1. Hi kuya hi Mahebheru 12:1, zvini hi faneleko ku maha kasi hi gumesa a mapalisana ya hina ya wutomi?

 A BHIBHILIYA gi fananisa a wutomi ga hina maKristu ni mapalisana. A vatsutsumi va chikelako laha ma gumesako kona mapalisana va chachazelwa hi wutomi ga pindzukelwa. (2 Tim. 4:7, 8) Hontlheni hi fanele ku simama ku tsutsuma, nguvhunguvhu lezvi hi nga kusuhani ni ku gumesa mapalisana. Mupostoli Pawule, loyi a mbhetileko a mapalisana yakwe ya wutomi, i kumbukile zvokari zvi to hi vhuna ku ganya mapalisana. I hi byela ku ‘hi hoxa zvontlhe lezvi zvi hi bindzako . . . hi tsutsuma hi kutimisela ka mapalisana lawa hi nga ka wona”. — Lera Mahebheru 12:1.

2. Zvi wula yini a ku hoxa “zvontlhe lezvi zvi hi bindzako”?

² Lezvi Pawule a nga tsala a magezu lawa yaku “a hi hoxeni zvontlhe lezvi zvi hi bindzako,” zvi lava ku wula ku a muKristu a nga faneli ku rwala ndzhwalo ne wun’we? Ayeyi, i wa nga lavi ku wula lezvo. I wa wula ku hi fanele ku tsika ni cihi ci hi bindzako na ci nga hi na cilaveko. A mindzhwalo leyo yi nga hi mbheta ntamu hi rereka. Kasi hi timisela, hi fanele ku hatlisa hi pola ni wihi nchumu wu nga lavekiko wu nga hi mahako hi hatlisa ku karala, hi tlhela hi tekela ku wu hoxa. Kanilezvi, a hi faneli ku hoxa lezvi zvi lavekako. A ku hoxa lezvi zvi lavekako zvi wa ta wula ku luza mapalisana. (2 Tim. 2:5) Mindzhwalo muni hi faneleko ku yi rwala?

3. a) Hi kuya hi Va Le Galatiya 6:5, cini hi faneleko ku rwala? b) Zvini hi to gondza ka ndzima leyi, kona hikuyini?

³ Lera Va Le Galatiya 6:5. Pawule i kumbukile cokari hi faneleko ku ci rwala. I wulile ku “a munhu ni munhu i ta rwala a ndzhwalo wakwe yena n’winyi.” Laha Pawule i wulawula hi wutihlamuleli legi a mun’we ni mun’wani a nga nago ka Nungungulu, ku nga nchumu waku a hi nge rwexi mun’wani munhu.  Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi zvi patsekako ka “ndzhwalo” wa hina ni lezvi hi nga wu rwalisako zvona. Hi ta tlhela kambe hi pola a mindzhwalo yo kari hi nga tshukako hi yi rwala na yi nga hi na cilaveko ni lezvi hi nga yi hoxisako zvona. A ku rwala a ndzhwalo wa hina hi tlhela hi hoxa a mindzhwalo ya ku yi to hi bindza mahala, zva lisima hi ku zvi ta hi maha hi chikela magumo ka mapalisana.

4. Hikuyini a kutinyikela ka hina ka Jehovha ku kalako ku nga hi ndzhwalo? (Wona a mufota.)

⁴ Citsumbiso hi maheleko Jehovha ca ku mu tirela kala kupindzuka. Laha hi nga ti nyikela ka Jehovha, hi hlambanyile ku mu khozela hi tlhela hi maha a kurandza kakwe. A hi faneli ku rivakelwa a citsumbiso leco. A ku maha zvontlhe lezvi hi nga tsumbisa ka Jehovha wutihlamuleli ga hombe nguvhu, kanilezvi a gi karati. Hi wula lezvo hi ku Jehovha i hi vangile kasi hi maha a kurandza kakwe. (Kuv. 4:11) I hi mahile na hi hi ni kuxuva ka ku lava ku mu tiva ni ku mu tirela, niku i hi vangile hi mufananiso wakwe. Kota wuyelo ga kona, ha zvi kota ku tshinela ka yena hi tlhela hi xalaliswa hi ku maha a kurandza kakwe. (Lis. 40:8)  A cin’wani kambe, loku hi maha a kurandza ka Nungungulu hi tlhela hi landzela a N’wana wakwe, hi “ta humula.” — Mat. 11:28-30.

