1. Mixuvo muni ya moya hi nga ti vekelako?

 KOTA lezvi hi nga maKristu ya lisine, ha mu randza nguvhu Jehovha. Hikwalaho, hi ti karatela ku mu mahela zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina. Kanilezvi, kasi hi mu mahela zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina zvi lava ku hi ti vekela mixuvo. Yi ngava yo kota ku hlakulela matshamela ya wuKristu, ku gondza wutlhari giswa ni ku hlota tindlela ta ku vhuna van’wani. *

2. Hikuyini hi faneleko ku ti vekela mixuvo ya moya hi tlhela hi ti karatela ku yi tatisa?

² Hikuyini hi faneleko ku ti karatela ku simama hi kula hi tlhelo ga moya? A ca hombe ka zvontlhe, hiku hi lava ku tsakisa Jehovha — a Papayi wa hina wa lirandzo wa le tilweni. Jehovha wa tsaka loku a wona lezvaku ha tirisa a wutlhari ga hina ni ntamu wa hina kasi ku maha zvotala ntirweni wakwe. A cin’wani kambe, loku hi ti karatela ku kula hi tlhelo ga moya, hi ta zvi kota ku vhuna a vamakabye va hina. (1 Tes. 4:9, 10) Hambu loku hi hi ni malembe yo tala lisineni hontlheni hi nga simama ku kula hi tlhelo ga moya. A hi woneni lezvi hi nga zvi mahisako zvona.

3. Hi kuya hi 1 Timote 4:12-16, zvini lezvi mupostoli Pawule a nga kuca Timote lezvaku a maha?

³ Timote i wa hi dhota go buvha, a cikhati leci mupostoli Pawule a nga mu tsalela a papilo go sangula. Hambulezvo, Pawule i mu kucile ku a simama ku kula hi tlhelo ga moya. (Lera  1 Timote 4:12-16.) Loku hi ehleketa hi magezu ya Pawule, hi wona lezvaku i wa lava ku Timote a ti karatela ku kula ka zvipandze zvimbiri, zvo kota ku hlakulela a matshamela ya wuKristu yo kota lirandzo, kukholwa ni kuhlazveka. I wa fanele ku tlhela a engetela a wutlhari gakwe ga ku gondzela van’wani, ku nyika wusungukati ni ku gondzisa. Ka ndzima leyi, hi ta bhula hi cikombiso ca Timote kasi ku wona lezvi a ku ti vekela mixuvo ya moya leyi zvi kotekako ku yi tatisa zvi to hi vhunisa zvona a ku kula hi tlhelo ga moya. Hi ta tlhela hi wona tindlela ta lezvi hi nga mahisako zvona zvotala ntirweni wa Jehovha.

4. Hi kuya hi Va Le Filipi 2:19-22, zvini zvi nga maha ku Timote a tirisiwa hi Jehovha?

⁴ Zvini zvi nga maha ku Timote a tirisiwa hi Jehovha? Matshamela yakwe yo hlamalisa ya wuKristu. (Lera Va Le Filipi 2:19-22.) Ka lezvi Pawule a zvi wulileko xungetano hi Timote, zvi hi maha hi wona ku Timote i wa hi munhu wa ku ti koramisa, wo tsumbeka ni wa ku ti tsitsirita. I wa va randza nguvhu a vamakabye niku i wa khatala nguvhu hi vona. Hi kota ya lezvo, Pawule i wa mu randza Timote niku i wa nga kanakani ku mu nyika ciavelo co kari co karata. (1 Kor. 4:17) Hi ku fanana, Jehovha i ta hi randza hi tlhela hi tirisiwa nguvhu hi bandla a cikhati leci hi hlakulelako a matshamela lawa a ma randzako. — Lis. 25:9; 138:6.

5. a) Zvini u nga mahako kasi ku ti vekela mixuvo ya ku hlakulela matshamela ya wuKristu? b) Kota lezvi zvi kombisiwako laha ka mufota, zvini a makabye loyi wa muswa a mahako kasi ku tatisa mixuvo yakwe ya kuva munhu wo zwela wusiwana?

