Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

CIPIMO 35

Jesu a kanela laha Citsungeni

Jesu a kanela laha Citsungeni

MATEWU 5:1–7:29 LUKA 6:17-49

  • A KANELA LAHA CITSUNGENI

Jesu i wa mbhetile wusiku gontlhe na a khongela zvonake gica a hlawula 12 wa vapizani kasi vava vapostoli. Makunu ni mumu wa kona, zvi komba ku i wa karele. Hambulezvo, i wa xuva ku vhuna vanhu. I wu kumile ntamu futsi wa ku va vhuna. I va vhunile na a hi laha citsungeni le Galileya, kuzvilava ci nga hi kusuhani ni le Kapernawume, laha a nga tirela nguvhu kona.

Laha Jesu a nga hi kona, ku nota vanhu vo tala va le kule nguvhu. A vokari va wata hi le dzongeni. A van’wani va wata hi le Jerusalema, ni le Judhiya, ni madhoropeni man’wani ma nga hi le N’walungu wa Tire ni Sidhoni, hi tlhelo ga Mupela-gambo. Va wa yela yini ka Jesu? Va wa yela ‘ku ya muzwa, ni ku hanyisiwa tinghumbe tabye’. Jesu i no “hanyisa vontlhe” futsi, ni “lava va nga karatiwa hi mimoya ya kubiha” — ku nga lava va nga xaniswa hi madhimoni ya Sathani. Hi nga zvi ehleketa! Vontlhe va nga babya, makunu va wa hanyile. — Luka 6:17-19.

Jesu i no gumesa a kuma wutshamu ga gi nene laha tlhelweni ga citsunga a tshama, a vanhu va mu randzela. Ko khwatsi a vapizani vakwe va tshamile kusuhani naye, nguvhunguvhu a vapostoli vakwe va 12. Vontlhe va wa hi ni manyawunyawu ya kuzwa lezvi a nga lava ku wula mugondzisi wabye, loyi a nga hi ni ntamu wa ku maha zvihlamaliso zva hombe. Jesu i no veka kanelo yi nga vhuna vontlhe. A kanelo leyo, ya vhuna vanhu vo tala kala inyamutlha. Hinawu hi nga vhuneka hi yona hakuva i tlhamusele lisine lo eta hi ndlela yo olova ni yo dlunyateka. Jesu i wulawulile hi zvimaho ni zvilo va nga kari va zvi tiva. Lezvo zvi mahile ku vontlhe va nga lava ku hanya wutomi ga gi nene hi ku landzela milayo ya Nungungulu va zvi zwisisa. A hi woneni lezvi zvi mahako ku a kanelo ya Jesu yiva ya lisima nguvhu.

HI VAMANI LAVA HAKUNENE VA NGA NI LITSAKO?

A vanhu vontlhe va lava ku hanya na va tsakile. Hi ku tiva lezvo, Jesu i no sangula hi ku wulawula hi lava hakunene va nga ni litsako. Handle ko kanakana, lezvo zvi kokile kupima ka lava va nga muzwa. Kanilezvi, i tlhamusele zvokari zvi nga va maha va nyima va ti khoma cilevhu.

I te: “Va katekile a zvisiwana moyeni, hakuva Mufumo wa le tilweni ngwabye. Va katekile lava va rilako, hakuva va ta chavelelwa. . . . Va katekile lava va nga ni ndlala ya le’zvo lulama ni tora ga zvona, hakuva va ta xuriswa. . . . Va katekile lava va xaniswako hi kota ya kululama, hakuva Mufumo wa le tilweni ngwabye. Mu katekile loku va mu rukatela, va mu xanisa, va mu lumbeta kontlhe kubiha hi kota ya mina. Tsakani, mu nengela nguvhu”. — Matewu 5:3-12.

I wa wula yini Jesu loku aku “va katekile” kutani ku va tsakile? I wa nga wuli lezvi zva ku a munhu a tsaka a tlhela a tlulatlula, a ku khwatsi hi loku a hi lomu ko hlakana. A kutsaka ku sukela mbilwini. Ku yelana ni ku xalala, ni ku nga vileli, ni ku hanyela co ci tiva.

