NDZIMA YA CIGONDZO N.° 7
A madhota ma rangela wutomi gontlhe ga vamakabye laha bandleni?
‘Kristu i hloko ya bandla ni muhanyisi wa miri lowu.’— EFE. 5:23.
LISIMU 137 Vavasati vo tsumbeka
LEZVI HI TO GONDZA *
1. Cini ci mahako ku a ngango wa Jehovha wu zwanana?
A HO KU tsaka hi kuva ngangweni wa Jehovha! Hikuyini a ngango wa hina wu nga ni kurula wu tlhela wu zwanana? A cin’we ca zvigelo hi ku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku ingisa lava Jehovha a va yimisileko kasi ku rangela. Hi lisine, laha hi gi zwisisako khwatsi a lulamiselo legi, hiya hi zwanana nguvhu.
2. Zviwutiso muni zvi to hlamuliwa ka ndzima leyi?
2 Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi lava va nyikilweko ntiro wa ku rangela lomu bandleni. A cin’we ca lezvi hi to maha, ku tiva mihlamulo ya zviwutiso lezvi: Hi wihi ntiro wa vavasati lomu bandleni? Ni wihi makabye wa cinuna i rangela ni wihi makabye wa cisati ke? A madhota laha bandleni ma rangela vamakabye a ku fana ni lezvi a nuna tlhelo papayi a rangelisako zvona a va ngango wakwe? A hi rangeni hi ku tiva lezvi hi faneleko ku va wonisa zvona a vamakabye va cisati.
LEZVI HI FANELEKO KU VA WONISA ZVONA A VAMAKABYE VA CISATI
3. Cini ci nga hi vhunako ku hi wu nyika nguvhu lisima a ntiro lowu va mahako a vamakabye va hina va cisati?
3 Ha va nyika nguvhu lisima a vamakabye va cisati lava va tirako yi nga chayi kasi va hlayisa va ngango wabye, va chumayela mahungu ya ma nene, ni ku seketela bandla. A hi woneni lezvi Jehovha na Jesu va va wonisako zvona, lezvo zvi ta hi vhuna ku hi engetela ku va nyika lisima. Hi ta tlhela hi
wona lezvi mupostoli Pawule a nga va khomisa zvona. Lezvo zvonawu zvi ta hi vhuna nguvhu.4. A Bhibhiliya gi zvi kombisa kuyini lezvaku Jehovha wa va nyika lisima a vavasati ni vavanuna?
4 A Bhibhiliya gi komba lezvaku Jehovha wa va nyika lisima a vavasati ni vavanuna. Hi cikombiso, gi komba lezvaku ka zana ga malembe go sangula, i chululile moya wo basa ka vavanuna ni vavasati a tlhela a va nyika ntamu wa mu maha zvihlamaliso, zvo kota ku wulawula hi tirimi to hambanahambana. (Miti. 2:1-4, 15-18) A vavasati ni vavanuna va totilwe hi moya wo basa niku va rindzela kuya fuma na Kristu. (Gal. 3:26-29) A vavasati ni vavanuna va ta chachazelwa hi wutomi ga pindzukelwa laha misaveni. (Kuv. 7:9, 10, 13-15) A vavasati ni vavanuna kambe va nyikilwe ntiro wa ku gondzisa ni ku chumayela mahungu ya ma nene. (Mat. 28:19, 20) Hi lisine, a bhuku ga Mitiro gi dzundza ntiro wu mahilweko hi makabye wa cisati wa ku hi Prisila, loyi yena ni nuna wakwe va nga mu vhuna ku yi zwisisa khwatsi lisine Apolosi, loyi a nga gondzile nguvhu. — Miti. 18:24-26.
5. Zvini lezvi Luka 10:38, 39, 42 a kombako xungetano hi lezvi Jesu a nga va wonisa zvona vavasati?
5 Jesu i wa nga chepeti a vavasati. I wa nga mahi lezvi va nga maha a vafarisi, zva ku chepeta vavasati, va nga lavi ni ku bhula navo lomu ka vanhu, ne va nga tshuki va bhula navo hi Mhaka ya Nungungulu. Lomu Jesu a nga tlhamusela lisine la lisima ka vapizani wakwe, i wa patsa ni vavasati kambe. * (Lera Luka 10:38, 39, 42.) Lomu a nga famba a chumayela kambe i wa vhumela ku famba ni vavasati. (Luka 8:1-3) I tlhelile a va nyika thomo ga ku vaya tivisa mahungu yo tsakisa ka vapostoli vakwe ya ku i vhukile hi ka vafileko. — Joh. 20:16-18.
