1. Hikuyini Nungungulu a nga vanga vanhu?

LEZI Nungungulu a nga va vangela zona vanhu zi nene nguvu. Nungungulu i vangile wanuna ni wasati vo sangula Adamu na Eva, kasi va hanya paradiseni. I wa lava lezaku vava ni vana, va maha misava yontlhe yiva paradise, va tlhela va hlayisa zihari. — Genesisi 1:28; 2:8, 9, 15; wona Tlhamuselo wa wu 6.

2. a) Hi zi tivisa kuyini lezaku Nungungulu i ta maha lezi a nga tsumbisa? b) Vanhu va matshamela muni lava Nungungulu a lavako lezaku va hanya laha misaveni, kona hi xikhati xo kota kwihi?

² Hi mawonela ya wena, hina vanhu hi ta tshuka hi hanya paradiseni ke? Jehova i hi byela lezi: “Nzi zi wulile, nzi ta zi maha zi tatiseka.” (Isaya 46:9-11; 55:11) Kunene, i ta maha lezi a tsumbisileko, niku a xi kona xi to mu valela. Jehova i wula lezaku i mahile misava hi xigelo xo kari. A ‘nga yi mahelangi kuva xiwula.’ (Isaya 45:18) I lava lezaku a misava yontlhe yi tala hi vanhu. Vanhu va matshamela muni lava Nungungulu a lavako lezaku va hanya laha misaveni, kona hi xikhati xo kota kwihi? A Biblia gi ngalo: “A valulamileko [kutani lava va ingisako] va taga tshomba ya tiko, va aka ka gona kala kupinzuka.” — Tisimu 37:29; Kuvululelwa 21:3, 4.

3. Ziwutiso muni u nga ha wutisako hi kota ya lezi a vanhu va babyako ni kufa?

³ Kanilezi, inyamutlha a vanhu va babya va tlhela vafa. Ka matshamu yo tala, valwa va tlhela va dayana. Handle ko kanakana, lezo a hi zona lezi Nungungulu a nga kari a zi lava! Makunu, u nga ha lava ku tiva lezi: Zini zi nga humelela, niku hikuyini? A Biblia hi gona goce gi nga hi tlhamuselako.

4, 5. a) Himani a nga wulawula na Eva hi ku tirisa nyoka? b) Xana a munhu wa mu nene ni wo tsumbeka a nga cicisa kuyini a maha khamba?

⁴ A Biblia gi hi byela ku Nungungulu i na ni nala wo kari a vitaniwako ku hi “Satani.” Satani i wulawulile na Eva lomu sinwini ga Edeni hi ku tirisa nyoka. (Kuvululelwa 12:9; Genesisi 3:1) I lo maha lezaku a nyoka yi ku khwatsi yo wulawula. — Wona Tlhamuselo wa wu 7.

⁵ Hi Jehova a nga vanga Satani ke? Ahihi! A ngelosi yo kari yi nga hi kona le tilweni a xikhati lexi Nungungulu a nga longisela misava kasi Adamu na Eva va hanya ka yona, yi lo cica yi maha Satani. (Joba 38:4, 7) Zi mahisile kuyini? Ehleketa hi lezi: Inyamutlha, a munhu wa mu nene ni wo tsumbeka i cicisa kuyini a maha khamba ke? A nga pswaliwi na a hi khamba. Kanilezi, i sangula hi ku navela a nchumu wu nga mu lumbiko, a tshama hi ku wu alakanyela, zonake a kunavela kakwe ko biha ku kula. Makunu, loku ku tshuka ku humelela lungelo go kari, a se yiva. Hi ndlela leyo, a se ti maha khamba hi yece. — Gonza Jakobe 1:13-15; Wona Tlhamuselo wa wu 8.

6. Zi mahisile kuyini a kuza a ngelosi yo kari yi maha nala wa Nungungulu?

⁶ Hi zalezo zi nga humelela ka ngelosi leyo. Loku Jehova a vangile Adamu na Eva, i va byelile lezaku va pswala vana va “tata misava.” (Genesisi 1:27, 28) Kuzilava a ngelosi leyi yi alakanyele lezi: ‘A vanhu vontlhe lava va wa ta khozela mina wutshanwini ga ku khozela Nungungulu!’ Laha yi ngaya yi tshama hi ku zi alakanyela, yi loya yi navela nguvu lezi zi lumbako Jehova. A ngelosi leyo yi wa lava lezaku a vanhu va khozela yona. Hikwalaho, yi lo hembela Eva yi mu kalavela. (Gonza Genesisi 3:1-5.) Hi ndlela leyo, yi lo maha Satani — a nala wa Nungungulu.