5. Cini ci to ku vhuna ku tatisa a citsumbiso ca wena? (1 Johani 5:3)

⁵ U ta wu rwalisa kuyini a ndzhwalo lowu? Ku ni zvilo zvimbiri zvi nga ku vhunako. Co sangula, simama ku tiyisa a lirandzo la wena hi Jehovha. U nga maha lezvo hi ku ehleketa hi zvilo zva zvinene a ku maheleko ni makatekwa lawa a to ku nyika cikhatini ci tako. Laha u yako u mu randza nguvhu Nungungulu, zvi ta ku olovela ku mu ingisa. (Lera 1 Johani 5:3.) Ca wumbiri, pimanyisa Jesu. Jesu i zvi kotile a ku maha a kurandza ka Nungungulu hi ku i wa kombela a civhuno ca Jehovha a tlhela a veka kupima ka nchachazelo a nga wa ta wu kuma. (Mah. 5:7; 12:2) A ku fana na Jesu, kombela Jehovha lezvaku a ku nyika ntamu u tlhela u ehleketa hi kutsumba hi nga nako ka ku kuma a wutomi ga pindzukelwa. Laha u yako u mu randza nguvhu Nungungulu u tlhela u pimanyisa a N’wana wakwe, u ta zvi kota ku maha zvontlhe u nga mu tsumbisa.

6. Hikuyini hi faneleko ku khatalela a wutihlamuleli ga hina laha ngangweni? (Wona a mufota.)

⁶ Wutihlamuleli hi nga nago laha ngangweni. Ka mapalisana ya hina ya wutomi, hi fanele ku randza Jehovha na Jesu a ku hundza a maxaka ya hina. (Mat. 10:37) Hambulezvo, lezvo a zvi lavi ku wula ku a hi faneli ku tatisa khwatsi a wutihlamuleli ga hina laha ngangweni, hi gi wonisa ku khwatsi ga hi vhalela ku tsakisa Nungungulu na Kristu. A ku hambana ni lezvo, kasi hi amukeleka ka Nungungulu na Kristu, hi fanele ku tatisa a wutihlamuleli ga hina laha ngangweni. (1 Tim. 5:4, 8) Loku hi maha lezvo hi ta tsaka. Kunene, Jehovha i mahile ngango kasi wu tsaka loku a nuna ni sati va kombisana lirandzo ni cichavo, ni loku a vapswali va randza ni ku gondzisa a vana vabye, ni loku a vana va ingisa a vapswali. — Efe. 5:33; 6:1, 4.

7. U nga mahisa kuyini lezvi Jehovha a zvi rindzelako ku u maha laha ngangweni wa wena?

⁷ U ta wu rwalisa kuyini a ndzhwalo lowu? Kani hi wihi a ntiro wa wena laha ngangweni, tsumba a wutlhari gi kumekako lomu ka Bhibhiliya wutshan’wini ga ku maha zvilo hi kuya hi mbilu ya wena, lomu u tako hi kona ni lezvi lava va ti wulako ku titlhari va zvi wulako. (Mav. 24:3, 4) Ma tirise khwatsi a mabhuku ma seketelwako ka Bhibhiliya. A mabhuku lawo ma ku komba lezvi u nga mahako kasi u landzela a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. Hi cikombiso, a tindzima leti taku “Ajuda Para a Família”, ti na ni matshinya ya milayo ma nga vhunako nuna ni sati ni vapswali ni vana a ku hlula a zvikarato va kumanako nazvo nyamutlha. b Ti yimisele ku landzela a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya, hambu loku a zviro zvin’wani zva ngango zvi nga mahi lezvo. Loku u maha lezvo, a ngango wa wena wu ta wuyelwa niku Jehovha i ta ku katekisa. — 1 Ped. 3:1, 2.