⁵ Ti vekele mixuvo yo kongoma. Khongela u tlhela u ehleketa hi matshamela yo kari zvi lavako ku u ma chukwatisa. Hlawula tshamela gin’we go kongoma legi u lavako ku veka nguvhu kupima ka gona. Hi cikombiso, u nga ti karatela ku hlakulela kuva munhu wo zwela wusiwana kutani kuva munhu wo khatala nguvhu hi vamakabye. U nga hlakulela kambe a kuva munhu wo vhuvhumisa kurula ni ku tsetselela van’wani. A cin’we ca zvilo ci nga ku vhunako, ku kombela munghana u mu tsumbako lezvaku a ku nyika mawonela ya lezvi u faneleko ku chukwatisa. — Mav. 27:6.

6. Zvini u nga mahako kasi ku tatisa mixuvo ya wena ya ku hlakulela a tshamela go kari?

⁶ Ti karatele ku tatisa mixuvo ya wena. U nga zvi mahisa kuyini? A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo ku gondza khwatsi hi tshamela  legi u lavako ku gi chukwatisa. A hi nga zvi veke laha ka ku u hlawulile kuva munhu wa ku randza ku tsetselela van’wani. Kasi ku maha lezvo, u nga gondza u tlhela u ehleketa hi zvikombiso zvi nga lomu ka Bhibhiliya zva vanhu va nga randza ku tsetselela van’wani ni zva vanhu va nga kala va nga randzi ku tsetselela. Ehleketa hi cikombiso ca Jesu. I wa zvi randza nguvhu a ku tsetselela van’wani. (Luka 7:47, 48) I wa nga veki kupima ka zvihoxo zvabye, kanilezvi i wa veka kupima ka lezvi va nga zvi kota ku maha, a ku hambana ni vaFarisi lava va nga kari “va chepeta van’wani.” (Luka 18:9) Andzhako ka loku u ehleketile hi zvikombiso lezvo zva lomu ka Bhibhiliya, ti wutise lezvi: ‘Ndzi va wonisa kuyini van’wani? Matshamela muni yabye ndzi vekako nguvhu kupima ka wona?’ Loku ku hi ku zva ku karatela ku tsetselela wokari, zama ku tsala a lixta ya matshamela ya manene lawa a nga nawo u guma u ti wutisa lezvi: ‘Jesu i mu wonisa kuyini a munhu loyi? A ku loku ku wa hi yena i wa ta mu tsetselela?’ Loku u maha lezvo, zvi ta ku vhuna ku cica maalakanyo ya wena. Kusanguleni zvi nga tshuka zvi hi karatela ku tsetselela wokari loyi a hi khunguvanyisileko. Kanilezvi laha hi ti karatelako a ku maha lezvo, zvi taya zvi hi olovela ku tsetselela van’wani.

7. Hi kuya hi Mavingu 22:29, Jehovha i tirisa vanhu va nga ni wutlhari hi ndlela muni?

⁷ A yin’wani mixuvo u nga ti vekelako ku gondza wutlhari giswa. Ehleketa hiku vamakabye vangani va ku zvi randza va lavekako kasi ku vhunetela ntiro wa ku aka le Bheteli, ku aka Tisalawu ta mitlhangano ya hombe ni Tisalawu ta Mufumo. A kutala ka vona va gondza kuva ni wutlhari hi ku tira ni vamakabye va nga ni wutlhari ga ku maha khwatsi mitiro leyi. Kota lezvi zvi kombisiwako laha ka mufota, a vamakabye lava va ti karatela ku gondza lezvi zvi lavekako kasi ku vhunetela ku hlayisa Tisalawu ta mitlhangano ya hombe ni Tisalawu ta Mufumo. Hi ndlela leyi ni tin’wani, Jehovha Nungungulu — “a Hosi ya Pindzukelwa” na Jesu Kristu — a “Hosi ya tihosi” va maha mitiro yo tala ni ya hombe hi ku tirisa a vamakabye va nga ni wutlhari. (1 Tim. 1:17; 6:15; lera Mavingu 22:29.) A hi lavi ku tirisa a wutlhari ga hina ni ntamu wa hina kasi ku ti lavela vito, kanilezvi hi lava ku zvi tirisa kasi ku dzundza Jehovha.— Johani 8:54.

