1. Cini a paradhise ga moya, niku zvini hi faneleko ku ti yimisela ku maha?

 NYAMUTLHA, ku na ni paradhise laha misaveni gi teleko hi vanhu ni zva ku maha. Gi tele hi vanhu va ti buzako hi kurula ka hombe. Lava va nga ka paradhise lego va ti yimisele ku va nga tshuki va huma ka gona. Niku va lava lezvaku a vanhu vo tala hi laha zvi kotekako hi kona va ti patsa navo ka paradhise lego. I paradhise muni lego? I paradhise ga moya! a

2. Zvini zvi hlamalisako xungetano hi paradhise ga moya?

² A zvo ku hlamalisa! Ka tiko legi gi teleko hi livengo, ni wubihi, ni wugevenga, Jehovha i mahile ku kuva ni wutshamu go rula, ku nga paradhise ga moya. (1 Joh. 5:19; Kuv. 12:12) A Nungungulu wa hina wa lirandzo wa zvi wona lezvi a zvilo lezvo zvo biha zvi vangisako zvona kubayisa ka vanhu, kanilezvi wa hi hlayisa hi ndlela ya ku hi zvi kota ku kula hi tlhelo ga moya. A Mhaka yakwe yi tlhamusela lezvaku a paradhise ga moya “wuchavelo” niku gi fana ni “simu gi cheletelweko mati”. (Isa. 4:6; 58:11) Hi ku katekisiwa hi Jehovha, lava va hanyako ka paradhise lego va tizwa na va tsakile va tlhela va hlayiseka masikwini lawa ya kugumesa. — Isa. 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Isaya cipimo 65 i tatisekisile kuyini cikhatini ci hundzileko?

³ Hi ku tirisa muprofeti Isaya, Jehovha i tlhamuselile lezvi a wutomi ga lava va nga wa ta hanya paradhesini ga moya gi nga ta tshamisa zvona. U nga kuma lezvi a zvi tlhamuseleko ka Isaya cipimo 65. A kutatiseka ko sangula ka ciphrofeto leco ku mahekile hi 537 Mahlweni ka Nguva ya Hina. Ka cikhati leco, a vaJudha lava va nga ti solile va wa tlhatlhilwe wukhumbini Bhabhuloni va tlhela kaya kabye ka mabeleko. Jehovha i no katekisa vanhu vakwe a tlhela a va vhuna ku a dhoropa ga Jerusalema  legi gi nga hahlulilwe gi tlhela giva wutshamu go saseka nguvhu va tlhela va vhuxa a tempeli ya gona kota tsindza ga wukhozeli ga lisine le Izrayeli. — Isa. 51:11; Zak. 8:3.

4. Isaya cipimo 65 i tatisekisa kuyini masikwini ya hina?

⁴ A kutatiseka ka wumbiri ka ciphrofeto ca Isaya ku sangulile hi 1919 Nguveni ya Hina, a cikhati leci a vakhozeli va Jehovha va masikwini ya hina va nga humesiwa wukhumbini ga Bhabhuloni wa hombe. Andzhako ka lezvo, a paradhise ga moya gi no sangula ku kula hi kutsongwani-kutsongwani laha misaveni. A vachumayeli vo hiseka va Mufumo va no wumba mabandla yo tala ni ku pswala mihandzu ya moya. A vavanuna ni vavasati lava va nga hi vanhu va tihanyi va tlhela va hi ni mahanyela yo biha, va ‘ambalile a munhu muswa loyi a vangilweko hi kurandza ka Nungungulu’. (Efe. 4:24) Kunene, a makatekwa yo tala lawa ma tlhamuselweko hi Isaya ma ta tatiseka hi kukongoma misaveni yiswa, cikhatini ci tako. Kanilezvi, hambu zvezvi ku na ni makatekwa yo tala lawa hi ti buzako hi wona. A hi woneni ku a paradhise lego ga moya gi hi khumbisa kuyini niku hikuyini hi nga faneliko ku tshuka hi huma ka gona.

