ENTREVHISTA | ANTONIO DELLA GATTA
Hikuyini a paderi a tsikileko a chichi yakwe?
ANDZHAKO ka ku gondza le Roma hi 9 wa malembe, Antonio Della Gatta i no yimisiwa kota paderi hi 1969. Hi ndzhako ka cikhati i no tira kota murangeli wa cikola ca ku gondzisa zva chichi kusuhani ni Nápoles, le Itália. Na a hi kwaseyo, andzhako ka ku gondza zvi eta ni ku ehleketa i no wona lezvaku a chichi ya Katolika a yi seketelwi ka Bhibhiliya. I hlawutele ka Khindlimuka! a mizamo yakwe ya ku hlota Nungungulu.
Hi kombela u hi hlawutela a wun’wanana ga wena.
Ndzi pswalilwe Itália hi 1943. Ndzi kulile ni vamakabye va mina ka cidhoropana ca citsongwani; papayi wa mina i wa tira kota murimi ni muvatli. A vapswali va hina va hi gondzisile a kuva vaKatolika va vanene.
Hikuyini u nga lava kuva mupristi?
Na ndza ha hi mufanyana, ndzi wa zvi randza ku ingisela vapaderi lomu chichini. Ndzi wa tsakisiwa nguvhu hi magezu yabye ndzi tlhela ndzi hlamalisiwa nguvhu hi mikhuwo leyi va nga kari va maha. Hikwalaho, a mbilu ya mina yi wa zvi lava nguvhu kuva paderi. A cikhati leci ndzi nga hi ni 13 wa malembe, mamani i no ndzi yisa internato ya ku gondzisa zvigondzo zvo eta ka vafana lava va nga lava ku maha vapaderi.
A gondziselelo ya n’wina yi wa patsa ku gondza a Bhibhiliya?
Ahihi. A cikhati leci ndzi nga hi ni 15 wa malembe, a mun’we wa vagondzisi va mina i no ndzi nyika a kopiya ya tiIvhangeli — a matimu yo hlamalisa ya wutomi ga Jesu ni ntiro wakwe — niku ndzi gondzile a bhuku lego zvikhati zvo tala. Laha ndzi nga hi ni 18, ndzi noya Roma ndzi ya gondza maunivhersidhadhe ya pontifícia, lawa ma wonelelwako hi Papa hi kukongoma. Ndzi gondzile a ciLatini, ni ciGreki, ni história, ni filozofia, ni psicologia, ni teologia. Hambu lezvi hi nga tshaha mavhesi ya Bhibhiliya ni ku gizwa na gi leriwa ka tikanelo ta Sonto, hi lisine hi wa nga gondzi a Bhibhiliya.
A ntiro wa wena wa wurangeli wu wa patsa ku gondzisa ke?
A ntiro wa mina wa hombe ku wa hi ku xaxameta zvilo. Kanilezvi ndzi wa gondzisa milayo ya Segundo Concílio do Vaticano.
Cini ci nga ku maha u sangula ku kanakanela chichi?
Ku wa hi ni zvilo zvinharu zvi nga ndzi karata. A chichi yi wa ti patsa ni politika. A varangeli ni vakhozeli va kona va wa hi ni mahanyela yo biha kanilezvi va wa nga mahiwi nchumu. Niku a tigondzo to kari ta wukhongeli ti wa nga hi lisine. Hi cikombiso, zvi nga mahisa kuyini ku a Nungungulu wa lirandzo a tsayisa a vanhu kala kupindzuka andzhako ka loku va file? A cin’wani, a ku Nungungulu i lava lezvaku hi phindaphinda a mikhongelo yaleyi ya yin’we zvikhati zvo tala na hi tirisa a mikhongelo yi tsalilweko? a
Zvini u nga maha?