7. a) Hikuyini Adamu na Eva va fileko? b) Hikuyini hi khosahalako hi tlhela hifa?

 ⁷ Adamu na Eva va lo tsika ku ingisa Nungungulu zonake vaga hanzu. (Genesisi 2:17; 3:6) Va lo onhela Jehova. Hi kufamba ka xikhati, va lofa, kota lezi Nungungulu a nga wulile ku zi wa ta maheka. (Genesisi 3:17-19) A vana va Adamu na Eva va lo maha vaonhi, hikwalaho vonawu va lofa. (Gonza Va Le Roma 5:12.) Kasi ku hi vuna ku zwisisa lezaku hikuyini a vana va Adamu na Eva vonawu va nga maha vaonhi, ehleketa hi xikombiso lexi: Ti alakanye na u maha pawa lomu ka pani go phateka. A pawa leyo yi ta huma na yi phatekile a ku fana ni pani ga kona. A xikhati lexi Adamu a nga onha, i lova muonhi. Kota lezi hi nga vana va Adamu, hontlheni hi vaonhi, kutani ku hi na ni “kuphateka,” a ku fana ni loku Adamu a nga hi nako. Hikwalaho, ha onha. Niku hi kota ya lezi hi nga vaonhi, ha khosahala hi tlhela hifa. — Va Le Roma 3:23; wona Tlhamuselo wa wu 9.

8, 9. a) Zini lezi Satani a nga lava lezaku Adamu na Eva va zi kholwa? b) Hikuyini Jehova a nga kala ku tekela ku daya Satani na Adamu na Eva?

⁸ A xikhati lexi Satani a nga kucetela Adamu na Eva va onhela Nungungulu, hi lisine i wo rangela wuhluwuki. I wa lava lezaku Adamu na Eva va kholwa ku Jehova wa hemba, a nga zi tivi ku fuma niku i wa nga lavi lezaku Adamu na Eva va hanya khwatsi. Satani i waku a zi laveki ku a vanhu va fumelwa hi Nungungulu, niku Adamu na Eva va nga zi tiva ha voce lezi zi nga zi nene ni lezi zi bihileko. Makunu, Jehova i wa ta maha yini? Kuzilava i wa ta tekela ku daya vaonhi lavo a mbheta wuhluwuki. Kanilezi, xana lezo zi wa ta komba lezaku Satani hi yena a hembako ke? Ahihi, na zi nga kombangi.

⁹ Hikwalaho, Nungungulu a nga tekelangi ku daya Satani na Adamu na Eva. Wutshanwini ga lezo, i lo nyika  vanhu a xikhati xa lezaku va ti fuma ha voce. Lezo zi wa ta komba ziku dlunya lezaku Satani hi yena a hembako, niku Jehova hi yena a tivako lezi zi nga zi nene ka vanhu. Lomu ka Xipimo 11 xa bhuku legi, hi ta gonza hi mhaka leyi. Kanilezi, u zi wonisa kuyini lezi Adamu na Eva va zi mahileko? Xana va mahile khwatsi hi ku kholwa lezi Satani a nga zi wula, va tsika ku ingisa Nungungulu? Jehova hi yena a nga va nyikile zontlhe lezi va nga hi nazo. I wa va nyikile  wutomi go mbhelela, wutshamu go saseka kasi ku hanya kona ni ntiro wa wu nene nguvu. Kanilezi, ku wa nga hi na nchumu wa wu nene lowu Satani a nga va mahele. Loku ku wa hi wena ke, na u mahile yini?

10. Xiboho muni xa lisima lexi hontlheni hi faneleko ku xi maha?

¹⁰ Inyamutlha, a munwe ni munwani wa hina i fanele ku maha xiboho xo fana ni lexo, niku a xiboho hi to xi maha xi wula wutomi kutani kufa. Hi nga hlawula ku fumelwa hi Jehova hi tlhela hi vunetela ku komba lezaku Satani muhembi, kutani hi hlawula ku fumelwa hi Satani. (Tisimu 73:28; gonza Mavingu 27:11.) Vanhu vatsongwani nguvu misaveni leyi lava va hlawulako ku ingisa Jehova. Hi lisine, Nungungulu a hi yena a fumelako misava inyamutlha. Makunu, lezi a kalako a nga hi yena, himani?

11, 12. a) Lezi Satani a nga zama ku nyika Jesu a mifumo yontlhe ya misava zi komba yini? b) Mitsalo muni yi kombako lezaku Satani hi yena a fumelako misava ke?