Jesu i te lava hakunene va nga ni litsako, hi lava va zvi zwisisako ku Nungungulu wa laveka wutomini gabye, va xukuvalako hi ku tiva ku vawonhi, lava va ti karatelako ku tiva Nungungulu va tlhela va mu tirela. Va tsaka hambu loku va zondiwa va tlhela va xanisiwa hi lezvi va mahako kurandza ka Nungungulu, hakuva va zvi tiva lezvaku Nungungulu wa tsaka hi vona niku i ta va chachazela hi wutomi ga pindzukelwa.

A vanhu vo tala va alakanya lezvaku a ku ganya ni ku hanyela ku hlakana hi zvona zvi nyikako litsako. Kanilezvi Jesu i wulile zvo hambana laha ka ku lava va nga kari va mu ingisela kuzvilava va ti khomile ni zvilevhu. I te: “Khombo ka n’wina vo ganya, hakuva mu sina mu xalalisilwe. Khombo ka n’wina lava zvezvi mu xurileko, hakuva mu tazwa ndlala. Khombo ka n’wina lava mu hlekako zvezvi, hakuva mu ta bayiseka mu rila. Khombo ka n’wina loku a vanhu vontlhe va wulawula khwatsi hi n’wina, hakuva hi zvalezvi a vakokwani vabye va nga maha ka vaphrofeti va mawunwa.” — Luka 6:24-26NM.

Hikuyini a ku ganya, ku tsaka ni ku dzundziwa hi van’wani zvi nehako khombo? Hi lezvaku loku munhu a hi ni zvilo lezvo a tlhela a zvi nyika nguvhu lisima, a ku tirela Nungungulu i zvi wona na zvi nga vhuni nchumu kuveni o luza litsako la lisine. Hambulezvo, Jesu i wa nga lavi ku wula lezvaku a kuva cisiwana ni kufa hi ndlala hi zvona zvi nehako litsako. Kanilezvi, a mhaka hi ku a kutala ka zvikhati lava vo kala ku ganya hi vona va vhumelako lezvi Jesu a nga gondzisa; hi ndlela leyo, va kuma litsako.

Jesu i no wulawula hi vapizani vakwe, aku: “N’wina mu munyu wa misava”. (Matewu 5:13) I wa nga wuli ku vova munyu futsi. I wa wulawula hi tshamela ga munyu ga ku vhikela zvilo lezvaku zvi nga bholi. A munyu wu wa cheliwa lomu ka minyikelo yi nga hisiwa laha alatini lomu tempeleni ya Nungungulu, niku ku wa hi ni citsundzulu ca hombe laha kusuhani. A munyu kambe wu wa yimela zvilo zva zvi nene, zvo kala ku wonheka. (Levhi 2:13; Ezekiyeli 43:23, 24) Hi kufanana, a vapizani va Jesu i “munyu wa misava” hakuva a cikombiso cabye ca vhuna vanhu. Ci va vhikela ku va nga luzi wunghana gabye na Jehovha, ci tlhela ci va vhikela ku va ngavi ni mahanyela yo biha. Kunene, a mahungu lawa va chumayelako ma vhikela lava va ma amukelako va tlhela va hanya hi wona.

Jesu i no byela vapizani vakwe kambe, aku: “N’wina mu kuwonekela ka tiko”. Loku munhu a lumeka kandiya, a nga yi veki lahasi ka basiya; kanilezvi, i yi tlhateka le hehla kasi yi woninga. Hikwalaho, Jesu i no va kuca lezvi: ‘Ngha a kuwonekela ka n’wina ku woninga mahlweni ka vanhu, kasi va wona mitiro ya n’wina yo saseka, va dhumisa a Papayi wa n’wina wa le tilweni.’ — Matewu 5:14-16.

A VA GONDZISA MAHANYELA YA MA NENE KU HUNDZA LAWA VA NGA MA TIVA

A varangeli va wukhongeli ga ciJudha vawa wona Jesu kota citlula Nayo wa Nungungulu, niku ku wa nga hi kale va nga zamile ku mu daya. Hikwalaho, Jesu i no wula kubaseni aku: “Mu nga alakanyi muku ndzi tele ku ta fuvisa Nayo hambu ni vaphrofeti; a ndzi telangi ku ta fuvisa, kanilezvi ku ta tatisa.” — Matewu 5:17.