8. A zviboho zva hina zvi hi khumbisa kuyini?

⁸ Wutihlamuleli hi nga nago hi zviboho zva hina. Jehovha i hi nyikile a fanelo ya ku hlawula ku maha ni cihi ciboho niku i lava lezvaku hi tsaka hi mabhindzu ma tako hi ka zviboho zva zvinene hi mahako. Kanilezvi a nga hi vhikeli ka zvikarato zvi humelelako hi ku ngha hi mahile ciboho co kala ci nga hi cinene. (Gal. 6:7, 8) Hi kota ya lezvo, hi rwala a wutihlamuleli ga ni cihi cikarato ci kumekako hi kota ya ciboho ca hava hi ci mahileko kutani  magezu hi ma wulileko na hi nga rangangi hi ku ma pimisa hambu ku maha zvilo zva hava. A livhalo la hina li nga tshama hi ku hi kawuka hi kuya hi lezvi hi mahileko. Hambulezvo, a ku tiva lezvaku hi hina venyi hi faneleko ku lwisana ni zvikarato zvi vangilweko hi zviboho zva hina, zvi nga hi kuca ku wulela a zviwonho zva hina, hi tlhela hi lulamisa a zvihoxo zva hina hi nga ha zvi phindi kambe. Lezvo zvi ta hi vhuna ku simama ka mapalisana ya wutomi.

9. Cini ci nga ku vhunako loku u mahile a ciboho ca hava? (Wona a mufota.)

⁹ U ta wu rwalisa kuyini a ndzhwalo lowu? Loku zvi nga koteki ku cica a wuyelo go biha ga zviboho zva wena, zvini u nga mahako? Tiva ku a wu nge zvi koti ku cica zvilo zvi mahekileko kale. U nga ti mbheteli a cikhati ni ntamu wa wena hi ku ti yimelela kutani ku nyika nandzu van’wani ka zvilo zvaku hi wena u nga maha. Wutshan’wini ga lezvo, vhumela ku u mahile cihoxo u tlhela u maha lezvi zvi nga ntan’wini wa wena kasi u lulamisa a cikarato zvezvi. Loku ku hi ku wa ti nyika nandzu hi zvilo zva hava u zvi mahileko, ti koramise u khongela ka Jehovha, u vhumela cihoxo ca wena, u tlhela u kombela ku a ku tsetselela. (Lis. 25:11; 51:3, 4) Kombela rivalelo ka lava zvi va khumbileko, niku loku zvi koteka, kombela civhuno ca madhota. (Jak. 5:14, 15) Gondza ka zvihoxo zva wena u tlhela u zama ku nga ha zvi phindi. Loku u maha lezvo, tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ku mahela wuxinji niku i ta ku vhuna. — Lis. 103:8-13.

10. Hikuyini hi nga wulako ku a ku rindzela zvilo zvaku zvi nga ta maheka i ndzhwalo wo bindza? (Va Le Galatiya 6:4)

¹⁰ Ku pimisa ku lezvi u mahako zvitsongwani. Hi nga tshuka hi ti mbheta ntamu hi ku ti fananisa ni van’wani. (Lera Va Le Galatiya 6:4.) Loku hi tolovela ku ti fananisa ni van’wani, hi nga sangula kuva ni ciluse hi tlhela hi vanga moya wa mapalisana. (Gal. 5:26) Loku ho zama ku maha zvo fana ni lezvi a van’wani va mahileko, hi ta ti karata zvo hundza ntamu wa hina hi gumesa hi ti vangela zvikarato. Niku loku ku hi ku ‘a kuhlwela ka leci ci langutelwako ku bayisisa mbilu’, a ha ha wuli hi lezvi zvi bayisisako zvona a ku rindzela nchumu wa ku wu nga ta tshuka wu maheka! (Mav. 13:12) Lezvo zvi nga hi mbheta ntamu ka mapalisana ya hina ya wutomi. — Mav. 24:10.

