1, 2. Zini lezi Pedro kuzilava a nga zi rinzela a xikhati lexi Jesu a nga wulawula Kapernaume, kanilezi, zini zi nga humelela?

PEDRO i wa cuwuka hi wukheta a tinghohe ta lava va nga ingisela Jesu. Va wa hi sinagogeni ga le Kapernaume. A muti wa Pedro wu wa hi doropeni lego; a ntiro wakwe wa ku kukuta wu wa hi kwalaho, le nwalungu wa tiva ga Bimbi ga Galilea; a kutala ka vanghana vakwe, maxaka, ni vanwani vakukuti va nga tira zinwe va wa hanya kwalomo Kapernaume. Handle ko kanakana, Pedro i wa rinzela lezaku a vanhu va doropa gakwe va wona Jesu kota lezi a nga mu wonisa zona, va tlhela va tsaka nguvu hi ku gonza hi Mufumo wa Nungungulu ka mugonzisi wa hombe nguvu ku hunza vontlhe. Kanilezi, lezo a zi mahekangi.

² A vanhu vo tala va lo tsika ku mu ingisela. A vanwani va wa nga vumeli lezi Jesu a nga kari a gonzisa. Kanilezi, lexi xi nga bayisa nguvu Pedro, ku wona a vapizani va Jesu wutsumbu na va nga ha tsakeli a lisine liswa leli Jesu a nga kari a va gonzisa. Makunu va wa wonekisa ku khwatsi va karateka ni ku bayiseka. A vokari va lo wula lezaku lezi Jesu a nga kari a zi gonzisa za tshisa. Na va nga ha lavi ku mu ingisela, va lo suka sinagogeni — va tlhela va tsika ku lanzela Jesu. — Gonza Johani 6:60, 66.

3. Zini lezi a kukholwa ka Pedro ku nga mu vuna ku maha makhati yo tala?

³ Lexi xi wa hi xikhati xo karata ka Pedro ni ka vapostoli-kulobye kambe. Pedro i wa nga zi zwisisangi khwatsi lezi Jesu a nga zi wula siku lego. Handle ko kanakana yenawu i zi wonile lezaku a magezu ya Jesu ma wa ku khwatsi ma tshisa loku ma zwisisiwa hi ndlela ya xiviri. Zini lezi Pedro a nga wa ta maha? Legi gi wa nga hi khati go sangula laha a kukholwa kakwe ka Mugonzisi wakwe ku nga kari ku ringwa; niku gi wa nga tava go gumesa. A hi woneni lezi a kukholwa ka Pedro ku nga mu vunisa zona a ku simama a tsumbekile hambu lezi a nga yimisana ni zikarato.

4, 5. Xana Jesu i mahisile kuyini zilo hi ndlela yo hambana ni leyi a vanhu va nga yi rinzele ka yena?

⁴ A kutala ka zikhati, Pedro wutsumbu i wa hlamaliswa hi zimaho ni magezu ya Jesu. A zikhati zo kari, a Mugonzisi wakwe i wa maha zilo ni ku wulawula hi ndlela yi nga hambene ni lezi a vanhu va nga zi rinzela ka  Yena. Hi tolo wa kona, Jesu i wa gisile a vanhu va makume ya mazana hi xihlamaliso. Hi kota ya lezo va lo zama ku mu maha hosi. Hambulezo, i hlamalisile vanhu vo tala hakuva i lo va nyemuka, a byela vapizani vakwe lezaku va nghena ngalaveni vaya Kapernaume. A xikhati lexi a vapizani va nga kari vaya Kapernaume ni wusiku, Jesu i lo tlhela a va hlamalisa kambe hi ku famba hehla ka Bimbi ga Galilea gi nga vindlukile, a nyika Pedro a xigonzo xa lisima xungetano hi kukholwa.

⁵ Ni mixo ya kona, va lo wona lezaku a zidlemo zi wa renzelekile a tiva zi va lanza. Kanilezi, zi wonekisa ku khwatsi zi mu lanzile hi lezi zi nga lava ku gisiwa kambe hi Jesu hi ndlela ya xihlamaliso, na ku nga hi hi kota ya ndlala ya ka moya. Jesu i va kawukile hi lezi va nga ranza nguvu zilo za nyama. (Joh. 6:25-27) A mabhulo lawo ma lo simama sinagogeni ga Kapernaume laha Jesu a nga tlhela a maha zilo zi nga hambana ni lezi va nga zi rinzele ka yena, hi ku va gonzisa a lisine la lisima leli a vanhu va nga li wona na li tshisa.