Hi lisine, Jesu i wa wu nyika nguvhu lisima a Nayo wa Nungungulu niku i wa kuca van’wani lezvaku vonawu va wu nyika lisima. I zile aku: “Kani hi mani a ta nga hambunyeta mun’we wa milayo leyi yi tsongwani, a gondzisa vanhu ku maha lezvo, i ta hlayiwa loyi tsongwanyani Mufun’weni wa le tilweni.” I wa wula ku a munhu loye a nga ta nghena Mufun’weni wa Nungungulu futsi. I no tlhavinyeta aku: “Kanilezvi loyi a hlayisako milayo a yi gondzisa, i ta hlayiwa wahombe Mufun’weni wa tilo.” — Matewu 5:19.

Andzhako ka loku Jesu a kumbukile lezvi a Nayo wu nga wula, zvaku: “U nga dayi”, i no gumesa a ya hi laha tshinyeni, a kona ni zambo go sangula gi nga wa ta maha munhu a nga ingisi Nayo wa Nungungulu, aku: ‘Kani hi mani a [“simamako ku”, NM] zangarela makabye wakwe i yimelwe hi ku lamulwa hi hubye’. (Matewu 5:21, 22) A ku a munhu a simama ku zangarela makabye wakwe, a hi mhaka yo hlakana; zvi nga maha ku a mu daya. Hikwalaho, Jesu i no tlhamusela lezvi a munhu a faneleko ku ti karatisa zvona kasi a wuyisela kurula. I te: “Loku u humesa muphahlo wa wena laha alatini, u alakanya kona lezvaku nakuloni i na ni mhaka na wena, siya a muphahlo wa wena mahlweni ka alati, u famba u ya wuyisana ni nakuloni kuranga, zvonake wuya u ta humesa a muphahlo wa wena.” — Matewu 5:23, 24.

Jesu i no wulawula hi Nayo wun’wani, lowu wu nga betela wubhayi, aku: ‘Mu zwile lezvaku ku wulilwe ku ngalo: U nga bhayi. Kanilezvi mina ndziku ka n’wina: Kani hi mani a [“simamako ku”, NM] cuwuka wasati a mu navela, i sina a bhayile naye mbilwini yakwe.’ (Matewu 5:27, 28) Jesu i wa nga wuli maalakanyo ya hava ma tshukako ma ku pshwati lomu hlokweni ya munhu. Kanilezvi, i kombile lezvaku a khombo ga kona gi laha ka ku “simama ku cuwuka”; hakuva a munhu i gumesa a sangula ku navela. Makunu loku a tshuka a kuma mole, a nga maha wubhayi. A munhu a nga ti vhikelisa kuyini kasi lezvo zvi nga maheki? Zvi nga tshuka zvi lava kutikarata ka hombe nguvhu. Jesu i te: “Loku a tihlo ga wena ga cinene gi ku maha u khubeka, gi xokole, u gi hoxa kule; . . . loku canja ga wena ga cinene gi ku maha u khubeka, gi tseme, u gi hoxa kule”. — Matewu 5:29, 30.

A vanhu va tshuka va vhumela ku tsemiwa ciro co kari ci babyako nguvhu kasi va ngafi. Makunu Jesu i wulile lezvaku zva lisima nguvhu ku a munhu a ‘hoxa’ ni cihi, kasi ku hlongola maalakanyo ya hava ni ku potsa wuyelo ga kona — hambu zvo lava ku luza nchumu wa lisima wo kota tihlo kutani canja. Jesu i no guma a tlhamusela aku: “Zvi ku sasekele lezvaku ciro cin’we ca wena ci lova, lezvaku kasi a miri wa wena wontlhe wu ngayi Gehena” (gi nga wutshamu ga ku hisela kona chaka gi nga hi le handle ka dhoropa ga Jerusalema), lezvo zvi wa wula ku loviswa kala kupindzuka.

