Jesu i wa kari a gondzisa vapizani vakwe lezvi va nga fanele ku ti tirisisa zvona titshomba. Kanilezvi, a hi vona voce va ngazwa wusungukati lego. Ku wa hi ni vaFarisi kambe, niku va wa fanele ku ingisa wusungukati lego. Hikuyini? Hakuva a vaFarisi va wa ‘randza mali’. Makunu laha a vaFarisi va ngazwa wusungukati ga Jesu, va no sangula ku “mu tseketsela.” — Luka 15:2; 16:13, 14.

Hambulezvo, lezvo a zvi mu dzukisangi Jesu. I no va byela lezvi: “Hi n’wina mu ti mahako lava va lulamileko a mahlweni ka vanhu; kanilezvi Nungungulu wa tiva a timbilu ta n’wina; hakuva lezvi zvi tlakukileko cikari ka vanhu, zvinyenyeko mahlweni ka Nungungulu.” — Luka 16:15.

Hi malembe yo tala, a vaFarisi va wa woniwa kota vanhu vo ‘tlakuka’. Kanilezvi makunu ci wa hi cikhati ca ku a cikomu ci hundzuluka ci rima hi mbhinyi. Lava va nga hi ni wudzundzo, na va ganyile, na va hi ni zvikhundla kambe lomu ka politika ni lomu ka wukhongeli gabye, va wa tava va lahasi. A vanhu laha va yileko, lava va nga zvi zwisisa ku zva laveka ku va gondzisiwa zvin’wani xungetano hi Nungungulu, va wa ta tlakusiwa. Jesu i no dlunyatisa a mhaka leyi ya ku ku wa tava ni kucica ka hombe.

I te: ‘A Nayo ni vaphrofeti zvi no simamisa a kala a chikela Johani; ku sukela leco cikhati ya kanelwa a ivhangeli ya Mufumo wa Nungungulu, mun’we ni mun’wani a maha hi ntamu ku nghena ka wona. Kanilezvi zva hehuka lezvaku a tilo ni misava zvi nyamalala, ku hundza lezvaku wuwa a ndzatana mun’we wa Nayo.’ (Luka 3:18; 16:16, 17) A magezu ya Jesu ma kombisa kuyini lezvaku a zvilo zvi wa kari zvi cica ke?

A varangeli va wukhongeli ga ciJudha va wa ti tlakusa, va ti byela lezvaku va ingisa a Nayo wa Mosi. Alakanya ku laha Jesu a nga hanyisa cikhumu le Jerusalema, a vaFarisi va ti tlakusile vaku: “Hina hi vapizani va Mosi. Ha zvi tiva lezvaku Nungungulu i wulawulile ka Mosi”. (Johani 9:13, 28, 29) A cin’we ca lezvi a Nayo wa Mosi wu nga tirela zvona, ku wa hi ku rangela vanhu vo ti koramisa kala ku chikela Mesiya, ku nga Jesu. Johani Mubhabhatisi i wa tivekisile Jesu kota Yivhana ya Nungungulu. (Johani 1:29-34) Kusukela loku Johani a sangulile ku tira, a vaJudha vo ti koramisa, nguvhunguvhu cikari ka zvisiwana, va wa gondza zvokari hi “Mufumo wa Nungungulu”. Kunene, ku wa hi ni “ivhangeli” kutani mahungu yo saseka ka vontlhe va nga lava ku fumelwa hi Mufumo wa Nungungulu va tlhela va vhuneka hi wona.

A Nayo wa Mosi wu wa kari wu tatisa kungo ga wona, hakuva wu wa vhuna vanhu lezvaku va tiva Mesiya ni ku zvi zwisisa lezvaku va fanele ku vhuniwa hi yena. Laha wu nga mbheta kungo ga wona, zvi wa nga ha kurumeti ku va wu landzela. Hi cikombiso, a Nayo wu wa vhumela ku a munhu a tlhatlha wukati hi zvigelo zvo hambanahambana. Kanilezvi, Jesu i tlhamusele lezvaku “ni wihi a tlhatlhako wukati ni sati wakwe a chadha ni mun’wani wa maha wubhayi, ni loyi a chadhako ni wasati a tlhatlhileko wukati ni nuna wakwe, yenawu wa maha wubhayi.” (Luka 16:18, NM) A vaFarisi va nga  hi va ku randza ku yimisa zvinaywanaywana, a va no ku vhindluka hi lezvi Jesu a nga wula!