6. Mufananiso muni lowu Jesu a wu hlawuteleko, niku va hlamulisile kuyini lava va nga wuzwa?

⁶ Jesu i wa nga lavi lezaku a vanhu vata ka yena hi kota ya ku lava kuga ntsena. Kanilezi i wa lava lezaku va zi zwisisa ku Nungungulu i wa ta va nyika a wutomi ga pinzukelwa ntsena loku va kombisa kukholwa ka muphahlo wa Jesu va tlhela va lanzela a xikombiso xakwe. Hikwalaho i lo va mahela a mufananiso, laha yena a nga ti fananisa ni mana, a zakuga lezi zi ngawa hi le tilweni masikwini ya Mosi. A xikhati lexi a vokari va nga sangula ku kanakanela a gonzo leyo, i lo tirisa a mufananiso wo hanya, a tlhamusela lezaku kasi va kuma wutomi va fanele kuga a nyama yakwe ni kunwa a nkhata wakwe. Laha va ngazwa lezo, va lo zangara nguvu. A vokari va te: “A mhaka leyi ya nonoha, himani a ta nga yi ingisa ke?” A vapizani vo tala va Jesu va lo tsika ku mu lanzela. * — Joh. 6:48-60, 66.

7, 8. a) Zini lezi Pedro a nga kala a nga se zi zwisisa xungetano hi ntiro wa Jesu? b) Xana Pedro i xi hlamulisile kuyini a xiwutiso lexi Jesu a nga xi maha ka vapostoli?

⁷ Zini lezi Pedro a nga wa ta maha? Za koteka ku ngha yenawu a kanganyisekile nguvu hi magezu ya Jesu. I wa nga se zi zwisisa lezaku Jesu i wa fanele kufa kasi a maha a kuranza ka Nungungulu. Xana Pedro i ringilwe ku tsika ku lanzela Jesu a ku fana ni vapizani lava vanwani vo kala va nga tiyangi va tsikileko Jesu a siku lego? Ahihi; ku wa hi ni nchumu wa lisima wu nga hambanyisa Pedro ni lava vanwani. I nchumu muni?

⁸ Jesu i no hunzulukela a vapizani vakwe aku kabye: “Nwinawu mu lava ku suka ke?” (Joh. 6:67) I wa byela vontlhe va 12 kanilezi hi Pedro  a nga hlamula. A kutala ka zikhati, Pedro i wa ranga hi yena a wulawula na vanwani va nga se wula nchumu. Kuzilava Pedro i wa hi yena wa hombe hi tanga xikari kabye. Kani i wa tala ku ranga hi yena a wulawula hi lezi a nga hi wa hombe kutani ahihi, a lisine hi lezaku hi yena a nga tala ku wulawulela a ntlawa; zi wonekisa ku khwatsi makhati matsongwani nguvu laha Pedro a nga chava ku wula lezi zi nga hi maalakanyweni yakwe. Mhakeni leyi, lezi zi nga hi maalakanyweni yakwe magezu lawa yo saseka nguvu ma nga rivalwiko: “Hosi, hi taya ka mani ke? Wena u na ni timhaka ta wutomi ga pinzukelwa.” — Joh. 6:68.

9. Xana Pedro i kombisisile kuyini kutsumbeka ka Jesu?

⁹ Xana a magezu lawa a ma khumbi a mbilu ya wena? A kukholwa loku Pedro a nga hi nako ka Jesu ku mu vunile ku hlakulela a tshamela ga lisima nguvu — a kutsumbeka. Pedro i zi wonile hi kudlunyatekileko lezaku Jesu i wa hi yena ntsena a Muhanyisi loyi hi nyikilweko hi Jehova, niku Jesu i ponisa hi magezu yakwe — hi tigonzo takwe xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. Pedro i wa zi tiva lezaku hambu loku ku hi ni zilo lezi a nga kala a nga zi zwisisi, ku wa nga hi na wutshamu ginwani ga kuya loku a xuva ku amukeleka ka Nungungulu ni ku amukela a makatekwa ya wutomi ga pinzukelwa.

10. Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutsumbeka ka Pedro inyamutlha?

¹⁰ Xana wenawu u ti zwisa lezo? Lexi xi bayisako hi lezaku a vanhu vo tala nyamutlha va wula lezaku va mu ranza Jesu kanilezi va tsanzeka ku tsumbeka kakwe. Kasi hi zi kota ku tsumbeka ka Jesu, hi fanele ku ranza a tigonzo takwe, a ku fana na Pedro. Hi fanele ku ti gonza, hi ti zwisisa, hi tlhela hi hanya hi tona — hambu loku hi nga ti zwisisi khwatsi kutani loku ti nga yelani ni kuranza ka hina. Ntsena loku hi tsumbeka hi kona hi to kuma wutomi ga pinzukelwa legi Jesu a lavako ku hi nyika. — Gonza  Tisimu 97:10.

