LEMBE ni lembe, a xipimo xo hunza 6 wa timiliyoni ta vanhu ta enza, tiya khwatini ga Shima, le Japão. Vaya le Ise ku nga wutshamu ga hombe gi woniwako kota go Basa, ka Amaterásu-o-Micâmi a nungungulu wa gambo wa Xintu, ku hunzako xipimo xa 2.000 wa malembe na a khozelwa. A vakhozeli va kona va ranga hi ku ti basisa hi kuva va hlamba mandla ni nomu. Va gumesa va yima laha mahlweni ka yindlu leyo yo basa, va khizama, vaba mandla va khongela ka nungungulu wabye. * A wukhongeli ga Xintu a gi beleteli ku maha zilo za wukhongeli ginwani, niku a vaBhuda vo kari, vanhu va ti wulako maKristu, ni vanwani va zi wona na zi nga bihangi ku maha zilo za xi Xintu lomu ka yindlu leyo yo basa.

A tichechi ta hombe misaveni ti ni matshamu ya tona yo basa, * niku a vanhu va tsanza-vahlayi vaya leyo. Ka matiko ku nga ni vanhu va ti wulako maKristu, ku na ni tichechi ni matshamu yo basa ma akelweko Jesu, Maria ni vobasa. A kunwani hi lomu ku nga maheka zilo zi hlawutelwako lomu ka Biblia kutani lomu ku alakanyelwako kuva ku mahekile “zihlamaliso” zezanyana, ni lomu ku tshamako zialakanyiso za vobasa. A votala vaya ka matshamu lawo yo basa hakuva va alakanya ku a mikhongelo yabye yi ta zwiwa nguvu. A vanwani va kombisa kuhisekela wukhongeli gabye, hi kuva va famba mipfhuka ya hombe nguvu kasi kuza va chikela ka matshamu yo basa.

Xana a mikhongelo yi zwiwa nguvu loku yi mahiwa ka matshamu yo basa? Nungungulu wa xalala hi lava va hisekelako kuya ka matshamu lawo? Xana a maKristu ma fanele ku khongela ka matshamu ma alakanyelwako kuva yo basa? A mihlamulo ya ziwutiso lezi yi ta ku byela lezi hi faneleko ku yi wonisa zona a mhaka leyi, ni ku tiva makhozelela ma tsakisako Nungungulu.

A mabhulo ya Jesu ni wasati wa muSamaria ma komba mawonela ya Nungungulu hi ku khozela ka matshamu yo ‘basa.’ Na a hi kuenzeni le Samaria, Jesu i lo nyima a humula ka hlowo yi nga hi kusuhani ni doropa ga Sikari. I lo sangula ku bhula ni wasati a ngata goveni a takha mati. Ka mabhulo yabye, a wasati i lo kombisa a kuhambana ku nga hi kona xikari ka vaJuda ni vaSamaria. A wasati loye i lo wula lezi: “A vakoko va hina va wa khozela xitsungeni lexi; kasi nwina vaJuda mu wula lezaku a wutshamu lego a vanhu va faneleko ku khozela kona hi le Jerusalema.” — Johani 4:5-9, 20.

A wasati loye i wa wula Xitsunga xa Gerezima, xi kumekako ka pfhuka wa 50 wa tikilometro kuya  nwalungu wa Jerusalema. A vaSamaria va tshukile vava ni tempeli va nga mahela kona mibuzo yo kota Pasika. Hambulezo, wutshanwini go kanetisana naye, Jesu i lo byela wasati loye aku: “Wasati, zwana mina, xa hata xikhati laha va ta nga kala va nga khozeli Dadani xitsungeni lexi, ge ni le Jerusalema.” (Johani 4:21) Hi nga wona hlamalisela ga magezu lawo ma ngata hi ka muJuda! Hikuyini a ku khozela Nungungulu tempeleni le Jerusalema zi nga wa ta nyima?

Jesu i loya mahlweni aku: “Kanilezi xikhati xa hata, xi kona ni lezi, laha a vakhozeli va lisine va ta nga khozela Dadani hi moya ni lisine; hakuva Dadani wa lava a vakunghahi a kuva vakhozeli vakwe.” (Johani 4:23, NM) Hi malembe yo tala, a tsinza ga wukhozeli ga vaJuda ku wa hi le Jerusalema ka tempeli yabye yo saseka. Lembe ni lembe va wa famba zikhati zinharu, kasi ku ya maha miphahlo ka Nungungulu wabye, Jehova. (Eksodusi 23:14-17) Kanilezi Jesu i lo wula lezaku a xikomu xi wa ta hunzuluka xi rima hi mbhinyi, zi sangula ku a “vakhozeli va lisine” va khozela “hi moya ni lisine.”