LEZVI LAVA VA NGA PARADHESINI GA MOYA VA HANYISAKO ZVONA

5. Hi kuya hi lezvi zvi tsumbisilweko ka Isaya 65:13, zvini hi ti buzako hi zvona paradhesini ga moya?

⁵ Va na ni lihanyo li nene niku va tangala. A ciphrofeto ca Isaya ci komba a kuhambana ka hombe ku nga kona cikari ka wutomi ga lava va nga paradhesini ga moya ni ga lava va kalako va nga hi ka gona. (Lera Isaya 65:13.) Jehovha wa khatalela khwatsi a zvilaveko zva moya zva vakhozeli vakwe. Hi na ni moya wakwe wo basa, Mhaka yakwe yi tsalilweko, ni zvakuga zvo tala zva moya kasi ‘higa, . . . hinwa, . . . hi tlhela hi tsaka’. (Fananisa na Kuvhululelwa 22:17.) A kuhambana na hina, lava va kalako va nga hi paradhesini ga moya va na ni “ndlala . . . , ni tora . . . , ni tingana.” A zvilaveko zvabye zva moya a zvi khatalelwi. — Amo. 8:11.

6. Joeli 2:21-24 i zvi tlhamuselisa kuyini a zvakuga zva hina zva moya, niku zvi hi vhunisa kuyini?

⁶ Ka ciphrofeto cakwe, Joyeli i tirisile zvilo zvi lavekako nguvhu wutomini zvo kota timbewu, ni vhinyo, ni mafura ya maolivha kasi ku komba lezvaku Jehovha wa khatalela khwatsi a vanhu Vakwe hi ku va nyika lezvi zvi lavekako, a ku patsa ni zvakuga zva moya. (Joe. 2:21-24) I maha lezvo hi ku tirisa Bhibhiliya, ni mabhuku ya hina ma seketelwako ka Bhibhiliya, ni saite ya hina, zvin’we ni mitlhangano ya hina ya bandla, ya zvipandze ni migotsovanyano. Hi ngaga zvakuga lezvo zva moya siku ni siku, niku kota wuyelo ga kona hi tizwa na hi hanya khwatsi hi tlhela hi tangala.

7. Zvini zvi hi nyikako a “kutsaka ka timbilu”? (Isaya 65:14)

⁷ Va tsaka va tlhela va xalala. A vanhu va Nungungulu va “yimbelela hi kutsaka” hakuva a timbilu tabye ti tele hi kubonga. (Lera Isaya 65:14.) A lisine li tiyisako ni zvitsumbiso zvo chavelela zvi nga lomu ka Mhaka ya Nungungulu ni kutsumba ka hina ko tiya ka hakhelo ya kutlhatlhisa ya Kristu zva hi nyika “kutsaka ka timbilu”. A ku bhula hi zvilo lezvi ni vamakabye va hina va moya handle ko kanakana zva hi maha hi tsaka. — Lis. 34:8; 133:1-3.

8. Hi wahi matshamela mambiri ya hombe ya paradhesi ga moya?

⁸ A matshamela mambiri ya hombe ya paradhesi ga moya lirandzo ni kubohana ka vanhu va Jehovha. A kubohana loko kutani ‘kuzwanana’ ku hi nyika masemanyana ya lezvi a wutomi gi to tshamisa zvona misaveni yiswa, laha a malandza ya Jehovha ma to ti buza hi lirandzo la hombe ni wumun’we a ku hundza nyamutlha. (Kol. 3:14) A makabye wo kari wa cisati i hlawutela lezvi a nga zvi wona ka vanhu va Jehovha ka khati go sangula a nga tivana navo, i wula lezvi: “Ndzi wa nga zvi tivi a ku  tsaka, hambu hi laha ngangweni wa mina ndzi wa nga tsaki. A khati go sangula ndzi nga wona vanhu na va kombisana lirandzo kuve cikhati leci ndzi nga tivana ni Vakustumunyu va Jehovha.” Ni wihi loyi a lavako kuva ni litsako la lisine ni kuxalala i fanele kuva paradhesini ga hina ga moya. Na ku nga khataliseki lezvi a tiko legi gi zvi alakanyako hi malandza ya Jehovha, wona ma na ni vito gi nene kutani nduma yi yinene ngangweni Wakwe misaveni yontlhe. — Isa. 65:15.