11. Xana Jesu i yile kwihi ni vapizani vakwe? (Wona kambe a tlhamuselo wa lahasi.)

¹¹ Xikhatanyana nzhako ka lezo, Jesu i lo teka a vapostoli vakwe ni vapizani vo kari va famba a pfhuka wo leha va kongoma nwalungu. Zikhati zokari, hambu loku va hi xikari ka mati ya wukuxe ya Bimbi ga Galilea, zi wa koteka ku wona a Xitsunga xa Hermoni xi nga fenengetilwe hi gapongo, hi tlhelo ga nwalungu ga Tiko gi tsumbisilweko. Laha a ntlawa wu ngaya wu tshinela kusuhani, hi kutsongwani-kutsongwani a xitsunga lexi xi wa ku khwatsi xo kula, xi woneka nguvu ku hunza zontlhe zinwani. Va lo kwela vaya zidoropaneni za kusuhani ni Kesaria wa le Filipi. * Na va hi ka wutshamu legi go saseka, va nga zi kota ku wona xipanze  xa hombe xa Tiko gi Tsumbisilweko hi tlhelo ga dzonga, Jesu i lo maha xiwutiso xa lisima nguvu ka vapizani vakwe.

12, 13. a) Hikuyini Jesu a nga lava ku tiva lezi a xidlemo xi nga zi alakanya xungetano hi ku yena i wa hi mani? b) Ka magezu yakwe ka Jesu, Pedro i ku kombisisile kuyini a kukholwa ka lisine?

¹² I wa lava ku tiva lezi va nga zi alakanya hi yena, i lo va wutisa lezi, “a zidlemo zi ngalo hi mina mani ke?” Ha zi kota ku alakanyela Pedro na a cuwuka lomu nghoheni ya Jesu, a wona a wunene ni wutlhari gakwe ga hombe ni go dlunyateka. Jesu i wa lava ku tiva lezi a vanhu va nga kari va zi alakanya hi yena. A vapizani va Jesu va lo hlamula a xiwutiso xakwe, va phinda a mawonela yo kari ya hava lawa a vanhu va nga hi nawo xungetano hi ku Jesu i wa hi mani. Kanilezi Jesu i wa lava ku tiva zo hunza lezo. Xana a valanzeli vakwe va wa hi ni mawonela lawo ya hava xungetano hi yena? I lo va wutisa lezi: “Nwinake, mu ngalo hi mina mani?” — Luka 9:18-20.

¹³ Ka khati legi kambe, Pedro i lo hatla a hlamula. Hi magezu yo dlunyateka ni yo huma mbilwini, i lo songa a kutizwa ka votala va nga hi laho. I te ngalo: “U Kristu wa Nungungulu.” Ha zi kota ku alakanyela Jesu na a hlekela Pedro a tlhela a mu dzunza hi matsenya. Jesu i alakanyisile Pedro lezaku ku wa hi Jehova Nungungulu — na ku nga hi munhu wa nyama — a nga dlunyatisile a lisine lelo la lisima ka lava va nga ni kukholwa ka lisine. Pedro i wa zwisisile a linwe la lisine la lisima nguvu leli Jehova a tivisileko vanhu — a lisine xungetano hi loyi hakunene a nga hi Messia, kutani Kristu, loyi a nga tsumbisilwe cima ka kale! — Gonza Mateu 16:16, 17.

14. Malungelo muni ya lisima lawa Jesu a nyikileko Pedro?

¹⁴ Kristu loyi hi yena a nga wuliwa hi xiprofeto xo kari xi tsalilweko kaleloko lezaku i ribye legi gi nga aliwa hi vaaki. (Tis. 118:22; Luka 20:17) Na a alakanya a ziprofeto zo khwatsi hi lexo, Jesu i tivisile lezaku Jehova i wa ta yimisa a bandla hehla ka ribye legi Pedro a nga ha hi ku wula lezaku hi gona Kristu. Zonake i lo nyika Pedro a malungelo yo kari ya lisima nguvu xikari ka bandla. Jesu a nga tlakusangi Pedro hehla ka vapostoli lava vanwani, kota lezi a vokari va wulako, kanilezi i lo mu nyika a wutihlamuleli. I lo nyika Pedro a “tipfhungulo ta mufumo.” (Mat. 16:19) Pedro i wa nyikilwe a lungelo ga ku vululela mitlawa yinharu ya vanhu a lungelo ga ku nghena Mufunweni wa Nungungulu — a ntlawa wo sangula wu wa hi wa vaJuda, a wa wumbiri wa vaSamaria, ni wa wunharu wa Vamatiko, kutani lava va nga hiko vaJuda.

