KOTA LEZVI a wutomi gi bindzako ‘masikwini lawa yo gumesa’, a lihlazva-mbilu la laveka nguvhu a ku hundza kale. (2 Timote 3:1-5) A vanhu vo tala a va na lihlazva-mbilu. Va ti kokela gabye basi, va randza ku kanetisana, niku a va ti khomi. Hikwalaho, hi fanele ku ti wutisa lezvi: ‘Xana ndza mbhelelwa hi lihlazva-mbilu a ku fana ni vanhu van’wani? Zvi wula yini a kuva ni lihlazva-mbilu? Ndzi nga maha yini kasi a lihlazva-mbilu liva tshamela ga mina?’

Lomu ka Bhibhiliya, a gezu ‘lihlazva-mbilu’ gi wula yini? A gezu legi a gi wuli ku ti zwananisa ni cikarato zvi nyima kwalaho. A munhu wa lihlazva-mbilu i timisela na a hi ni kungo go kari, lezvi zvi wulako ku, i tsumba ku a zvilo zvi ta chukwata. A nga ti alakanyeli gakwe basi, kanilezvi i khatalela lezvi a van’wani va ti zwisako zvona, a ku patsa ni lava va mu khunguvanyisako kutani va mu xanisako. A munhu wa lihlazva-mbilu i simama a tsumba ku a kuzwanana kakwe ni lava va mu khunguvanyisako kutani va mu xanisako ku ta tlhela ku vhuka. A zvi hlamalisi lezvi a Bhibhiliya gi nge a lihlazva-mbilu lita hi ka lirandzo. * (Wona tlhamuselo wa lahasi.) (1 Va Le Korinte 13:4) A lihlazva-mbilu kambe li maha cipandze ca ‘mihandzu ya moya’. (Va Le Galatiya 5:22, 23) Maku, zvini hi faneleko ku maha kasi hiva vanhu va lihlazva-mbilu?

Kasi hiva vanhu va lihlazva-mbilu hi fanele ku kombela ku vhuniwa hi moya wa Jehovha, lowu a nyikako lava va mu tsumbako. (Luka 11:13) A moya lowo wu na ni ntamu nguvhu, kanilezvi hi fanele ku hanya hi ku yelana ni mikhongelo ya hina. (Lisimu 86:10, 11) Lezvo zvi wula ku hi fanele ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku kombisa lihlazva-mbilu siku ni siku li tlhela liva tshamela ga hina. Kanilezvi ka zvikhati zvin’wani hi nga zvi tsandzeka. Cini ci nga hi vhunako?

Hi fanele ku gondza hi ka cikombiso co mbhelela ca Jesu hi tlhela hi mu pimanyisa. A cikhati leci mupostoli Pawule a nga wulawula hi “munhu muswa”, loyi a patsako lihlazva-mbilu, i hi kucile aku: ‘Ngha na kurula ka Kristu ku fuma timbilwini ta n’wina.’ (Va Le Kolosi 3:10, 12, 15) Kasi hi maha lezvo, hi fanele ku landzela cikombiso ca Jesu hi tlhela hi tsumba hi mbilu yontlhe lezvaku Nungungulu i ta lulamisa zvilo hi cikhati ci faneleko. Loku hi hi ni kutsumba loko, hi nga ta mbhelelwa hi lihlazva-mbilu, hambu koba le’ci dhumako. — Johani 14:27; 16:33.

Hontlheni hi xuva lezvaku a misava yiswa yi hatla yi chikela. Kanilezvi hi gondza kuva ni lihlazva-mbilu a cikhati hi ehleketako hi lihlazva-mbilu leli Jehovha a hi kombisako. A Bhibhiliya ga hi tiyisa giku: ‘A Hosi a yi hlweli ku maha lezvi yi nga tsumbisa zvona, kota lezvi van’wani va alakanyako lezvaku ya hlwela. Kanilezvi yi timisela ha n’wina, hakuva a yi randzi lezvaku ku lova ni mun’we, kanilezvi yi randza lezvaku vontlhe va hundzuluka.’ (2 Pedro 3:9) Hikwalaho a cikhati hi ehleketako hi lihlazva-mbilu leli Jehovha a hi kombisako, zvi ta hi kuca kuva ni lihlazva-mbilu hi van’wani. (Va Le Roma 2:4) Kanilezvi hi zvihi zviyimo zvo kari zvi lavako ku hiva ni lihlazva-mbilu?