Na ndzi rila, ndzi no khongela ndzi kombela wurangeli. Ndzi no tlhela ndzi xava a Bíblia de Jerusalém, a Bhibhiliya ga cikatolika gi nga ha hi ku humesiwa hi ciItalia, ndzi sangula ku gi lera. Ka Sonto yo kari, na ndzi kari ndzi hayeka a tinguwo ta mina andzhako ka khozo, ku no chikela vavanuna vambiri va ti wula lezvaku Vakustumunyu va Jehovha. Hi no bhula cipimo ca hora ni ku hundza xungetano hi Bhibhiliya ni lezvi gi wulako xungetano hi zvikombiso zva wukhongeli ga lisine.
Cini ci nga ku hlamalisa ka vona
Ndzi hlamalisilwe hi kutiyiseka kabye ni lezvi zvi nga va olovelisa zvona a ku kuma mavhesi ka Bhibhiliya ga ciKatolika. Hi ndzhako ka cikhati, a Kustumunyu mun’wani a vitaniwako ku hi Mario i no sangula ku ndzi endzela. I wa hi munhu wa lihlazva-mbilu ni wa ku tsumbeka. Mulongiso ni Mulongiso ni mixo, kani kana vhula kutani a mumu woya hi ku da da da, i wa xeweta hi ma 9 hora.
A vapaderi lava van’wani va wa ku yini loku va ku wona na u gondza?
Ndzi no va ramba lezvaku va ta ti patsa na mina hi gondza, kanilezvi i hava a nga chela kota hi zvona. Hambulezvo, mina zvi wa ndzi tsakisa nguvhu. Ndzi wa kari ndzi gondza a zvilo zvo tsakisa, zvo kota ku hikuyini Nungungulu a tsikako a wubihi ni kuxaniseka zviva kona — a mhaka leyi yi nga ndzi karata hi malembe.
Xana a vahombe va wena va zamile ku ku tsikisa ku gondza a Bhibhiliya ke?
Hi 1975, ndzi yile Roma makhati yo tala kasi ndzi ya tlhamusela a mawonela ya mina. A vahombe va mina va zamile ku cica a maalakanyo ya mina kanilezvi i hava a nga tirisa a Bhibhiliya. Hi kugumesa, hi 9 ka Janeiro wa 1976, ndzi no tsala papilo giya Roma gi nga wula lezvaku a ndza ha hi muKatolika. Andzhako ka masiku manharu ndzi no suka laha cikoleni ca ku gondzisa zva chichi, ndzi khilela a citimela kasi ndziya wona a mutlhangano wa mina wo sangula wa Vakustumunyu va Jehovha, lowu ndzi nga gumesa ndzi pola lezvaku wu wa hi mutlhangano wa cipandze wu nga patsa a mabandla yo tala. Zvontlhe zvi wa hambene nguvhu ni lezvi ndzi nga zvi tolovele! A Kustumunyu ni Kustumunyu i wa hi ni Bhibhiliya niku va wa landzelela lomu ka maBhibhiliya yabye laha a mukaneli a nga kumbuka a mavhesi yo hambanahambana.
A ngango wa wena wu te yini hi zvontlhe lezvi?
A kutala ka vona va wa ndzi vhukela hi ndlela ya xapi. Kanilezvi ndzi no pola lezvaku a mun’we wa vamakabye va mina i wa gondza a Bhibhiliya ni Vakustumunyu le Lombardia, ka wutshamu gi nga n’walungu wa Itália. Ndzi noya ndzi ya mu wona niku a Vakustumunyu va wutshamu lego va no ndzi vhuna a ku kuma ntiro ni wutshamu ga ku hanya kona. Ka lembe galego, ndzi no bhabhatiswa kota Kustumunyu wa Jehovha.
Makunu ndzi tizwa na ndzi hi kusuhani na Nungungulu
Wa ti laya ke?
Ne ni kutsongwani! Makunu ndzi tizwa na ndzi hi kusuhani na Nungungulu, hakuva lezvi ndzi zvi tivako hi yena zvi seketelwa ka Bhibhiliya na ku nga hi ka filozofiya kutani zvihena zva chichi. Niku ndza gondzisa van’wani na ndzi tiyiseka ni kukholwa.
a Nghena laha kaku TIGONDZO TA BHIBHILIYA > MIHLAMULO YA BHIBHILIYA.