8. Zvini zvi nga ku vhunako ku tiva ku wutlhari muni u nga gi gondzako?

⁸ Ti vekele mixuvo yo kongoma. Wutlhari muni ga giswa legi u nga ti karatelako ku gi gondza? Kombela madhota ya bandla kutani muwoneleli wa cipandze lezvaku va ku byela ku wutlhari muni legi va alakanyako ku u nga gi gondza. Hi cikombiso, loku va ku nyika mawonela ya lezvaku u chukwatisa a wutlhari ga wena ga ku gondzisa ni ku wulawula, u nga va kombela lezvaku va ku byela ku hi kwihi hi ku kongoma laha u faneleko ku chukwatisa. U gumesa u ti karatela ku chukwatisa futsi. U nga zvi mahisa kuyini?

9. Cini ci nga ku vhunako a ku tatisa a mixuvo ya wena ya ku gondza wutlhari giswa?

⁹ Ti karatele ku tatisa mixuvo ya wena. A hi nga zvi veke laha ka ku u lava ku chukwatisa wutlhari ga wena kugondziseni. U nga lera hi wukheta a broxura Ti karatele ku lera khwatsi ni ku gondzisa khwatsi. Loku u nyikiwa a cipandze co kari ka mitlhangano ya cikari ka vhiki, u nga kombela a makabye wo kari wo buvha lezvaku a ku ingisela ni ku ku komba lezvi u nga chukwatisako na u nga se veka cipandze leco. Hambu loku hi hi ni wutlhari kugondziseni zva ha lava ku hi simama hi longisela khwatsi ni cihi cipandze hi nyikiwako. — Mav. 21:5; 2 Kor. 8:22.

10. Nyika cikombiso ca lezvi hi nga mahako loku zvi hi karatela ku tatisa a mixuvo yo kari.

 ¹⁰ Ahati loku zvi ku karatela a ku tatisa a mixuvo yo kari u yi lavako? U nga mbheli ntamu! A makabye wo kari wa ku hi Garry zvi wa mu karatela ku lera khwatsi. Wa ha zvi alakanya lezvi zvi nga mu dhanisisa zvona loku zvi lava ku a lera mitlhanganweni ya bandla. Kanilezvi a nga mbhelangi ntamu. A gondziselelo leyi a yi kumileko yi mu vhunile ku a chukwatisa a kulera kakwe niku zvezvi wa veka tikanelo mitlhanganweni ya bandla, mitlhanganweni ya cipandze ni ka migotsovanyano.

11. A ku fana na Timote, zvini zvi nga hi vhunako ku hi maha zvotala ntirweni wa Jehovha?

¹¹ A ku Timote i vile mukaneli kutani mugondzisi wa nduma? A Bhibhiliya a gi wuli. Kanilezvi a zvi kanakanisi ku laha a nga landzela a wusungukati ga Pawule, Timote i waya a zvi kota khwatsi ku tatisa a zviavelo zvakwe. (2 Tim. 3:10) Hi ku fanana, loku hi gondza a wutlhari giswa hi tava hi longile khwatsi a ku maha zvotala ntirweni wa Jehovha.

12. A vamakabye va nga hi vhunisa kuyini?

¹² Hontlheni ha vhuneka hi lezvi a van’wani va mahako. Loku hi hi cipitali, ha bonga nguvhu loku a madhota ma tirako ka Kometi ya Kutirisana ni Zvipitali kutani Mitlawa ya ku vhuxela lava va babyako vata hi vhuxela. Loku hi kumana ni zvikarato wutomini, ha tsaka nguvhu loku a madhota ma ti nyika cikhati ca ku hi ingisela khwatsi ni ku hi chavelela. Loku zvi hi karatela a ku fambisa a cigondzo ca Bhibhiliya, ha tsaka nguvhu kambe loku a phayona go buvha gi ya fambisa na hina a cigondzo leco gi tlhela gi hi nyika mawonela. A vamakabye lavo va tsaka hi lezvi va hi mahelako niku hinawu hi nga tsaka loku hi ti yimisela ku vhuna van’wani. Jesu i te: “Loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako”. (Miti. 20:35) Loku u xuva ku engetela a ntiro wa wena hi tindlela leti kutani tin’wani zvini zvi nga ku vhunako ku tatisa a mixuvo leyo?