15. Hikuyini Pedro a nga kawuka Jesu, niku i tirisile magezu muni?

¹⁵ Kanilezi, anzhako ka xikhati, Jesu i wulile lezaku lava va nyikilweko zotala va ta lonziwa zotala, niku a lisine la magezu lawo li nga woniwa ka Pedro. (Luka 12:48) Jesu i lo simama a tlhamusela lisine la lisima nguvu xungetano hi Messia, a ku patsa ni lezaku i wa ta xanisiwa a tlhela  a dawa Jerusalema. Laha a ngazwa a timhaka leto, Pedro i lo karateka. I lo teka Jesu vaya tlhelweni a ya mu kawuka aku: “Hosi, u nga alakanyi a za kunghahi; lezi cima zi nga ta maheka ka wena.” — Mat. 16:21, 22.

16. Xana Jesu i ma lulamisisile kuyini a mawonela ya Pedro, niku wusungukati muni gi tirako legi hontlheni hi gi kumako ka magezu ya Jesu?

¹⁶ Handle ko kanakana Pedro i wa alakanya lezaku o mu vuna, hikwalaho lezi Jesu a nga hlamulisa zona kuzilava zi mu hlamalisile. I lo fularela Pedro, a cuwuka a vapizani — lava kuzilava va nga alakanya zalezo Pedro a nga kari a zi alakanya, zonake aku ngalo: “Suka ka mina, Satani; u xikhunguvanyiso ka mina; hakuva a maalakanyo ya wena a hi maalakanyo ya Nungungulu, kanilezi maalakanyo ya vanhu.” (Mat. 16:23; Mar. 8:32, 33) A magezu ya Jesu ma na ni xigonzo xi tirako ka hontlheni. Za olova nguvu a ku rangisa a maalakanyo ya nyama ku hunza lawa ya Nungungulu. Loku hi maha lezo, hambu loku a kungo ga hina ku hi ku vuna, hi nga ngha hi kuca a munhu loye handle ko zi tiva lezaku a maha kuranza ka Satani wutshanwini ga ku tsakisa Jehova. Kanilezi, xana Pedro i hlamulisile kuyini?

17. Zini lezi Jesu a nga lava ku wula a xikhati lexi a nga ku ngalo ka Pedro: “Suka ka mina”?

¹⁷ Za koteka ku ngha Pedro a zi zwisisile ku Jesu i wa nga wuli lezaku yena i wa bihile ku fana na Satani Diabolus. Jesu i wa alile Satani. (Mat. 4:10) Jesu i wa nga ali a mupostoli wakwe loyi a nga wonile matshamela yo tala ya ma nene ka yena, kanilezi i wo lulamisa ntsena a maalakanyo ya hava lawa Pedro a nga hi nawo mhakeni leyi. Pedro i wa fanele ku seketela Jesu wutshanwini ga ku mu vangela zikhunguvanyiso.

18. Xana Pedro i kombisisile kuyini a kutsumbeka, niku hi nga mu pimanyisisa kuyini?

¹⁸ Xana Pedro i phikizene na Jesu, a kwata, kutani ku mu vekela xiviti? Ahihi; hi kutikoramisa i lo vumela a ku kawukiwa. Ka xiyimo lexi kambe i lo kombisa kutsumbeka. Vontlhe lava va lanzelako Kristu va ta tshuka va kawukiwa. Ntsena loku hi kutikoramisa hi vumela a ku kawukiwa hi tlhela hi ku tirisa wutomini ga hina hi kona hi to zi kota ku simama hi lanzela khwatsi Jesu Kristu ni Papai wakwe, Jehova Nungungulu. — Gonza Mavingu 4:13.

19. Magezu muni ya Jesu ma nga hlamalisa votala, niku zini lezi Pedro kuzilava a nga zi alakanya?

¹⁹ Xikhatanyana nzhako ka lezo, Jesu i lo wula zinwani zi nga va hlamalisa: “Hizinene nziku ka nwina: Va kona vanwani va yimileko laha, va  ta nga kala kuzwa kufa, va kala va wona a N’wana wa munhu na ata mufunweni wakwe.” (Mat. 16:28) Handle ko kanakana Pedro i wa lava ku tiva zo engeteleka hi magezu lawo. Zini lezi Jesu a nga lava ku wula? Kuzilava Pedro i alakanyile lezaku kota lezi a nga ha hi ku kawukiwa hi ndlela ya ntamu i wa nga ha ringanelwi hi ku amukela a malungelo lawo yo hlawuleka.