A tempeli ya vaJuda ku wa hi yindlu yi nga akilwe ka wutshamu go kari. Kanilezi a moya ni lisine a zi woneki. Hikwalaho, Jesu i wa tlhamusela lezaku a ku khozela ka maKristu ya lisine ku wa nga ta khegela ka wutshamu go woneka, go kota Xitsunga xa Gerezima, tempeli ya Jerusalema, kutani wutshamu ginwani go basa.

Ka mabhulo yakwe ni wasati wa muSamaria, Jesu i lo tlhela aku a “xikhati” xa ku cica loku, “xa hata.” Xi wa ta chikela rini? Xi chikele a xikhati lexi a makhozelela ma nga seketelwa ka Nayo wa Mosi, ma nga nyima ku tira, hi ku tirisiwa ka muphahlo wa kufa ka Jesu. (Va Le Roma 10:4) Hambulezo, Jesu i lo tlhela aku: A “xikhati . . . xi kona ni lezi.” Hikuyini a nga wula lezo? Hakuva kota lezi ku nga hi yena Messia, Jesu i wa sangulile ku tlhanganyisa a vapizani lezaku va ingisa lezi a nga gumesa a wula kwalaho aku: “Nungungulu i Moya, ni lava va mu khozelako va fanele ku khozela hi moya ni lisine.” (Johani 4:24, NM) Zi wula yini ku khozela hi moya ni lisine?

Laha Jesu a nga wulawula hi ku khozela hi moya, i wa nga wuli ku hisekela ku namarela a makhozelela yo kari. I wa wula ku rangelwa hi moya wa kubasa wa Nungungulu, lowu wu hi vunako ku zwisisa Mitsalo ni ku hi vuna zinwani. (1 Va Le Korinte 2:9-12) Kasike, a lisine leli Jesu a nga li wula, zilo za lisine hi gonzako lomu ka Biblia.  Hikwalaho, wutshanwini ga ku khozela ka wutshamu go hlawuleka, Nungungulu i ta xalala hi kukhozela ka hina, loku ku zwanana ni lezi a Biblia gi gonzisako ni kuva ku rangelwa hi moya wa kubasa.

Makunu, a maKristu ma fanele ku yi wonisa kuyini a mhaka yo khozela ka matshamu yo basa? Jesu ite: A vakhozeli va lisine va fanele ku khozela Jehova hi moya ni lisine. Makunu zi tekela ku woneka ku a ku khozela ka matshamu yo basa a zi na lisima ka Papai wa hina wa le tilweni. A xinwani kambe, a Biblia gi hi byela mawonela ya Nungungulu hi mhaka ya ku khozela zifananiso. Gi ngalo: “Chavani a ku khozela zifananiso” ni “vanungungulu va mawunwa.” (1 Va Le Korinte 10:14; 1 Johani 5:21) Hikwalaho, a muKristu wa lisine a nga faneli ku khozela ka wutshamu gi woniwako kota go basa kutani gi vuvumisako ku khozela zifananiso. Makunu, kota lezi a matshamu ma woniwako kota yo basa ma yelanako ni ku khozela zifananiso, a maKristu ya lisine a ma patseki ka zilo lezo.

Hambulezo, a zi wuli ku a Biblia ga beletela ku ti hlawulela wutshamu go khongela, ku gonza ni ku ehleketa. A wutshamu go tlhangana kona go tshamiseka khwatsi, ga ringana ku gonza ka gona ni ku bhulisana hi Mitsalo. A zi bihangi kambe a ku tsala timhaka to kari laha ka ribye ga xilahla xa mufi. Lezo zi ngava xialakanyiso kutani ku kombisa ku hi wa mu ranza. Hambulezo, a ku wona matshamu lawo kota yo basa kutani kasi ku khozela zifananiso ni vobasa zi hambene nguvu ni magezu ya Jesu.

Hikwalaho, u nga alakanyi ku loku uya ka matshamu yo basa hi kona u to zwiwa nguvu hi Jehova. A nga ta xalala hi wena ne a nga ta ku katekisa hi kuva uya seyo. A Biblia gi hi byela lezaku Jehova Nungungulu, a “Hosi ya tilo ni misava, a nga tshami titempeleni leti ti akilweko hi mandla.” Kanilezi lezo a zi veki libhiyo. Hi nga khongela kakwe a hizwa ni ka xihi xikhati hakuva a nga “kule ka munwe ni munwani wa hina.” — Mitiro 17:24-27.