CIGONDZO 03
Hi nga zvi tsumba lezvi a Bhibhiliya gi wulako?
A Bhibhiliya gi na ni zvitsumbiso zvo tala niku ga nyika wusungukati ka zvilo zvo hambanahambana. Kuzvilava wa navela ku tiva lezvi gi gondzisako, kanilezvi wa chavanyana. Kuzvilava u ti wutisa ku: Ndzi nga tsumba zvilo zvi wuliwako hi bhuku ga kale go kota legi? Ina lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako zva vhuna hakunene? Lisine lezvi gi nge zvi ta maheka cikhatini ci tako? A vanhu vo tala va zvi tsumba. A hi wone ku wenawu u nga zvi tsumba ke.
1. Lezvi a Bhibhiliya gi wulako tikaringani kutani lisine?
A Bhibhiliya gi hi byela lezvaku lezvi gi wulako timhaka ta lisine. (Mutshawuteli 12:10) Gi hlawutela zvilo zva lisine niku gi wulawula hi vanhu va lisine kambe. (Lera Luka 1:3; 3:1, 2.) A vatsali va matimu va komba lezvaku lezvi a Bhibhiliya gi wulako xungetano hi masiku, vanhu, matshamu ni zvimaho, hakunene lisine.
2. Hikuyini hi nga wulako lezvaku a Bhibhiliya a gi hundzelwangi?
A kutala ka zvikhati, a Bhibhiliya gi wulawula hi zvilo zvaku cikhatini leco gi nga tsaliwa hi cona a vanhu va wa nga zvi tivi. Hi cikombiso, ga wula zvokari zvi yelanako ni siensia. A kutala ka lezvi gi wulako, a vanhu va wa ha kanetisana hi zvona cikhatini leco. Kanilezvi nyamutlha wa siku, a siensia yi komba ku lezvi a Bhibhiliya gi wulako lisine. Zvontlhe lezvi a Bhibhiliya gi wulako zva ‘tsumbeka’, zvezvi ni ‘kala kupindzuka’. — Lisimu 111:8.
3. Hikuyini hi faneleko ku tsumba lezvi a Bhibhiliya gi nge zvi ta maheka cikhatini ci tako?
A Bhibhiliya gi na ni zviphrofeto zvi wulako zvilo ‘zvi kalako zvi nga se maheka.’ (Isaya 46:10) Gi phrofetile zvilo hi gondzako lomu ka matimu na zva ha hi kule ni ku maheka. Ga wulawula kambe hi zvilo zvi mahekako nyamutlha. Ka cigondzo leci hi ta wulawula hi zviphrofeto zvo kari zva Bhibhiliya. A zvo ku hlamalisa a ku wona lezvi zvi nga tatisekisa zvona!
GONDZA ZVI ETA
Hi ta wona lezvi a siensia yi zwananisako zvona ni Bhibhiliya, hi tlhela hi bhula hi zviphrofeto zvo kari zva Bhibhiliya zvi tatisekileko.
4. A siensia ya zwanana ni Bhibhiliya
A kaleloko, a vanhu vo tala va wa kholwa lezvaku a misava yi le hehla ka nchumu. Bisa VHIDHIO.
Wona lezvi zvi tsalilweko ka bhuku ga Joba kwalomo ka 3500 wa malembe ndzhako. Lerani Joba 26:7, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
Hikuyini a magezu lawa yaku ‘a misava yi laha ndengelengeni’ ma hlamalisako?
Kala ka 200 ma malembe ndzhako, a vanhu va wa nga zvi zwisisi ku a mati ya vhula mata hi kwihi. Kanilezvi hi nga wona lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulileko kwalomo ka 3500 wa malembe ndzhako. Lerani Joba 36:27, 28, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso lezvi:
-
Hikuyini lezvi a Bhibhiliya gi wulako laha xungetano hi mati ya vhula zvi hlamalisako?
-
A mitsalo leyi u nga lera zvezvi ya ku vhuna ku u gi tsumba Bhibhiliya?
5. A Bhibhiliya gi prhofetile zvimaho zva lisima
Lerani Isaya 44:27–45:2, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
Zvini lezvi a Bhibhiliya gi zvi phrofetileko xungetano hi kulovisiwa ka Bhabhuloni na ka ha kiyela 200 wa malembe?
Bisani VHIDHIO.
A matimu ma komba lezvaku Khurusi, a Hosi ya Persia, ni masochwa yakwe va lovisile a Bhabhuloni hi 539 Mahlweni ka Nguva ya Hina. Va no jikisa congo lowu wu nga vhikela dhoropa lego. Andzhako ka lezvo, va no kuma tinyangwa ta dhoropa na ti nga vhaliwangi, va nghena va gi lovisa na va nga lwangi. Nyamutlha, andzhako ka 2500 wa malembe ni ku hundza, Bhabhuloni wa ha hi rumbi. Wona lezvi a Bhibhiliya gi nga prhofetile.
Lerani Isaya 13:19, 20, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
Lezvi zvi nga humelela Bhabhuloni zvi tiyisekisa kuyini lezvaku a ciphrofeto leci ci tatisekile?
Marumbi ya Bhabhuloni le Iraque
6. A Bhibhiliya gi phrofetile zvilo zvi mahekako nyamutlha
A Bhibhiliya gi wula lezvaku lawa ‘masiku yo gumesa’. (2 Timote 3:1) Wona lezvi a Bhibhiliya gi zvi phrofetileko xungetano hi masiku lawa.
Lerani Matewu 24:6, 7, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
Zvilo muni lezvi a Bhibhiliya gi ngaku zvi ta maheka masikwini yo gumesa?
Lerani 2 Timote 3:1-5, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso lezvi:
-
A Bhibhiliya gi te a vanhu masikwini yo gumesa va wa tava ni matshamela muni?
-
Hi wahi lawa wena u ma wonako ka vanhu?
A VOKARI VE: “A Bhibhiliya i bhuku ga mitsheketo ni tikaringani.”
-
Wena ke, cini ci ku tiyisako ku hi nga gi tsumba Bhibhiliya?
REZUMO
A matimu, siensia, ni zviphrofeto, zvontlhe zvi komba lezvaku hi nga gi tsumba Bhibhiliya.
Zviwutiso zva kuvhuxeta
-
Lezvi a Bhibhiliya gi wulako tikaringani kutani lisine?
-
Hi zvihi a zvilo zvo kari lezvi a siensia yi zwananako hi zvona ni Bhibhiliya?
-
Wa kholwa ku a Bhibhiliya ga phrofeta zvilo zvi to maheka cikhatini ci tako? Hikuyini?
GONDZA ZVIN’WANI
Xana a Bhibhiliya ga phazama zvo kari loku gi wulawula hi zva siensia?
“Xana a siensia ya zwanana ni Bhibhiliya?” (Ndzima yi nga ka jw.org)
A Bhibhiliya gi wula yini xungetano hi ‘masiku yo gumesa’?
“6 wa zviphrofeto zva Bhibhiliya hi zvi wonako na zvi tatiseka” (A Murindzeli wa 1 ka Maio wa 2011)
Wona lezvi a zviphrofeto zva Bhibhiliya xungetano hi Mufumo wa Grekiya (Grecia) zvi nga tatisekisa zvona
Wona lezvi a zviphrofeto zva Bhibhiliya zvi nga cicisa wona lezvi a wanuna wo kari a nga gi wonisa Bhibhiliya.
