Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

CIPIMO 19

Jesu a gondzisa wasati wa muSamariya

Jesu a gondzisa wasati wa muSamariya

JOHANI 4:3-43

  • JESU A GONDZISA WASATI WA MUSAMARIYA NI VANHU VAN’WANI

  • A WULAWULA HI WUKHOZELI LEGI GI TSAKISAKO NUNGUNGULU

A cikhati leci Jesu ni vapizani vakwe va nga kari vaya Galileya na va sukela le Judhiya, va no kongoma n’walungu va hundza hi lomu dhistrito ga Samariya. Va wa karele nguvhu hi ku famba. Kwalomo ka dhina, va no nyima va humula laha hloweni kusuhani ni dhoropa ga Sikari. A hlowo leyo, ko khwatsi hi Jakobe a nga kelile kutani a nga hakhele vanhu lezvaku va mu kelela. Ni nyamutlha ka ha hi ni hlowo yo fana ni leyo, le dhoropeni ga Nablus.

Laha Jesu a nga kari a humula laha hloweni, a vapizani vakwe va noya xava zvakuga lomu dhoropeni gi nga hi kusuhani. Na va nga se wuya, ku nota wasati wa muSamariya laha hloweni a takha mati. Jesu i no mu byela lezvi: “Hi nga ndziha ndzinwa.” — Johani 4:7.

A vaJudha ni vaSamariya va wa nga toloveli kuga ngelo mun’we hi kota ya cihlawulela ci nga zimile mitsu cikari kabye. Hikwalaho, a wasati loye i no hlamala a wutisa Jesu, aku: “Hikuyini wena, na u hi muJudha, u kombelako mati ka mina, ndzi nga wasati wa muSamaria ke?” Jesu i no mu hlamula aku: ‘Loku u wa ci tivile a cinyikiwo ca Nungungulu, ni lezvaku himani a nge: Hi nga ndziha ndzinwa, na u kombele yena, zvonake yena na a ku nyikile mati ya kuhanya.’ A wasati loye aku: ‘Hosi, u hava ca kukha hi cona, ni hlowo leyi yi etile; u ta ma kuma kwihi a mati lawo ya kuhanya ke? Xana wena u wa hombe ku hundza a papayi wa hina Jakobe, loyi a nga hi nyika hlowo leyi ke, a nganwa kona yena; ni vana vakwe, ni mitlhambi yakwe?’ — Johani 4:9-12.

Jesu i no mu hlamula aku: ‘Vontlhe lava va nwako mati lawa, va ta tlhela vazwa tora kambe; kanilezvi kani hi wihi a nwako mati lawa ndzi mu nyikako, cima a nga tazwa tora; kanilezvi a mati lawa ndzi mu nyikako, ma ta maha cibuka ca mati ndzeni kakwe, lawa ma vhelako ma yisa wutomini ga pindzukelwa.’ (Johani 4:13, 14) Hambu lezvi Jesu a nga karele, i kumile ntamu wa ku mu chumayela lisine li nyikako wutomi a wasati loye wa muSamariya.

A wasati wa muSamariya i no gumesa aku: ‘Hosi, ndzihe mati lawo, kasi ndzi nga hazwi tora, ndzi fela ku kala ndzi nga ha khiringeli kambe ku takha.’ Jesu i no khwatsi o cicanyana bhulo, a se byela wasati loye aku: “Famba, u ya vitana nuna wa wena, u wuya laha.” A wasati aku: “A ndzi na nuna.” Kanilezvi, zvi wonekisa ku a wasati loye i dzukile nguvhu hi ku wona lezvi Jesu a zvi tivako hi yena, laha ngaku: ‘U wulile khwatsi uku, a ndzi na nuna; hakuva u hanyile ni ntlhanu wa vanuna; ni loyi u nga naye zvezvi a hi nuna wa wena’. — Johani 4:15-18.

A wasati wa muSamariya i no tekela ku zvi zwisisa lezvaku Jesu i wa hambene nguvhu ni vanhu vontlhe. Hikwalaho i no hlamala, a wula magezu lawa: “Hosi, ndza zvi wona lezvaku u muphrofeti.” Hi kulandzela, i no komba lezvaku i wa zvi randza zvilo zva moya. Hi ndlela muni? Hi lezvi a ngaku: ‘A vakokwani va hina [a vaSamariya] va wa khozela citsungeni leci; [citsunga ca Gerizima ci nga hi kusuhani ni laha va nga hi kona], kasi n’wina vaJudha mu wula lezvaku a wutshamu legi a vanhu va faneleko ku khozela kona hi le Jerusalema.’ — Johani 4:19, 20.

Hambulezvo, Jesu i no hlamula wasati wa muSamariya aku: ‘Ca hata cikhati laha va ta nga kala va nga khozeli Papayi citsungeni leci, ne ni le Jerusalema.’ A engeta aku: ‘Cikhati ca hata, ci kona ni lezvi, laha a vakhozeli va nene va ta nga khozela Papayi hi moya ni lisine; hakuva Papayi wa lava a vakunghahi a kuva vakhozeli vakwe.’— Johani 4:21, 23, 24.

Xana Jesu i wa tlhamusela yini hi magezu lawa? I wa tlhamusela lezvaku a ca lisima ka Nungungulu hi lezvi a vanhu va mu khozelisako zvona, na ku nga hi wutshamu ga kona. A wasati wa muSamariya i no hlamala nguvhu, aku: “Ndza zvi tiva lezvaku Mesiya wata, loyi a tibyako Kristu; loku a chikele, i ta hi tivisa zvontlhe.” — Johani 4:25.

