1-2. Zvini hi faneleko ku maha laha hi rindzelako misava yiswa?

 A HO KU ci bonga nguvhu a citsumbiso ca Jehovha ca ku lovisa tiko legi, a gi vhaleta hi misava yiswa ya kululama! (2 Ped. 3:13) Hambu lezvi hi kalako hi nga gi tivi a siku legi a citsumbiso leci ci to tatiseka hi gona, zvontlhe zvi komba ku ko kiyela kutsongwani. — Mat. 24:32-34, 36; Miti. 1:7.

² Na ha ha rindzela cikhati leco, hontlheni zvi lava ku hi tiyisa kukholwa ka hina ka citsumbiso leci, kani hi ni malembe mangani na hi hi lisineni. Hikuyini? Hakuva a kukholwa hambu loku ku no tiyisa kuyini, ku nga tshuka ku tshuka ku mbhela ntamu. Mupostoli Pawule i zile aku a ku kala kukholwa “ciwonho” leci zvi ‘olovako ku hi phasa.’ (Mah. 12:1) Kasi a kukholwa ka hina ku simama ku tiyile, hi fanele ku tshama hi ku ti alakanyisa lezvi zvi hi tiyisekisako ku a misava yiswa yi ta chikela zvezvi. — Mah. 11:1.

3. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

³ Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi zvilo zvinharu hi nga mahako kasi hi tiyisa kukholwa loku hi nga nako hi citsumbiso ca Jehovha ca misava yiswa. Nchumu wo sangula, ku ehleketa hi hakhelo ya kutlhatlhisa. Wa wumbiri, ku ehleketa hi ntamu wa Jehovha. Wa wunharu, ku ti nyika cikhati ca ku maha ntiro wa Jehovha. Hi ta gumesa hi wona ku lezvi Jehovha a nga byela Habhakuka zvi tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina nyamutlha. Hambulezvo, a hi rangeni hi ku wona zviyimo zvo kari hi nga kumanako nazvo zvezvi, lezvi zvi lavako ku hi kholwa hi mbilu yontlhe ku a misava yiswa yi tata futsi.

 ZVIYIMO ZVI LAVAKO KU HI VA NI KUKHOLWA KO TIYA

4. Zviboho muni zvi lavako ku hiva ni kukholwa ko tiya?

⁴ Siku ni siku hi maha zviboho zvi lavako ku hiva ni kukholwa ko tiya. HI cikombiso, ha maha zviboho zvi yelanako ni lava hi hlakanako navo, lezvi hi ti hungatako hi zvona, cikola, wukati, vana ni ntiro wa ku ti hanyisa. Ka zviboho lezvo, zvi nene a ku hi ti wutisa lezvi: ‘A ciboho ca mina, ca komba ku ndza kholwa futsi ku a tiko legi gi laha kusuhani ni ku lova gi vhaletiwa hi misava yiswa ya Nungungulu? A ndzo maha zviboho hi ku ya hi mawonela ya lava va ti byelako ku ku nga tava ni wutomi ga pindzukelwa?’ (Mat. 6:19, 20; Luka 12:16-21) Loku hi kholwa hi mbilu yontlhe a ku a misava yiswa yi kwalaha nyongeni, hi ta maha zviboho zva zvi nene.

5-6. Hikuyini zvi lavako ku hiva ni kukholwa ko tiya loku hi kumana ni zvikarato? Nyika mufananiso.

⁵ Hi kumana ni zvikarato kambe zvi lavako ku hiva ni kukholwa ko tiya. Hi nga vhukelwa hi kota ya kukholwa ka hina, hi kuma mababyi ya hombe, kutani ku kumana ni zvilo zvi nga hi mbhetako ntamu. Loku zva ha sangula, hi nga zvi kota ku timisela. Kanilezvi, loku zvi teka cikhati co leha — ku nga lezvi zvi tolovelako ku humelela — zvi ta lava ku hiva ni kukholwa ko tiya kasi hi zvi kota ku simama hi timisela ni ku tirela Jehovha na hi tsakile. — Rom. 12:12; 1 Ped. 1:6, 7.

⁶ Loku hi lwisana ni cikarato, hi nga tshuka hi zvi wonisa ku a misava yiswa ya Jehovha yi nga ta tshuka yita. A ku lezvo zvi wula ku a kukholwa ka hina a ka ha tiyangi? Hi wa nga ta zvi wulisa lezvo. Wona mufananiso lowu: Loku a mumu wu sangula ku hisa nguvhu, hi nga tshuka hi zvi wonisa ku khwatsi a vhula yi nga ta tshuka yina. Kanilezvi, a vhula yi gumesa yina. Hi ku fanana, loku hi karatekile nguvhu, hi nga tshuka hi zvi wonisa ku a misava yiswa yi nga ta tshuka yita. Kanilezvi, loku a kukholwa ka hina ku tiyile, ha zvi tiva ku a misava yiswa ya Nungungulu yi ta chikela. (Lis. 94:3, 14, 15; Mah. 6:17-19) Makunu, hi nga simama ku rangisa wukhozeli ga Jehovha wutomini ga hina, na hi tiyiseka futsi ku a misava yiswa yi ta chikela.

