Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

XIPIMO 1

‘A ku mu ranza Nungungulu hi lezi’

‘A ku mu ranza Nungungulu hi lezi’

“A ku mu ranza Nungungulu hi ku hlayisa milayo yakwe; ni milayo yakwe a yi karati.” — 1 JOHANI 5:3.

1, 2. Xini xi ku kucako a ku ranza Jehova Nungungulu?

WA MU ranza Nungungulu? Loku u ti hendleletile ka Jehova Nungungulu, hakunene a hlamulo wa wena i ina wo tiya — niku zi fanele kuva zalezo! Hakunene zi na ni xigelo a kuva hi mu ranza Jehova. A ndlela ya ku komba lezaku ha bonga hi lezi Nungungulu a hi ranzako ku mu ranza. A Biblia gi zi tlhamuselisa lezi: “Hina ha ranza, hakuva yena i lo ranga a hi ranza.” — 1 Johani 4:19.

2 Jehova hi yena a nga sangula hi yena a hi ranza. I hi nyika a misava yo saseka lezaku hi hanya ka yona. I hlayisa miri wa hina hi tindlela tontlhe. (Mateu 5:43-48) A xa lisima nguvu hi lezaku wa hi hlayisa hi tlhelo ga moya kambe. I hi nyika Mhaka yakwe ku nga Biblia. Ahandle ka lezo, i hi byela lezaku hi khongela kakwe na hi tiyiseka lezaku i ta hizwa niku i ta hi nyika a moya wakwe wa ku basa kasi wu hi vuna. (Tisimu 65:2; Luka 11:13) A xa lisima ka zontlhe, yena i rumele a N’wana wakwe wa lisima nguvu lezaku ava Mutiruli kasi hi tlhatlhiswa ka xionho ni kufa. Hi nga wona a wukulu ga liranzo leli Jehova a li kombisako ka hina! — Gonza Johani 3:16; Va Le Roma 5:8.

3. a) Xini xi lavekako ka hina kasi hi tshama liranzweni la Nungungulu? b) Hi xihi a xiwutiso xa lisima lexi hi faneleko ku xi khatalela, niku xana a hlamulo wa xona wu kumeka kwihi?

3 Jehova i lava lezaku hi vuneka hi liranzo lakwe kala kupinzuka. Hambulezo, a ku vuneka kutani ku nga vuneki hi liranzo la Nungungulu zi le ntanwini wa hina. A Mhaka ya Nungungulu ya hi khongotela yiku: “Mu ti hlayisa liranzweni la Nungungulu, na mu cuwukela . . . kuhanyeni ka pinzukelwa.” (Juda 21) A magezu lawa ma nge “mu ti hlayisa” ma komba lezaku kasi ku simama liranzweni la Nungungulu hi fanele ku maha xo kari. Hi fanele ku kombisa hi mitiro lezaku ha tsaka hi lezi Nungungulu a hi ranzako. Makunu ku vuka xiwutiso xa lisima lexi hi faneleko ku chela kota ka xona xaku: ‘Xana nzi nga zi kombisa kuyini lezaku nza mu ranza Nungungulu?’ A hlamulo wa kona wu ka magezu ma pimisilweko ya mupostoli Johani yaku: “A ku mu ranza Nungungulu hi ku hlayisa milayo yakwe; ni milayo yakwe a yi karati.” (1 Johani 5:3) Hi fanele ku ti karatela a ku tiva ku a magezu lawo ma wula yini, hakuva hi lava ku komba Nungungulu lezi hakunene hi mu ranzisako zona.

‘A KU MU RANZA NUNGUNGULU HI LEZI’

4, 5. Tlhamusela lezi a liranzo ha Jehova li nga sangulisa zona a ku kula mbilwini ya wena.

4 Mupostoli Johani i sangulile a magezu lawa ma tshahilweko laha hi ku wula lezi: “A ku mu ranza Nungungulu hi ku . . . ” A hi woneni lezi a nga tlhamuselisa zona a ku ranza Nungungulu. Kanilezi na hi nga se kambisisa a xiwutiso lexi, zama ku alakanya a xikhati lexi a liranzo la wena ha Jehova li nga sangula ku kula mbilwini ya wena.

