Mawonela Ya Bhibhiliya

“Mihlakano Leyi Yi Vekako WUtomi Mhangweni” Xana u fanele ku patseka ka yona?

“A MASIKWANA LAWA, A KUTALA KA HINA A HA HA LAVI KU TSHAMA HI CUWUKELA, KANILEZVI HI LAVA KU PATSEKA KA MIHLAKANO YO KOTA PARAQUEDISMO, RAPEL, KU FAMBISA ZVINGALAVANA NI KU HLAMBELA NI TIPHAPHA.” — Jornali WILLOW GLEN RESIDENT.

MAGEZU lawa ma wu tlhamusela khwatsi a moya wu yako wu toloveleka nguvhu lomu ka mihlakano. A ku hangalaka ka mihlakano yo kota paraquedismo acrobático, ku kandziha zvitsunga zva jelo, parapente ni ku tlula hi le hehla ka ciseketelo co kari a zvi komba lezvaku a vanhu va randza ku ti veka mhangweni. Lava va randzako a snowboards, ni ku fambisa mibhasikeni lomu zvitsungeni, skates e patins hi linya, vonawu va tshama hi ku lavetela tindlela ta ku hundzisa lezvi va zvi kotileko ku maha hi ku zama ku kandziha zvitsunga zvo leha nguvhu, ku relela mageva ya hombe, ni ku tlula nguvhu. Kota ku wula ka revhista Time, a “mihlakano leyi yi vekako wutomi mhangweni”, yiya yi toloveleka nguvhu hakuva a vanhu vo tala va lava ku maha zvilo zvi nga ni mhango kasi va hlula a kuchava kabye ni kuva ni litsako.

Kota lezvi a mihlakano leyi ya mhango yi yako yi toloveleka nguvhu ni lezvi a vanhu vo tala va mahako a mihlakano leyi yi wonekisako ku khwatsi a yi na mhango hi ndlela yo hundzeleta, a vanhu vo tala va ti bayisa nguvhu. Le Estados Unidos, hi 1997, a ntsengo wa lava va nga yisiwa banco de socorro hi ku ngha va ti bayisile na va maha a skateboarding wu engetelekile hi 33 wa tipursentu ni ku hundza, a ntsengo wa lava va bayisilweko na va maha a snowboarding wu engetelekile hi 31 wa tipursentu ni ku hundza, ni ntsengo wa lava va ti bayisileko na va noma zvitsunga wu engetelekile hi 20 wa tipursentu ni ku hundza. Ka mihlakano yin’wani, lezvi zvi humelelako zvi chavisa ni ku zvi wula, kota lezvi zvi wonekako ka kuengeteleka ka ntsengo wa lava va fako na va maha mihlakano leyi yi vekako wutomi mhangweni. A vanhu lava va mahako a mihlakano leyi va zvi tiva lezvaku yi na ni mhango. A wasati wo kari a patsekako ka hlakano wa esqui wu vekako wutomi mhangweni, i wula lezvi: “Ndzi tshama na ndzi zvi tiva ku ndzi ngafa.” A wanuna wo kari a mahako snowboarder kota ntiro wakwe i songa mhaka yontlhe hi magezu lawa: “Loku u nga ti bayisi hi ku a wu ti karatisi lezvi zvi lavekisako zvona.”

Kota lezvi hi zvi tivako ku a mihlakano leyi yi na ni mhango, a ku a muKristu a nga patseka ka yona? A Bhibhiliya gi nga hi vhunisa kuyini a ku boha ku hi nga patseka ka mihlakano yi nga ni mhango kutani ahihi? Kasi ku hlamula a zviwutiso lezvi, hi ta wulawula hi lisima leli a wutomi gi nga nalo ka Nungungulu.

Lezvi Nungungulu a gi wonisako zvona a wutomi

A Bhibhiliya gi wula lezvaku Jehovha hi yena “cibuka ca wutomi”. (Lisimu 36:9) Jehovha a nga vangangi vanhu basi, kanilezvi i tlhelile a hi nyika zvontlhe lezvi zvi lavekako kasi hi ti buza hi wutomi. (Lisimu 139:14; Mitiro 14:16, 17; 17:24-28) Hikwalaho, zva zwisiseka a ku alakanya lezvaku i rindzela ku hi gi khatalela khwatsi a wutomi legi a hi nyikileko. A milayo ni matshinya ya milayo lawa a nyikileko a tiko ga Izrayeli ma komba lezvaku a wutomi ga lisima nguvhu kakwe.