7. Zvini hi faneleko ku ti wonela ka zvona?

⁷ Wona nchumu wun’wani wu lavako ku hiva ni kukholwa ko tiya — a ntiro wo chumayela. A vanhu vo tala hi va chumayelako va zvi wonisa ku a ‘mahungu ya ma nene’ xungetano hi misava yiswa leyi yi tako zvilo zva ku a zvi nge maheki. (Mat. 24:14; Ezek. 33:32) Zvi lava ku hi ti wonela kasi lezvi va wulako zvi nga hi mahi hi fana navo, hi sangula ku kanakana ku a misava yiswa yi ta chikela. Kasi lezvo zvi nga hi humeleli, hi fanele ku tshama hi ku tiyisa kukholwa ka hina. Zvezvi a hi woneni zvilo zvinharu hi nga mahako kasi hi tiyisa kukholwa ka hina.

EHLEKETA HI HAKHELO YA KUTLHATLHISA

8-9. A ku ehleketa hi hakhelo ya kutlhatlhisa zvi tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina?

⁸ A yin’we ya tindlela hi nga tiyisako hi yona a kukholwa ka hina ku ehleketa hi hakhelo ya kutlhatlhisa. A hakhelo ya ku tlhatlhisa yi hi tiyisekisa lezvaku a zvitsumbiso zva Nungungulu zvi ta tatiseka. A cikhati leci hi ehleketako khwatsi hi zvigelo zvi nga maha ku ku laveka hakhelo ya ku tlhatlhisa, ni ku ehleketa hi kutikarata loku Jehovha a ku mahileko kasi hiva nayo, ho tiyisa kukholwa ka hina ka lezvaku a citsumbiso ca Nungungulu ca wutomi ga pindzukelwa misaveni yiswa ci ta tatiseka hakunene. Hi zvi tivisa kuyini?

⁹ Kutikarata muni loku Jehovha a ku mahileko kasi hiva ni hakhelo ya kutlhatlhisa? Jehovha i no rumela N’wana wakwe wo randzeka wa matewula — a munghana wakwe wa hombe — hi le tilweni kasi a ta pswaliwa laha misaveni kota munhu wo mbhelela. A cikhati leci Jesu a nga hi laha misaveni i timisele zvikarato zvo tala. A gumesa a xaniseka a tlhela afa hi fela go bayisa. Hi nga wona a tsengo wa hombe lowu Jehovha a wu hakheleko! Zvi laha kubaseni lezvaku a Nungungulu wa hina wa lirandzo i wa nga ta vhumela ku a N’wana wakwe a xaniseka a tlhela afa kasi hi hanya wutomi ga ginene hi cikhatana  basi. (Joh. 3:16; 1 Ped. 1:18, 19) Kota lezvi Jehovha a nyikeleko a N’wana wakwe wo randzeka kasi ku hi vhuna, zvi komba ku i ta maha zvontlhe zvi lavekako kasi hi hanya kala kupindzuka misaveni yiswa.

EHLEKETA HI NTAMU WA JEHOVHA

10. Hi kuya hi Va Le Efesusi 3:20, Jehovha i na ni ntamu wa ku maha yini?

¹⁰ A ndlela ya wumbiri hi nga tiyisako hi yona a kukholwa ka hina ku ehleketa hi ntamu wa Jehovha. Phela Jehovha i na ni ntamu wa ku maha zvontlhe a tsumbisako. Lisine ku a vanhu vo tala nyamutlha va alakanya ku a zvi nge koteki ku hi hanya kala kupindzuka misaveni yiswa. Kanilezvi, Jehovha i tolovela ku tsumbisa zvilo zva ku a vanhu a va nge zvi koti ku zvi maha. Phela i Nungungulu wa Ntamu Wontlhe. (Joba 42:2; Mar. 10:27) Hikwalaho, a zvi hi hlamalisi loku a hi tsumbisa zvilo zvo khwatsi a zvi koteki! — Lera Va Le Efesusi 3:20.

11. Wula cin’we ca zvitsumbiso zvo hlamalisa zva Nungungulu. (Wona kwadru “Zvitsumbiso zvo kari zvo hlamalisa zvi tatisekileko.”)

