mutumbuluxi wa kuvuka ka vafileko. (Johani 11:41, 42) Legi a hi gona goce a khati legi Jehova a tirisileko a ntamu wakwe lezaku a vuxa vafileko. A kuvuxiwa ka Lazaru hi ka vafileko i kunwe ntsena xikari ka ntlhanu wa zihlamaliso ni mune za lixaka lelo lezi zi tsalilweko Mhakeni  ya Nungungulu. * Za tsakisa a ku lera ni ku gonza a mitlhatlhambuto leyo. Yona yi hi gonzisa lezaku Nungungulu a nga na xihlawulela, hakuva a xikari ka lava va vuxilweko hi ka vafileko ku kumeka vanana ni vahombe, vavanuna ni vavasati, vaIsraeli ni lava va nga hiko vaIsraeli. Niku a hi kutsakisa ka zona lezi zi hlawutelwako tinzimeni leto! Hi xikombiso, a xikhati lexi Jesu a vuxileko a xinhanyatana xo kari hi ka vafileko, a vapswali va xona “va lo hlamaliswa ha hombe nguvu.” (Marku 5:42) Hakunene, Jehova i wa va nyikile xigelo xa kutsaka lexi xa ku cima va wa nga ta xi rivala.

¹⁰ Hakunene, lava va vuxilweko hi Jesu hi ka vafileko hi magumo va tlhelile vafa. Xana lezo zi wula ku ngalo i va vuxele mahala? Ahihi. A mitlhatlhambuto leyi ya Biblia yi tiyisa a zinene za lisima niku yi tlhela yi hi nyika kutsumba.

11. Xana a tlhatlhambuto wa kuvuxiwa ka Lazaru hi ka vafileko wu vunisa kuyini a ku tiyisa a lisine li tsalilweko ka Mutshawuteli 9:5?

¹¹ A Biblia gi gonzisa lezaku a vafileko “a va tivi nchumu.” A tlhatlhambuto wa Lazaru wu tiyisa a lisine lelo. Vona a va hanyi wutshanwini go kari niku a va pimisi. Anzhako ka kuva a tlhelele wutomini, xana Lazaru i hlamalisile vanhu hi mahungu ya le tilweni? Kutani i va chavisile hi mahungu yo chavisa ya lomu ku hiswako vanhu? Ahihi. A Biblia a gi na magezu lawo ya Lazaru. Nzeni ka mune wa masiku lawo a nga file, yena i wa nga “tivi nchumu.” (Mutshawuteli 9:5) Lazaru i wa etlele ntsena le kufeni. — Johani 11:11.

12. Hikuyini hi zi kotako ku tiyiseka lezaku a kuvuka ka Lazaru hi ka vafileko ku mahekile hakunene?

¹² A tlhatlhambuto wa Lazaru wu hi gonzisa kambe lezaku a kuvuka ka vafileko xilo xa lisine, a hi tsheketo. Jesu i vuxile Lazaru mahlweni ka xidlemo xa vakustumunyu. Hambu ni varangeli va wukhongeli, lava va nga kari va venga Jesu, a va alangi lezaku a xihlamaliso lexi xi wa mahekile hakunene. Futsi, vona va te  ngalo: “Hi ta maha yini? A munhu loyi [Jesu] i maha ziwoniso zinyingi.” (Johani 11:47) A vanhu vanyingi va yile va ya wona a wanuna loye a nga vuxilwe hi ka vafileko. Hi kota ya lezo, a vo tala xikari kabye va kholwile ka Jesu. Va wonile lezaku Lazaru i wa hi xiseketelo xi hanyako xa ku ngalo Jesu i rumelwe hi Nungungulu. A xikombiso lexo xive xa ntamu nguvu laha ka ku a vo kari xikari ka varangeli va wukhongeli va vaJuda vo nonoha timbilu va boha khungo go daya Jesu zinwe na Lazaru. — Johani 11:53; 12:9-11.

13. Hi xihi a xiseketelo hi nga naxo xa ku kholwa lezaku Jehova hakunene i ta zi kota ku vuxa vafileko?

¹³ Xana i nchumu wo kala ku nyawula a ku vumela lezaku a kuvuxiwa ka vafileko lisine? Ahihi, hakuva Jesu i gonzisile lezaku ku tata xikhati xo kari laha “vontlhe va nga le zilahleni” va to vuxiwa. (Johani 5:28) Jehova hi yena Muvangi wa wutomi gontlhe. Zi wa ta karata a ku kholwa lezaku yena wa zi kota ku vanga luswa a wutomi? Hakunene, a zo tala zi wa ta khegela ka maalakanyo ya Jehova. Xana yena wa zi kota ku alakanya a varanzekako va hina lava va fileko? Hambulezi a wuako gi teleko hi tinyeleti ta tsanza vahlayi, Nungungulu i chula vito a yinwe ni yinwani ya tona! (Isaya 40:26) Hilezo Jehova Nungungulu wa zi kota ku alakanya a varanzekako va hina ni matshamela yabye wontlhe, niku yena i longile ku va tlhelisela wutomini.