11. Cini ci to ku vhuna ku potsa ku rindzela zvilo zva ku a zvi koteki ku maheka?

¹¹ U nga wu hoxisa kuyini a ndzhwalo lowu? U nga rindzeli ku maha zvilo zvo hundza lezvi Jehovha a rindzelako ku u maha. Yena a nga rindzeli ku u maha zvilo zvi kalako zvi nga hi ntan’wini wa wena. (2 Kor. 8:12) Tiyiseka lezvaku Jehovha a nga fananisi lezvi wena u mahako ni lezvi van’wani va mahako. (Mat. 25:20-23) Lezvi Jehovha a zvi nyikako lisima kuva u mu tirela hi mbilu yontlhe, ni kutsumbeka ka wena ni lihlazva-mbilu la wena. Ti koramise u vhumela ku a wu nge zvi koti ku maha zvilo zvo kari hi kota ya tanga ya wena, lihanyo, ni zviyimo zvin’wani zva wutomi. A ku fana na Bharzilayi, tshama u longile ku nga vhumeli malungelo yokari loku a lihanyo la wena li nga ku vhumeleli. (2 Sam. 19:35, 36) A ku fana na Mosi, vhumela a civhuno ca van’wani u tlhela u va avela mitiro van’wani loku zvi laveka. (Ekso. 18:21, 22) A kutikoramisa loko ku ta ku vhuna ku u potsa ku maha zvilo zvi kalako zvi nga hi ntan’wini wa wena, u luza a mapalisana ya wutomi.

12. Hi na ni nandzu loku a van’wani va maha zviboho zva hava? Tlhamusela.

¹² Ku tizwa nandzu hi zviboho zva hava zvi  mahilweko hi van’wani. A hi faneli ku va mahela zviboho van’wani; ne a hi nge zvi koti ku va vhikela ku va kumana ni zvikarato zvi vangilweko hi zviboho zvabye zva hava. Hi cikombiso, a n’wana a nga boha ku nyima ku tirela Jehovha. A ciboho leco ci nga va vangela kubayisa a vapswali. Hambulezvo, loku a vapswali va ti nyika nandzu hi kota ya ciboho ca hava ca n’wana wabye, zvi nga fana ni ku rwala ndzhwalo wo bindza. Lowo a hi wona ndzhwalo lowu Jehovha a rindzelako ku va wu rwala. — Rom. 14:12.

13. Zvini lezvi a vapswali va nga mahako loku a vana va maha ciboho ca hava?

¹³ U nga wu hoxisa kuyini a ndzhwalo lowu? Alakanya lezvaku Jehovha i hi mahile na hi hi ni fanelo ya ku ti hlawulela ni cihi. Jehovha wa tlhela a hi tsika hi ti mahela zviboho. Lezvo zvi patsa ku hlawula ku hi ta mu tirela kutani ahihi. Phe Jehovha wa zvi tiva ku wena a wu mupswali wo mbhelela; yena o lava ku u maha lezvi zvi nga ntan’wini wa wena basi. Wutihlamuleli ga n’wana wa wena a ku hlawula lezvi a to maha, a hi ga wena mupswali. (Mav. 20:11) Kuzvilava u nga karateka hi lezvi u nga phazama ku maha kota mupswali. Ka mhaka leyi, byela Jehovha lezvi u ti zwisako zvona u tlhela u kombela ku tsetselelwa. Jehovha wa zvi tiva ku a wu nge zvi koti ku cica zvilo zvi nga humelela kale. Niku Jehovha a nga rindzeli ku u vhikela a n’wana wa wena a ku tshovela a mihandzu yo bava a yi byalileko. U nga rivakelwi lezvaku loku a n’wana wa wena a ta lava ku wuya ka Jehovha, Yena i ta mu amukela. — Luka 15:18-20.

