Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

CINI LITSAKO LA LISINE?

Ku eneliswa ni ku hana

Ku eneliswa ni ku hana

MAKHATI MANGANI U ZWILEKO VANHU NA VAKU A LITSAKO NI KUHUMELELA ZVI KUMIWA HI KUVA NI TITSHOMBA KUTANI KU GANYA? Na va kuciwa hi mawonela lawa, a votala va tira mumu ni wusiku, na va lwela ku kuma mali yo tala. Kanilezvi a mali ni titshomba zva neha litsako la simasima? A lisine la kuhanya li komba yini?

A jornali go kari gi wulawulako hi litsako, gi bika ku loku hi hi ni zvakuga, ni zva ku boha, ni ka ku etlela, a titshomba tin’wani ti kumekako a ti engeteli nguvhu litsako hambu ni ku tizwa khwatsi. Kanilezvi a cikarato a hi mali ya kona. A revhista go kari ga zvigondzo zva maalakanyo gi wula ku “a ku lava nguvhu mali zvi fambisana ni ku nga tsaki.” A magezu lawa ma longoloka ni lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulileko kwalomo ka 2000 wa malembe ma hundzileko, zvaku: ‘A ku randza mali hi mutsu wa tixaka tontlhe ta kubiha; a van’wani hi ku yi navela va ti phoroketile hi kuxaniseka kunyingi.’ (1 Timote 6:9, 10) A kuxaniseka kutani kubayisa loko ku patsa yini?

KUKARATEKA NI KU VHUMALA WURONGO HI LEZVI A TITSHOMBA TI LAVAKO KU VHIKELWA. ‘A wurongo ga munhu loyi a tirako ga nandziha, hambu loku aga nguvhu kutani ku tsongwani; kanilezvi a kuxura ka a fumileko a ku mu nyiki wurongo.’ — Mutshawuteli 5:12.

KU KHUNGUVANYEKA LOKU A TITSHOMBA LETO TI NGA NEHI LITSAKO. A kubayiseka loko ku vangiwa hi lezvi loyi a lavako nguvhu mali a kalako a nga kolwi hi mali. ‘Loyi a randzako mali a nga kolwi hi mali, ni loyi a randzako kufuma a nga kolwi hi bhindzu.’ (Mutshawuteli 5:10) A cin’wani kambe ku a munhu a navelako ku ganya a nga ha tsika ku maha zvilo zva lisima zvi nehako litsako, zvo kota ku tshama ni ngango, vanghana kutani ku maha mitiro yi yelanako ni ku khozela Nungungulu.

KUBAYISEKA LOKU A MABHINDZU NI MALI ZVIWA. ‘U nga karatekeli kuva u fuma; u nga tsumbi wutlhari ga wena wutsumbu. U ta cuwukela lezvi zvi hundzako ke? Hakuva a wukosi ga mila tipapa, gi puruma kukotisa gama.’ — Mavingu 23:4, 5.

MATSHAMELA MA NYIKAKO LITSAKO

KU ENELISWA. ‘A hi tangi na nchumu laha misaveni, zvi te dlunya lezvaku a hi zvi koti ku teka nchumu loku hi suka ka yona. Loku hi hi ni zvakuga ni kuambala, ngha hi eneliswa ha zvona.’ (1 Timote 6:7, 8) A vanhu va eneliswako hi lezvi va nga nazvo a va toloveli ku khala, niku lezvo zva va vhikela ka moya wa ciluse. Niku kota lezvi va kalako va nga naveli ku kuma titshomba to hundza ntamu wabye, va potsa kukarateka ka ku hundza mpimo.

KU HANA. ‘Ku katekile ku nyika ku hundza ku nyikiwa.’ (Mitiro 20:35) A vanhu va ku hana va tshama na va tsakile hakuva va kuma litsako la ku maha van’wani va tsaka, hambu vo kota ku nyikela hi cikhati ni ntamu wabye basi. Niku va tolovela ku kuma zvilo zvo tala zvaku a zvi xaviwi hi mali — ku nga lirandzo, cichavo, ni vanghana va lisine, lava va va tlheliselako wuhana lego! — Luka 6:38.

KU RANGISA VANHU WUTSHAN’WINI GA ZVILO. ‘A kuga ka matluka laha ku nga ni lirandzo, ku hundza a homu yi nonileko laha ku nga ni tiholova.’ (Mavingu 15:17) Hi gondza yini ka vhesi legi? Hi gondza lezvaku a kuva ni kuzwanana ku nene ni van’wani zva lisima ku hundza kuva ni titshomba. Niku a lirandzo kota lezvi hi to zvi wona, la lisima nguvhu kasi hi tsaka.

Sabina, wa le Dzongeni wa Amerika, i gondzile lisima la matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. A nuna wakwe i no mu bhangula, a sala alwa kasi ku ti hlayisa ni ku wundla vanhanyana vakwe va vambiri. I wa hi ni mitiro yimbiri, i wa vhuka hi ma 4 wora siku ni siku. Hambu lezvi a nga tshama na a khomekile, Sabina i bohile ku gondza Bhibhiliya. Give gihi a wuyelo ga kona?

A wusiwana gakwe a gi mbhelangi. Kanilezvi a mawonela yakwe hi wutomi ma cicile nguvhu! Hi cikombiso, i kumile litsako li tako hi ku khatalela zvilaveko zva moya. (Matewu 5:3) I kumile vanghana va lisine cikari ka vakhozeli-kuloni. I tlhelile a kuma litsako la ku nyika hi ku bhulela van’wani lezvi a nga zvi gondzile.

A mabhindzu ma kumekako hi ku landzela matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ya ku eneliswa, ni ku hana, ni ku rangisa vanhu wutshan’wini ga zvilo ma tiyisa ku zvi nene ku hanya hi matshinya lawa!