1, 2. Hi vamani a vanhu vo kari lava va nga hi vanghana va Jehova?

MUNHU wa matshamela muni u lavako lezaku ava munghana wa wena? Hi loyi u mu ranzako. Mu hanyisanako khwatsi. A nga ni wumunhu ni matshamela ma ku tsakisako kambe.

² Jehova wa hlawula vanhu vo kari lezaku va maha vanghana vakwe. Hi xikombiso, i wa wona Joba kota munghana wakwe. (Joba 29:4) Jehova kambe i wa ranza Davida. I wulile lezaku Davida i wa hi ‘munhu wa mbilu yakwe.’ (Mitiro 13:22) Danieli yenawu i wa hi munhu ‘wo ranzeka nguvu’ mahlweni ka Jehova. — Danieli 9:23.

3. Hikuyini Joba, na Davida, na Danieli va nga hi vanghana va Jehova?

³ Hikuyini Joba, na Davida, na Danieli va nga hi vanghana va Jehova? I byelile Abrahama a munwe wa vanghana vakwe aku: “Wena u lo ingisa a gezu ga mina.” (Genesisi 22:18) Hikwalaho, Jehova i maha wunghana ni lava va ti koramisako va mu ingisa. Hambu vanhu vontlhe va tiko go kari kambe, za koteka ku vava vanghana va Jehova. I byelile vaIsraeli aku: “Ingisani a gezu ga mina, zonake nzi tava Nungungulu wa nwina, nwina mu tava vanhu va mina.” (Jeremia 7:23) Hikwalaho, loku hakunene u lava ku maha munghana wa Jehova, wenawu u fanele ku mu ingisa.

4, 5. Xana Jehova i va vikelisa kuyini a vanghana vakwe?

⁴ A Biblia gi wula lezaku Jehova i hlota tindlela ta ku “tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe.” (2 Kronekele  16:9) Lomu ka bhuku ga Tisimu 32:8, Jehova i va tsumbisa lezi a vanghana vakwe: “Nzi ta ku gonzisa nzi ku komba a ndlela leyi u to famba ha yona; nzi ta ku luleka, a mahlo ya mina na ma ku langutile.”

⁵ Ku na ni nala wa ntamu nguvu a lavako ku hi tsikisa kuva vanghana va Nungungulu. A nala loye hi Satani. Kanilezi, Jehova i lava ku hi vikela. (Gonza Tisimu 55:22.) Kota vanghana va Jehova, hi fanele ku mu tirela hi mbilu yontlhe. Hi nga tsiki ku mu ingisa, hambu loku hi kumana ni zikarato za hombe. Niku hi na ni kutsumba ko fana ni loku ka mutsali wa tisimu loyi a ngaku: “Cima nzi nga ta tsekatsekiswa hakuva [Jehova] i le reveni ga mina ga xinene.” (Tisimu 16:8; 63:8) Makunu Satani i zamisa kuyini ku hi tsikisa kuva vanghana va Nungungulu?

6. Zini lezi Satani a lumbetileko vanhu?

⁶ Lomu ka Xipimo 11 xa bhuku legi, hi gonzile lezaku Satani i phikizile Nungungulu a tlhela a mu lumbeta aku wa hemba. I tlhelile aku Jehova a hi mu nene hi ku kala a nga tsiki Adamu na Eva va ti hlawulela ha voce lezi zi nga zi nene ni lezi zi bihileko. A bhuku ga Joba gi komba lezaku Satani i lumbetile kambe ni vontlhe lava va lavako kuva vanghana va Nungungulu. Satani i lumbeta vanhu lavo aku va tirela Nungungulu hi kota ya lezi a va tsumbisako, na ku nga hi hi kota ya ku mu ranza. Ahandle ka lezo, Satani i ti byela lezaku a nga zi kota ku maha vanhu vontlhe va tsika ku ingisa Nungungulu. A hi wone lezi hi gonzako ka matimu ya Joba ni lezi Jehova a nga mu vikelisa zona.

7, 8. a) Zini zi mahileko Joba ava wo hambana ni vanhu vanwani laha misaveni? b) Zini lezi Satani a nga wula xungetano hi Joba?