Jesu i no va nyika wusungukati gi yelanako ni loku a munhu a bayiseka kutani ku swireka hi lezvi a nga mahelwa hi mun’wani. I te: “U ngalwi ni munhu wa kubiha, kanilezvi ni wihi loyi a ku bako pama ka rama ga wena ga cinene, hundzuluka u mu nyika legi gin’wani kambe.” (Matewu 5:39, NM) Lezvo a zvi wuli ku a munhu a nga faneli ku ti vhikela kutani ku vhikela ngango wakwe loku va dhumelwa. Jesu i wulawulile hi pama, leyi a kutala ka zvikhati a munhu a nga humiko zvilondza kutani kufa loku a biwa. Kanilezvi, zvi mahako ku a munhu a bayiseka. I wa komba lezvaku loku munhu a ku vhuka hi ku kuba pama kutani ku ku ruka na a lava ku mulwa kutani ku mu holovisana, u nga photi.

A wusungukati lego gi wa yelana ni Nayo wa Nungungulu wa ku randza muakelani. Hikwalaho, Jesu i no kuca lava va nga mu ingisela aku: Simamani ku ‘randza valala va n’wina, mu kombelela lava va mu xanisako’. I tlhelile a komba lisima la ku maha lezvo, i te: ‘Kasi mu fela kuva vana va Papayi wa n’wina loyi a nga le tilweni; hakuva wa tsuwukisa gambo gakwe hehla ka vo biha ni ka vo saseka, a nisa vhula hehla ka valulamileko ni ka va nga lulamangiko.’ — Matewu 5:44, 45.

Jesu i no gumesa cipandze leci ca kanelo yakwe hi magezu lawa: ‘Ngha na n’wina mu mbhelela, khwatsi hi Papayi wa n’wina wa le tilweni a mbheleleko.’ (Matewu 5:48) Zva dlunyateka lezvaku i wa nga wuli ku a vanhu va nga zvi kota ku mahisa zvalezvi Jehovha a mahisako zvona zvilo. Kanilezvi, i wa wula lezvaku loku hi pimanyisa Nungungulu, hi nga zvi kota kuza hi randza ni valala va hina. Hi magezu man’wani, i waku: Simamani kuva ni ‘wuxinji, khwatsi hi lezvi a Papayi wa n’wina a nga ni wuxinji.’ — Luka 6:36.

A VA GONDZISA KU KHONGELA NI KU TSUMBA NUNGUNGULU

Jesu i no simama ku kanela, zvonake a va kuca lezvi: “Ti woneleni lezvaku mu nga mahi a kululama ka n’wina mahlweni ka vanhu, kasi ma won’wa hi vona”. I no kona moya lowo wa ku a munhu a farisa a ku khwatsi mukhozeli wa Nungungulu, laha a ngaku: “Loku u nyika loyi a vhumalako, u ngabi mpundzu mahlweni ka wena, khwatsi hi lezvi va mahako a vaxengeteli”. (Matewu 6:1, 2) I chukwana ku loku hi vhuna wokari, zvi tshama cihundleni.

Jesu i no engetela aku: “Laha mu khongelako, mu nge khwatsi hi vaxengeteli, lava va randzako a ku khongela na va yimile masinagogeni ni lomu mahandzakanyeni ya maphango, kasi va fela ku woniwa hi vanhu.” Wutshan’wini ga lezvo, i te: ‘Loku u khongela, nghena ndlwini ya wena, zvonake loku u vhalile livati, khongela ka Papayi wa wena loyi a nga cihundleni’. (Matewu 6:5, 6) A hi ku khwatsi Jesu i wo kona ku khongela mahlweni ka vanhu, hakuva yenawu i zvi mahile lezvo. Kanilezvi, i wo kona mikhongelo ya ku yi maha hi ku fela ku hlamalisa vanhu ni ku lava ku dzundziwa.