9. Zvini lezvi Isaya 65:16, 17, a hi tsumbisako xungetano hi zvikarato lezvi hi kumanako nazvo?

⁹ Va na ni kurula ka hombe. Isaya 65:14 i wula lezvaku lava va hlawulako ku ngavi paradhesini ga moya va ‘rila hi kubayiseka ka timbilu, va kanyuluka hi kukarateka ka moya’. Kanilezvi ku wuliwa yini hi zvilo zvontlhe lezvi zvi mahako a vanhu va Nungungulu vazwa kubayisa va tlhela va karateka? Hi magumo, a zvilo lezvo zvi ta ‘rivaliwa, niku zvi ta fihliwa mahlweni ya Nungungulu’. (Lera Isaya 65:16, 17.) Jehovha i ta fuvisa zvikarato zva hina ni ku hi cikhati ca kona i ta vhinya maalakanyo lawo ma hi vangelako ku bayisa.

10. Hikuyini u zvi wonako na zvi hi thomo a ku tlhangana zvin’we ni vamakabye va maKristu? (Wona ni mufota.)

¹⁰ Hambu zvezvi, ha kuma kurula loku hi hi mitlhanganweni ya hina ya wuKristu hi tlhela hi nga veki kupima ka zvilo lezvi zvi hi vangelako kukarateka tikweni legi go biha. Hi vhuna vamakabye va hina kambe lezvaku va kuma kurula a cikhati leci hi kombisako lirandzo, ni litsako, ni kurula, ni wunene, ni kuolova, ku nga matshamela ma mahako cipandze ca mihandzu ya moya wa Nungungulu. (Gal. 5:22, 23) Hi nga wona thomo lego ga kuva hlengeletanweni ya Nungungulu! Lava va simamako paradhiseni ga moya va ta zvi wona a cikhati leci Nungungulu a to tatisa hi kumbhelela a citsumbiso cakwe ca “matilo maswa ni misava yiswa”.

11. Hi kuya hi Isaya 65:18, 19, a paradhise ga moya legi gi vangilweko hi Jehovha gi hi khumbisa kuyini?

¹¹ Va bonga niku va tsakile nguvhu. Hi kulandzela, Isaya i tlhamusele ku hikuyini hi nga ni zvigelo zvo tala zva ku ‘tsaka hi nengela’ paradhiseni ga moya. A paradhise lego go fanananisa gi vangilwe hi Jehovha. (Lera Isaya 65:18, 19.) A zvi hi hlamalisi lezvi Jehovha a hi tirisako kasi ku humesa vanhu ka tihlengeletano ta tiko legi, leti ti nga ni tora hi tlhelo ga moya, hi va tisa paradhiseni ga hina ga moya. Ha tsaka nguvhu hi makatekwa lawa hi ma kumako hi kuva lisineni niku zvi hi kuca ku bhulela van’wani xungetano hi makatekwa lawo. — Jer. 31:12.