6. Mupostoli Pawule i kombisile kuyini lezvaku wa va nyika lisima a vavasati?
6 Mupostoli Pawule i alakanyisile Timote lezvaku a va kombisa cichavo vavasati. Pawule i byelile Timote ku a wona ‘vavasati va hombe kota vamamani’, ni “vanhanyana kota vamakabye” vo pswaliwa navo. (1 Tim. 5:1, 2) Pawule i mahile zvo tala kasi ku vhuna Timote lezvaku ava muKristu wo buvha. Hambulezvo, i wa zvi zwisisa khwatsi lezvaku a mamani wa Timote ni kokwani wakwe hi vona vo sangula ku mu gondzisa “mitsalo yo basa”. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ka papilo gakwe ka va le Roma, Pawule i rungulile vamakabye vokari va cisati hi mavito yabye. A nga wonangi a ntiro wa lisima lowu a vamakabye va cisati va nga kari va wu maha a ku kape. Kanilezvi, i tlhelile a va bonga hi ntiro wabye kota maKristu. — Rom. 16:1-4, 6, 12; Filp. 4:3.
7. Zviwutiso muni hi to hlamula zvezvi?
7 Ka maparagrafo ma nga hundza hi wonile ku lomu ka Bhibhiliya a ku na nchumu wu kombako ku a vavanuna va na ni lisima ku hundza vavasati. A vamakabye va hina va cisati va kombisako lirandzo ni kuhana va gi vhuna nguvhu bandla. A madhota kambe ma zvi tiva ku lezvi a vamakabye lavo va zvi mahako zvi vhunetela bandla ku giva ni kurula gi tlhela gi zwanana. Hambulezvo, ku ni zviwutiso zvo kari zvi lavako ku hi tiva mihlamulo ya zvona; zvo kota ku: Hikuyini Jehovha a lavako ku ka zviyimo zvokari a vamakabye va cisati va fenengeta hloko? Lezvi ku nga vavanuna basi va yimisiwako kota malandza ni madhota zvi lava ku wula ku ni wihi makabye wa cinuna i rangela ni wihi makabye wa cisati ke?
NI WIHI MAKABYE WA CINUNA I RANGELA NI WIHI MAKABYE WA CISATI KE?
8. Hi kuya hi Va Le Efesusi 5:23, xana hi nga wula lezvaku ni wihi makabye wa cinuna i rangela ni wihi makabye wa cisati ke? Tlhamusela.
8 A hlamulo wa ciwutiso leci ku ahihi! A makabye wa cinuna a hi hloko ya ni wihi makabye wa cisati lomu bandleni; Kristu hi yena a nga hloko. (Lera Va Le Efesusi 5:23.) Laha ngangweni, a nuna hi yena a rangelako sati wakwe. A makabye wa wanuna a bhabhatisilweko a hi hloko ya mamani wakwe. (Efe. 6:1, 2) Lomu bandleni, a madhota ma rangela vamakabye va cisati, kanilezvi a ma va rangeli ka zvontlhe. (1 Tes. 5:12; Mah. 13:17) A vavasati va nga chadhangiko va nga ha tshamiko ni vapswali vabye, va ha simama ku kombisa cichavo ka vapswali vabye ni madhota. Kanilezvi, a kufana ni vavanuna laha bandleni, a hloko yabye hi Jesu basi.
9. Hikuyini a ka zviyimo zvo kari zvi lavako ku a makabye wa cisati a fenengeta hloko?
9 Ha zvi tiva khwatsi ku Jehovha i lava ku a zvilo laha ngangweni wakwe zvi xaxameteka khwatsi, ku ngavi ni vhilinganya. Makunu, i yimisile Jesu kota hloko ya wanuna, a hlawula vavanuna lezvaku va rangela ni ku gondzisa lomu bandleni. A vavasati a nga va nyikangi ntiro lowo. (1 Tim. 2:12) Hikwalaho, loku zvi lava ku a makabye wa cisati a maha ntiro wu tolovelako ku mahiwa hi makabye wa cinuna, makunu Jehovha i lava ku a makabye loye wa cisati a boha nchumu kutani ku ti fenengeta hloko. * (1 Kor. 11:4-7) Lezvo a hi ku khwatsi Jehovha o chipisa vavasati, ne! Yova ndlela basi ya ku va kombisa cichavo hi lava a nga va yimisa ku va rangela lomu bandleni. Lezvi makunu hi zwisisileko a mhaka leyi, a hi hlamuleni a ciwutiso leci: A madhota ni tihloko ta mingango va rangela ni cihi wutomini ga vamakabye ke?