¹¹ Jesu i wa mu tiva loyi a fumako misava leyi. Ka khati go kari, Satani i lo komba Jesu ‘a mifumo yontlhe ya misava ni wuhosi ga yona.’ Satani i lo gumesa a tsumbisa Jesu aku: “Nzi ta ku nyika zontlhe lezi zilo, loku uwa lahasi u nzi khozela.” (Mateu 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Ti wutise lezi: Loku a mifumo leyo yi wa nga hi yakwe Satani, na a zamile ku nyika Jesu ke? Ahihi. A mifumo yontlhe ya Satani.

¹² Kuzilava wa ti wutisa aku: ‘Zi mahisa kuyini a ku kuva Satani a fumelako misava leyi? Kasi Jehova, a Nungungulu wa ntamu wontlhe, a hi yena a nga vanga zilo zontlhe ke?’ (Kuvululelwa 4:11) Ina, hi yena futsi. Kanilezi, Jesu i wulile hi kukongoma lezaku Satani hi yena “hosana ya tiko legi.” (Johani 12:31; 14:30; 16:11) Mupostoli Paule yenawu i wulile lezaku Satani i “nungungulu wa misava leyi.” (2 Va Le Korinte 4:3, 4) Na mupostoli Johani yenawu i tsalile  lezaku “a tiko gontlhe gi le ntanwini wa loyi wa kubiha.” — 1 Johani 5:19.

13. Hikuyini ku lavekako misava yiswa?

¹³ A tiko legi giya gi tala hi wubihi. Kontlhe lomu hi yako kona, hi wona tiyimpi, wukanganyisi, ni wugevenga. A vanhu a va zi koti ku mbheta a zikarato zontlhe lezi hambu loku va ti karata hi ndlela muni. Kanilezi na ku nga hi kale, Nungungulu i ta lovisa a tiko legi go biha xikhatini xa yimpi yakwe ya Har–Magedoni, a gi valeta hi misava yiswa yo lulama. — Kuvululelwa 16:14-16; wona Tlhamuselo wa wu 10.

14. a) Himani loyi Nungungulu a mu hlawulileko lezaku ava Hosi ya Mufumo Wakwe ke? b) Zini lezi a Biblia gi zi wulileko na ka ha hi mahlweni xungetano hi Jesu?

¹⁴ Jehova i hlawulile Jesu Kristu lezaku ava Hosi ya Mufumo wakwe wa le tilweni. Kaleloko, a Biblia gi wulile na ka ha hi mahlweni lezaku Jesu i wa ta fuma kota “Hosi ya Kurula,” ni lezaku a mufumo wakwe wu wa nga tava ni magumo. (Isaya 9:6, 7) Jesu i gonzisile valanzeli vakwe a ku kombela lezaku a Mufumo lowu wuta a xikhati a nga va byela ku va khongela vaku: “A wute mufumo wa wena. Kuranza ka wena a ku mahiwe misaveni, kota lezi ku mahiwako le tilweni.” (Mateu 6:10) Lomu ka Xipimo 8, hi ta gonza lezi a Mufumo wa Nungungulu wu to valetisa zona a mifumo yontlhe ya misava. (Gonza Danieli 2:44.) Anzhako ka loku a mifumo yontlhe yi valetilwe, a Mufumo wa Nungungulu wu ta hunzula misava yiva paradise go saseka.— Wona Tlhamuselo wa wu 11.

15. A “misava yiswa” ku wuliwa yini?

¹⁵ A Biblia gi tsumbisa lezi: “Hi kota ya xitsumbiso xakwe [Nungungulu], hina ha langutela a matilo maswa  ni misava yiswa, lomu a kululama ku tshamileko kona.” (2 Pedro 3:13; Isaya 65:17) Loku a Biblia gi wulawula hi “misava,” ka zikhati zo kari gi wula a vanhu lava va hanyako laha misaveni. (Tisimu 33:8) Hikwalaho, a “misava yiswa” yo lulama, ku wuliwa vanhu vontlhe lava va ingisako Nungungulu a tlhela a va katekisa.

16. Xinyikiwo muni xa lisima lexi Nungungulu a to nyika lava va to hanya misaveni yiswa, niku zini hi faneleko ku maha kasi hi xi kuma?

