Laha Jesu a nga ha hi kusuhani ni Jerusalema, i no telwa hi vaJudha. A vokari va wa lava ku a va gondzisa, a van’wani va wa lava ku mu ringa. A mun’we wabye, a nga hi mugondzisi wa Nayo, i no mu wutisa lezvi: “Mugondzisi, ndzi ta maha yini, kasi ndzaga a tshomba ya wutomi ga pindzukelwa ke?” — Luka 10:25.

Jesu i no tekela ku zvi wona ku a hi ku khwatsi i wo kala a nga wu tivi hlamulo. Kuzvilava i wa lava ku Jesu a hlamula hi ndlela ya ku a vaJudha va swireka. Kota lezvi a nga wona lezvaku i wa hi ni mawonela yo kari, i no tirisa wutlhari a mu hlamula hi ndlela ya ku a wanuna loye a tekela ku wula mawonela yakwe.

Jesu i no wutisa wanuna loye aku: “Ku tsalilwe yini Nayweni, u gondza yini”? Kota lezvi a nga kari a wu tiva Nayo wa Nungungulu, i no hlamula lezvi wu wulako. I no wula lezvi zvi nga ka Dhewuteronome 6:5 ni Levhi 19:18, aku a Nayo wuli: “U ta randza Hosi Nungungulu wa wena hi mbilu ya wena yontlhe, ni muhefemulo wa wena wontlhe, ni ntamu wa wena wontlhe, ni kupima ka wena kontlhe, ni . . . [muakelani] wa wena kota lezvi u ti randzako wena.” (Luka 10:26, 27) Wu wa hi wona a hlamulo wa ciwutiso cakwe ke?

Jesu i no mu byela lezvi: ‘U hlamulile khwatsi; maha lezvo, u ta hanya.’ Xana a wanuna loye i xalele zvi mbhela kwalaho? Ahihi, i wa nga lavi ku hlamuliswa lezvo zva ku tekela kuba hloko; i wa zama ku ti maha ‘wo lulama’. I wa lava ku Jesu a wula zvilo zvi nga wa ta seketela mawonela yakwe, lezvi zvi nga wa ta maha ku a tizwa na a hanyisana khwatsi ni van’wani. Hikwalaho, i no wutisa Jesu aku: ‘Himani muakelani wa mina ke?’ (Luka 10:28, 29) Leco ci wa ku khwatsi ciwutiso co olova; hambulezvo ci wa nga olovi. Hikuyini?

Hi ku a vaJudha va wa kholwa ku a “muakelani” wabye hi loyi a hanyako hi mikhuwo ya ciJudha. Lezvo zvi wa wonekisa ku khwatsi zva seketelwa hi bhuku ga Levhi 19:18. Hi lisine, zvi wa koteka ku a muJudha a ti byela lezvaku “a nga faneli” ku tlhangana ni munhu a nga hiko muJudha. (Mitiro 10:28) A mawonela lawo, ma wa maha ku a wanuna loye, hambu ni vapizani vo kari va Jesu futsi, va ti wona na va lulamile loku va hanyisana khwatsi ni vaJudha basi, na vaku loyi a nga hiko muJudha a hi “muakelani” wabye.

Makunu Jesu i wa ta hlamulisa kuyini kasi a wanuna loye ni vaJudha lava van’wani va nga swireki? I no hlawutela mufananiso wo kari, aku: A wanuna ‘wo kari i wa relela hi le Jerusalema, aya Jeriko; i no wela mandleni ya zvigevenga, zvi nga mu rundzuwulela tinguwo, zvi muba, zvi suka, zvi mu siya na hi kusuhani ni kufa.’ Jesu i noya mahlweni aku: ‘Ku no relela a mupristi wo kari hi yaleyo ndlela; ni laha a nga mu wona i no potsoloka. Zvinghaho ni muLevhi kambe; laha na a chikele ka wutshamu lego, i no mu wona, a potsolokawu. Kanilezvi a muSamariya wo kari loyi a nga famba hi ndlela leyo, i no chikela laha a nga wa hi kona; laha a nga mu wona, i no mu zwela wusiwana.’ — Luka 10:30-33.

Handle ko kanakana, loyi a nga kari a hlawutelwa mufananiso lowo i wa zvi tiva ku a vapristi ni vaLevhi lava va nga vhunetela le tempeleni va wa hanya le Jeriko. Loku va tlhela kaya, va wa relela hi ruwa, va famba cipimo ca 23 wa tikilometro. A ruwa lego gi wa nga hi gi nene. Ku wa tshuka ku fihlala zvigevenga. Loku a mupristi ni muLevhi va kuma muJudha-kulobye na a hi khombyeni, va wa hi ni fanelo ya ku mu vhuna. Kanilezvi, laha ka mufananiso wakwe, Jesu i te a va mu vhunangi. I vhunilwe hi muSamariya — ku nga lixaka leli a vaJudha va nga kari va li chepeta. — Johani 8:48.

A muSamariya loye, i mu vhunisile kuyini a muJudha loyi a nga bayiselwe? Jesu i no simama ku hlawutela aku: ‘[A muSamariya] i no tshinela, a mu chela mafura ni vhinyo timbangeni, a ti bohelela; zvonake i no mu khilelisa ka mbongola yakwe, a mu yisa ndlwini ya vapfhumba, a mu gongola. Ni mixo i no humesa macheleni mambiri, a nyika n’winyi wa yindlu, aku ngalo: Mu hlayise, ni zvontlhe lezvi u ta nga humesa ku hundza mali leyi, ndzi ta ku riha loku ndzi wuya.’ — Luka 10:34, 35.

 Loku Jesu, a Mugondzisi wa Hombe, a mbhetile ku hlawutela mufananiso lowo, i no mu maha ciwutiso co tlhotlha maalakanyo a mugondzisi wa Nayo, aku: “U alakanya lezvaku hi wihi wa lava vanharu a nga maha . . . [muakelani] wa loyi a nga wela mandleni ya zvigevenga ke?” Ko khwatsi a wanuna loye i wa nga tlhatlheki a ku wula ku “muSamariya”; a se: “Hi loyi a nga mu mahela wuxinji.” Jesu i no guma a tlhamusela zvi ku dlunya lezvi a nga lava ku gondzisa, hi ku kuca muFarisi loye aku: “Famba u ya mahawu zva kunghaho.” — Luka 10:36, 37.

Hi nga wona a gondzisela legi ga gi nene nguvhu. Loku Jesu i wa no tekela ku byela wanuna loye aku hambu lava va kalako va nga hi vaJudha vaakelane vakwe, xana a wanuna loye ni vaJudha van’wani va nga kari va ingisela bhulo lego na va vhumele ke? Kuzvilava ne. Hambulezvo, lezvi a nga hlawutela mufananiso wo olova, wa zvilo va nga zvi tiva kambe kasi ku hlamula ciwutiso le’ caku: ‘Himani muakelani wa mina ke?’ a hlamulo wa kona, wu no tekela ku dlunya! A muakelani wa mu nene hi loyi a mahako lezvi a Mitsalo yi hi layako, zva ku kombisa lirandzo ni wuxinji ka van’wani.