A kutihendleleta ni kubapatizwa masangulo ya wutomi ga ku ingisa Jehova hi kuziranza

5 Alakanya hi xikhatanyana, laha u nga sangula ku gonza a lisine xungetano hi Jehova ni makungo yakwe zonake u sangula a ku kombisa kukholwa. U lo tiva lezaku hambu lezi u pswalilweko na u hi muonhi a hambeneko na Nungungulu, Jehova hi ku tirisa Kristu i vululile ndlela ya lezaku u kuma kumbhelela loku Adamu a ku luzileko u tlhela u kuma wutomi ga pinzukelwa. (Mateu 20:28; Va Le Roma 5:12, 18) U lo sangula ku zwisisa a wuhombe ga kutikarata loku Jehova a ku kombisileko hi ku rumela a N’wana wakwe wo ranzeka ku hunza vontlhe lezaku a ta ku fela. A mbilu ya wena yi lo khumbeka, zonake u sangula ku ranza Nungungulu loyi a kombisileko a liranzo lelo la hombe nguvu ka wena. — Gonza 1 Johani 4:9, 10.

6. Li kombisiswa kuyini a liranzo la lisine, niku xana a liranzo ha Nungungulu li ku kucile a ku maha yini?

6 Hambulezo, a kutizwa loko kuve masangulo ntsena ya liranzo la lisine ha Jehova. A liranzo a hi kutizwa ntsena; ge a li kombisiwi hi magezu ntsena. A liranzo la lisine ha Nungungulu li patsa zotala a ku hunza ku wula ku, “Nza mu ranza Jehova.” A ku fana ni kukholwa, a liranzo la lisine li kombiswa hi mitiro leyi li yi kucako. (Jakobe 2:26) Hi lisine, a liranzo li ti komba hi mitiro leyi yi xalalisako loyi a ranziwako. Hikwalaho, a xikhati lexi a liranzo la wena ka Jehova li nga zima mitsu mbilwini ya wena, u lo ti karatela ku hanya hi ndlela leyi yi xalalisako a Dadani wa wena wa le tilweni. Xana u Mboni yi bapatizilweko? Loku zi hi tano, a liranzo lelo lo eta ni kutikarata ka wena zi ku kucile lezaku u maha a xiboho xa lisima ka zontlhe wutomini ga wena. U lo ti hendleleta wutsumbu ga wena ka Jehova kasi u maha kuranza kakwe, u zi kombisa hi ku bapatizwa. (Gonza Va Le Roma 14:7, 8.) A ku tatisa a xitsumbiso lexi xo tiya ka Jehova zi patsa lezi mupostoli Johani a zi wulako hi kulanzela.

“HI KU HLAYISA MILAYO YAKWE”

7. Hi yihi a milayo yo kari ya Nungungulu, niku xana a ku yi hlayisa zi patsa yini?

7 Johani i tlhamusela lezi a ku ranza Nungungulu zi wulako zona. I ngalo: “Hi ku hlayisa milayo yakwe.” Hi yihi a milayo ya Nungungulu? Jehova wa hi nyika milayo yo hlaya yo kongoma hi ku tirisa a Mhaka yakwe ku nga Biblia. Hi xikombiso, wa beletela a zilo zo kota a wudakwa, wubhayi, kukhozela zifananiso, kuyiva, ni kuhemba. (1 Va Le Korinte 5:11; 6:18; 10:14; Va Le Efesusi 4:28; Va Le Kolosi 3:9) A ku hlayisa a milayo ya Nungungulu zi patsa a ku hanya hi milayo ya mahanyela yo dlunyateka ya Biblia.

8, 9. Xana hi nga zi tivisa kuyini lezi zi xalalisako Jehova hambu ka ziyimo lezi ku nga hiko na nayo wo kongoma wa Biblia? Nyika xikombiso.

8 Hambulezo, kasi ku xalalisa Nungungulu, hi fanele ku maha zotala a ku hunza ntsena ku ingisa milayo yakwe yo kongoma. Jehova a nga hi bhiyeli hi milayo leyi yi fumelako a matshamela wontlhe ya wutomi ga hina ga siku ni siku. Hikwalaho, kuhanyeni ka hina ka siku ni siku, hi nga kumana ni ziyimo zo tala lezi a Biblia gi nga nyikiko milayo yo kongoma ha zona. Ka matshamela lawo, xana hi nga zi tivisa kuyini lezi zi to tsakisa Jehova? A Biblia gi na ni zikombiso zo dlunyateka za maalakanyo ya Nungungulu. A xikhati lexi hi gi gonzako, hi tiva lezi Jehova a zi ranzako ni lezi a zi vengako. (Gonza Tisimu 97:10; Mavingu 6:16-19) Ha zi kota ku tiva a mahanyela lawa a ma nyikako lisima. A xikhati lexi hi yako mahlweni hi gonza xungetano hi wumunhu ga Jehova ni tindlela takwe, zi ta hi olovela nguvu a ku lanzela a maalakanyo ya Jehova a xikhati lexi hi mahako ziboho. A xinwani kambe, ma ta hi nyika ntamu. Hi ndlela leyo, hambu ka matshamela lawa ku nga hiko ni nayo wo kongoma wa Biblia, a kutala ka zikhati hi ta zi tiva lezi Jehova a zi ranzako. — Va Le Efesusi 5:17.