A Nayo wa Mosi wu wa wula lezvaku a munhu i fanele ku maha cokari kasi a vhikela wutomi ga van’wani. Loku a muIzrayeli a nga ingisi a milayo leyo, a munhu wo kari afa hi kota ya lezvo, a muIzrayeli loye i wa tsayisiwa. Hi cikombiso, loku a munhu a aka yindlu i wa fanele ku bhiyela a langwa la kona. Loku a nga mahi lezvo i wa tava ni nandzu wa nkhata loku a wokari o tshuka awa hi le langweni, afa. (Dhewuteronome 22:8) Loku a homu yi wo tshuka yi vhindla munhu yi mu daya, a n’winyi wa yona i wa nga nyikiwi nandzu. Kanilezvi loku ku hi ku a homu leyo yi wa tiviwa na yi leva, ni loku a n’winyi wa yona a byelilwe a mhaka leyo kanilezvi a nga yi boheleli, i wa kuma nandzu hambu ku dawa loku a homu yakwe yi vhindla munhu. (Eksodhusi 21:28, 29) Kota lezvi a wutomi gi nga ga lisima ka Jehovha, a Nayo wakwe wu wa khanyisa a lisima la ku hlayisa ni ku vhikela a wutomi.

A malandza yo tsumbeka ya Nungungulu ma wa zvi zwisisa lezvaku hambu loku ku nga hi na nayo wo kongoma, zvi wa tava zvi bihile a ku veka a wutomi gabye ni wutomi ga van’wani mhangweni. Ka matimu yo kari ya Bhibhiliya, Dhavhidha i no wula lezvaku i wa xuva kunwa “mati ya hlowo ya le nyangweni ya Bhetlehema”. Ka cikhati leco, a dhoropa legi ga Bhetlehema gi wa wonelelwa hi vaFilistiya. Laha va ngazwa a cikombelo ca Dhavhidha, a masochwa yakwe ya manharu ma no kunyulula ma nghena lomu wugovelweni ga vaFilistiya, makha mati ya hlowo ya Bhetlehema ma wuya nawo ka Dhavhidha. Zvini a nga maha Dhavhidha? A nga nwangi a mati lawo, kanilezvi i no ma halata lahasi. I te: “A zvive kule na mina a kuva ndzi maha lezvi, hakuva ndzi na ni cichavo hi Nungungulu! Ndzi nganwa a nkhata wa vavanuna lava va vekileko a wutomi gabye mhangweni ke? Hakuva va vekile wutomi gabye mhangweni kasi va wuya ni mati lawa.” (1 Kronekele 11:17-19) Dhavhidha i wa nga zvi lavi ne ni kutsongwani a ku veka wutomi mhangweni kasi ku ti tsakisa.

Jesu yenawu i mahile zvalezvo, a cikhati leci, kuzvilava hi muwoniso, Dhiyabho a nga mu ringa lezvaku a ti tsikeleta lahasi hi le cixungweni ca tempeli kasi ku wona ku a tingilozi ti nga mu vhikela kasi a nga ti bayisi kutani ahihi. Jesu i no hlamula, aku: “U nga ringi Jehovha, a Nungungulu wa wena.” (Matewu 4:5-7) Kota hi zvi wonako, Dhavhidha na Jesu va wa zvi zwisisa ku zvi bihile mahlweni ka Jehovha a ku veka wutomi ga munhu mhangweni ahandle ka cigelo.

Na hi ehleketa hi zvikombiso lezvi kuzvilava hi nga ti wutisa ku: ‘Hi nga yi tivisa kuyini a mihlakano leyi yi nga ni mhango? Kota lezvi ka ku hambu a mihlakano yo toloveleka leyi yi kalako mhango yi nga hlakaniwa hi ndlela ya mhango, hi nga ma tivisa kuyini a mahlakanela ya manene?’

Zva ringana ku u ti veka mhangweni?

Kasi hi maha ciboho ca cinene hi fanele ku ehleketa khwatsi hi hlakano lowu hi lavako ku bela. Hi cikombiso, hi nga ti wutisa ku: ‘A vanhu va tala ku ti bayisa ka hlakano lowu? Ndzi gondzisilwe a mahlakanela ya kona kutani ndzi na ni zvilo zva ku ti vhikela kasi ndzi nga ti bayisi? Ma tava wahi a mawuyawuya ya kona loku ndzi tshuka ndziwa, ku phazama matlulela, kutani loku a zvilo zva ku ti vhikela hi zvona zvi nga tiri khwatsi? Ndzi to ti kwarambuta basi kutani ndzi ta ti bayisa nguvhu hambu kufa?’

A ku veka wutomi mhangweni hi ku fela ku hlakana basi zvi nga khumba a wunghana ga lisima legi a muKristu wa lisine a nga nago na Jehovha ni ku mu maha a nga ringanelwi hi malungelo yo hlawuleka lomu bandleni. (1 Timote 3:2, 8-10; 4:12; Titusi 2:6-8) Zvi laha kubaseni lezvaku, hambu kuhlakaneni, a maKristu ma maha khwatsi hi ku ti karatela ku chela kota hi mawonela ya Muvangi xungetano hi kubasa ka wutomi.

[Tlhamuselo wa lahasi]