XIWUTISO 6
Nzi kuyini loku a vanghana va nzi kucetela zo biha?
LOKU KU WA HI WENA, U WA TA MAHA YINI?
Ehleketa hi xiyimo lexi: A misisi ya Bruno yiya hi kutlhatlha-tlhatlha a xikhati lexi a wonako majaha mambiri a gonzako nawo na ma mu tela. Nzeni ka viki galegi, va zamile makhati mambiri ku mu kucetela ku dzaha. Legi gi la’ kuva ga wunharu.
A jaha go sangula gi ngalo:
“U wece kambe sa? Nzi la’ ku ku nyika munghana wa ku ku pangalata.”
I mu tsimbela tihlo a xikhati lexi a wulako gezu “munghana,” na a humesa nchumu lomu phaketini gakwe a nyika Bruno.
I sigari a mu nyiketako. Makunu a misisi ya Bruno yi suka yi yima.
Bruno aku: “Nyawowe, nzi sina nzi mu byelile ku a nzi . . . ”
A jaha legi ginwani gi mu tsemarisa giku: “U nga ti mahi wo fayela sa!”
Bruno i tiya hlana aku: “A nzi fayelangi.”
A jaha legi gi se mu brasaranyana, gi mu byela lezi hi gezu ga wunghana: “Teka sawena.”
A jaha le’go sangula gi tshineta sigari laha nghoheni ya Bruno zonake gi mu hlevela giku: “Hi nga ta byela munhu. Zi nga ta tshuka zi tiveka kambe.”
Loku ku wa hi wena Bruno, u wa ta maha yini?
NYIMA U PIMISA!
A majaha lawa ma kucetelako Bruno lezaku a dzaha ma rangile hi ku zi pimisa khwatsi lezi ma zi mahako ke? Ma no ti mahela xiboho ha woce ma sangula ku dzaha? Za kanakanisa. A majaha yo tala ma tolovela ku sangula ku dzaha hi ku vumela ku kucetelwa hi vanwani. Ma vumela ku maha lezi ma kucetelwako hi ku lava kuva ni vanghana.
Loku wo kumana ni xiyimo xo fana ni lexi, u nga zi kotisa kuyini ku nga pimanyisi vanwani u tlhela u ala ku kucetelwa ku maha zo biha?
-
RANGA U ZI ALAKANYELA
A Biblia gi ngalo: “A munhu a tlharihileko wa ti wonela.” — Mavingu 14:16, NM.
A kutala ka zikhati, za koteka ku wona khombo na gi nga se chikela. Hi xikombiso, a hi nga zi veke laha ka ku le mahlweni ka wena ku na ni ntlawa wa zigonzani-kuloni zi dzahako. Loku u tekela ku alakanyela lezi zi to maheka, u ta zi kota ku ala ku maha lezi va to ku kucetela.
-
EHLEKETA HI WUYELO GA KONA
A Biblia gi wula lezi: Ngha “mu hi ni livalo li nene.” — 1 Pedro 3:16.
Ti wutise lezi: ‘Nzi ta ti zwisa kuyini hi kufamba ka xikhati loku nzi vumela ku lanza xidlemo?’ Lisine lezaku loku u maha lezi a vanghana va wena va ku kucetelako, va ta ku tsakela hi xikhati xo kari. Kanilezi, u ta ti zwisa kuyini hi kufamba ka xikhati? U zi wona zi hi zi nene futsi a ku maha zilo u zi tivako ku zi bihile hi ku fela ku tsakelwa hi vanghana? — Eksodusi 23:2.
-
TSHAMA NA U TIVA XO MAHA
A Biblia gi ngalo: “A munhu a tlharihileko wa ti wonela.” — Mavingu 14:16, NM.
Ha zi lava kutani a hi zi lavi, hi kufamba ka xikhati zi ta lava ku hi maha ziboho hi tlhela hi rwala wuyelo ga zona. A Biblia gi wulawula hi vavanuna vo kota Josefa, Joba na Jesu; lava va mahileko ziboho za zi nene. Gi tlhela gi wulawula hi vanwani vo kota Kana, Esau, na Judasi; lava va mahileko ziboho zo kala zi nga hi zi nene. Wena ke, u ta pimanyisa vahi?
A Biblia gi wula lezi: “Tsumbeka.” (Tisimu 37:3) Loku u sina u ehleketile hi wuyelo ga zimaho za wena, u tlhela u tshama na u xi tiva lexi u to maha, zi nga ta ku karatela a ku ala ku maha lezi va to ku kucetela — niku u ta kuma mabhinzu yo tala.
U nga karateki — a zizi zi lava ku u va vekela kanelo. A ku wula ku: ‘A nzi zi lavi,’ na u zi wula hi kutiya, zi nga enela. Kutani ku va komba lezaku u nga ta cica xiboho xa wena, hi ku wula magezu yo kota lawa:
-
“Mina a nzi ka zona lezo!”
-
“Mina lezo a nzi mahi!”
-
“Wa zi tiva khwatsi ku a zilo zo khwatsi hi lezi a nzi mahi!”
A xa hombe ku tekela ku va hlamula u tlhela u komba ku u tiyile ka lezi u zi wulako. Loku u maha lezo, u nga tshuka u hlamala hi ku wona vanghana va wena na va tekela ku godola va tsika ku ku kucetela zo biha!
LEZI U NGA MAHAKO LOKU VA KU POYILA
Loku u nga zi koti ku ala loku a vanghana va wena va ku kucetela ku maha zo biha, u fana ni xibhonekana xo tira hi mapiliya, lexi xi mahamahako ni xihi va xi lavako
Zini u nga mahako loku a vanghana va wena va ku poyila? Ahati loku va ku byela lezi: “Hesa, a wu vumeli hikuyini — wova toya ke?” Tekela ku zi wona khwatsi lezaku vo ku kucetela ku maha zo biha. Makunu, u nga va hlamulisa kuyini? Ku ni tindlela timbiri u nga ti tirisako.
-
U nga vumela lezaku u toya. (“Lisine futsi, nza chava!” Zonake u wula xigelo xi ku mahako u chava.)
-
U nga va kuca ku maha zo hambana. Wula lexi xi ku mahako u ala, u tlhela u va byela zilo zi to va maha va ehleketa. (“Lezi u tlharihisileko zona, nzi wa nga alakanyi ku u nga vumela ku dzaha!”)
Loku a vanghana va wena va simama ku ku kucetela, suka u famba! Alakanya lezaku loku u simama u tshama, zi ta ku karatela nguvu a ku ala ku maha lezi va ku kucetelako zona. Loku u suka u famba, u komba lezaku a wu lavi ku tsika vanwani va ku mahela ziboho.
A lisine hi lezaku a wu nge zi koti ku potsa ku a vanghana va ku kuce- tela ku maha zo biha. Kanilezi, u nga tshama na u tiva xo maha, u ala ku kucetelwa, u tlhela u ti mahela ziboho ha wece. Hi magumo, loyi a to hlawula ku ala kutani ku maha lezi a kucetelwako — hi wena nwinyi! — Joxua 24:15.