9 Hi xikombiso, a Biblia a gi na milayo yo kongoma yi hi beletelako a ku hlalela a mafilimu kutani milongoloko ya televizawu leyi yi kombisako tihanyi to tshisa kutani wubhayi. Kona xana ha wu lava a nayo wo kongoma wa ku hi beletela a ku hlalela zilo lezo hakunene? Ha zi tiva lezi Jehova a zi wonisako zona a zilo lezo. A Mhaka yakwe yi tekela ku hi byela lezi kubaseni yiku: “[Jehova] wa venga . . . loyi a ranzako kuleva.” (Tisimu 11:5) Yi tlhela yiku ngalo: “A zirembi ni zibhayi Nungungulu i ta zi lamula.” (Maheberu 13:4) Hi ku alakanyela a magezu lawo ma pimisilweko, ha zi kota a ku ku tiva khwatsi a kuranza ka Jehova. Hikwalaho, hi tekela ku maha xiboho xa ku nga ti hungati hi ku hlalela a zikombiso zo dlunyateka za zilo lezi Nungungulu wa hina a zi vengako. Ha zi tiva lezaku Jehova wa tsaka a xikhati lexi hi potsako a mahanyela ya manyala lawa a tiko legi gi ma kombako kota zihungato zi nga bihangiko. *

10, 11. Hikuyini hi hlawulako a ku ingisa Jehova mahanyeleni ya hina, niku kuingisa ka tshamela muni loku hi ku kombisako ka yena ke?

10 Hi xihi a xigelo xo sangula xi hi mahako hi hlayisa a milayo ya Nungungulu? Hikuyini a siku ni siku hi ti karatelako a ku hanya hi maalakanyo ya Nungungulu? A hi hlawuli mahanyela lawo hi ku fela ntsena a ku pona ku tsayiswa kutani wuyelo go biha gi to wela lava va nga khataliko hi kuranza ka Nungungulu. (Va Le Galatia 6:7) Wutshanwini ga lezo, hi wona a ku ingisa Jehova kota lungelo ga lisima ga ku komba lezaku ha mu ranza. Khwatsi hi lezi a nwanana a xuvako nguvu ku wona a mahleko ya papai wakwe ya ku xalala hi yena, hinawu hi lava ku amukeleka mahlweni ka Jehova. (Tisimu 5:12) Hi yena a Dadani wa hina, niku ha mu ranza. Ku hava ni xinwe xi hi tiselako litsako la hombe kutani kuxalala ko eta a ku hunza ku tiva lezaku a mahanyela ya hina ma xalalisa Jehova. — Mavingu 12:2.

11 Hikwalaho, a kuingisa ka hina a hi ko kurumetwa; ge hambu ka xihlawulela kutani ka xikhati xo kari ntsena. * A hi hlawuli a milayo leyi hi yi ranzako, hi yi hlayisa ntsena loku zi hi fambela khwatsi kutani loku yi nga hi karateli. A ku hambana ni lezo, hina hi “ingisa” hi mbilu. (Va Le Roma 6:17) Hi na ni kutizwa ko fana ni loku ka mutsali wa Tisimu ta Biblia loyi a ngaku: ‘Nzi tsakela a zileletelo za wena, hakunene nza zi ranza.’ (Tisimu 119:47) Ina, hina ha zi ranza a ku ingisa Jehova. Ha vumela lezaku i na ni fanelo ya kuva hi mu ingisa hi mbilu ya hina yontlhe, niku yenawu wa zi lava. (Deuteronome 12:32) Hi lava lezaku Jehova a wula ha hina lezi a Mhaka yakwe yi zi wulako hi Noa. Xungetano hi hloko leyi ya lixaka yo tsumbeka, loyi a nga kombisa lezaku i wa ranza Nungungulu hi ku ingisa hi makume ya malembe, a Biblia gi ngalo: “I lo maha lezo Noa; kota lezi Nungungulu a nga mu layisile zona i lo zi maha.” — Genesisi 6:22.

