A mavhesi lawa ma xaxameta a 9 wa matshamela ya wuKristu: “A mihandzu ya moya hi leyi: Lirandzo, ni kutsaka, ni kurula, ni lihlazva-mbilu, ni kusasa, ni wunene, ni kukholwa, ni kuolova, ni kutikhoma.” Kanilezvi a matshamela lawa a hi wona woce lawa a moya wa Nungungulu wu hi vhunako kuva nawo.

Hi zvi tivisa kuyini? Na a nga se kumbuka a mihandzu ya moya, mupostoli Pawule i tsalile lezvi: “A mitiro ya nyama . . . wubhayi, ni kungahlazveki, ni mahanyela ya tingana, ni ku khozela zvifananiso, ni wudhimoni, ni kuvengana, ni kuholova, ni ciluse, ni zanga, ni kubangana, ni kuhambana, ni kuavana, ni wunavenave, ni kupopiwa, ni tifesta ta vhilinganya, ni zvilo zvo fana ni lezvi.” (Gal. 5:19-21) Pawule i gumesile hi magezu lawa yaku “ni zvilo zvo fana ni lezvi”. Hikwalaho a nga hlawutelangi a matshamela wontlhe ma wumbako “a mitiro ya nyama”, a matshamela lawo hi lawa ma hlawutelwako ka Va Le Kolosi 3:5. Hi ku fanana, andzhako ka ku hlawutela a 9 wa matshamela ya ma nene, i wulile lezvi ka vhesi 23: “A ku na nayo wu alako a zvilo lezvi”. Hikwalaho, Pawule a nga hlawutelangi a matshamela wontlhe ya ma nene hi nga ma kumako hi ku vhuniwa hi moya wa ku basa.

Lezvo hi zvi zwisisa loku hi fananisa a mihandzu ya moya ni mihandzu ya kuwonekela leyi Pawule a nga tsalela a bandla ga le Efesusi. I te: “A mihandzu ya kuwonekela hi leyi: Wunene gontlhe, ni kululama, ni lisine.” (Efe. 5:8, 9) Kunene, a “wunene,” zvin’we ni kululama ni lisine, cipandze ca “mihandzu ya kuwonekela”, kanilezvi gi tlhela gi maha cipandze ca “mihandzu ya moya”.

Hi ku fanana, Pawule i kucile Timote lezvaku a “hlota kululama, ni kuhanya ka kukholwa, ni kukholwa, ni lirandzo, ni kutimisela, ni kuolova”, ma nga 6 wa matshamela ya ma nene. (1 Tim. 6:11) Ka matshamela lawa ya 6, manharu basi (kukholwa, ni lirandzo, ni kuolova) ma nga cipandze ca “mihandzu ya moya”. Hambulezvo, Timote i wa ta tlhela a lava moya wa ku basa lezvaku wu mu vhuna kuva ni matshamela lawa man’wani ya manharu, ma nga ku kululama, ni kuhanya ka kukholwa, ni kutimisela. — Fananisa ni Va Le Kolosi 3:12; 2 Pedro 1:5-7.

Hikwalaho, Va Le Galatiya 5:22, 23, a nga kumbuki a matshamela wontlhe lawa a maKristu ma faneleko ku ti karatela kuva nawo. A moya wo basa wa Nungungulu wu nga hi vhuna kuva ni 9 wa matshamela lawa ma xaxametiwako kota “mihandzu ya moya”. Kanilezvi ku na ni man’wani matshamela hi faneleko ku ti karatela kuva nawo kasi hiva maKristu yo buvha hi tlhela hi “ambala a munhu muswa loyi a vangilweko hi kurandza ka Nungungulu ka kululama ni kutsumbeka”. — Efe. 4:24.