Jesu i no guma a hlawutela mufananiso wu nga khanyisa khwatsi lezvaku ku wa kari ku cica zvilo zva hombe nguvhu. Wu wulawula hi vavanuna vambiri. A ciyimo ca mun’we ni mun’wani wabye ci no cica zva tanani mu ta wona! Laha u zwako mufananiso lowo, alakanya lezvaku laha Jesu a nga hlawutela kona, ku wa hi ni vaFarisi, lava va nga randza mali va tlhela va dzundziwa hi vanhu.

Jesu i te: ‘Ku wa hi ni munhu a fumileko, loyi a nga ambala ziwunguwungu ni tinguwo to basa, aga lezvi zvo nandziha a masiku wontlhe. Kambe ku wa hi ni mukombeli [wa zomola], a nga hi Lazaru a vito gakwe, loyi a nga wa tshama nyangweni ya loyi wo fuma, na a tele hi zvilondza. I no navela ku xura hi matlhatlha lawa ma ngawa hi laha mezeni ya munhu wo fuma. Ni timbyana ti no ta lazvela a zvilondza zvakwe.’ — Luka 16:19-21.

Lezvi a vaFarisi va nga randza mali, xana zva kanakanisa a ku Jesu i wa wula mani laha a nga kumbuka “munhu a fumileko”, kutani wo ganya? A varangeli va wukhongeli kambe va wa randza ku ti gongondzela hi tinguwo to dhura ni to chandza. Ahandle ka titshomba leti va nga hi nato, va wa wonekisa ku khwatsi va katekisiwa hi Nungungulu a ku hundza vanhu laha va yileko. Makunu, a ku va fananisa ni munhu a bohileko tinguwo ta wuhosi khwatsi, zvi wa kombisa wudzundzo. A tinguwo to basa ti wa fananisa lezvi va nga ti byela ku vanhu vo lulama. — Dhaniyeli 5:7.

Makunu a varangeli lavo va matshandza, va wa va wonisa kuyini a vanhu laha va yileko? Va wa va wona kota timbongola [kutani, “vo biha”]; va va  vitana hi gezu ga ciHebheru gaku ‛am ha·’aʹrets, gi kombako lezvi va nga va chepetisa zvona. Va wa ti byela ku a vanhu lavo a va wu tivi Nayo niku a va ringanelwi hi ku gondzisiwa. (Johani 7:49) Lezvo zvi yelana khwatsi ni ciyimo ca Lazaru, a mukombeli wa zomola, loyi a nga xoka hi ndlala, a navela ni ‘matlhatlha lawa ma ngawa hi laha mezeni’ ya loyi wo ganya. A ku fana na Lazaru, wo tala hi zvilondza, a vanhu laha va yileko va wa chepetiwa a ku khwatsi hi loku Nungungulu a nga va tsakeli.

A ciyimo ci wa tshamisile lezvo hi cikhati co kari. Kanilezvi, Jesu i wa zvi tiva lezvaku ci wa hata cikhati laha a ciyimo ca vontlhe ci nga wa ta cica — ca lava vo fana ni wanuna wo ganya, ni ca Lazaru.

Jesu i no ya mahlweni a tlhamusela lezvi a zviyimo zvi nga cicisa zvona. I te: Hi kufamba ka cikhati, ‘a mukombeli i nofa, a yiswa hi tingilozi cifuveni ca Abrahama; na yena munhu wo fuma i nofa a lahliwa. Na hi le Hayidhesi le kuxanisekeni, i no tlakusa mahlo yakwe, a wona Abrahama na hi le kule, na Lazaru a hi cifuveni cakwe.’ — Luka 16:22, 23.

Lava va nga muzwa va wa zvi tiva khwatsi ku Abrahama i file niku i lomu cilahleni. A mitsalo kambe yi komba zvi ku dlunya lezvaku vontlhe va fileko va nga lomu cilahleni, kutani Xeoli, a va woni ne a va wulawuli — a ku patsa na Abrahama. (Mutshawuteli 9:5, 10) Makunu, a varangeli va wukhongeli va pimisile ku Jesu i wa wula yini hi mufananiso wakwe? Zvini lezvi kuzvilava a nga komba xungetano hi vanhu laha va yileko ni varangeli va wukhongeli, lava va nga randza mali?

Jesu i wa ha hi ku wulawula hi kucica laha a ngaku: ‘A Nayo ni vaphrofeti zvi simamile ku tira kala a chikela Johani; ku sukela cikhati leco ka kanelwa ivhangeli ya Mufumo wa Nungungulu’. Makunu lezvi Johani na Jesu Kristu va nga kari va chumayela, hi zvona zvi nga maha ku Lazaru ni wanuna wo ganya vafa ka ciyimo va nga hi ka cona, va guma va cica vava ka ciyimo ciswa mahlweni ka Nungungulu.

