NDZIMA YA CIGONDZO N.° 18
A hi tiyisaneni mitlhanganweni ya bandla
“A hi khatalelaneni . . . , hi tiyisana.” — MAH. 10:24, 25.
LISIMU 88 Ndzi kombe a tindlela ta wena
LEZVI HI TO GONDZA a
1. Hikuyini hi hlamulako mitlhanganweni?
HIKUYINI hi yako mitlhanganweni ya bandla? Co sangula, hi yela ku ya dhumisa Jehovha. (Lis. 26:12; 111:1) A cin’wani, hi yela ku ya tiyisana masikwini lawa ya zvikarato. (1 Tes. 5:11) Loku hi tlakusa woko hi hlamula, hi dhumisa Jehovha hi tlhela hi tiyisa vamakabye.
2. Ka mitlhangano ya bandla, zvipandze muni hi nga ni thomo ga ku hlamula?
2 Vhiki ni vhiki hi na ni thomo ga ku hlamula mitlhanganweni. Hi cikombiso, ka mutlhangano wa kumbhela ka vhiki, hi nga hlamula ka cigondzo ca Murindzeli. Ka mutlhangano wa cikari ka vhiki, hi nga hlamula ka cipandze ca ku Kela titshomba ta moya, ka Cigondzo ca Bhibhiliya ca bandla ni ka zvipandze zvin’wani zva mabhulo.
3. Zvini zvi nga mahako ku zvi karata ku hlamula? Mahebheru 10:24, 25 a nga hi vhunisa kuyini?
3 Hontlheni ha zvi lava ku dhumisa Jehovha ni ku tiyisa maKristu-kuloni hi ku hlamula. Kanilezvi, ku na ni zvikarato hi nga kumanako nazvo: Hi nga chava ku hlamula, kutani hi zvi lava nguvhu a ku hlamula, kanilezvi hi nga nyiketiwi makhati yo tala kota lezvi hi nga zvi lavisa zvona. Cini ci nga hi vhunako ku lwisana ni zvikarato lezvi? A hlamulo hi wu kuma ka papilo legi mupostoli Pawule a nga tsalela maKristu ya Mahebheru. Laha a nga wulawula hi lisima la ku tlhangana, i te leci hi faneleko ku ci khatalela nguvhu ku “tiyisana.” (Lera Mahebheru 10:24, 25.) Loku hi zvi zwisisa ku hambu loku ho hlamula zvilo zva zvi tsongwani a van’wani va nga tiyisiwa hi zvona, zvi nga hungula kuchava. Loku va nga hi nyiketi makhati yo tala, hi nga kuma litsako hi ku tiva ku a van’wani va kuma thomo ga ku hlamulawu. — 1 Ped. 3:8.
4. Zvilo muni zva zvinharu hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?
4 Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi lezvi hi nga mahako kasi hi tiyisana loku hi hi ka bandla ga gitsongwani, laha ku nga vatsongwani va hlamulako. Hi ta guma hi wona lezvi hi nga mahako kasi hi tiyisana loku hi hi ka bandla ga hombe, laha ku nga ni votala va tlakusako mawoko kasi ku hlamula. Hi kugumesa, hi ta wona lezvi hi nga mahako kasi lezvi hi hlamulako zvi tiyisa van’wani.
NDLELA YA KU TIYISANA LOKU HI HI KA BANDLA GA GITSONGWANI
5. Hi yihi ndlela ya ku tiyisana loku hi hi ka bandla ga gitsongwani?
5 Ka bandla ga gitsongwani kutani ntlawa, a ku na vanhu vo tala va ku hlamula. Ka zvikhati zvin’wani, loyi a rangelako cipandze ci lavako mihlamulo, a nga tshuka a maha ciwutiso ku ku hwi, a nyima a rindzela wo hlamula. A mutlhangano wu nga ku khwatsi wo hlwela ku mbhela — wu ku khwatsi a wu tsakisi niku lezvo zva mbheta ntamu. U nga maha yini ka ciyimo leco? Ti yimisele ku hlamula makhati yo tala. Loku u maha lezvo, u nga kuca van’wani lezvaku vonawu va hlamula makhati yo tala.
6-7. Loku hi chava ku hlamula, zvini hi nga mahako kasi hi hungula kuchava loko?
6 Ahati loku ku hi lezvaku hi ku zvi alakanyela basi ku hlamula, wo rurumela? A hi wena wece u ti zwisako lezvo. Hambu lezvi u chavako, a hi chukwana ku lava tindlela ta ku hungula kuchava kasi u tiyisa vamakabye va wena ke? U nga zvi mahisa kuyini?