13. A cikhati leci hi ti vekelako a mixuvo, zvini hi faneleko ku zvi alakanya?

¹³ U nga ti vekeli mixuvo yo kala yi nga hi yo kongoma. Hi cikombiso, kuzvilava u nga ehleketa lezvi: ‘Ndzi lava ku maha zvotala laha bandleni.’ Kanilezvi, kota lezvi yi kalako yi nga hi mixuvo yo kongoma, zvi nga ku karatela ku tiva lezvi u nga yi tatisisako zvona kutani ku zvi pola ku makunu u yi tatisile ke. Hikwalaho,  ti vekele mixuvo yo kongoma. Kuzvilava u ngaya hi ku yi tsala laha ka phepha kutani ku tlhela u tsala lezvi u lavako ku yi tatisisa zvona.

14. Hikuyini hi faneleko ku tekela ku tatisa a mixuvo ya hina?

¹⁴ A cin’wani kambe, hi fanele ku ti karatela ku tekela ku tatisa a mixuvo leyi hi ti vekelako. Hikuyini? Hakuva a hi zvi tivi zva mandziko. Hi cikombiso, mupostoli Pawule i vhunetele a cikhati leci ku nga yimisiwa a bandla le dhoropeni ga Tesalonika. Handle ko kanakana Pawule i wa hi ni mixuvo ya ku simama seyo kasi a vhunetela a maKristu lawo ya maswa. Kanilezvi, i no kurumeteka ku suka dhoropeni lego. (Miti. 17:1-5, 10) Loku Pawule i wa no simama ku tshama seyo na a vekile mhangweni a wutomi ga vamakabye. Kanilezvi Pawule a nga mbhelangi ntamu. Wutshan’wini ga lezvo, i no ti zwananisa ni kucica ka zviyimo. Hi ndzhako ka cikhati, i no rumela Timote kasi ku ya khatalela zvilaveko zva maKristu ya maswa ya le Tesalonika. (1 Tes. 3:1-3) Handle ko kanakana a maKristu lawo ma tsakile nguvhu hi lezvi Timote a nga ti yimisele ku va vhunetela ni ka cihi ci nga laveka.

15. A zviyimo lezvi zvi nga kotekiko ku zvi wonelela zvi nga yi khumbisa kuyini a mixuvo ya hina? Tlhamusela.

¹⁵ Hi nga gondza ka cikombiso ca Pawule le Tesalonika. Kuzvilava hi nga ngha hi ti karatela ku tatisa a mixuvo yo kari, kanilezvi a zviyimo lezvi hi kalako hi nga zvi koti a ku zvi wonelela zvi hi tsandzekisa ku tatisa a mixuvo leyo. (Mutsh. 9:11) Loku ku hi ku u ka ciyimo leco, ti karatele ku ti vekela yin’wani mixuvo leyi zvi kotekako ku yi tatisa. Hi zvezvo a nga maha Ted na Hiedi. Zvi lavile ku va suka Bheteli hi kota ya mababyi. Kanilezvi a lirandzo labye hi Jehovha li va kucile ku va simama ku hlota tin’wani tindlela ta ku engetela a ntiro wabye. A ku sangula va nova maphayona ya cikhati contlhe, hi kufamba ka cikhati va no yimisiwa kota maphayona yo hlawuleka niku Ted i no gondzisiwa kuva muvhaleti wa muwoneleli wa cipandze. Kanilezvi zvi gumile zvi nga ha koteki ku a tira kota muwoneleli wa cipandze hi kota ya tanga. Hambulezvo a va mbhelangi ntamu. Va no zvi zwisisa ku va nga simama va tirela Jehovha hi tin’wani tindlela. Ted i wula lezvi: “Hi gondzile lezvaku a hi faneli ku alakanya ku hi ta tirela Jehovha hi ku maha leci ni leciyani basi, kanilezvi hi ku maha ni cihi.”