12. Hi rini laha a kuingisa ka hina ku nehako litsako mbilwini ya Jehova?

12 Xana Jehova i ti zwisa kuyini loku hi mu ingisa hi kuziranza? A Mhaka yakwe yi wula lezaku hi maha ‘a mbilu yakwe yi tsaka.’ (Mavingu 27:11) Xana lezo zi wula lezaku hi nga neha litsako mbilwini ya Jehova — a Hosi ya Hombe ya wuako gontlhe — hi ku mu ingisa? Ina — niku Jehova i na ni xigelo xi nene xo tsaka! Jehova i hi vangile na hi hi ni kutihlawulela. Lezi zi wula ku hi tlhatlhekile ku hlawula. Ha zi kota ku hlawula ku ingisa Nungungulu kutani ku nga mu ingisi. (Deuteronome 30:15, 16, 19, 20) A xikhati lexi hi hlawulako a ku ingisa Jehova hi kuziranza, ni loku a ntamu lowu wu hi kucako a ku maha lezo wu hi mbilu leyi hakunene yi ranzako Nungungulu, hi neha litsako ni kuxalala ka hombe ka Dadani wa hina wa le tilweni. (Mavingu 11:20) Niku a ku maha lezo hi yona a ndlela ya chukwana ya ku hanya wutomi ga hina.

“NI MILAYO YAKWE A YI KARATI”

13, 14. Hikuyini ku nga wuliwako lezaku a ‘milayo ya Nungungulu a yi karati,’ niku xana lezo zi nga fananisiswa kuyini?

13 Mupostoli Johani i hi byela nchumu wunwani wu tiyisako hlana xungetano hi milayo ya Jehova. I ngalo: “Ni milayo yakwe a yi karati.” A gezu ga xiGreki legi gi hunzuluselweko ku “karati” ka 1 Johani 5:3 hi kukongoma gi wula “ku binza.” * A wuhunzuluseli ginwani ga Biblia gi wula lezi ka vesi legi: “A milayo yakwe a yi hi binzeli.” (New English Translation) A zileletelo za Jehova a zi yimiswangi handle ka kualakanyelwa niku a zi binzi. A milayo yakwe a yi tsanzi ku ingisiwa hi vanhu va nga mbhelelangiko.

14 Hi nga zi fananisa hi ndlela leyi. A munghana wa wena wa laha kusuhani i ku kombela lezaku u mu vuna a ku rura aya ka muti wunwani. Ku na ni mabhokisa yo tala ma lavako ku rwaliwa. A yo kari ma ringana ku rwaliwa hi munhu munwe, kanilezi a manwani ma binza niku ma lava a vanhu vambiri lezaku va ma tlakula. A munghana wa wena i hlawula mabhokisa lawa a lavako lezaku u rwala. Xana i wa ta ku kombela ku tlakula mabhokisa lawa a zi tivako lezaku ma wa ta ku binzela nguvu? Ahihi. I wa nga ta lava lezaku u ti bayisa hi ku zama ku ma rwala wece. Hi kufanana, a Nungungulu wa hina wa liranzo ni wa mu nene a nga hi kombeli ku hlayisa milayo leyi yi hi karatelako nguvu a ku yi tatisa. (Deuteronome 30:11-14) Cima i wa nga ta hi kombela ku rwala a nzhwalo lowo wo binza. Jehova wa ku tiva a kugumelwa ka hina, hakuva ‘wa zi tiva lezi hi nga wumbiswa zona, wa alakanya lezaku hina hi ntshuri.’ — Tisimu 103:14.

15. Hikuyini hi nga kanakaniko lezaku a milayo ya Jehova yi mahelwe a ku hi vuna nguvu ke?

15 A milayo ya Jehova yi le kule nguvu ni kuva yo karata; yona yi mahelwe a ku hi vuna nguvu. (Gonza Isaya 48:17.) Hikwalaho, Mosi i zile a byela Israeli wa kale aku: “Jehova i hi leletele ku hlayisa yontlhe milayo leyi ni ku yi maha, na hi kari hi chava Jehova Nungungulu wa hina, kasi hi fela ku tshameka xontlhe xikhati, kasi wa fela ku hi hlayisa hi hanya kala nyamutlha lezi.” (Deuteronome 6:24) Hinawu a hi kanakani ne ni kutsongwani lezaku lezi Jehova a nga hi nyika milayo yakwe i lava lezaku hi tshamiseka kala kupinzuka. Kona Jehova i wa ta hi nyika milayo leyi yi nga wa ta hi yisa khombyeni ke? Jehova i Nungungulu a nga ni wutlhari gi nga gumelwiko. (Va Le Roma 11:33) Hikwalaho, wa zi tiva lezi zi nga zi nene nguvu ka hina. Jehova kambe hi yena xikombiso-tshinya xa liranzo. (1 Johani 4:8) A liranzo, li nga lona a tshamela-tshinya ga wumunhu gakwe, li khumba zontlhe lezi a zi wulako ni ku zi maha. Hi lona li nga xiseketelo xa milayo yontlhe leyi a nyikako malanza yakwe.