12. U ti zwisa kuyini hi zvitsumbiso zvi nga ka Isaya 65:20-24, niku hikuyini u ti zwisako lezvo?

¹² Ha bonga nguvhu hi tlhela hi tsaka hi kutsumba loku hi nga nako hi kota ya wunghana  ga ginene legi hi nga nago na Jehovha. Hi nga ehleketa hi lezvi hi to zvi wona ni ku maha misaveni yiswa ya Nungungulu! A Bhibhiliya gi tsumbisa lezvi: ‘Ku nga ta kuva kona kambe a lisana li to hanya masiku matsongwani ntsena, ge hambu cikhosana leci ci nga mbhetisiko a tsengo wa masiku ya cona.’ Hi ta ‘aka tiyindlu hi tshama ka tona, [ni ku] byala zvivhina higa mihandzu ya zvona’. Hi nga ta ti “karatela mahala”, hakuva hi ta ‘katekisiwa hi Jehovha’. Jehovha i hi tsumbisa ku hanya kuruleni na hi hi ni wutomi go tsakisa ni ku hanyela co ci tiva. ‘Hambu loku hi nga se vitana’ i ta tiva a zvilaveko zva mun’we ni mun’wani a tlhela a ‘xurisa zvontlhe lezvi zvi hanyako’. — Isa. 65:20-24; Lis. 145:16.

13. Isaya 65:25 i ku tlhamuselisa kuyini a kucica loku a vanhu va ku mahako wutomini gabye a cikhati leci va sangulako ku tirela Jehovha?

¹³ Va kuma kurula va tlhela va vhikeleka. Hi ku vhuniwa hi moya wa Nungungulu, a kutala ka vanhu va nga hi ni mahanyela yo biha va cicile zva hombe wutomini gabye. (Lera Isaya 65:25.) Va ti karatile nguvhu kasi ku tsika a matshamela yabye ya hava. (Rom. 12:2; Efe. 4:22-24) Kunene a vanhu va Nungungulu va ha simama kuva vanhu vo kala kumbhelela, hikwalaho va maha zvihoxo. Hambulezvo, Jehovha wa tlhanganisa “vanhu va tixaka tontlhe” lava va mu randzako va tlhela va randzana, niku kota wuyelo ga kona, hi na ni kurula ni kubohana (Tit. 2:11) Leci cihlamaliso ci nga mahiwako ntsena hi Nungungulu wa Ntamu Wontlhe!

14. Isaya 65:25, i tatisekisile kuyini wutomini ga makabye wo kari?

¹⁴ A ku a vanhu va nga cica mahanyela yabye hakunene? Wona tshango legi. A jaha go kari gi vhalelweko makhati yo tala paxweni na go va kwalomu ka 20 wa malembe, gi wa hi ni mahanyela yo biha ni tihanyi. Gi vhalelwe paxweni hi ku yiva movha, ku pandza tiyindlu ni zvimoko zvin’wani zva hombe. I wa tshamela kulwa ni vanhu. A cikhati leci a ngazwa lisine la Bhibhiliya hi khati go sangula ni ku sangula kuya mitlhanganweni ya Vakustumunyu va Jehovha, i no tiyiseka lezvaku i wa kumile nchumu wa lisima wutomini gakwe — ku nga ku khozela Jehovha paradhiseni ga moya. Andzhako ka kuva a bhabhatisilwe, i wa tshamela ku ehleketa hi lezvi Isaya 65:25 a tirisako zvona ka yena. I wa tsikile kuva munhu wa tihanyi a ku fana ni nghala ava munhu wo rula a kufana ni yivhu.

15. Hikuyini hi lavako ku ramba van’wani kasi va ti patsa na hina paradhesini ga moya, niku hi nga zvi mahisa kuyini?

¹⁵ Isaya 65:13 i sangula hi magezu lawa: ‘Hosi Jehovha i ngalo’. A vhesi 25 gi gumesa hi magezu lawa: ‘Ku wula Jehovha.’ A zvitsumbiso zvakwe contlhe cikhati zva tatiseka. (Isa. 55:10, 11) A paradhise ga moya makunu gi kona. Jehovha i mahile a ngango wa vakhozeli lava va boheneko wa ku a kuna wun’wani wo fana nawo. Cikari va vanhu lavo, hi nga kuma kurula ka hombe hi tlhela hi tizwa na hi vhikelekile tikweni legi ga tihanyi. (Lis. 72:7) Hi kota ya zvigelo lezvo, hi lava ku ramba vanhu vo tala hi laha zvi kotekako hi kona kasi va ta ti patsa na hina ka ngango wa hina wa wuKristu. Hi nga maha lezvo hi ku veka kupima ka ku maha vapizani. — Mat. 28:19, 20.