Siku ni siku hi kumana ni zviyimo zvo tala zvi lavako ku hiva ni lihlazva-mbilu. Hi cikombiso, zvi lava  lihlazva-mbilu a ku nga tsemarisi van’wani loku va kari va wulawula hambu loku hi hi ni nchumu wa lisima wa ku wula. (Jakobe 1:19) Hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu kambe loku a wokari a hi khunguvanyisa. Wutshan’wini ga ku maha zvilo hi matloti, zvi nene a ku alakanya lezvi Jehovha na Jesu va mahako hi gome ga hina. Jehovha na Jesu a va tshameli ku cuwukisela zvilo zva zvitsininani hi phazamako. Wutshan’wini ga lezvo, va cuwuka matshamela ya ma nene lawa hi nga nawo niku va kombisa lihlazva-mbilu hi ku hi nyika cikhati ca lezvaku hi chukwatisa. — 1 Timote 1:16; 1 Pedro 3:12.

Hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu kambe loku a wokari a hi byela ku hi wulile kutani hi mahile nchumu wo biha. Kuzvilava hi nga tekela ku khunguvanyeka hi tlhela hi sangula ku ti yimelela. Kanilezvi a Mhaka ya Nungungulu yi hi byela ku a hi faneli ku zvi mahisa lezvo. Yi ngalo: ‘A magumo ya mhaka i chukwana ku hundza masangulo ya yona; a munhu a nga ni lihlazva-mbilu wa hundza loyi a nga ni matshandza. U ngave ni moya wa ku hatlisela ku zangara, hakuva a zanga yi tshama timbilwini ta zvipumbu.’ (Mutshawuteli 7:8, 9) Hikwalaho hambu loku lezvi hi lumbetiwako zvi hi mawunwa, hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu hi tlhela hi alakanyela na hi nga se maha cokari. Hi zvalezvo Jesu a nga maha a cikhati leci a van’wani va nga mu lumbeta na a nga wonhangi nchumu. — Matewu 11:19.

A vapswali nguvhunguvhu va fanele kuva ni lihlazva-mbilu a cikhati va vhunako vana vabye ku lulamisa maalakanyo yabye kutani ku potsa kunavela ka hava. Wona cikombiso ca Mattias, loyi a tirako le Bheteli ya Escandinávia. A cikhati a nga hi muswa, a zvigondzani-kuloni zvi wa tshamela ku mu poyilela hi kota ya lezvi a nga zvi kholwa. Kusanguleni, a vapswali vakwe va wa nga zvi tivi ku zva maheka lezvo. Kanilezvi hi kufamba ka cikhati, va no wona ku Mattias wa sangula ku kanakanela lezvi a zvi kholwako. Gillis, a papayi wa Mattias, i wula lezvaku yena ni sati wakwe zvi lavile ku vava ni lihlazva-mbilu la hombe ka ciyimo leco. Mattias, i wa maha zviwutiso zvo fana ni lezvi: “Himani Nungungulu? Ahati loku a Bhibhiliya gi nga hi mhaka ya Nungungulu ke? Hi zvi tivisa kuyini ku hakunene Nungungulu i lava lezvi ka hina kutani lizviya?” I wa tlhela a wutisa papayi wakwe aku: “Ndzi ta lamuliswa kuyini kuveni a ndzi ti zwisisi lezvi u ti zwisisako zvona, niku a ndzi kholwi lezvi u zvi kholwako?”