I no va nyika wusungukati legi: “A cikhati u khongelako, u nga phindaphindi magezu yalawa ya man’we khwatsi hi lezvi va mahako vamatiko, hakuva va alakanya ku va ta zwiwa hi ku wulawula nguvhu.” (Matewu 6:7, NM) Jesu i wa nga wuli ku zvi bihile a ku khongela u kombela nchumu walowu wa mun’we hi kuphindaphinda. I wa kona ku khati ni khati hi khongelako, hi tirisa magezu yalawa ya man’we hi nga ma vekisa hi hloko. I no guma a nyika cikombiso ca lezvi a mukhongelo wu faneleko ku tshamisa zvona. Ka cikombiso leco, ku na ni 7 wa zvilo zvi kombeliwako. Le’zva zvinharu zvo sangula, zvi yelana ni fanelo ya Nungungulu ya ku fuma ni makungo yakwe — ku nga kubasisiwa ka vito gakwe, kuta ka Mufumo wakwe, ni ku a kurandza kakwe ku mahiwa. Andzhako ka lezvo, hi kona hi kombelako zva hina — ku nga zva kutihanyisa, kutsetselelwa zviwonho, kuponisiwa ka wakubiha, ni ku hi nga ringiwi ku hundza lezvi hi to zvi kota ku zvi timisela.

Ahati a titshomba ta hina ke, hi fanele ku ti nyika lisima muni? Jesu i no kuca vanhu aku: “Mu nga ti vekeli titshomba misaveni, laha tisumba ni kutshutshumbala zvi gako ni laha makhamba ma bhoxako ma yiva”. Hi ngazwa kuzwisiseka ka zvona! A titshomba ti nga lova, niku a ti pendzuki futsi. A kuva ni titshomba kambe a zvi mahi ku Nungungulu a hi tsakela. Hi cigelo leco Jesu a nga engeta aku: “Ti vekeleni a titshomba le tilweni”. Hi nga maha lezvo hi ku rangisa ku maha a kurandza ka Nungungulu wutomini ga hina. I hava a zvi kotako ku hi tekela wunghana ga hina na Nungungulu ni nchachazelo wa kona — a wutomi ga pindzukelwa. Kunene, Jesu i wa wula lisine futsi loku aku: “Laha yi nga kona tshomba ya wena, kwalaho yi tava kona ni mbilu ya wena.” — Matewu 6:19-21.

Jesu i no khanyisa mhaka leyi hi mufananiso, aku: “A kandiya ya miri i tihlo. Hikwalaho loku a tihlo ga wena gi potiyela ka nchumu mun’we, a miri wa wena wontlhe wu ta wonekela. Kanilezvi loku a tihlo ga wena gi hi ni wunavenavi, a miri wa wena wontlhe wu tava munyama.” (Matewu 6:22, 23, NM) Loku a tihlo ga hina go fananisa gi tira khwatsi, gi fana ni kandiya yi hi woningelako. Kanilezvi, kasi giva kandiya ya hina, gi fanele ku potiyela ka nchumu mun’we. Loku gi nga mahi lezvo, hi ngava ni mawonela ya hava hi wutomi. Loku hi veka kupima lomu ka titshomba, na ku nga hi ku tirela Nungungulu, zvi wa ta wula ku ‘a miri wa hina wontlhe wu tava munyama’, wu hi kokela munyameni — hi hanya na hi nga tsumbeki.

Hi kulandzela, Jesu i no nyika cikombiso ca ntamu nguvhu, aku: “A ku na munhu a zvi kotako ku tirela tihosi timbiri; hilezvi i ta venga yin’we, a randza yin’wani, kutani i ta namarela ka yin’we, a kanyisa yin’wani. A mu zvi koti ku tirela Nungungulu ni [“titshomba”, NM].” — Matewu 6:24.

Zva koteka ku a vokari va ti wutisile ku: ‘Makunu hi ta ti hlayisisa kuyini?’ Hikwalaho, Jesu i no va tiyisekisa lezvaku loku va rangisa ku tirela Nungungulu wutomini gabye, a ku na cigelo ca ku karateka. I te: ‘Langutani a tinyanyani ta tilo: A ti byali, a ti tshoveli, a ti hlengeleteli nchumu magombeni; kanilezvi a Papayi wa n’wina wa le tilweni wa ti phamela.’ — Matewu 6:26.