Hi kukongoma: Ku wa kari ku hundza cikhati lava vo ti koramisa, kutani zvisiwana, na va nga kumi zvakuga hi tlhelo ga moya. Va wa hanya hi ku ti halela, va kumanyana ‘matlhatlha ma ngawa hi laha mezeni’ ya varangeli va wukhongeli — lezvi va nga gondzisiwa zvo kala ni ku tata kombe. Kanilezvi, kusukela loku Johani na Jesu va sangulile ku chumayela, va wa vhuniwa hi tlhelo ga moya va tlhela va amukela mahungu ya Mufumo. Makunu ci wa chikele cikhati ca maxika. Va wa gondzisiwa lisine la Mitsalo — nguvhunguvhu leli la li nene li nga tlhamuselwa hi Jesu. A ciyimo cabye makunu ci wa hi ci nene, va wa tsakelwa hi Jehovha Nungungulu.

Kanilezvi a varangeli va wukhongeli, vo ganya ni va nduma, va alile mahungu ya Mufumo lawa ma nga chumayelwa hi Johani. Va wa ala ni lawa ma nga kari ma chumayelwa hi Jesu lomu tikweni gabye. (Matewu 3:1, 2; 4:17) Hi lisine ma wo va  zangarisa, kutani ku va xanisa, lezvi zvi nga komba xanisa ya kulamula ka Nungungulu loku ku nga hata. (Matewu 3:7-12) A varangeli va wukhongeli lavo vo randza mali, va wa lava ku Jesu ni vapizani vakwe va tsika ku chumayela mahungu ya Nungungulu kasi va ku pe. Va wa fana ni wanuna wo ganya wa mufananiso wa Jesu, loyi a ngaku: Papayi “Abrahama, ndzi mahele wuxinji, u ruma Lazaru, a kuva a peta . . . litiho lakwe matini, a ta titimeta a lirimi la mina, hakuva ndza xaniseka nguvhu phingweni legi.” — Luka 16:24.

Kanilezvi a kuxaniseka kabye ku wa nga ta mbhela. Hikuyini? Co sangula, hi ku a kutala ka varangeli va wukhongeli a va cicangi. Va wa alile ku ingisa “Mosi ni vaphrofeti” — ku nga lezvi va nga tsala, lezvi zvi nga fanele ku va vhuna ku vhumela ku Jesu hi yena Mesiya ni Hosi yi hlawulilweko hi Nungungulu. (Luka 16:29, 31; Va Le Galatiya 3:24) Hambu lezvi a varangeli va wukhongeli va nga kari va wona zvisiwana na zvi amukela Jesu zvi guma zvi tsakelwa hi Nungungulu, zvi wa nga va kuci ku va ti koramisa. Ca wumbiri, a vapizani va Jesu a va vhumelangi ku tsika ku ingisa ne ku nyenyeletela lisine kasi va tsakisa varangeli va wukhongeli, kutani ku va humuta ku xaniseka. Jesu i kombile a mhaka leyi laha ka mufananiso wakwe, hi magezu lawa ‘Papayi Abrahama’ a nga byela wanuna loyi wo ganya.

Papayi Abrahama i te: “N’wananga, alakanya lezvaku u amukele a makatekwa ya wena kuhanyeni ka wena, kanilezvi Lazaru i amukele makhombo; makunu yena wa tangaliswa laha, kasi wena wa xaniseka. Tlhatakumbiri, ku na ni geva ga hombe cikari ka hina na n’wina; lezvaku lava va . . . [lavako] ku suka seno vata ka n’wina a va zvi koti; hambu ni lava va nga seyo, a va zvi koti ku tlhatuka vata ka hina.” — Luka 16:25, 26.

Handle ko kanakana, a kucica loko ku nene niku ku wa laveka futsi! Zvi wa komba ku a varangeli va wukhongeli makunu a cikomu ci wa va rimela hi mbhinyi. A vanhu vo ti koramisa, lava va nga kari va vhumela ku ya rwala kanga wa Jesu, makunu va wo tangaliswa va tlhela vaga va xura hi tlhelo ga moya. (Matewu 11:28-30) A kucica loko ku wa ta woneka nguvhu ka tihweti ti nga landzela, laha a civhumelwano ca Nayo ci nga wa ta vhaletiwa hi civhumelwano ciswa. (Jeremiya 31:31-33; Va Le Kolosi 2:14; Mahebheru 8:7-13) Laha Nungungulu a nga chulula moya wakwe hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, zvi wonekile khwatsi ku a vapizani va Jesu hi vona va tsakelwako hi Nungungulu, a hi vaFarisi ni vanghana vabye.