⁷ Kasi himani Joba? Joba wanuna a hanyileko kwaloko ka 3.600 wa malembe ma hunzileko. Jehova i wulile lezaku xikhatini lexo, laha misaveni ku wa nga hi na munhu  wo fana na Joba. I wa hi ni xichawo xa hombe nguvu hi Nungungulu. (Joba 1:8) I wa hi munghana wa hombe nguvu wa Jehova.

⁸ Satani i lumbetile Joba aku i tirela Nungungulu hi ku fela ku wuyelwa. Satani i byelile Jehova aku: “A hi lezi u mu vikelako, yena ni yindlu yakwe, ni zilo zontlhe zakwe ke? U katekisile a canja gakwe, ni mitlhambi yakwe yi lo anza laha tikweni. Kanilezi hi nga nawuluta a canja ga wena, u khumba zontlhe lezi a nga nazo, na yena i ta ku rukatela kuwoneni ka wena.” — Joba 1:10, 11.

9. Zini lezi Jehova a nga tsika Satani a zi maha?

⁹ Satani i lumbetile Joba lezaku i wa tirela Nungungulu hi kota ya lezi a nga zi bhinzula ntsena. I tlhelile a ti byela ku i wa ta zi kota ku maha lezaku Joba a tsika ku tirela Jehova. Jehova i wa nga vumeli lezi Satani a nga kari a zi wula. Kanilezi, i mu tsikile a ringa Joba kasi zi woneka lezaku hakunene i wa hi munghana wa Jehova hi ku mu ranza ke.

10. Satani i mu hlaselisile kuyini Joba, niku zini lezi Joba a nga maha?

¹⁰ A kusangula, Satani i lo dayela zifuyo zontlhe za Joba. A dayela zitiri zakwe zo tala. Joba i lo luza zontlhe a nga hi nazo. Hi kugumesa, Satani i lo hlasela Joba hi ku daya a vana vakwe va 10 kambe. Kanilezi, Joba a nga tsikangi ku ingisa Jehova. A Biblia gi wula lezaku ‘a ka zontlhe lezo Joba a nga onhangi, ge hambu ku mu nyika nanzu Nungungulu.’ — Joba 1:12-19, 22.

11. a) Zini lezi Satani a ngaya mahlweni a maha Joba? b) Zini lezi Joba a nga ti yimisele ku maha?

¹¹ Satani a nga tlhelelangi nzhako. I lo phikiza Nungungulu hi ku wula lezi: “Khumba marambu yakwe ni nyama yakwe, na yena i ta ku rukatela kuwoneni ka wena.” Hikwalaho, Satani i lo mu vangela mababyi yo bayisa nguvu Joba. (Joba 2:5, 7) Ka khati legi kambe, Joba a nga tsikangi  ku ingisa Jehova, i lo simama ku tsumbeka. I te: “Kala nzifa nzi nga ta tsika kutsumbeka.” — Joba 27:5, NM.

12. Xana Joba i kombisile kuyini lezaku lezi Satani a nga zi wulile i wo hemba?

¹² Joba i wa nga zi tivi lezi Satani a nga mu lumbetile, ne ku hikuyini a nga kari a xaniseka. I wa alakanya lezaku kuzilava hi Jehova a nga kari a mu vangela zikarato. (Joba 6:4; 16:11-14) Hambulezo, Joba i lo simama a tsumbeka ka Jehova. Ka xikhati lexo, ku wa nga ha hi na kukanakana. Zi wa dlunyateka ku i wa nga tireli Jehova hi ku lava ku wuyelwa. I wa hi munghana wa Nungungulu hi ku mu ranza futsi. Lezi Satani a nga mu lumbetile hi zona, ku wa hi mawunwa!

13. A kuva Joba a simamile ku tsumbeka zi kombile yini?

¹³ Hambu lezi Joba a nga kala a nga zi tivi lezi zi nga kari zi maheka le tilweni, i lo simama ku tsumbeka ka Nungungulu, a komba lezaku Satani i bihile. Jehova i lo chachazela Joba hi lezi a ngava munghana wakwe wo tsumbeka.— Joba 42:12-17.

14, 15. Zini lezi Satani a lumbetako vanhu vontlhe?