20, 21. a) Tlhamusela a xiwoniso lexi Pedro a xi wonileko. b) Xana a mabhulo lawa a vavanuna lava va nga woneka va vileko nawo na Jesu ma vunisile kuyini a ku lulamisa a mawonela ya Pedro?

²⁰ Kanilezi, kwalomo ka viki anzhako ka ku ngha a wulile a magezu lawo, Jesu i lo teka Jakobe, Johani na Pedro va kanziha vaya “xitsungeni” — kuzilava Xitsungeni xa Hermoni, lexi xi nga hi ka pfhuka wa 25 wa tikilometro ntsena kusukela laha va nga hi kona. Zi wonekisa ku khwatsi gi wa hi wusiku, kota lezi va nga kari va khudzehela. Kanilezi, a xikhati lexi Jesu a nga kari a khongela, ku lo maheka zilo zi nga hlongola wurongo gabye. — Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.

²¹ Jesu i lo sangula ku hunzuka mahlweni kabye. A nghohe yakwe yi lo sangula ku ngangamela, yiza yi woninga ku fana ni gambo. A tinguwo takwe tonawu ti lo basa ti ngangamela. Ku lo engeteleka vanhu  vambiri, munwe i wa yimela Mosi, ni loyi munwani i wa yimela Elija. Va lo wulawula na Jesu xungetano hi “kusuka kakwe, loku a ta nga suka ha kona le Jerusalema” — lezo na va wula a kufa ni kuvuxiwa kakwe. Pedro i zi zwisisile lezaku i wa phazamile hi ku alakanya lezaku Jesu i wa nga ta xanisiwa ge hambu ku dawa! — Luka 9:30, 31.

22, 23. a) Xana Pedro i kombisisile kuyini a moya wo hiseka? b) I nchachazelo muni wunwani lowu Pedro, Jakobe, na Johani va nga nyikwa ka wusiku galego?

²² Pedro i wa lava ku patseka ka muwoniso lowo wo hlawuleka — niku kuzilava hambu ku wu hlwelisa. Zi wa wonekisa ku khwatsi Mosi na Elija va wo suka ka Jesu. Hikwalaho Pedro i te ngalo: “Hosi, zi hi sasekele a kuva hi tshama laha; hi vumele ku aka mixaxa minharu: munwe ngwa wena, ni munwe ngwa Mosi, ni munwe ngwa Elija.” Kanilezi, a vanhu lavo va muwoniso, va nga yimela a malanza ya Jehova ma fileko kaleloko, va wa nga hi na xilaveko xa ku akelwa mixaxa. Hakunene Pedro i wa nga zi tivi lezi a nga kari a wula. Hambulezo, xana a wu kokiwi hi wanuna loyi wo hiseka? — Luka 9:33.

²³ Pedro, Jakobe na Johani va lo chachazelwa hi ndlela yinwani ka wusiku lego. Ku lo humelela refu gi ta tshama hehla kabye. Hi ka refu lego ku lo zwala gezu — ga Jehova Nungungulu! I te ngalo: “Loyi hi N’wana wa mina, a xihlawulwa xa mina; mu ingiseni.” A muwoniso wu lo gumesa, zonake va sala voce na Jesu xitsungeni. — Luka 9:34-36.

24. a) Xana a muwoniso wa kuhunzuka wu mu vunisile kuyini Pedro? b) Xana hina inyamutlha hi nga vunekisa kuyini hi muwoniso wa kuhunzuka?

²⁴ Hakunene a muwoniso lowu wa kuhunzuka wuve xikatekiso ka Pedro — ni ka hina kambe! Makume ya malembe anzhako ka lezo, Pedro i tsalile xungetano hi lungelo a ngava nago ka wusiku lego ga ku wona muwoniso wa Jesu kota Hosi yo ngangamela ya le tilweni ni kuva munwe wa lava va nga wona “a wukulu gakwe hi mahlo [yabye] wutsumbu.” A muwoniso lowo, wu tatisile a ziprofeto zo tala zi tsalilweko Mhakeni ya Nungungulu wu tlhela wu tiyisa a kukholwa ka Pedro lezaku a zi kota ku timisela a ziringo zo tala zi nga hata. (Gonza 2 Pedro 1:16-19.) Wu nga maha zo fana ka hina, loku a ku fana na Pedro, hi simama a ku tsumbeka ka Mugonzisi loyi Jehova a mu yimisileko hehla ka hina, hi gonza ka yena, hi vumela a kukawuka kakwe ni kululekwa, hi tlhela hi mu lanzela hi kutikoramisa siku ginwe ni ginwani.