Gillis i tlhamusela aku: “A zvikhati zvin’wani a n’wana wa hina i wa maha zviwutiso na a zangarile, i wa nga zangareli mina ni mamani wakwe, kanilezvi i wa zangarela lisine, hakuva i wa li wonisa ku khwatsi la mu karatisela ku hanya.” Gillis i mu vhunisile kuyini  n’wana wakwe? I ngalo: “Mina ni n’wana wa mina hi wa mbheta tihora na hi bhula.” Gillis i wa tolovela ku ingisela Mattias a tlhela a mu maha zviwutiso. I wa maha lezvo kasi a pola mawonela yakwe ni lezvi a ti zwisako zvona. A zvikhati zvin’wani, Gillis i wa mu tlhamusela zvokari a n’wana wakwe a guma a mu byela lezvaku a ehleketa hi zvona siku gontlhe na va nga se tlhela va bhula hi zvona kambe. Ka zvikhati zvin’wani, Gillis i wa byela n’wana wakwe a ku yena wutsumbu i ta teka masiku yo kari na a ehleketa hi mhaka yo kari leyi a n’wana wakwe a yi wulileko. Hi ku vhuniwa hi mabhulo lawo yo phinda-phinda, Mattias i sangulile ku zwisisa a lisima la ndzhiho a tlhela a zwisisa ku Jehovha wa hi randza niku i na ni fanelo ya ku hi fuma. A papayi wakwe i ngalo: “Zvi tekile cikhati, niku a hi contlhe cikhati zvi nga olova, kanilezvi hi kutsongwani-tsongwani, a lirandzo hi Jehovha li no kula mbilwini yakwe. Mina ni sati wa mina ha tsaka hi lezvi a ku ti karata ka hina ka ku vhuna n’wana wa hina ka malembe yakwe wontlhe ya ku titshotshota ku mu vhunileko ku tlhela ku khumba mbilu yakwe.”

A cikhati leci Gillis ni sati wakwe va nga vhuna n’wana wabye hi lihlazva-mbilu, va wa tsumba ku Jehovha i ta va vhuna. Gillis i ngalo: “Ndzi wa tolovela ku byela Mattias ndziku a lirandzo la hina hi yena li kucile mina ni mamani wakwe a ku khongela hi mbilu yontlhe lezvaku Jehovha a mu vhuna ku zvi zwisisa.” A vapswali lavo va tsaka nguvhu hi lezvi va ngava ni lihlazva-mbilu va tlhela va nga godholi!

Hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu kambe loku hi hlayisa xaka kutani munghana a nga ni mababyi yo kala ma nga hundzi. Wona cikombiso ca Helena * (wona tlhamuselo wa lahasi), loyi yenawu a hanyako le Escandinávia.

Ka 8 wa malembe ma hundzileko a nuna wa Helena i kumene ni mababyi ma nga wonha wongo gakwe. Hi kota ya lezvo, a nga ha tsaki, ne kubayiseka, kutani kuxaniseka. A ciyimo leco ca mu karatela nguvhu Helena. I ngalo: “Lezvo zvi lava ku ndziva ni lihlazva-mbilu la hombe ndzi tlhela ndzi maha mikhongelo yo tala.” I engeta aku: “A mutsalo ndzi wu randzako nguvhu wu ndzi chavelelako hi Va Le Filipi 4:13, a nge: ‘Ndza zvi kota ku maha zvilo zvontlhe ha . . . [yena] loyi a ndzi tiyisako.’” Helena i yimisana ni ciyimo leco hi lihlazva-mbilu hi ku vhuniwa hi Jehovha ni ku seketelwa hi yena. — Lisimu 62:5, 6.

Hi lisine, Jehovha hi yena cikombiso ca hombe ca ku kombisa lihlazva-mbilu. (2 Pedro 3:15) Lomu ka Bhibhiliya, hi tolovela ku gondza hi lihlazva-mbilu la hombe la Jehovha. (Nehemiya 9:30; Isaya 30:18) Wa zvi alakanya ku Jehovha i mahile yini a cikhati leci Abrahama a nga Mu maha zviwutiso zvo tala xungetano hi ciboho cakwe ca ku lovisa Sodhoma? Jehovha a nga mu tsemarisangi Abrahama. Hi lihlazva-mbilu Jehovha i no ingisela ciwutiso cin’we ni cin’wani ca Abrahama ni kukarateka kakwe. Hi kulandzela, Jehovha i kombile lezvaku i wa kuzwa a ku karateka ka Abrahama niku i mu tiyisile aku a nga ta lovisa Sodhoma hambu loku kova ni 10 wa vanhu vo lulama basi lomu dhoropeni lego. (Genesisi 18:22-33) Contlhe cikhati Jehovha wa ingisela hi lihlazva-mbilu, niku a nga tshuki a vhindluka hi zanga!

A lihlazva-mbilu li maha cipandze ca lisima nguvhu ca munhu muswa niku a maKristu wontlhe ma fanele kuva nalo. Loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hiva vanhu va lihlazva-mbilu, hi dzundza Jehovha, a Papayi wa hina wo khatala ni wa lirandzo niku hi tava cikari ka ‘lava va gako tshomba ya zvitsumbiso, hi kota ya kukholwa ni kutimisela kabye’. — Mahebheru 6:10-12.