¹¹ Ehleketa hi zvilo zvo kari lezvi Jehovha a nga tsumbisa vanhu vakwe cikhatini ci hundzileko zvi nga wonekisa ku khwatsi a zvi koteki. I byelile Abrahama na Sara lezvaku va wa ta pswala n’wana wukhosaneni gabye. (Gen. 17:15-17) I tlhelile a byela Abrahama lezvaku a pswalo wakwe wu wa ta nyikiwa a tiko ga Khanani. Ka malembe yo tala lawa a pswalo wa Abrahama, a vaIzrayeli, wu nga hi wukhumbini le Gibhite, zvi wa wonekisa ku khwatsi a citsumbiso leco ci nga ta tatiseka. Kanilezvi lezvo zvi tatisekile. Hi ndzhako ka cikhati, Jehovha i no wula lezvaku Elizabheti i wa tava ni n’wana wukhosaneni gakwe. I tlhelile a byela a nhwana Mariya lezvaku i wa ta pswala N’wana Wakwe, lezvo zvi wa ta tatisa citsumbiso leci Jehovha a nga sina a ci mahile hi malembe yo tala le Edheni. Lezvo zvonawu zvi tatisekile! — Gen. 3:15.

12. Zvini lezvi a bhuku ga Joxua 23:14 na Isaya 55:10, 11 ma hi tiyisekisako xungetano hi ntamu wa Jehovha?

¹² Loku hi ehleketa hi zvitsumbiso zvontlhe lezvi Jehovha a zvi mahileko, ni lezvi a nga zvi tatisisa zvona, hi wona ku i na ni ntamu wa hombe nguvhu. Lezvo zvi tiyisa kukholwa ka hina hi zvitsumbiso zvakwe xungetano hi misava yiswa. (Lera Joxua 23:14; Isaya 55:10, 11.) Zvi maha ku hi ti longisela khwatsi kambe kasi hi vhuna van’wani a ku zwisisa lezvaku a citsumbiso ca misava yiswa a hi noro — zvi ta maheka futsi. Xungetano hi ku neha a matilo maswa ni misava yiswa, Jehovha i wulile ha yece, aku: “A timhaka leti ti tsumbekile niku lisine.” — Kuv. 21:1, 5.

TI NYIKI CIKHATI CA KU MAHA NTIRO WA JEHOVHA

13. A mitlhangano ya bandla yi tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina? Tlhamusela.

¹³ A ndlela ya wunharu ya ku tiyisa kukholwa ka hina ku ti nyika cikhati ca ku maha mitiro ya Jehovha. Hi cikombiso, wona lezvi hi vhunekisako zvona hi mitlhangano ya bandla. Anna, a nga ni malembe yo tala na a maha mitiro yo hambanahambana ya cikhati contlhe, i wula lezvi: “A mitlhangano yi ndzi vhuna ku a kukholwa ka mina ku tshama ku tiyile. Hambu loku a mukaneli a nga zvi koti ku gondzisa khwatsi, kutani a nga tlhamuseli zvilo zva zviswa, a lisine hi ku ndzi tazwa zvilo zvi to ndzi maha ndzi yi zwisisa khwatsi a lisine ya Bhibhiliya zvi tlhela zvi tiyisa kukholwa ka mina.” b Handle ko kanakana, ha vhuneka hi mihlamulo ya vamakabye va hina kambe. — Rom. 1:11, 12; 10:17.

14. A ntiro wo chumayela wu tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina?

¹⁴ Ha tiyisa kukholwa ka hina kambe a cikhati leci hi chumayelako. (Mah. 10:23) Barbara, loyi a nga ni 70 wa malembe ni ku hundza na a tirela Jehovha, i wula lezvi: “Contlhe cikhati a  ntiro wa kuchumayela a wo ku tiyisa kukholwa ka mina. Laha ndzi bhulako ni van’wani hi zvitsumbiso zvo saseka zva Jehovha, a kukholwa ka mina ku tshama na ku hanya ku tlhela ku tiya.”

15. A cigondzo ca munhu wutsumbu ci tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina? (Wona ni mufota.)

¹⁵ Wona nchumu wun’wani wu tiyisako kukholwa ka hina — ku nga cigondzo ca munhu wutsumbu. Suzana i wula lezvaku a ku ti vekela siku ga ku gondza hi gona zva mu vhuna nguvhu. I wula lezvi: “Hi Sonto, ndzi vhuxeta ndzima ya Murindzeli ya vhiki gi landzelako. Hi Muvhulo ni Wazibili, ndzi vhuxeta mutlhangano wa cikari ka vhiki. Ka masiku lawa man’wani, ndzi ti gondzela lezvi ndzi lavako ku kela ndzi zvi zwisisa khwatsi.” A ku landzela programa yakwe vhiki ni vhiki, zva mu vhuna nguvhu Suzana a ku simama a tiyisa kukholwa kakwe. Irene, loyi ku hundzako malembe yo tala na a tira le tsindza ga misava yontlhe, i a kukholwa kakwe ku tiyisiwa nguvhu hi ku gondza zviphrofeto. I wula lezvi: “A zvo ku ndzi hlamalisa a ku wona lezvaku hambu zvilo zva zvitsongwani nguvhu ka zviphrofeto zva Jehovha zvi tatisekile.” c