7 Kuzvilava zvi nga ku vhuna a ku vhuxeta mawonela yo kari ma humesilweko ka marevhista A Murindzeli. b A gin’we ga mawonela ku vhuxeta khwatsi. (Mav. 21:5) Loku u vhuxeta zvi buvha khwatsi lezvi mu gondzako, zvi ta hungula ku chava, u zvi kota ku tlakusa woko u hlamula. A cin’wani, ku komisa hlamulo wa wena. (Mav. 15:23; 17:27) Loku u lava ku hlamula zvilo zva zvitsongwani, u nga ta karateka nguvhu. A hlamulo wo koma, kuzvilava wa frazi yin’we kutani timbiri, wu nga olovela ni vamakabye a ku va wu zwisisa, a ku hundza hlamulo wo leha wu tlhamuselako zvilo zvo tala. A ku nyika hlamulo wo koma hi magezu ya wena, zvi ta komba ku u ti longisele khwatsi niku wa ma zwisisa khwatsi a mahungu lawa ma gondziwako.
8. Jehovha i ti zwisa kuyini loku a hi wona na hi ti karata kasi hi hlamula?
8 Ahati loku u tirisa mawonela lawa wontlhe, kanilezvi u simama ku chava ku hlamula makhati mambiri kutani kuhundza? Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta tsaka nguvhu hi ku ku wona na u zama ku maha lezvi zvi nga ntan’wini wa wena. (Luka 21:1-4) Jehovha a nga hi kombeli ku hi maha zvo hundza lezvi hi zvi kotako. (Filp. 4:5) Ti vekele mixuvo yo kari, u ehleketa hi lezvi u to mahisa zvona u tlhela u kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku u nga chavi. Kusanguleni, kuzvilava u nga ti vekela mixuvo ya ku hlamula khati gin’we basi u tlhela u komisa hlamulo wa wena.
NDLELA YA KU TIYISANA LOKU HI HI KA BANDLA GA HOMBE
9. Cikarato muni ci nga vako kona lomu ka bandla ga hombe?
9 Loku a bandla ga n’wina gi hi ni vahuweleli vo tala, u nga kumana ni cikarato cin’wani. Kuzvilava ku ni vamakabye vo tala va tlakusako mawoko va hlamula, wena va tolovela ku nga ku nyiketi. Hi cikombiso, Daniela i wona ku hlamula kota ndlela ya ku khozela Jehovha, ya ku tiyisa van’wani ni ku tiyisa kukholwa kakwe xungetano hi lisine la Bhibhiliya. Hikwalaho, i zvi randza nguvhu a ku hlamula mitlhanganweni. c Kanilezvi, a cikhati leci a nga rura aya ka bandla ga hombe, i wa nga ha nyiketiwi hi kukhandzakanya — ka zvikhati zvin’wani, wu mbhela mutlhangano na a no hlamula khati gin’we basi. I wula lezvi: “Zvi wa ndzi bayisa nguvhu. Ndzi wa ti zwisa ku khwatsi hi loku ndzi no luza lungelo go kari. Loku va tolovela ku nga ku nyiketi, waza u ti wutisa ku: ‘Ko a vo maha ha womu?’”
10. Zvini hi nga mahako kasi hi zama ku wu nga mbheli mutlhangano na hi nga hlamulangi?
10 Wa tshuka u ti zwisa ku khwatsi hi Daniela? Loku u ti zwisa lezvo, u nga tshuka u ti byela ku i chukwana ne ndzi nga ha tlakusi woko ndzi tshama ndzi ingisela basi. Kanilezvi, u nga tsiki ku tlakusa woko. Cini ci nga ku vhunako? Mutlhangano ni mutlhangano u nga zama ku longisela mihlamulo yo tala. Loku va nga ku nyiketi kusanguleni ka cigondzo, u nga hava ni thomo go hlamula laha a mutlhangano wu fambako. A cikhati u longiselako a cigondzo ca Murindzeli, ehleketa hi lezvi a paragrafo ni paragrafo gi zwananisako zvona ni mhaka-tshinya ya ndzima yontlhe. Loku u maha lezvo, ndzeni ka cigondzo contlhe u ngava ni co hlamula. A cin’wani kambe, kuzvilava u nga longisela hlamulo ka maparagrafo lawa ma wulawulako hi zvilo zvo eta, lezvi a kutala ka zvikhati zvi karatako ku tlhamusela. (1 Kor. 2:10) Hikuyini? Hi ku ka maparagrafo lawo, zva koteka ku ku ngavi ni vanhu vo tala va lavako ku hlamula. Ahati loku u tirisa mawonela lawa wontlhe, kanilezvi ku hundza mitlhangano yo hlaya na u nga nyiketiwi ke? U ngaya ka loyi a fambisako cipandze co kari ci nga ni zviwutiso, a mutlhangano na wu nga se sangula, u ya mu byela ciwutiso leci u lavako ku hlamula.