LEZVI A MADHOTA NI TIHLOKO TA MINGANGO VA RANGELAKO
10. Cini ci nga mahako ku a dhota gi zvi wonisa ku gi nga yimisa milayo laha bandleni?
10 A madhota ma mu randza Kristu. Ma ti randza a “tiyivhu” leti Jehovha na Jesu va ma nyikileko kasi va ti hlayisa. (Joh. 21:15-17) Hi kota ya ku khatala hi bandla, a dhota gi nga ha ti wonisa ku khwatsi i papayi ka vamakabye laha bandleni. Gi nga ha zvi wonisa ku a ku fana ni lezvi a hloko ya ngango yi nga ni fanelo ya ku yimisa milayo kasi ku vhikela va ngango wakwe, yenawu kota dhota a nga yimisa milayo a wonako ku yi ta vhikela tiyivhu ta Nungungulu. A vamakabye van’wani kambe va nga maha ku a madhota ma ti zwisa lezvo hi ku ma kombela ku ma va mahela zviboho. Kanilezvi, ku ngava lezvaku a ntiro wa madhota laha bandleni wa fana ni lowu wa nuna tlhelo papayi laha ngangweni ke?
11. A ntiro wa papayi tlhelo nuna ni wa dhota wa fananyana hi ndlela muni?
11 Mupostoli Pawule i kombile lezvaku a ntiro wa papayi tlhelo nuna wa fananyana ni lowu wa dhota. (1 Tim. 3:4, 5) Hi cikombiso, Jehovha i lava lezvaku a vana ni sati va ingisa a hloko ya ngango. (Kol. 3:20) I lava lezvaku a zviro zva bandla zvi ingisa madhota kambe. I lava lezvaku a madhota ni tihloko ta mingango va maha zvontlhe va zvi kotako kasi lava va nga mandleni yabye vaga khwatsi hi tlhelo ga moya va tlhela va va randza. A ku fana ni tihloko ta mingango, a madhota ma ti karatela ku vhuna vamakabye loku va hi zvikaratweni. (Jak. 2:15-17) Ahandle ka lezvo, Jehovha i lava ku a madhota ni tihloko ta mingango va vhuna lava va nga mandleni yabye a ku ingisa milayo yakwe, va tlhela va “nga mahi zvo hundza lezvi zvi tsalilweko” lomu ka Bhibhiliya. — 1 Kor. 4:6.
12-13. Hi kuya hi lezvi hi zvi wonako ka Va Le Roma 7:2, a ntiro wa tihloko ta mingango ni wa madhota wu hambanisa kuyini?
12 Hambu lezvi a ntiro wa madhota ni wa tihloko ta mingango wu fanako kutsongwani, ku ni zvotala zvi hambanako. Hi cikombiso, Jehovha i chusile madhota lezvaku ma lamula ma tlhela ma va susa bandleni lava va wonhako va nga ti soli. — 1 Kor. 5:11-13.
13 Hambulezvo, zvi kona lezvi Jehovha a nga chusa tihloko ta mingango a ku ti zvi maha, lezvi a madhota ma nga faneliko. Hi cikombiso, i chusile tihloko ta mingango a ku ti yimisa milayo laha ngangweni ti tlhela ti hlola lezvaku ya landzelwa ke. (Lera Va Le Roma 7:2.) Kota cikombiso, a hloko ya ngango yi ni fanelo ya ku yimisa cikhati leci a vana va faneleko ku chikela kaya. I na ni fanelo ya ku tsayisa vana vakwe kambe loku va nga wu ingisi a nayo lowo. (Efe. 6:1) Xana zva ha lava ku hi wula ku a nuna wa lirandzo i ranga hi ku bhula ni sati wakwe na a nga se yimisa milayo laha kaya? Ne, lezvo zva dlunyateka; hakuva vona vambiri “i nyama yin’we.” * — Mat. 19:6.
KOMBISA CICHAVO KA KRISTU KOTA HLOKO YA BANDLA
14. (a) Hi kuya hi lezvi zvi wuliwako ka Marku 10:45, hikuyini zvi fanelako lezvi Jehovha a nga yimisa Jesu kota hloko ya bandla? (b) Hi wihi a ntiro wa Hubye yi Fumako? (Wona a kwadru: “ Ntiro wa Hubye yi fumako.”)