14, 15. Kota lezi zi kombiwako hi lezi Joba a zi wulileko, xana Jehova i ti zwisisa kuyini xungetano hi kuwuyisa a vafileko wutomini?

¹⁴ Makunu, xana Jehova i ti zwisisa kuyini xungetano hi kuvuxa vafileko? A Biblia gi gonzisa lezaku yena wa xuva nguvu a ku vuxa vafileko. A wanuna wo tsumbeka Joba i te ngalo: “Loku ku wo khwatsi a munhu a fileko wa tlhela a hanya kambe.” Joba i wa kari a wulawula hi kurinzela le xilahleni kala kuta a xikhati lexi Nungungulu a nga wa ta mu alakanya ha xona. Yena i te ngalo ka Jehova: “U wa ta vitana, mina nzi ku hlamula; u wa tava ni lixuve hi ntiro wa mandla ya wena.” — Joba 14:13-15.

¹⁵ Alakanyela lezi ntsena! Jehova hakunene wa xuva nguvu a ku wuyisa vafileko wutomini. A zi tsakisi a ku gonza lezaku Jehova wa ti zwisisa lezo? Kanilezi ku nga wuliwa yini hi kuvuka ka vafileko loku ka ha tako? Hi vamani va to vuxiwa, niku va ta vuxelwa kwihi?

16. Xana a vafileko va ta vuxiwa lezaku va hanya ka matshamela ya lixaka muni?

¹⁶ A mitlhatlhambuto ya Biblia leyi yi wulawulako hi kuvuka ka vafileko yi hi gonzisa zo tala xungetano hi kuvuka loku ka ha tako. A vanhu lava va tlhelisilweko wutomini kwalaha misaveni va tlhanganisilwe ni varanzekako vabye. A kuvuxiwa loku ku tako ku tava ko fana ni loko — kanilezi na ku hi ka chukwana nguvu. Kota lezi hi zi gonzileko ka Xipimo 3, a khungo ga Nungungulu hi lezaku a misava yontlhe yi maha paradise. Hikwalaho a vafileko va nga ta vuxiwa lezaku va hanya ka tiko legi gi teleko hi tiyimpi, wugevenga, ni mababyi. Va tava ni lungelo go hanya kala kupinzuka misaveni leyi ka matshamela yo rula ni ya kutsakisa.

17. Vanhu vangani va to vuxiwa hi ka vafileko?

¹⁷ Hi vamani va to vuxiwa hi ka vafileko? Jesu i te ngalo ‘vontlhe va nga le zilahleni va tazwa a gezu gakwe [Jesu], va huma.’ (Johani 5:28, 29) Hi kufanana, a bhuku ga Kuvululelwa 20:13 gi ngalo: “A bimbi gi lo humesa a vafileko lava va nga hi ka gona, a lifu ni wutshamu ga vafileko zi lo humesa lava va nga hi ka zona.” A ku “wutshamu ga vafileko” zi wula a xilahla xa vanhu vontlhe. (Wona a Xiengetelo lomu ka maphajina 212-13.) A xilahla lexo xa vanhu vontlhe xi ta maha phanga. A tibiliyoni tontlhe leto ta lava va humulako lomo ti ta tlhela ti hanya. Mupostoli Paule i te ngalo: “Ku tava kona a kuvuka ka valulamileko ni ka va nga lulamangiko.” (Mitiro 24:15) Zi wula yini lezo?

18. Hi vamani va patsekako xikari ka “valulamileko” lava va to vuxiwa hi ka vafileko, niku xana a kutsumba loko ku nga ku khumbisa kuyini wena wutsumbu?

¹⁸ A ka “valulamileko” ku patsiwa vanhu vanyingi lava hi gonzako hi vona lomu ka Biblia lava va hanyileko mahlweni ka kuta ka Jesu misaveni. U wa ta alakanyela Noa, Abrahama, Sara, Mosi, Rute, Estere, ni vanwani vo tala. A vo kari va vavanuna ni vavasati lavo va nga hi ni kukholwa ko tiya ka Nungungulu ku wulawuliwa hi vona ka xipimo xa wukhume ni xinwe xa bhuku ga Maheberu. Kanilezi a ka “valulamileko” kambe ku patsiwa malanza ya Jehova lawa ma fako xikhatini xa hina. Hikwalaho  ka kutsumba kuvukeni ka vafileko, ha zi kota ku tlhatlheka kuchaveni ka kufa. — Maheberu 2:15.