11. Va Le Filipi 2:4 i hi kuca ku maha yini?
11 Lera Va Le Filipi 2:4. Jehovha i pimisele mupostoli Pawule a ku a kuca maKristu lezvaku ma hlota tindlela ta ku tsakisa van’wani. Hi nga gi tirisisa kuyini a wusungukati lego mitlhanganweni? Hi ku ti alakanyisa ku a ku fana na hina, a van’wanewo va zvi lava ku hlamula.
12. Hi yihi yin’we ya tindlela ta ti nene ta ku tiyisa van’wani mitlhanganweni? (Wona ni mufota.)
12 Hi nga alakanyela lezvi: Loku u kari u bhula ni van’wani, u tolovela ku tama ku wulawula wece laha ka ku vona va wula zvilo zvitsongwani ke? Ha zvi tiva ku a hi zvona u mahako! U lava ku vonawu va wula cokari ka mabhulo lawo. Hi kufanana, laha mitlhanganweni hi lava ku ku hlamula votala hi laha zvi kotekako hi kona. Kunene, a yin’we ya tindlela ta ku tiyisa vamakabye va hina, ku va nyika cikhati ca ku vonawu va hlamula — va wulawula hi lezvi va zvi kholwako. (1 Kor. 10:24) A hi woneni lezvi hi nga zvi mahisako zvona.
13. Zvini hi nga mahako kasi hi siya cikhati ca ku a van’wani va hlamula?
13 A cin’we ca lezvi hi nga mahako, ku komisa mihlamulo ya hina, lezvi zvi maha ku ku sala cikhati ca ku ku hlamula van’wani. A madhota ni vahuweleli van’wani vo buvha, va nga nyika cikombiso ci nene mhakeni leyi. Hambu loku u komisa hlamulo wa wena, u nga tlhamuseli zvilo zvo tala laha ka kun’we. Loku u tlhamusela paragrafo gontlhe, ku nga ta ha sala zva ku a van’wani va hlamula. Hi cikombiso, ka paragrafo galegi, ku nyikilwe mawonela mambiri — ku nga ku komisa hlamulo wa wena ni ku nga tlhamuseli zvilo zvo tala. Loku va ranga hi wena va ku nyiketa ka paragrafo legi, a hi chukwana ku u wula nchumu cin’we ke?
14. Loku hi randza ku hlamula, cini ci nga hi vhunako ku nga tlakusi woko makhati yo tala nguvhu? (Wona ni mufota.)
14 Loku hi randza ku hlamula, zvi nene a ku alakanyela van’wani. Loku u tlakusa woko makhati yo tala, zvi nga maha ku loyi a fambisako cipandze leco a kuceka ku hi nyiketa makhati yo tala, hambu loku a van’wani va nga se hlamula. Lezvo zvi nga va mbheta ntamu a van’wani, va nga ha tlakusi mawoko. — Mutsh. 3:7.
15. a) Hi fanele ku ti zwisa kuyini loku hi nga nyiketiwi ku hlamula? b) A mufambisi wa cigondzo a nga kombisa kuyini kukhatala hi mun’we ni mun’wani? (Wona kwadru “ Loku ku hi wena u fambisako cipandze.”)
15 Loku ku hi ni vahuweleli vo tala va lavako ku hlamula, hi nga tshuka hi nga hlamuli makhati yo tala kota lezvi hi nga zvi lavisa zvona. Ka zvikhati zvin’wani, a zvi nge koteki ku a mufambisi a hi nyiketa khati ni khati hi tlakusako woko. Lezvo zvi nga hi bayisa. Kanilezvi, loku a nga hi nyiketi a hi faneli ku zangara. — Mutsh. 7:9.
16. Hi nga va tiyisisa kuyini lava va hlamulako?
16 Loku zvi nga koteki ku u hlamula makhati yo tala kota lezvi u nga zvi lavisa zvona, ingisela khwatsi laha a van’wani va hlamulako kasi loku a mutlhangano wu gumesa u va dzundza hi mihlamulo leyi va nga nyika. A ku dzundza vamakabye va hina zvi ta va tiyisa a ku fana ni mihlamulo leyi u nga wa ta yi nyika. (Mav. 10:21) A ku dzundza i ndlela yin’wani ya ku tiyisana.
