Hi nga hi byela lomu u tako hi kona ni lezi u nga wundliswa zona.

Nzi pswalilwe hi 1959 le doropeni ga Fuzhou, ka provincia ya Jiangxi, le China. A xikhati nzi nga hi ni 8 wa malembe, a tiko ga China gi wa xaniseka hi kota ya lezi zi vangilweko hi xitereka xa ku kuva ni kucica ka zilo lomu tikweni xi nga tiviwa ku i Revolução Cultural. Papai wa mina, a nga hi enjinyero lomu mugangeni, i lo tekiwa a ya maha ziporo za zitimela ka wutshamu ga le kule ga xiwula. Hi malembe yo tala i wota khati ginwe basi hi lembe a ta hi vuxela. Nzeni ka xikhati lexo nzi wa tshama na mamani loyi a nga hi mugonzisi wa Escola primária. Hi lisine hi wa hanya ka zikola lezi a nga gonzisa ka zona. Hi 1970, hi wa fanele ku rura hiya le Liufang. Ka xikhati lexo a xipanze lexo hi xona xi nga hi ni wusiwana ga hombe ka distrito ya Linchuan. A zakuga zi wa kala.

A ngango wa nwina wu wa kholwa yini?

Papai i wa nga hi na mhaka ni wukhongeli ne ni politika. Mamani i wa hi muBuda. Le xikoleni, nzi wa gonzisiwa lezaku a wutomi gi lo ti ntumbulukela hi kucica ka zilo niku nzi wa kholwa lezi nzi nga kari nzi gonza.

Hikuyini u nga ranza matematika?

Lexi xi nga nzi maha nzi ranza matematika hiku i patsa ku hlota lisine hi ndlela yo zwala. Nzi yile universidade xikhatanyana nzhako ka kufa ka Mao Tse-tung hi 1976, a nga hi murangeli wa Revolução Cultural. Nzi hlawulile matematika kota disiplina ga mina go ranga. A xikhati nzi nga mbheta a zigonzo za wumestrado, a ntiro wa mina wo sangula wu wa patsa matematika. Nzi wa tira ni michini ya ku humesa a energia nuclear.

Zini zi nga ku hlamalisa ka khati go sangula u nga gonza Biblia?

Hi 1987, nzi lo rura nzita seno Estados Unidos kasi nzi ta maha zigonzo zo eta ka universidade ya Texas. Nzi lo wona lezaku a vanhu vo tala lomu Amerika  va kholwa ka Nungungulu niku va lera Biblia. A xinwani kambe, nzi zwile lezaku a Biblia gi na ni wutlhari gi vunako. Hikwalaho, nzi lo wona lezaku nzi fanele ku gi lera.

A tigonzo ta Biblia ti wa nzi nanzihela ti tlhela ti nzi vuna. Kanilezi, a timhaka to kari ti wa nzi karatela ku ti zwisisa. Hikwalaho nzi no nyima ku gi gonza.

Zini zi nga ku maha u tlhela u tsakela ku gonza Biblia?

Hi 1990, a wasati wo kari wa Mboni ya Jehova i lo nzi enzela a tlhela a nzi komba lezi a Biblia gi zi wulako xungetano hi wumanziko ga gi nene gi to kumiwa hi vanhu. I lo nzi lavela a vanhu vambiri va chadileko lezaku vata laha kaya kasi va ta nzi vuna ku zwisisa Biblia. Hi nzhako ka xikhati, a sati wa mina Liping loyi a nga kala a nga kholwi ka Nungungulu niku i wa hi mugonzisi wa fizika ka xikola sekundariya xa le China yenawu i lo sangula ku gonza Biblia. Hi no gonza lezi a Biblia gi zi wulako xungetano hi kutumbuluka ka wutomi. A mhaka ya ku ku na ni Muvangi yi wa hi yiswa ka mina, hikwalaho nzi no sangula ku kela mhaka leyo ha nzoce.

U zi mahisile kuyini?

Kota lezi nzi nga tiva matematika, nzi wa gonzisilwe ku zama ku tiva lezi a zilo zi mahekisako zona. Lezo nzi waya hi ku kalkulara. Nzi gonzile kambe nzi tiva lezaku kasi kuva ni wutomi halahala, a maproteina ma fanele ku ngha ma hi kona hi kale. Hi lezo, nzi no sangula ku kalkulara a wubyekeleli ga ku ngha a maproteina ma kumekile ha woce. A maproteina ma kumeka nzeni ka mamolekula niku a tiselula ti hanyako ti ngava ni mazanazana ya tixaka ta maproteina lawa ma tirisanako hi ndlela yi faneleko. A ku fana ni vanwani va nga sina va zi tiva, nzi lo tiva lezaku a zi koteki ku ngha a maproteina ma ti wumbile ha woce! A nzi tshukangi nzi gonza nchumu ka evolusawu wu nga nzi tlhamusela lezi nzi nga zi lava xungetano hi mamolekula lawa ma tirako hi ndlela yo hlamalisa ma tlhela ma zi kota a ku ti wumba ha woce. A nza ha wuli hi miri wontlhe wu hanyako lowu a mamolekula ma wumbako xipanze xa lisima ka wona! A zikombiso lezo zontlhe zi nzi tiyisile ku ku na ni Muvangi.

Xini xi nga ku kholwisa lezaku a Biblia gita hi ka Nungungulu?

Laha nzi nga simama ku gonza ni Timboni ta Jehova, nzi tivile lezaku a Biblia gi na ni ziprofeto zo tala lezi zi tatisekileko hi kumbhelela. Nzi no sangula kambe a ku wona wuyelo ga ku hanya hi matshinya ya milayo ya Biblia. Nzi ti wutisile lezi: ‘Lezi a vatsali va Biblia va hanyileko kwalomo ka mazanazana ya malembe ma hunzileko, va zi kotisile kuyini kutsala magezu ya wutlhari lawa ma ha tirako inyamutlha?’ Hi kutsongwani-kutsongwani, nzi tivile lezaku a Biblia i Mhaka ya Nungungulu.

Xini xi ku kholwisako kala nyamutlha lezaku ku na ni Muvangi?

Loku nzi ehleketa hi zilo zo tala zi nga kona ka ntumbuluko, zontlhe zi nzi yisa ka Muvangi. Zezanyana nzi maha milongoloko ya mikomputadori. Nza hlamala nguvu hi lezi a wongo ga hina gi tirako khwatsi a ku hunza komputadori. Hi xikombiso, a wuzikoti ga wongo ga ku alakanya zilo ga hlamalisa nguvu niku a hi nge zi koti ku tiva zo tala hi gona. A kutala ka hina hi zi zwisisa hi ndlela yo olova lezi zi wuliwako hi munwani, hambu loku zi nga wuliwi zontlhe, ku ngava mahleko, ku kohlola, manghakamela, lirimi la munhu, guwa ni zinwani. U nga ha alakanya ku lezo zilo za ntumbuluko. Kanilezi a vamahi va milongoloko ya mikomputadori va tiva zo hambana. Hambu longoloko wa chukwana wa komputadori wa ku zi tiva ku hambanyisa magezu wa paliwa hi wongo ga munhu.

A kuhambana ni komputadori, a wongo ga hina gi tiva kutizwa, gi tiva mawulawulela ya lirimi ni ku tiva munhu a wulawulako hi kuzwa gezu gakwe. A vamahi va milongoloko ya mikomputadori va hlota tindlela ta ku yi zi kota ku pimanyisa wuzikoti ga wongo ga munhu ga ku tiva gezu. Nza kholwa ku a xikhati va mahako lezo vo gonza a mitiro yi mahilweko hi Nungungulu.