16. Hambu lezi ku nga ni mikucetelo ya tiko legi ga kubiha ni kubyekelela ka nyama yi nga mbhelelangiko, hikuyini hi zi kotako kuva ni mahanyela yo ingisa?

16 Lezi a zi wuli lezaku a ku ingisa Nungungulu mahanyela yo hehuka. Hi fanele kulwa ni mikucetelo ya tiko legi go biha, gi nga “ntanwini wa loyi wa kubiha.” (1 Johani 5:19) Hi fanele kulwa kambe ni nyama ya hina yi nga mbhelelangiko, leyi yi hi kucetelako lezaku hi hambunyeta a milayo ya Nungungulu. (Va Le Roma 7:21-25) Kanilezi a liranzo la hina ha Nungungulu li nga hlula. Jehova wa katekisa lava va ti karatelako a ku mu ranza ni ku mu ingisa. I nyika moya wakwe wa ku basa “ka vona lava va mu ingisako” kota mufumeli. (Mitiro 5:32) A moya lowo wu pswala mbhanzu wo saseka ka hina — ma nga matshamela ya lisima ma hi vunako ku simama hi hi vanhu vo ingisa. — Va Le Galatia 5:22, 23.

17, 18. a) Xini hi to xi kambisisa ka bhuku legi, niku a xikhati lexi hi mahako lezo, xini lexi hi faneleko ku xi alakanya? b) Xini xi to kambisiswa ka xipimo xi lanzelako?

17 Ka bhuku legi, hi ta kambisisa a matshinya ya milayo ya Jehova ni milayo yakwe ya mahanyela zinwe ni zikombiso zinwani za kuranza kakwe. A xikhati lexi hi mahako lezo, hi fanele ku tshama na hi alakanya a zilo za lisima zo hlaya. A hi alakanyeni lezaku Jehova a nga hi kurumeti ku ingisa a milayo ni matshinya yakwe ya milayo. I lava lezaku hi mu ingisa hi kuziranza na zi sukela mbilwini ya hina. Hi nga rivali lezaku Jehova i hi kombela lezaku hi hanya hi ndlela leyi yi to hi nehela makatekwa yo tala zalezi yi tlhela yi hi yisa wutomini ga pinzukelwa xikhatini xi tako. Niku, a hi woneni ku ingisa Jehova hi mbilu ya hina yontlhe kota lungelo ga lisima ga ku komba Jehova lezi hakunene hi mu ranzisako zona.

18 Kasi ku hi vuna a ku tiva za zi nene ni za kubiha, Jehova hi liranzo i hi nyikile a livalo. Hambulezo, kasi liva murangeli wo tsumbeka, a livalo la hina li lava ku gonzisiwa. A xipimo xi lanzelako xi ta wulawula hi mhaka leyi.

^ nzi. 11 Hambu a mimoya ya kubiha ya ingisa hi ku kurumetwa. A xikhati lexi Jesu a nga laya madimoni lezaku ma huma ka vanhu lava ma nga hi ka vona, a madimoni ma lo kurumetwa a ku vumela a ntamu wakwe ma tlhela ma mu ingisa, hambu lezi ma nga kala ma nga zi lavi. — Marku 1:27; 5:7-13.

^ nzi. 13 Ka Mateu 23:4, a gezu legi gi tiriselwa ku tlhamusela a “minzhwalo yo binza,” ku nga zileletelo za talela ga cima ni mikhuwo ya vanhu lezi a vatsali ni vaFarisi va nga zi rwexa a vanhu va nyalidede. A gezu galegi ga ginwe gi hunzuluselwa ku “ti pamako” ka Mitiro 20:29, 30, niku gi wula vahluwuki va tshikelelako vanwani, lava va nga wa ta ‘kanela zilo zi gombonyekileko’ va tlhela va zama ku khohlisa vanwani.