TINDLELA TIN’WANI TA KU TIYISANA
17. a) A vapswali va nga va vhunisa kuyini a vana vabye a ku longisela mihlamulo yi yelanako ni tanga yabye? b) Hi kuya hi vhidhio, hi yihi ndlela ya ku longisela hlamulo? (Wona ni tlhamuselo wa lahasi.)
17 Hi tihi tindlela tin’wani ta ku tiyisana mitlhanganweni? Loku u hi mupswali, vhuna vana va wena a ku longisela mihlamulo yi yelanako ni tanga yabye. (Mat. 21:16) Ka zvikhati zvin’wani, a cigondzo ci nga wulawula hi zvilo zvo tshinga zvo kota zvikarato zva nuna ni sati kutani mahanyela; kanilezvi ku ngava ni paragrafo gin’we kutani mambiri lawa a n’wanana a nga zvi kotako ku hlamula. A cin’wani, va vhune ku zvi tiva ni ku zvi zwisisa ku zva koteka ku va nga nyiketiwi khati ni khati va to tlakusa. A ku va tlhamusela va zvi tiva lezvo zvi ta va vhuna ku va nga swireki loku va nga nyiketi, va nyiketa van’wani.— 1 Tim. 6:18. d
18. Hi yihi ndlela ya ku nga veki kupima ka hina venyi loku hi hlamula mitlhanganweni? (Mavingu 27:2)
18 Hontlheni hi nga zvi kota ku longisela mihlamulo yi dhumisako Jehovha yi tlhela yi tiyisa maKristu-kuloni. (Mav. 25:11) Hambu lezvi ka ku hi nga tshuka hi hlawutelanyana tshango gi tsongwani ga wutomi ga hina, a hi faneli ku wulawula nguvhu hi hina venyi. (Lera Mavingu 27:2; 2 Kor. 10:18) Hi fanele ku yisa kupima ka Jehovha, ka Mhaka yakwe, ni ka vanhu vakwe kota ntlawa. (Kuv. 4:11) A lisine hi ku loku a ciwutiso ca paragrafo ci lava ku hi wula zvokari zvi yelanako na hina venyi, hi fanele ku maha zvezvo. A cin’we ca zviwutiso lezvo, hi leci ca paragrafo gi landzelako.
19. a) Zvini zvi to humelela loku hi kombisa kukhatala hi vontlhe va nga kona mutlhanganweni? (Va Le Roma 1:11, 12) b) Cini ci ku tsakisako nguvhu mhakeni ya ku hlamula mitlhanganweni?
19 Lisine ku a ku na nayo wa lezvi hi faneleko ku hlamulisa zvona mitlhanganweni. Hambulezvo, hontlheni hi nga ti karatela ku hlamula zvilo zvi tiyisako van’wani. Lezvo kuzvilava zvi nga lava ku hi hlamula makhati yo tala kutani ku xalala hi yalawa ya matsongwani hi nyiketiwako ku hlamula hi tlhela hi tsaka hi kuzwa van’wani na va hlamula. Loku hi veka kupima ka lezvi zvi to vhuna van’wani, hontlheni hi nga “tiyisana” mitlhanganweni. — Lera Va Le Roma 1:11, 12.
LISIMU 93 Katekisa a mutlhangano wa hina
a Loku hi hlamula mitlhanganweni ya bandla, hatiyisana. Hambulezvo, a van’wani va chava ku hlamula. A van’wani va tsaka nguvhu hi ku hlamula, kanilezvi va hlamula makhati matsongwani ku hundza lezvi va nga zvi lavisa zvona. Ka zviyimo zvontlhe lezvo, hi yihi ndlela ya ku kombisana kukhatala kasi hi tiyisana? Kona hi yihi ndlela ya ku hlamula zvilo zvi kucako vamakabye lirandzweni ni mitirweni yo saseka? Hi ta kuma mihlamulo ya kona ka ndzima leyi.
b Kasi u kuma mawonela man’wani, wona A Murindzeli wa Janeiro wa 2019, paj. 8-13, ni A Sentinela ga 1 ka Setembro wa 2003, paj. 19-22.
c A mavito ma cicilwe.
d Sixtira vhidhio Maha munghana wa Jehovha — Longisela hlamulo wa wena, lomu ka jw.org.
e Wona Murindzeli wa 15 ka Julho wa 2013, paj. 32, ni Murindzeli wa 1 ka Setembro wa 2003, paj. 21-22, hi ciPutukezi.
f TLHAMUSELO WA MIFOTA: Makabye makunu a hlamulileko a siyelako van’wani lezvaku va hlamula lomu bandleni ga hombe.