¹⁶ Jesu i tsumbisile lezaku lava va to hanya misaveni yiswa ya Nungungulu va ta kuma “wutomi ga pinzukelwa.” (Marku 10:30) Zini hi faneleko ku maha kasi hi kuma xinyikiwo lexi? Kasi u kuma hlamulo wa kona gonza Johani 3:16 ni Johani 17:3. Zezi a hi wone lezi a Biblia gi wulako ku a wutomi gi ta tshamisa zona paradiseni.

17, 18. Hi zi tivisa kuyini lezaku ku tava ni kurula misaveni yontlhe niku hi ta hanya kuruleni?

¹⁷ A wubihi, tiyimpi, wugevenga, ni tiholova zi nga ta hava kona. Laha misaveni ku nga ta hava ni vanhu vo biha. (Tisimu 37:10, 11) Nungungulu i ta fuvisa “tiyimpi kala magumelweni ya misava.” (Tisimu 46:9; Isaya 2:4) A misava yi ta tala hi vanhu va ranzako Nungungulu va tlhela va mu ingisa. Ku tava ni kurula kala kupinzuka. — Tisimu 72:7.

¹⁸ A vanhu va Jehova va ta hanya kuruleni. Xikhatini xa kutsaliwa ka Biblia, loku a vaIsraeli va ingisa Nungungulu, va wa hanya kuruleni. (Levi 25:18, 19) Paradiseni, hi nga ta chavisiwa hi nchumu ne hi munhu. Xontlhe xikhati hi ta hanya kuruleni! — Gonza Isaya 32:18; Mika 4:4.

19. Hi zi tivisa kuyini lezaku ku tava ni zakuga zo tala misaveni yiswa ya Nungungulu?

¹⁹ Ku tava ni zakuga zo tala nguvu. “A mavele ma ta pfuna nguvu tikweni ni lomu hehla ka zitsunga.” (Tisimu 72:16) Jehova “Nungungulu wa hina, i ta hi katekisa,” niku ‘a misava yi ta humesa a mihanzu ya yona.’ — Tisimu 67:6.

20. Hi zi tivisa kuyini lezaku a misava yi tava paradise?

 ²⁰ A misava yontlhe yi tava paradise. A vanhu va tava ni tiyindlu ni masimu ya zitsangi zo saseka. (Gonza Isaya 65:21-24; Kuvululelwa 11:18.) A misava yontlhe yi ta saseka ku fana ni simu ga Edeni. Jehova i ta hi nyika zontlhe hi zi lavako. A Biblia gi wula lezi xungetano hi Jehova: “U vulula canja ga wena, u xurisa zontlhe lezi zi hanyako.”— Tisimu 145:16.

21. Hi zi tivisa kuyini lezaku ku tava ni kurula xikari ka vanhu ni zihari?

²¹ Ku tava ni kurula xikari ka vanhu ni zihari. A zihari zi nga ta ha bayisa munhu. Hambu nwanana tsongwani a nga ta chava zihari lezi nyamutlha hi zi tivako na zi daya. — Gonza Isaya 11:6-9; 65:25.

22. Zini lezi Jesu a to mahela lava va babyako?

²² A ku na munhu a to babya. A xikhati lexi Jesu a nga hi laha misaveni, i hanyisile vanhu vo tala va nga kari va babya. (Mateu 9:35; Marku 1:40-42; Johani 5:5-9) Kanilezi, kota Hosi ya Mufumo wa Nungungulu, Jesu i ta hanyisa a vanhu vontlhe va babyako. A ku na munhu a to tshuka aku: “Nza babya!” — Isaya 33:24; 35:5, 6.

23. Zini lezi Nungungulu a to maha ka lava va fileko?

²³ Lava va fileko va ta vuka. Nungungulu i tsumbisa ku i ta vuxa vanhu vo tala nguvu lava va fileko. Ku ta vuka “valulamileko ni va nga lulamangiko.” — Gonza Johani 5:28, 29; Mitiro 24:15.

24. U ti zwisa kuyini loku u ehleketa hi ku hanya Paradiseni?

²⁴ Hontlheni hi fanele ku maha xiboho xo kari. Hi nga hlawula ku gonza ni ku tirela Jehova, kutani ku ti mahela lezi hi zi lavako ntsena. Loku hi hlawula ku tirela Jehova, hi nga kuma zilo za zi nene nguvu xikhatini xi tako. Jesu i byelile a wanuna loyi a nga kari afa laha tlhelweni gakwe aku: “U tava na mina Paradiseni.” (Luka 23:43) Ngha hi simama ku gonza zinwani xungetano hi Jesu Kristu ni lezi a to tatisisa zona a zitsumbiso za Nungungulu.