Ahati a zvitsangi zva khwati ke, zvalezvi va nga kari va zvi wona laha citsungeni? Jesu i te ‘hambu Solomoni hi wukosi gakwe gontlhe a nga ambalangi kota cin’we ca zvona.’ Makunu zvi komba yini lezvo? I no tlhamusela aku: ‘Loku Nungungulu a ambexisa lezvo a byanyi ga lomu khwatini, legi gi nga kona nyamutlha, kasi hi mandziko wa kona gi ta hoxwa khumbarini, xana a nga ta mu ambexa nguvhu n’wina ke?’ (Matewu 6:29, 30) Jesu i no guma a kombisa wutlhari, a va kuca lezvi: ‘Mu nga karateki, muku: Hi taga yini? kutani, hi tanwa yini? kutani, xana hi ta zvi kuma kwihi a zva ku ambala? A Papayi wa n’wina wa le tilweni wa zvi tiva lezvaku zvontlhe lezvi zva laveka ka n’wina. Kanilezvi a kuranga lavani mufumo wakwe, ni kululama kakwe, zvonake ku ta engetelwa ka n’wina zvontlhe lezvi zvilo.’ — Matewu 6:31-33.

LEZVI ZVI LAVEKAKO KASI A MUNHU A HANYISWA

A vapostoli ni vanhu van’wani va timbilu ti nene va wa lava ku tsakisa Nungungulu wutomini gabye. Kanilezvi, zvi wa nga olovi ka ciyimo cabye. Cin’we ca zvona hi ku a vaFarisi va wa randza ku tseketsela van’wani, ni ku va solasola. Hi cigelo leco, Jesu i no nyika wusungukati legi: “Mu nga lamuli, kasi ma kala ku lamuliwa. Hakuva mu ta lamuliwa hi kulamula loku mu lamulako ha kona van’wani”. — Matewu 7:1, 2.

Jesu i no maha mufananiso wu kombako lezvaku a ku rangelwa hi vaFarisi, lava va nga randza ku solasola van’wani, zvi na ni khombo. I te: ‘A cikhumu ci nga zvi kota ku rangela cikhumu-kulobye ke? Zvi nga ta wela nkeleni hi wumbiri ga zvona ke?’ Makunu Jesu i wa lava ku va va wonisa kuyini van’wani? Va wa nga faneli ku randza ku va solasola, hakuva lezvo zvi bihile. I no wutisa lezvi: ‘U nga wulisa kuyini ka makabye wa wena, uku ngalo: Makabye, khwatsi, ndzi susa a citoti leci ci nga lomu tihlweni ga wena, loku u nga woni a tsandza lowu wu nga lomu tihlweni ga wena n’winyi ke? Muxengeteli! A kuranga susa a tsandza lomu tihlweni ga wena n’winyi, zvonake u ta su wona ku te dlunya a ku susa citoti ci nga lomu tihlweni ga makabye wa wena.’ — Luka 6:39-42.

A mhaka hi ku a hi faneli ku solasola van’wani. Hambulezvo, hi fanele kuva ni kupimisisa. Jesu i no va tlharihisa aku: “Mu nga nyiki timbyana lezvi zvi basileko, hambu ni ku hoxa maperola ya n’wina ka makhumba”. (Matewu 7:6) A lisine li nga lomu ka Mhaka ya Nungungulu la lisima nguvhu. Hi nga li fananisa ni maperola. Loku a vanhu vo kari va fana ni zvihari, va nga li nyiki lisima a lisine lelo, a vapizani va wa fanele ku va tsika, va famba va lavetela lava va li amukelako.

Jesu i no tlhela a wulawula hi mukhongelo kambe, a khanyisa lisima la ku khongela hi kuphindaphinda, aku: “Simamani ku kombela mu ta nyikiwa”. I no hi tiyisekisa lezvaku Nungungulu i tshama a longile ku hlamula mikhongelo. I te: “Kona himani cikari ka n’wina waku loku a n’wana wakwe a mu kombela pawa i mu nyika ribye? . . . Makunu loku n’wina mu zvi tiva ku va nyika zvinyikiwo zva zvi nene a vana va n’wina hambu lezvi mu bihileko, a ndza ha wuli hi Papayi wa n’wina a nga le tilweni. I ta va nyika zvinyikiwo zva zvi nene futsi lava va mu kombelako!” — Matewu 7:7-11NM.