19. Hi vamani a “va nga lulamangiko,” niku i lungelo muni legi Jehova a va nyikako hi wunene?

¹⁹ Ku nga wuliwa yini hi vanhu vontlhe lava va nga kala ku tirela kutani ku ingisa Jehova hi kota ya kuva va nga mu tivangi? A tibiliyoni leto ta “va nga lulamangiko” ti nga ta rivaliwa. Vonawu va ta vuxiwa hi ka vafileko va tlhela va nyikiwa xikhati xa ku gonza hi Nungungulu wa lisine ni ku mu tirela. Nzeni ka xikhati xa khume ga mazana ya malembe, a vafileko va ta vuxiwa va tlhela va nyikiwa lungelo ga ku patsana ni vanhu vo tsumbeka misaveni kasi va tirela zinwe Jehova. Ku tava xikhati xo tsakisa. A xikhati lexo hi lexi a Biblia gi xi vitako a ku i Siku ga Kulamula. *

20. Xini Gehena, niku himani a yako kona?

²⁰ Xana lezo zi wula lezaku a vanhu vontlhe lava va hanyileko va ta vuxiwa hi ka vafileko? Ahihi. A Biblia gi ngalo a vo kari xikari ka vafileko va le “Gehena.” (Luka 12:5) A vito Gehena gita hi ka tala ga chaka gi nga kumeka handle ka Jerusalema wa kale. Kwalomo ku wa hoxiwa zirumbi ni chaka. A vafileko lava a mimiri yabye yi nga hoxiwa lomo va wa woniwa hi vaJuda kota lava va nga fanelwiko hi kulahliwa ni kuvuka. Hikwalaho Gehena xikombiso xo faneleka xa kuloviswa ka pinzukelwa. Hambulezi Jesu a tova ni xipanze kulamuleni ka vahanyako ni vafileko, Jehova hi yena Mulamuli wo gumesa. (Mitiro 10:42) Yena cima a nga ta vuxa lava a va wonako kota vakubiha na va nga lavi ku hunzuluka.

21, 22. (a) Hi lihi lixaka linwani la kuvuka ka vafileko li nga kona? (b) Himani Loyi a nga sangula ku amukela a kuvuka ka vafileko lezaku aya wutomini ga moya?

²¹ A Biblia kambe gi wulawula hi linwani lixaka la kuvuka ka vafileko, la kuhanya kota xivangwa xa moya le tilweni. Lomu ka Biblia ku tsalilwe a xikombiso xinwe ntsena xa lixaka lelo la kuvuka ka vafileko, xi nga lexi xa Jesu Kristu.

 ²² Anzhako ka kudawa ka Jesu kota munhu wa nyama, Jehova a nga tsikangi N’wana Wakwe wo tsumbeka a simama xilahleni. (Tisimu 16:10; Mitiro 13:34, 35) Nungungulu i vuxile Jesu hi ka vafileko, kanilezi na a nga hi munhu wa nyama. Mupostoli Pedro i tlhamusela lezaku Kristu i “dayilwe nyameni, i lo hanyiswa hi ka moya.” (1 Pedro 3:18) Lexo hakunene xive xihlamaliso xa hombe. Jesu i wa kari a hanya kambe kota munhu wa moya wa ntamu! (1 Va Le Korinte 15:3-6) Jesu ive wo sangula ka vontlhe a ku amukela a lixaka lelo lo dzunzeka la kuvuka ka vafileko. (Johani 3:13) Kanilezi yena i wa nga tava wo gumesa.

23, 24. Hi vamani va wumbako a “ntlhambi wu tsongwani” wa Jesu, niku vona vangani?

²³ Na a zi tiva lezaku lokuloku i wa ta tlhelela tilweni, Jesu i byelile a valanzeli vakwe vo tsumbeka a ku i wa ta va “longisela wutshamu” kwaseyo. (Johani 14:2) Jesu i wulile lezaku lava va yako tilweni i “ntlhambi wu tsongwani.” (Luka 12:32) Vanhu vangani va to wumba a ntlawa lowo wa wu tsongwani wa maKristu yo tsumbeka? Maringano ni bhuku ga Kuvululelwa 14:1, mupostoli Johani i ngalo: ‘Nzi lo cuwuka nzi wona Yivana [Jesu Kristu] na yi yimile xitsungeni xa Zioni, na yi hi ni 144.000 lava va tsalilweko a vito ga yona ni vito ga Dadani wa yona laha zimombyeni zabye.’

²⁴ A maKristu lawa ya 144.000, kupatsa ni vapostoli va Jesu vo tsumbeka, ma vuxelwa ku ya hanya tilweni. Xana ku tava rini a kuvuxiwa kabye? Mupostoli Paule i tsalile lezaku kona ku tava xikhatini xa kuvakona ka Kristu. (1 Va Le Korinte 15:23) Kota lezi u to zi gonza ka Xipimo 9, hi hanya makunu ka xikhati lexo. Hilezo lava va vatsongwani va 144.000 va ha seleko loku vafa xikhatini xa hina va tekela ku vuxiwa va ya hanya tilweni. (1 Va Le Korinte 15:51-55) Kanilezi, a wunyingi ga vanhu gi na ni kutsumba ka ku vukela ka Paradise gi tako misaveni.

25. Zini lezi hi to wulawula hi zona ka xipimo lexi xi lanzelako?

²⁵ Ina, Jehova hakunene i ta hlula nala wa hina a kufa, niku kona ku ta fuva kala kupinzuka! (Isaya 25:8) Hambulezo, u nga ha ti wutisa uku, ‘Zini lezi va yako va ya maha lava va vuxelwako kuya tilweni?’ Vona va ta ya wumba xipanze xa wukosi ga Mufumo wo tsakisa le tilweni. Hi ta gonza zo tala xungetano hi wukosi lego ka xipimo lexi xi lanzelako.