LEZVI HI NGA VA KOKISAKO ZVONA VAN’WANI VATA PARADHESINI GA MOYA

16. A vanhu va kokisiwa kuyini vata paradhesini ga moya?

¹⁶ A mun’we ni mun’wani wa hina i na ni ntiro wa lisima kasi ku maha lezvaku a paradhise ga moya gi koka kupima ka van’wani. Hi nga maha a ntiro lowo loku hi pimanyisa Jehovha. A nga kurumeti vanhu a ku va nghena ka hlengeletano yakwe, vona venyi na va nga zvi lavi. Wutshan’wini ga lezvo, i ‘koka’ vanhu vata ka yena hi lirandzo. (Joh. 6:44; Jer. 31:3) A  vanhu va timbilu ti nene lava va gondzako xungetano hi matshamela ya lirandzo ya Jehovha ni wumunhu gakwe ga ginene, a va sihalali a cikhati leci va kokiwako hi Jehovha. Hina ke, hi nga va kokisa kuyini van’wani vata paradhesini ga hina ga moya hi matshamela ya hina ni mahanyela ya hina ya manene?

17. Hi nga va kokisa kuyini van’wani vata paradhesini ga moya?

¹⁷ A yin’we ya tindlela hi nga kokako van’wani hi tona kasi vata paradhesini ga moya ku va kombisa lirandzo ni wunene a vakhozeli-kuloni. A cikhati leci ku tako vanhu va vaswa mitlhanganweni ya hina ya bandla, hi lava ku va chikelela magumo yo fana ni lawa va ma chikeleleko a vanhu va nga kholwiko lava kuzvilava va khomileko mitlhangano le Korinte wa kale. Va wulile lezvi: “Hakunene Nungungulu i kona cikari ka n’wina.”(1 Kor. 14:24, 25; Zak. 8:23) Hikwalaho, hi fanele ku simama ku ingisa a wusungukati ga ku ‘tshama hi kurula cikari ka hina’. — 1 Tes. 5:13.

18. Zvini zvi nga kokako vanhu vata hlengeletanweni ya hina?

¹⁸ Contlhe cikhati hi fanele ku zama ku wona a vamakabye va hina va maKristu kota lezvi Jehovha a va wonisako zvona. Hi nga maha lezvo hi ku veka kupima ka matshamela yabye ya manene na ku nga hi ka zvihoxo zvabye, lezvi hi kugumesa zvi to hundza. Hi nga lulamisa ni wahi mazunga hi nga vako nawo hi lirandzo hi kuva ‘vanene ka mun’we ni mun’wani, hi zwelana wusiwana ni ku tsetselelana’. (Efe. 4:32) Loku hi maha lezvo, a paradhise ga moya gi ta koka vanhu lava va lavako ku khomiwa hi ndlela leyo. b

 SIMAMA PARADHESINI GA MOYA

19. a) Kota zvi kumbisiwako ka kwadru “ Va wa humile va tlhela va wuya”, zvini a vokari va wulileko andzhako ka ku wuya paradhesini ga moya? b) Zvini hi faneleko ku ti yimisela ku maha? (Wona ni mufota.)

¹⁹ A ho ku bonga hi paradhise ga hina ga moya. Gi sasekile nguvhu ku hundza kale niku gi na ni vakhozeli vo tala va Jehovha ku hundza kale. Ngha hi simama ku bonga hi paradhise legi Jehovha a hi mahelako. Ni wihi loyi a lavako kutangala, kuxalala, kurula, ni kuvhikeleka i fanele ku nghena paradhesini ga moya a tlhela a nga humi! Hambulezvo ti wonele, hakuva Sathani i zama ku maha zvontlhe a zvi kotako kasi ku hi humesa ka gona. (1 Ped. 5:8; Kuv. 12:9) Hi nga tsikeni Sathani a humelela. A hi ti karateleni ku vhikela a paradhise ga hina ga moya go saseka, go basa ni go rula.