¹⁴ U nga gonza zilo za lisima nguvu ka lezi zi humeleleko Joba. Inyamutlha, Satani i lumbeta na hinawu lezaku hi tirela Jehova hi ku fela ku wuyelwa. Lomu ka bhuku ga Joba 2:4, Satani i wulile lezi: “Zontlhe lezi munhu a nga nazo i ta zi humesela wutomi gakwe.” Hikwalaho, Satani i lumbeta a vanhu vontlhe lezaku a va tireli Nungungulu hi ku mu ranza. I wa nga lumbeti Joba yece. Loku ku hunzile malembe yo tala nguvu anzhako ka loku Joba a file, Satani i wa ha simama ku ruka Jehova ni ku lumbeta malanza yakwe. Hi xikombiso, lomu ka bhuku ga Mavingu 27:11, ku wuliwa lezi: “Nwananga, tlhariha u maha a mbilu ya mina yi tsaka; kasi nza fela ku mu hlamula loyi a nzi rukako.”

¹⁵ Wena u nga hlawula ku ingisa Jehova u tlhela uva  munghana wakwe wo tsumbeka, u komba lezaku Satani wa hemba. Hambu loku zi lava ku u cica zokari wutomini ga wena kasi u maha munghana wa Nungungulu, i chukwana u cica futsi. Lexo xiboho xa xi nene ka zontlhe. A xiboho lexo, a hi xo hlakana. Satani i wula lezaku wena u ta tsika ku tsumbeka ka Nungungulu loku u kumana ni zikarato. I zama ku hi phasa kasi hi tsika ku ingisa Nungungulu. I zi mahisa kuyini?

16. a) Tindlela muni leti Satani a ti tirisako kasi a zama ku kucetela vanhu lezaku va tsika ku tirela Jehova? b) Xana Satani a nga zamisa kuyini ku ku tsikisa ku tirela Jehova?

¹⁶ Satani i zama ku hi tsikisa kuva vanghana va Nungungulu hi tindlela to hambanahambana. I hi vukela ku fana ni ‘nghala yi dzumako, na yi hlota ku khadamula’ wokari. (1 Pedro 5:8) U nga hlamali loku a vanghana va wena, maxaka, kutani vanwani va zama ku ku tsikisa ku gonza Biblia ni ku maha lezi Nungungulu a zi lavako. Ka zikhati lezo, u nga ti zwisa ku khwatsi wo dumelwa. * (Johani 15:19, 20) Satani i ti maha ku khwatsi “i ngelosi ya kuwonekela” kambe. Hikwalaho, a nga zama ku hi vukela hi ku hi kucetela lezaku hi tsika ku ingisa Jehova. (2 Va Le Korinte 11:14) A ndlela yinwani leyi Satani a yi tirisako kasi ku hi tsikisa ku tirela Jehova, ku hi maha hi alakanya ku hi nga ta tshuka hi zi kota ku tirela Nungungulu. — Mavingu 24:10.

17. Hikuyini hi ingisako Jehova?

¹⁷ Loku hi ingisa Jehova, hi komba lezaku Satani o hemba. Zini zi to hi vuna ku ingisa? A Biblia gi wula lezi: “U fanele ku ranza Jehova Nungungulu wa wena hi mbilu  ya wena yontlhe, ni muhefemulo wa wena wontlhe, ni ntamu wa wena wontlhe.” (Deuteronome 6:5, NM) Hi ingisa Jehova hi ku mu ranza. Laha a liranzo la hina hi Jehova li kulako, hi ta zi lava nguvu ku maha zontlhe a zi lavako. Mupostoli Johani i tsalile lezi: “A ku mu ranza Nungungulu hi ku hlayisa milayo yakwe; ni milayo yakwe a yi karati.” — 1 Johani 5:3.

18, 19. a) Zilo muni lezi Jehova a hi byelako a ku zi bihile? b) Hi zi tivisa kuyini lezaku lezi Jehova a hi kombelako ku maha hi nga zi kota?