Andzhako ka lezvo, Jesu i no va gondzisa lezvi zvi tiviwako kota nayo wa mahanyela. I te: “Zvontlhe lezvi mu randzako a kuva vanhu va zvi maha ka n’wina, va maheleniwo zvona”. Kunene, zvi nene nguvhu a ku hontlheni hi tirisa a wusungukati legi laha hi hanyisanako ni van’wani. Hambulezvo, a ku maha lezvo zvi nga tshuka zvi karata. Lezvo hi zvi wona ka magezu ya Jesu yaku: “Enghenani hi nyangwa yo hlongana; hakuva a nyangwa yi yako kulobyisweni yi anamile, ni ndlela yi komamako kona yi kulile; mbanyingi va fambako ha yona. Kanilezvi a nyangwa ya wutomi yi hlonganile, ni ndlela yi yako kona yi khumile, mbatsongwani lava va yi kumako.” — Matewu 7:12-14.

Kota lezvi ku nga hi ni lava va nga zama ku pengisa a vapizani va Jesu, i no va tlharihisa aku: “Chavani a vaphrofeti va mawunwa, lava va tako ka n’wina na va ambele a tinguwo ta tiyivhu, kanilezvi timbilwini tabye va hi timhisi leti ti pamako.” (Matewu 7:15) Jesu i no komba lezvaku a tisinya ta ti nene, ni to kala ti nga hi ti nene, ti tiviwa hi mihandzu ya tona. Ni vaphrofeti va mawunwa vonawu hi nga va tiva hi lezvi va gondzisako ni lezvi va zvi mahako. I no tlhamusela lezvaku a munhu a nga mahi mupizani wakwe hi lezvi a zvi wulako basi; kanilezvi, i fanele ku patsa ni mitiro. Makunu zvini a nga wula Jesu xungetano hi lava va nge i Hosi yabye, na va nga mahi kurandza ka Nungungulu? I naku: “Ndzi taku ka vona: ‘A ndzi mu tivi! Sukani laha ka mina n’wina vo kala ku ingisa nayo!’” — Matewu 7:23NM.

Laha Jesu a nga kari a gumesa kanelo yakwe, i no wula lezvi: “Kani hi mani loyi a zwako a timhaka leti ta mina, a ti maha, i ta fanana ni munhu a tlharihileko, loyi a nga aka yindlu yakwe laha ribyeni. Zvonake yina vhula, ni mintalo yi lota, ni timheho ti lo bhubhutsa, ti taba yindlu leyo, kanilezvi a yi wangi, hakuva yi wa gingilwe ribyeni.” (Matewu 7:24, 25) Hikuyini a yindlu leyo yi nga kala kuwa? Hi ku a n’winyi wa yona i wa ‘kelile a etisa, a veka ciseketelo laha ribyeni’. (Luka 6:48) Zvi te dlunya lezvaku a ku zvizwa basi lezvi Jesu a gondzisako a zvi eneli. Hi fanele ku ti hita, hi zvi “maha”.

Makunu, ahati loyi ‘a zvi zwako’ basi, kanilezvi ‘a nga zvi mahi’ ke? Loye i ‘fana ni munhu wa phuphulu, loyi a nga aka yindlu yakwe vhunyeni.’ (Matewu 7:26) Loku kuna vhula, kuta tindambi, kuba zvingulo, a yindlu leyo yi tawa yi ku hohlo.

Ka kanelo leyo, a vanhu va no hlamala nguvhu hi lezvi Jesu a nga gondzisisa zvona. I no va gondzisa zvilo zvi ngata hi ka Nungungulu; i wa nga fani ni varangeli va wukhongeli. Zva koteka ku a kutala ka lava va nga hi kona, va mahile vapizani vakwe.