“WU TATA FUTSI”

16. Hikuyini hi nga wulako lezvaku lezvi Jehovha a nga byela Habhakuka zva tira ni ka hinawu nyamutlha? (Mahebheru 10:36, 37)

¹⁶ Ku hundza cikhati co leha nguvhu a malandza yo kari ya Jehovha na ma rindzela kugumesa ka tiko legi. Hi mawonela ya hina vanhu, hi nga tshuka hi zvi wonisa ku khwatsi a citsumbiso ca Nungungulu co hlwela ku tatiseka. Jehovha wa hi zwisisa loku hi ti zwisa lezvo. Hi lisine, i tiyisekisile Habhakuka, aku: ‘A muwoniso lowu wa ha rindzela a cikhati ci yimisilweko, kanilezvi wu hatlisa wuya kumbheleni, na wu nga hi wa mawunwa. Hambu loku wu hlwela, wu rindzele, hakuva wu tata futsi, wu nga ta thindeka.’ (Hab. 2:3) A ku Jehovha i wulile mhaka leyi kasi ku vhuna Habhakuka basi, kutani  hinawu nyamutlha ya hi vhuna ke? Mupostoli Pawule i pimiselwe ku kumbuka magezu lawa ka maKristu ma rindzelako misava yiswa. (Lera Mahebheru 10:36, 37.) Hambu loku a kutlhatlhiswa loku hi tsumbisiwako ku wonekisa ku khwatsi ko hlwela, hi nga tiyiseka lezvaku ku ‘tata futsi, ku nga ta thindeka.’

17. A makabye wo kari i gi tirisisile kuyini a wusungukati legi Jehovha a nga nyika Habhakuka?

¹⁷ A malandza yo tala ya Jehovha ku hundza malembe yo tala nguvhu na ma ingisa wusungukati legi ga ku ‘rindzela.’ Hi cikombiso, Louise i sangulile ku tirela Jehovha hi 1939. I wula lezvi: “Ka cikhati leco, ndzi wa ku a Armagedhoni yi ta chikela ne na ndzi nga se mbheta ku gondza cikola sekundariya. Lezvo a zvi mahekangi. Hi kufamba ka malembe, ndzi no pola ku ndza vhuneka nguvhu hi ku lera matimu lawa ndzi ma vitanako ku ‘matimu ya kurindzela’ — a matimu ya Nowa, Abrahama ni ya van’wani zvi nga lava ku va rindzela hi cikhati co leha kasi Jehovha a va nyika nchachazelo lowu a nga tsumbisile. A ku simama ku rindzela zvi vhuna mina ni van’wani lezvaku hi nga tshuki hi kanakana ku a misava yiswa yi laha kusuhani.” A votala ku hundzako malembe yo tala na va tirela Jehovha, vonawu va zvi wonisa lezvo!

18. A ku cuwukisela zvivangwa zvi nga hi kholwisisa kuyini a ku a misava yiswa yi ta chikela ke?

¹⁸ Lisine ku a misava yiswa a yi se chikela. Kanilezvi, ehleketa hi zvilo zvo kari hi zvi wonako— zvo kota tinyeleti, tisinya, zvihari ni vanhu. I hava a nga wa ta kaneta ku a zvilo lezvi zvi kona, hambu lezvi ka ku kuve ni cikhati leci zvi nga kala zvi nga hi kona. Zvi kona nyamutlha hakuva Jehovha i zvi vangile. (Gen. 1:1, 26, 27) Jehovha, Nungungulu wa hina, i tsumbisile ku i ta vanga misava yiswa. Handle ko kanakana, i ta zvi maha lezvo. Misaveni yiswa, a vanhu va ta hanya wutomi go nandziha nguvhu, ne na va nga babyi. Hi cikhati leci Nungungulu a ci yimisileko, a misava yiswa yi tava kona hi yi wona hi lawa ya hina, a ku fana ni zvilo zvontlhe lezvi hi zvi wonako. — Isa. 65:17; Kuv. 21:3, 4.

19. U nga ku tiyisisa kuyini a kukholwa ka wena?

¹⁹ Na ha ha rindzela cikhati leco, londzowota cikhati leci kasi ku tiyisa kukholwa ka wena. Contlhe cikhati kombisa kubonga hi hakhelo ya kutlhatlhisa. Ehleketa hi ntamu wa Jehovha. Tshama u khomekile ntirweni wa Jehovha. Loku u maha lezvo, u ngava cikari ka lava va toga “tshomba ya zvitsumbiso hi kota ya kukholwa ni lihlazva-mbilu.” — Mah. 6:11, 12; Rom. 5:5.