16. Zvini hi nga gondzako ka Va Le Galatiya 6:4?

¹⁶ A hi nge zvi koti a ku wonelela zvontlhe zvi mahekako wutomini ga hina. Hikwalaho, a hi faneli ku ti byela ku hi va lisima ka Jehovha hi kota ya malungelo ya hina kutani hi ku fananisa a malungelo ya hina ni ya vamakabye van’wani. Hiedi i tlhamusela lezvi: “Loku u fananisa a wutomi ga wena ni ga van’wani u ta  mbhelelwa hi kurula.” (Lera Va Le Galatiya 6:4.) A ca lisima hi faneleko ku maha ku hlota tindlela ta ku vhuna van’wani ni ta ku tirisiwa hi Jehovha. *

17. Zvini u nga mahako kasi u ringanelwa hi kuva ni malungelo ntirweni wa Jehovha?

¹⁷ Zvi ta koteka ku u maha zvotala ntirweni wa Jehovha loku u olovisa a wutomi ga wena ni ku potsa ku maha mangava na ku nga hi na cilaveko. Ti vekele mixuvo ya yitsongwani leyi yi to ku vhuna ku u tatisa a mixuvo ya hombe cikhatini ci tako. Hi cikombiso, loku ku hi ku u xuva kuva phayona ga cikhati contlhe tira kota phayona go vhunetela hi tihweti to tala. Loku ku hi ku u na ni mixuvo ya kuva nandza go vhunetela, tira hi ku khandzakanya ntirweni wa kuchumayela, u vhuxela vamakabye lava va babyako kutani lava va khosaheleko. Lezvi u to zvi gondza, zvi ta ku vhuna ku u kuma malungelo cikhatini ci tako. Ti yimisele ku maha zvontlhe u zvi kotako ka ni cihi ciavelo u nyikiwako. — Rom. 12:11.

18. Kota zvi kombisiwako laha ka mufota, zvini u gondzako ka cikombiso ca makabye loyi?

¹⁸ A ku na munhu a khosaheleko laha ka ku a nga tsandzeka ku ti vekela mixuvo yo kari a tlhela a yi tatisa. Wona cikombiso ca makabye wo kari wa cisati a nga ni 75 wa malembe wa ku hi Beverley. I wa hi ni wubabyi ga hombe gi nga maha ku zvi mu karatela ku famba. Kanilezvi i wa zvi lava nguvhu a ku tira ka tsima ga ku nyikela tikonvhite ta Cialakanyiso. Hikwalaho, i no ti vekela mixuvo yo kongoma. A cikhati leci Beverley a nga zvi kota ku tatisa a mixuvo leyi a nga ti vekele ka nguva ya Cialakanyiso i tsakile nguvhu. A kutikarata kakwe ku kucile van’wani lezvaku vonawu va tira hi kutikarata ntirweni wa kuchumayela. Jehovha wa wu nyika lisima a ntiro lowu a vamakabye va hina va kulileko va wu mahako hambu loku a zviyimo zvabye zvi va tsandzekile ku maha zvotala. — Lis. 71:17, 18.

19. Mixuvo muni ya moya hi nga ti vekelako?

¹⁹ Ti vekele mixuvo zvi kotekako ku u yi tatisa. Hlakulela matshamela ma to ku maha ku u tsakelwa nguvhu hi Jehovha. Gondza wutlhari giswa gi to ku maha ku u tirisiwa nguvhu hi Jehovha ni hlengeletano yakwe. Hlota tindlela ta ku vhuna nguvhu a vamakabye. * A ku fana na Timote, Jehovha i ta katekisa a “kukula ka wena hi ka moya ku woniwa khwatsi hi vanhu vontlhe.” — 1 Tim. 4:15.