14. Hikuyini a kutizwa nandzu wu nga ndzhwalo hi faneleko ku wu hoxa?

¹⁴ Kutizwa nandzu wo hundza mpimo. Zva zwisiseka ku tizwa nandzu loku hi mahile ciwonho. Hambulezvo, a kutizwa nguvhu nandzu a hi wona ndzhwalo lowu Jehovha a lavako ku hi wu rwala. I ndzhwalo hi faneleko ku hoxa. Hi nga zvi tivisa kuyini ku ha tizwa nguvhu nandzu? Loku hi wulele a ciwonho ca hina, hi ti sola hi tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi nga ha ci phindi kambe, hi  nga tiyiseka lezvaku Jehovha i hi tsetselele. (Mit. 3:19) Andzhako ka loku hi bile a mazambo lawa, Jehovha a nga ha lavi ku hi tizwa nandzu. Wa zvi tiva lezvi zvi bayisisako zvona a kutizwa nandzu wo hundza mpimo. (Lis. 31:10) Loku hi bayiseka zvo hundza mpimo, hi nga tshuka hi godhola ka mapalisana ya wutomi. — 2 Kor. 2:7.

15. Cini ci nga ku vhunako ku lwisana ni kutizwa nandzu wo hundza mpimo? (1 Johani 3:19, 20) (Wona a mufota.)

¹⁵ U nga wu hoxisa kuyini a ndzhwalo lowu? Loku u tizwa nandzu wo hundza mpimo, alakanya lezvaku “a kutsetselelwa” ku le ka Nungungulu. (Lis. 130:4) Loku a tsetselele lava va ti solileko hi kumbhelela, i tsumbisa ku: A ‘nga ta ha alakanya a zviwonho zvabye.’ (Jer. 31:34) Lezvo zvi la ku wula ku Jehovha a nga ta tshuka a alakanya a zviwonho zva hina zva kale. Hikwalaho, u nga alakanyi ku a zvikarato u kumanako nazvo zvezvi hi kota ya ku ngha u mahile ciwonho cikombiso ca lezvaku a zviwonho zva wena a zvi tsetselelwangi. U nga xukuvali hi kota ya zvihoxo u zvi mahileko kale loku kuzvilava zvi ku mahile u luza a wutihlamuleli go kari lomu bandleni. Jehovha a nga ha zvi alakanyi a zvihoxo zva wena, wenawu zvi rivakelwe. — Lera 1 Johani 3:19, 20.

16. Kota vatsutsumi, zvini hi faneleko ku zvi tiva?

¹⁶ hi tsutsumako ka mapalisana ya wutomi, hi fanele ku tsutsuma na hi hi ni kungo go kuma nchachazelo. (1 Kor. 9:24) Lezvo zvi nga koteka ntsena loku hi tiva ku hambanisa a mindzhwalo hi faneleko ku yi rwala ni leyi hi faneleko ku yi hoxa. Ka ndzima leyi hi wonile a zvikombiso zva zvokari hi faneleko ku zvi rwala ni lezvi hi faneleko ku zvi hoxa. Kanilezvi ka hi ni zvin’wani. Jesu i te hi nga tshuka hi “bindziwa hi limito ni kupopiwa ni ku karateka hi wutomi”. (Luka 21:34) A mutsalo lowu ni yin’wani yi nga vhuna a ku pola zvokari u nga cicako laha u tsutsumako ka mapalisana ya wutomi.

17. Hi nga tiyisekisa kuyini lezvaku hi ta ganya mapalisana ya wutomi?

¹⁷ Hi nga tiyiseka lezvaku hi ta ganya a mapalisana ya wutomi, hakuva Jehovha i ta hi nyika ntamu hi wu lavako. (Isa. 40:29-31) Hikwalaho, u nga hunguli zambo! Pimanyisa mupostoli Pawule, loyi a nga tsutsuma nguvhu kasi a kuma nchachazelo wu nga hi mahlweni kakwe. (Filp. 3:13, 14) A nga kona a nga tsutsumako khati ga wena, kanilezvi hi ku vhuniwa hi Jehovha hi nga humelela. Jehovha a nga ku vhuna ku rwala mindzhwalo ya wena ni ku hoxa leyi yi kalako yi nga hi na cilaveko. (Lis. 68:19) Hi kuvhuniwa hi Jehovha, u ta zvi kota ku tsutsuma hi kutimisela u tlhela u ganya!