Jesu i no gumesa a mu byela lisine la lisima nguvhu, aku: “Mina loyi ndzi wulawulako na wena, ndzi mina yena.” (Johani 4:26) Hi nga zvi ehleketa khwatsi! A wasati loye, i waya laha hloweni hi dhina lego kasi ku yakha mati basi! Kanilezvi, Jesu i no mu byela hi kukongoma a ku hi yena Mesiya! Lego give thomo ga hombe nguvhu ka wasati loye, hakuva Jesu i mu byelile zvilo zva ku i wa nga se tshuka a byela munhu hi kukongoma.

A VASAMARIYA VO TALA VA NO KHOLWA KA JESU

A vapizani va Jesu va no wuya ni zvakuga hi le dhoropeni ga Sikari. Va no ta kuma Jesu laha hloweni ya Jakobe, kwalaha va nga mu siyile kona. Kanilezvi ka cikhati leco, i wo wulawula ni wasati wa muSamariya. Laha a vapizani va Jesu va nga kari va chikela, a wasati loye i no siya muringi wakwe wa mati a nghena lomu dhoropeni.

A cikhati a nga nghena lomu dhoropeni, i no hlawutela vanhu lezvi Jesu a nga mu byelile. I no va byela ne na a nga kanakani aku: ‘Tanani mu ta wona a munhu a ndzi byelileko zvontlhe lezvi ndzi zvi mahileko’. I no wutisa lezvi: “Xana loyi a nga ngha a hi Kristu ke?” (Johani 4:29) Kuzvilava i mahile lezvo na a zama ku va vhuxela manyawunyawu kasi va ya mu wona! A ciwutiso leco ci wa yelana ni mhaka ya lisima nguvhu, leyi a vanhu va nga lava ku yi tiva kusukela masikwini ya Mosi. (Dhewuteronome 18:18) A ciwutiso cakwe ci kucile vanhu va dhoropa lezvaku va famba va ya wona Jesu ha voce.

Ndzeni ka cikhati leco, a vapizani va wo kuca Jesu lezvaku aga zvakuga lezvi va nga wuya nazvo. Kanilezvi, i no va hlamula aku: “Ndzi na ni zvakuga lezvi mu nga zvi tiviko.” A vapizani vakwe va no hlamala, va wutisana vaku: ‘Xana i kona a mu neheleko zvakuga ke?’ Jesu i no va tlhamusela khwatsanyana hi magezu ya lisima nguvhu ka maKristu wontlhe, aku: “A zvakuga zva mina hi ku maha a kurandza ka loyi a ndzi rumileko, ni ku mbhetisa a ntiro wakwe.” — Johani 4:32-34.

A ntiro lowu Jesu a nga wu wula wu wa nga hi wa ku tshovela timbewu, lowu ku nga kiyela cipimo ca 4 wa tihweti kasi wu sangula. Kota lezvi hi zvi wonako ka lezvi a nga wula hi kulandzela, i wa wula ntiro wa kutshovela hi tlhelo ga moya. I te: “Tlakusani a mahlo ya n’wina, mu cuwuka masimu, lezvaku ma te xwe a kuva ma tshovelwa. A mutshoveli i sina a amukela hakhelo, a hlengeletela mihandzu wutomini ga pindzukelwa; lezvaku a muxwanyi ni mutshoveli va fela ku tsaka zvin’we.” — Johani 4:35, 36.

Kuzvilava Jesu i tekele ku yi wona mihandzu ya wukustumunyu ga wasati wa muSamariya. A vanhu va ku tala va lomu dhoropeni ga Sikari va no kholwa ka Jesu hi kuzwa magezu ya wasati loye, yaku: “I ndzi byelile zvontlhe lezvi ndzi zvi mahileko.” (Johani 4:39) Hikwalaho, laha va nga huma lomu dhoropeni vata laha hloweni, va no ta kombela Jesu lezvaku a nga fambi, kanilezvi a tshama a va gondzisa zvin’wani. I no vhumela, a tshama masiku mambiri lomu Samariya.

Laha a vaSamariya va nga kari va ingisela Jesu na a gondzisa, ku no engetela van’wani vo tala va kholwa kakwe. Va no byela wasati wa muSamariya vaku: ‘Makunu a ha ha kholwi hi kota ya kuwula ka wena, hakuva hi ti zwele ha hoce, ha zvi tiva lezvaku loyi hakunene hi Muhanyisi wa tiko.’ (Johani 4:42) A wasati wa muSamariya, i hi vekele cikombiso ci nene mhakeni ya ku nyika wukustumunyu hi Kristu, hi ku maha vanhu va navela ku zvi tiva kasi va ta tiva zvin’wani.

Alakanya lezvaku ku wa kiyela 4 wa tihweti kasi ku sangula nguva ya kutshovela — ko khwatsi ku wa hi kutshovelwa ka sevhadha, leyi lomu ka cipandze leco yi nga sangula hi Março ni Abril. Makunu lezvo zvi mahekile kwalomo ka Novembro ni Dezembro. Lezvo zvi komba ku loku ku hundzile a Phasika ga 30 Nguveni ya Hina, Jesu ni vapizani vakwe va mbhetile cipimo ca 8 wa tihweti lomu Judhiya na va gondzisa ni ku bhabhatisa. Ka cikhati leco, makunu va wo tlhela tikweni gabye le Galileya. Ka cipimo ci landzelako, hi ta wona lezvi zvi nga humelela loku va chikele.