¹⁸ Kanilezi, zilo muni lezi Jehova a hi byelako a ku zi bihile ke? A zokari zi xaxametilwe lomu ka kwadru, “ Nyenya lezi Jehova a zi nyenyako.” A zinwani za kona, hi ku zi cuwuka hi xipswhati u nga alakanya lezaku a zi bihangi nguvu. Kanilezi, loku u lera mavesi ya kona zonake u ehleketa khwatsi hi wona, u ta zi wona ku a ku ingisa milayo ya Jehova za vuna futsi. U nga wona kambe lezaku kuzilava u fanele ku cica zokari wutomini ga wena. Hambu lezi ku nga ku ka zikhati zinwani zi nga tshuka zi karata, loku u  cica futsi, u tava ni kurula ni litsako li kumiwako hi kuva munghana wo tsumbeka wa Jehova. (Isaya 48:17, 18) Hi zi tivisa kuyini lezaku loku ku hi ni zokari u faneleko ku cica wutomini ga wena, u nga zi kota ku cica ke?

¹⁹ Jehova a nga tshuki a hi kombela ku maha zilo hi nga zi kotiko. (Deuteronome 30:11-14) Kota munghana wa lisine, Jehova wa hi tiva khwatsi a ku hunza hina venyi. Wa zi tiva lezi hi zi kotako ku maha, ni lezi hi zi tsanzekako. (Tisimu 103:14) Mupostoli Paule i hi kuca hi magezu lawa: “Nungungulu i tsumbekile, a nga ta vumela a kuva mu ringwa ku hunza a ntamu wa nwina; kanilezi i ta mu mahela a ndlela ya ku pona loku wuta nzhingo, kasi mu ta zi kota ku wu rwala.” (1 Va Le Korinte 10:13) Hi nga tiyiseka lezaku xontlhe xikhati Jehova i ta hi nyika ntamu wa ku maha lezi zi lulamileko. Kasi ku ku vuna ku timisela zikarato, Jehova i ta ku nyika “a ntamu lowu wa hombe.” (2 Va Le Korinte 4:7) Anzhako ka kuva a vunilwe hi Jehova loku a kumene ni minzhingo, Paule i zi kotile ku wula lezi:  “Nza zi kota ku maha zilo zontlhe hi loyi a nzi tiyisako.”— Va Le Filipi 4:13, NM.

20. Matshamela muni u faneleko ku ma pimanyisa, niku hikuyini?

²⁰ Loku hi lava kuva vanghana va Jehova, hi fanele ku tsika ku maha lezi a hi byelako ku zi bihile. Kanilezi, a zi faneli ku nyima laho. (Va Le Roma 12:9) A vanghana va Jehova va ranza lezi yena a zi ranzako. A tshamela ga vanhu lavo, gi tlhamuselwa lomu ka bhuku ga Tisimu 15:1-5. (Gonza.) A vanghana va Jehova va pimanyisa matshamela yakwe, va kombisa ‘liranzo, kutsaka, kurula, kutimisela, wunene, kusasa, kutsumbeka, [“kukholwa,” NM], kuolova, ni kutikhoma.’ — Va Le Galatia 5:22, 23.

21. U nga gonzisa kuyini a ku kombisa matshamela lawa Nungungulu a ma ranzako?

²¹ U nga gonzisa kuyini a ku kombisa matshamela lawo ya ma nene ke? U fanele ku tiva lezi Jehova a zi ranzako hi ku lera ni ku gonza Biblia siku ni siku. (Isaya 30:20, 21) Laha u mahako lezo, a liranzo la wena ha Jehova li ta kula; niku laha a liranzo leto li kulako, u taya u zi lava nguvu a ku mu ingisa.

22. I wuyelo muni gi tova kona loku u ingisa Jehova?

²² Lezi zi to laveka ku u cica wutomi ga wena, hi nga zi fananisa ni ku tlhatlha tinguwo ta kale u boha ta tiswa. A Biblia gi wula lezaku u fanele ku ‘runzuwula a munhu wa kale,’ u ambala wa “muswa.” (Va Le Kolosi 3:9, 10) Hambu lezi ku nga ku zi nga tshuka zi karata, Jehova i tsumbisa lezaku loku hi cica zilo lezo wutomini ga hina hi mu ingisa, i ta hi nyika “nchachazelo wa hombe.” (Tisimu 19:11) Hikwalaho, hi ku kuca ku u ingisa Jehova, u komba lezaku Satani o hemba. Tirela Jehova, na ku nga hi ku fela nchachazelo, kanilezi hi ku mu ranza. Loku u maha lezo, u tava munghana wa hombe wa Jehova!