CIGONDZO 06
A wutomi gi sangulisile kuyini?
“A cibuka ca wutomi ci le ka [Nungungulu].” (Lisimu 36:9) Wa kholwa lezvo ke? A vanhu vo kari a va kholwi ku Nungungulu hi yena a nga vanga wutomi. Loku zvi tshamisile lezvo, hina hi na se halahala hi humelela. Kanilezvi loku ku hi Jehovha Nungungulu a nga vanga wutomi, gi na ni kungo go kari, a hi zvona ke? a Wona matimu ya Bhibhiliya ma wulawulako hi kusangula ka wutomi niku hikuyini hi nga kholwako a ku lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako lisine.
1. A zvilo zvontlhe zvi nga kona zvita hi kwihi?
A Bhibhiliya gi wula ku: “A kusanguleni, Nungungulu i no vanga matilo ni misava.” (Genesisi 1:1) A titlhari to tala ta siyensia ta vhumela lezvaku a misava ni tinyeleti zvi no vangiwa. Nungungulu i zvi vangisile kuyini? I tirisile a ntamu wakwe — ku nga moya wo basa — kasi ku maha zvilo zvontlhe, a ku patsa ni magalaxia, tinyeleti ni tiplaneta. — Genesisi 1:2.
2. Nungungulu i wa yi vangela yini misava?
Jehovha ‘a nga vangangi misava mahala, kanilezvi i yi vangile kasi yiva wutshamu ga ku a vanhu va hanya ka gona’. (Isaya 45:18) I mahile misava kasi yiva wutshamu ga ginene ga ku hanya ka gona ni ku yiva ni zvontlhe lezvi a vanhu va zvi lavako kasi ku hanya kala kupindzuka. (Lera Isaya 40:28; 42:5.) A titlhari ta siyensia ti wula lezvaku a misava yi hlawulekile nguvhu niku yi hambene ni tiplaneta leti tin’wani. A ti kumangi a planeta yin’wani yi nga ni zvontlhe zvi lavekako kasi hina vanhu hi hanya.
3. Cini ci mahako vanhu va hambana ni zvihari?
Andzhako ka ku vanga misava, Jehovha Nungungulu i no vanga a tisinya ni zvihari. Hi kulandzela, “Nungungulu i no vanga munhu hi mufananiso wakwe”. (Lera Genesisi 1:27.) Hikuyini a vanhu va hlawulekileko nguvhu? Hi ku hi mahilwe hi mufananiso wa Nungungulu niku hi nga zvi kota ku kombisa matshamela yakwe yo kota lirandzo ni kululama. I hi mahile kambe hi ndlela ya ku hi zvi kota ku gondza tirimi, ku randza zvilo zvo saseka ni ku ti buza hi muzka. Niku a kuhambana ni zvihari, hina ha zvi kota ku khozela a Muvangi wa hina.
GONDZA ZVI ETA
A hi wone a zvikombiso zvi kombako lezvaku a wutomi gi no vangiwa niku lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako xungetano hi matimu ya kuvangiwa lisine. Hi ta tlhela hi wona ku a matshamela lawa a vanhu va nga nawo ma hi gondzisa yini hi Nungungulu.
4. A zvilo zvontlhe zvi no vangiwa
A vanhu va dzundziwa loku va maha zvilo na va zvi kopiyara ka ntumbuluko. Makunu, himani a faneleko ku dzundziwa hi kota ya ntumbuluko? Bisani VHIDHIO, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso zvi landzelako.
-
Zvini lezvi a vanhu va kopiyarileko ka ntumbuluko?
A yindlu yin’we ni yin’wani yi tsaliwa ni ku akiwa hi wokari. Makunu himani a nga tsala ni ku aka zvilo zvi nga kona? Lerani Mahebheru 3:4, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso lezvi:
-
Zvilo muni zvi ku hlamalisako ka ntumbuluko?
-
Zva zwala a ku kholwa ku a zvilo zvontlhe zvi nga kona zvi no vangiwa? Hikuyini?
U wa zvi tiva?
