Zipanzana za nkhata. A zipanzana za nkhata zi susiwa ka mune wa zipanze-tshinya za nkhata — ku nga maglobulo yo pswhuka, maglobulo yo basa, maplaketa, ni plasma. Hi xikombiso, a maglobulo yo basa ma na ni proteina leyi va nge i emoglobina. A mimuri yi mahiwako hi emoglobina ya munhu kutani ya xihari ya tiriselwa ku chuma vababyi va nga hiko na nkhata kutani lava va humileko nguvu nkhata.

Plasma — leyi a xipanze xa hombe xa yona yi nga mati — yi na ni maormona yo tala nguvu, munyu wa ntumbuluko, maenzima, zakuga ni sikira. A plasma kambe yi na ni zilo zi womisako nkhata, masochwa ma lwako ni mababyi, ni maproteina yo kota albumina. Loku munhu wo kari a babya, a vadokodela va nga ha mu tlhava a tinjesawu ta gama globulina leyi yi susiwako ka plasma ya vanhu lava a miri wabye wu zi kotako kulwa ni mababyi lawo. A maglobulo yo basa ma zi kota kuva ni mainterferon ni mainterleucina, ma tiriselwako ku chuma a kankro ni mababyi yo kari ma vangiwako hi mavirus.

Xana a maKristu ma fanele ku vumela a machumela lawa ma tirisako zipanzana za nkhata ke? A Biblia a gi nyiki mitlhamuselo yo kongoma, hikwalaho a munwe ni munwani i fanele ku ti mahela xiboho xakwe wutsumbu mahlweni ka Nungungulu. A vokari va nga ha ala a zipanzana zontlhe, na va alakanya lezaku a Nayo wa Nungungulu ka Israeli wu wa laya lezaku a nkhata wu susilweko ka xihari wu wa fanele ku ‘halatwa misaveni.’ (Deuteronome  12:22-24) A vanwani, hambu lezi va alako ku cheliwa a nkhata wontlhe kutani a zipanze-tshinya za wona, va nga ha vumela a machumela lawa ma patsako zipanzana za wona. Va nga ha alakanya lezaku kala ka xikada lexo, a zipanzana lezi zi susilweko nkhateni a za ha hi wutomi ga xivangwa lexi zi susilweko ka xona.

A xikhati lexi u mahako ziboho xungetano hi zipanzana za nkhata, alakanyela a ziwutiso lezi: Xana nza zi tiva lezaku hi ku ala a zipanzana zontlhe za nkhata, nzi ala kambe ni mimuri yo kari leyi yi nga ni zipanzana za nkhata zi tiriselwako ku chuma mababyi kutani zi vunako a ku womisa nkhata lezaku wu nyima a ku huma ke? Nzi nga zi kota a ku tlhamusela dokodela lezaku hikuyini nzi alako kutani ku vumela a ku tirisa a xipanzana xinwe xa nkhata kutani zo tala ke?

Mamahela ya operasawu. A mamahela lawo ma patsa a hemodiluição ni recuperação intraoperatória de células. Ka hemodiluição, a nkhata wo djikisiwa, wu huma wuya ka xiamukelo xo kari zonake wu valetwa hi mati yo hlawuleka lawa ma tatisako nkhata, hi kugumesa wu tlheliswa mirini wa mubabyi. A recuperação intraoperatória de células yi pswonga yi gumesa yi tlhelisa a nkhata lowu wu humako a xikhati lexi va mahako operasawu. Vo pswonga nkhata ka xilonza kutani ka kovotlo ga miri, va wu hlaza kutani ku wu hluta, zonake wu tlhelisiwa nzeni ka mubabyi. Kota lezi a matirisela ya pulani layi ma hambanako ka dokodela ni dokodela, a muKristu i fanele ku tiva lezi a dokodela wakwe a alakanyelako ku zi maha.

A xikhati lexi u mahako ziboho xungetano hi mamahelwa ya operasawu, ti wutise lezi: ‘Loku ku hi lezaku a nkhata wo kari wa  mina wu ta djikisiwa, wu huma mirini wa mina hambu ku tlhela wu nyimiswa ku famba hi xikhati xo kari, xana a livalo la mina li ta nzi vumelela a ku simama nzi wona a nkhata lowo kota wa mina hakunene, na wu nga faneli ku ‘halatwa misaveni’? (Deuteronome 12:23, 24) Xana a livalo la mina li gonzisilweko hi Biblia li wa ta karateka loku a xikhati lexi nzi chumiwako a nkhata wo kari wa mina wu humesiwa mirini wu patsiwa ni muri, hi kugumesa wu tlhelisiwa mirini wa mina ke? Nza zi tiva lezaku loku nzi ala a machumela wontlhe ma patsako nkhata wa mina zi wula  lezaku nzi nga ta vumela a xikambelo xa nkhata, hemodiálise, kutani machumela ya muchini wu tirako kota mbilu ni mahahu ke?’

A muKristu i fanele ku ti mahela xiboho xa lezi a to vumela kutani ku nga vumeli ku a nkhata wakwe wu tirisiswa lezo a xikhati lexi a mahiwako operasawu. A mawonela lawa ma tira ni ka zikambelo zinwe ni machumela lawa ma lavako lezaku ku susiwa a nkhata wu tsongwani wa munhu loye, kuzilava wu patsiwa ni muri, wu gumesa wu tlheliswa mirini.