A WASATI waku hi Patricia i wulile lezvi: “A CIKHATI NDZI NGA HI N’WANANA A KU RUKA NI KU BHONGA ZVI WA NGA KALI LAHA KAYA. A ndzi zangi ndzi gondza ku tsetselela. Hambu cikhati ndzi nga hi wahombe ndzi wa simama ku alakanyela hi nchumu ndzi gohelweko, lezvi zvi nga ndzi tsona ni wurongo.” Kunene, a wutomi gi teleko hi zanga ni civiti a gi nehi litsako ne wutomi gi nene. A mikambisiso yi mahilweko yi komba ku a vanhu va kalako va nga tsetseleli va nga ha . . .

• Tsika zanga yi goha wunghana, va ti hambanisa ni van’wani ni kuva ni ciwundza

• Hatlisela ku zangara, ku karateka, hambu kuva ni mababyi ya mbilu

• Veka nguvhu kupima ka zvihoxo zva van’wani laha ka kuza va nga ha tsakiswi hi kuhanya

• Karateka hi kota ya ku biwa hi livhalo hi kuva va nga mahi lezvi va zvi tivako ku zvi nene

• Karateka nguvhu ni kuva mhangweni ya ku nghenelwa hi mababyi, a ku patsa ni tesawu, zvifamba ni kubayisa ka hloko *

ZVI WULA YINI KUTSETSELELA? Zvi wula a ku rivalela munhu loyi a ku goheleko, u tsika zanga, ni civiti, ni maalakanyo ya ku lava ku phota. A zvi wuli ku vhumela ku wonhelwa, ku tsongahata lezvi u gohelweko, kutani ku zvi mahisa ku khwatsi hi loku u nga mahelwangi nchumu. Kanilezvi kuhlawula ka munhu ku kombisako lirandzo la ku lava kurula ni ku hlayisa kuzwanana ni van’wani.

A kutsetselela ku tlhela ku kombisa kuzwisisa. A munhu wa ku tsetselela wa zvi zwisisa lezvaku hontlheni ha wonha, ku ngava hi magezu kutani hi mitiro. (Va Le Roma 3:23) Na gi kombisa kuzwisisa loko a Bhibhiliya gi li: ‘Honiselanani ni ku tsetselelana; loku munhu a hi ni cisolo ka mun’wani.’ — Va Le Kolosi 3:13.

Zva zwala lezvi a kutsetselela ku nga cipandze ca lisima ca lirandzo, li ‘nga ciboho ca kumbhelela.’ (Va Le Kolosi 3:14) Hi kuya hi saite ya Clínica Mayo, a kutsetselela . . .

• Ku tiyisa wunghana. Ku tlhela ku vanga kuzwela wusiwana, ni kuzwisisa, ni tipswalo hi loyi a wonhileko

•   Ku vanga kurula ka maalakanyo ni kurula na Nungungulu

• Ku hungula kukarateka, ni tihanyi

• Ku hungula zvitshetshela zvi vangiwako hi kukarateka ko hundza mpimo

TI TSETSELELE. Hi kuya hi jornali ga Disability & Rehabilitation a ku ti tsetselela zvi nga “karata nguvhu,” hambu lezvi “ku nga ka lisima nguvhu ka wutomi” ga maalakanyo ni ga miri. Cini ci to ku vhuna ku ti tsetselela?

• U nga rindzeli ku maha zvilo zvo mbhelela, kanilezvi vhumela lezvaku a ku fana ni vanhu vontlhe u ta tshuka u phazama. — Mutshawuteli 7:20

• Gondza hi zvihoxo zva wena kasi u nga tlheli u zvi phinda

• A mahanyela yo kari yo biha ma nga ha teka cikhati co kari kasi u ma tsika, hikwalaho vana ni lihlazva-mbilu. — Va Le Efesusi 4:23, 24

• Maha wunghana ni vanhu va tiyisako hlana, va mawonela ma nene, va kombisako wunene va to tlhela va tsumbeka ka wena. — Mavingu 13:20

• Loku u gohela munhu, vhumela nandzu u tekela ku kombela rivalelo. Loku u maha kurula, u tava ni kurula ka hombe. — Matewu 5:23, 24

Andzhako ka ku gondza Bhibhiliya, Patricia, a kumbukilweko kusanguleni ka ndzima leyi i gondzile ku tsetselela. I tsalile lezvi: “Ndzi tizwa na ndzi tlhatlhekile ka zanga leyi yi nga goha wutomi ga mina. A ndza ha xaniseki niku a ndza ha xanisi van’wani. A matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma tiyisa lezvaku Nungungulu wa hi randza niku i hi xuvela zva zvi nene.”

A wanuna waku hi Ron yenawu i kumile kurula ka hombe hi ku hanya hi matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. I wulile lezvi: “A ndzi nge zvi koti ku wonelela maalakanyo ni zvimaho zva van’wani. Kanilezvi mina ndzi nga ti wonelela. Loku ndzi lava kurula, a ndzi faneli kuva ni civiti. Ndzi sangulile ku wona kurula ni civiti na zvi hambene nguvhu a ku fana ni mutsuwuka-gambo ni mupela-gambo. A ndzi nge zvi koti kuva ka matshamu lawa ya mambiri hi cikhati cin’we.”