U nga kuma a tindzima ni tivhidhio ti wulawulako hi mhaka leyi ka jw.org ka cipandze leci ci nge “Zvi no vangiwa ke?” ni ka leci caku “Mawonela xungetano hi masangulo ya wutomi.”
“Kunene, a yindlu yin’we ni yin’wani yi akiwa hi wokari, kanilezvi loyi a akileko zvilo zvontlhe hi Nungungulu”
5. A matimu ya Bhibhiliya ma wulako ku a zvilo zvi no vangiwa ma tsumbekile
Ka Genesisi cipimo 1, a Bhibhiliya gi tlhamusela a kuvangiwa ka misava ni zvilo zvontlhe zvi nga ka yona. A ku lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako lisine kutani tikaringani? Bisani VHIDHIO, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso zvi landzelako.
-
Xana a Bhibhiliya gi gondzisa ku a misava ni zvontlhe zvi nga ka yona zvi vangilwe hi 6 wa masiku ya 24 wa tihora?
-
U alakanya ku lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako hi kuvangiwa ka zvilo zva zwisiseka ke? Hikuyini?
Lerani Genesisi 1:1, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
A titlhari ta siyensia ti wula ku a zvilo zvontlhe zvive ni masangulo. Lezvi va zvi wulako zvi yelanisa kuyini ni lezvi u nga lera lomu ka Bhibhiliya?
A vokari va alakanya ku Nungungulu i tirisile a evholusawu kasi ku vanga a zvilo zvontlhe zvi nga kona. Lerani Genesisi 1:21, 25, 27, mu gumesa mu bhula hi zviwutiso lezvi:
-
A ku a Bhibhiliya gi gondzisa ku Nungungulu i tirisile a evholusawu kasi ku vanga tinjhanjhi, ni zvihari zvin’wani, ni vanhu ke? Kutani i no vanga a zvilo zvontlhe hi “tixaka ta zvona”?
6. A vanhu zvivangwa zvo hlawuleka zva Nungungulu
Hina hi hambene ni zvihari lezvi Jehovha Nungungulu a zvi vangileko. Lerani Genesisi 1:26, mu gumesa mu bhula hi ciwutiso leci:
-
A vanhu va zvi kota ku kombisa a lirandzo ni kuzwela wusiwana hakuva va mahilwe hi mufananiso wa Nungungulu. Makunu lezvo zvi hi gondzisa ku Nungungulu i na ni matshamela muni?
A VOKARI VE: “Lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako hi kuvangiwa ka zvilo likaringani.”
-
U zvi wonisa kuyini? Hikuyini?
LEZVI HI NGA GONDZA
Jehovha i vangile zvilo zvontlhe zvi nga kona.
Zviwutiso zva kuvhuxeta
-
Zvini lezvi a Bhibhiliya gi zvi gondzisako xungetano hi masangulo ya zvilo zvontlhe?
-
A ku Nungungulu i tirisile a evholusawu kasi ku vanga zvilo zvo hambanahambana zvi hanyako kutani i no zvi vanga zvontlhe?
-
Cini ci mahako a vanhu vava vo hlawuleka nguvhu?
GONDZA ZVIN’WANI
Wona a zvikombiso zva ntumbuluko zvi kombako lezvaku ku na ni muvangi.
“A ntumbuluko wu hi gondzisa yini?” (Khindlimuka!, Setembro wa 2006)
Wona lezvi a mupswali a nga mu tlhamuselisako zvona n’wana wakwe a matimu ya Bhibhiliya ya kuvangiwa ka zvilo.
Gondza u wona ku zva koteka a ku kholwa ka gondzo ya evholusawu ni ka gondzo ya kuvangiwa ka zvilo hi khati gin’we ke.
A vokari va wula ku a marambu ya kale lawa ma kumilweko ni lezvi zvi gondzilweko hi titlhari ta siyensia zvi nyima ni evholusawu. A ku hakunene lezvo lisine?
A Origem da Vida – Cinco Perguntas Que Merecem Resposta (broxura)
a A cigondzo 25 ci ta wulawula hi ku Nungungulu i wa va vangela yini vanhu.