14 Jehovha i xavile wutomi ga mun’we ni mun’wani lomu bandleni hi hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu. (Lera Marku 10:45; Miti. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Makunu, zva zwisiseka a ku Jehovha a yimisile Jesu kota hloko ya bandla, loyi a nyikeleko wutomi gakwe. Jesu kota hloko ya bandla, i na ni fanelo ya ku yimisa milayo leyi a munhu ni munhu, a mingango, ni bandla gontlhe gi faneleko ku hanya hi yona ni ku hlola ku ya landzelwa ke. (Gal. 6:2) Kanilezvi, Jesu a ngo yimisa milayo basi; i patsa ni ku khatalela a mun’we ni mun’wani wa hina ni ku hi randza. — Efe. 5:29.
15-16. U gondza yini ka lezvi zvi nga wuliwa hi makabye Marley na makabye Benjamin?
15 A vamakabye va cisati va mu kombisa cichavo Kristu hi ku ingisa lava a va yimisileko kasi va rangela bandla. A makabye wa cisati wa ku hi Marley wa le Estados Unidos, i songa mawonela ya vamakabye vo tala va cisati hi magezu lawa: “Ndza tizwa matshandza hi ntiro wa mina kota sati ni ntiro wa mina laha bandleni. Zvi lava ku contlhe cikhati ndzi ti karatela ku kombisa cichavo ka nuna wa mina ni madhota, lava Jehovha a va yimisileko kasi ku va rangela. A nuna wa mina ni madhota va maha ku zvi ndzi olovela hi ku ndzi kombisa cichavo ni ku ndzi bonga hi lezvi ndzi mahako.”
16 A vamakabye va cinuna va komba lezvaku va gi zwisisa khwatsi a lulamiselo ga Jehovha hi ku va kombisa cichavo a vamakabye va cisati ni ku va nyika wudzundzo. A makabye wo kari wa cinuna wa ku hi Benjamin, wa le Estados Unidos, i wula lezvi: “Ndzi gondzile zvotala ka mihlamulo ya vamakabye va cisati bandleni ni ka mawonela yabye ka lezvi hi nga gondzisako zvona, ni ndlela ya ku chumayela ni ku gondzisa. Ndza zvi tiva ku a vamakabye va cisati va maha ntiro wa lisima nguvhu.”
17. Hikuyini hi faneleko ku va kombisa cichavo lava Jehovha a va yimisileko kasi ku rangela?
17 Loku vontlhe lomu bandleni — vavanuna, vavasati, tihloko ta mingango ni madhota — va gi zwisisa khwatsi a lulamiselo ga Jehovha va tlhela va kombisa cichavo hi lava va rangelako, a bandla gi hanya kuruleni. A ca lisima ka zvontlhe, hi dhumisa Jehovha, a Papayi wa hina wa lirandzo. — Lis. 150:6.
LISIMU 123 Hi ta ti koramisa, hi tsumbeka ka nayo wa Nungungulu
^ par. 5 Hi wihi ntiro wa vavasati lomu bandleni? Ni wihi makabye wa cinuna i rangela ni wihi makabye wa cisati ke? A ntiro wa ku rangela wu nyikilweko madhota wa fana ni lowu wa tihloko ta mingango? Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi a Mhaka ya Nungungulu yi hi vhunisako zvona ku hlamula zviwutiso lezvi.
^ par. 5 Wona a paragrafo 6 ya ndzima, “Vhuna vamakabye va cisati lomu bandleni”, ka Murindzeli wa Setembro wa 2020.
^ par. 9 Wona a kwadru: “ Hi zvihi zviyimo lezvi a makabye wa cisati a faneleko ku fenengeta hloko?”
^ par. 13 Kasi ku tiva loyi a faneleko ku hlawula bandla legi a ngango wu faneleko kuva ka gona, wona a paragrafo 17-19 ya ndzima “Va nyike lisima ni ku va kombisa cichavo van’wani lomu bandleni ga Jehovha”, ka Murindzeli wa Agosto wa 2020.
^ par. 59 Kasi ku tiva zvin’wani mhakeni leyi ya ku fenengeta hloko, wona bhuku ‘Tshamani liranzweni la Nungungulu’, paj. 209-212.
^ par. 64 Kasi ku tiva mitiro yontlhe ya Hubye yi Fumako, wona Murindzeli wa 15 ka Julho wa 2013, paj. 20-25.