NDZIMA YA CIGONDZO N.° 4
“A moya . . . wa kustumunya”
“A moya wa Nungungulu wa kustumunya zvin’we ni moya wa hina lezvaku hi vana va Nungungulu.” — ROM. 8:16.
LISIMU 25 Vanhu va lumbako Nungungulu
LEZVI HI TO GONDZA *
Hi Pentekosta, Jehovha i chululile a moya wakwe wo basa hi ndlela yo hlamalisa hehla ka ntlawa wa kwalomu ka 120 wa maKristu (Wona tindzimana 1-2)
1-2. Cimaho muni co hlamalisa ci humeleleko hi Pentekosta ya 33 Nguveni ya hina?
KU WA hi mixo ya Sonto le Jerusalema, hi lembe ga 33 Nguveni ya hina niku ku wa hi siku ga Pentekosta. Ku wa tlhangene a ntlawa wa kuringana 120 wa vapizani ka sala ya le hehla ya yindlu yo kari. (Miti. 1:13-15; 2:1) Ka masikwanyana matsongwani mahlweni ka lezvo, Jesu i wa va byelile lezvaku va simama le Jerusalema kasi va ta amukela cinyikiwo co hlawuleka. (Miti. 1:4, 5) Zvini zvi nga humelela hi kulandzela?
2 “Hi citshuketi ku no zwala kuvhumavhuma na kuta hi le tilweni, ko khwatsi i moya wa hombe wu bako hi ntamu.” A guwa lego gi no tata yindlu yontlhe. Hi ku landzela, ku no humelela a “tirimi to fana ni ndzilo” ti khapama hehla ka tihloko ta vapizani niku vontlhe va no “tala hi moya wo basa”. (Miti. 2:2-4) Hi ndlela leyo yo hlamalisa, Jehovha i no chulula moya wakwe wo basa ka ntlawa lowo. (Miti. 1:8) Ku nova vona vo sangula a ku totiwa hi moya wo basa * va tlhela va nyikiwa kutsumba ka ku fuma na Jesu le tilweni.
ZVINI ZVI HUMELELAKO LOKU A MUNHU A TOTIWA?
3. Hikuyini lava va nga hi ka Pentekosta va nga kala ku kanakana lezvaku va wa totilwe?
3 Loku u wa hi mun’we wa vapizani lavo va nga tlhangene ka sala ya le hehla ka siku lego u wa nga ta tshuka u zvi rivala. A nchumu wo fanana ni lirimi la ndzilo wu khapama hlokweni ya wena u sangula ku wulawula tirimi to tsalangana. (Miti. 2:5-12) U wa nga tava ni kukanakana ka lezvaku u totilwe hi moya wo basa. Kanilezvi, xana vontlhe lava va totiwako hi moya wo basa va totiwa hi khati gin’we, hi ndlela yo fana ke? Ahihi. Hi zvi tivisa kuyini?
4. Xana vontlhe va totilweko ka zana ga malembe go sangula va totilwe hi khati gin’we, hi ndlela yo fana ke? Tlhamusela.
4 A hi woneni ku hi rini kuzvilava a munhu a totiwako. A maKristu lawo ya kwalomu ka 120 a hi wona woce ma totilweko hi Pentekosta ya 33 Nguveni ya Hina. Andzhako ka siku lego, a vanhu van’wani va kwalomu ka 3 000 va no nyikiwa moya wo basa lowu Jesu a nga tsumbisile ku va nyika. A vanhu lavo va totilwe a cikhati leci va nga bhabhatisiwa. (Miti. 2:37, 38, 41) Kanilezvi, ka malembe ma nga landzela, a hi wontlhe maKristu ma totilweko kubhabhatisweni ka wona. A vaSamariya va totilwe cikhatanyana andzhako ka loku va bhabhatisilwe. (Miti. 8:14-17) Niku a ku totiwa ka Korneliyu ni ngango wakwe kuve ko kala ku toloveleka hakuva va totilwe na va nga se bhabhatiswa. — Miti. 10:44-48.
5. Hi kuya hi 2 Va Le Korinte 1:21, 22, zvini zvi humelelako loku a munhu a totiwa hi moya wo basa?
5 A hi bhuleni hi lezvi zvi mahekako loku a munhu a totiwa hi moya wo basa. A vokari va totilweko kuzvilava zvi nga sangula hi ku va karatela a ku vhumela lezvaku hakunene Jehovha i va hlawulile. Va nga ha ti wutisa ku: ‘Hikuyini Jehovha a hlawulileko mina?’ A van’wani kuzvilava a va ti zwisi lezvo. Kani a munhu i ti zwisa kuyini, mupostoli Pawule i tlhamusele lezvi zvi mahekelako vontlhe lava va totiwako. I te: “Laha mu nga kholwa, i no mu vekela cifungo * hi moya wo basa lowu wu tsumbisilweko, kota citiyisekiso ca tshomba ya hina.” (Efe. 1:13, 14; tlhamuselo wa lahasi.) Hikwalaho Jehovha i tirisa a moya wakwe wo basa lezvaku wu zvi veka kubaseni ka munhu loye lezvaku hakunene i mu hlawulile. Hi ndlela leyo, a moya wo basa “citiyisekiso” ci va nyikako kutsumba ka lezvaku cikhatini ci tako va ta hanya tilweni kala kupindzuka na ku nga hi laha misaveni. — Lera 2 Va Le Korinte 1:21, 22.
6. Zvini a muKristu a totilweko a faneleko ku maha kasi a kuma a nchachazelo wakwe wa le tilweni?
6 Loku a muKristu aza a totiwa, xana zvi wula ku hakunene i taya tilweni? Ahihi. Lisine lezvaku wa kholwa ku i hlawulilwe kuya tilweni. Hambulezvo, i fanele ku alakanya a wusungukati legi: “Vamakabye, ti tsitsiriteni kasi mu tiyisa a kuvitanwa ni kuhlawulwa ka n’wina hakuva loku mu simama ku maha zvilo lezvi, mu nga ta tshuka mu hambuka kukholweni.” (2 Ped. 1:10) Hikwalaho, hambu lezvi a muKristu a totilweko a hlawulilweko, kutani ku vitaniwa, kuya tilweni, i ta kuma a nchachazelo wakwe loku a simama a tsumbekile. — Filp. 3:12-14; Mah. 3:1; Kuv. 2:10.
A MUNHU I ZVI TIVISA KUYINI LEZVAKU I TOTILWE?
7. Lava va totilweko va zvi tivisa kuyini lezvaku hakunene va rambilwe kuya tilweni?
7 Xana a munhu i zvi tiyisa kuyini lezvaku hakunene i rambilwe kuya tilweni? A hlamulo wa kona wu woneka ka magezu lawa Pawule a nga byela lava va nga hi le Roma va nga ‘vitanelwe a kuva vobasa.’ I va byelile lezvi: “A mu amukelangi a moya wa wukhumbi lowu wu nga wa ta mu vangela kuchava kambe, kanilezvi mu amukele a moya wa Nungungulu lowu wu mu mahako vana vakwe, ku nga walowu hi vitanako hi wona hiku: ‘Abha, Papayi!’ A moya wa Nungungulu wa kustumunya zvin’we ni moya wa hina lezvaku hi vana va Nungungulu.” (Rom. 1:7; 8:15, 16) Hikwalaho, hi ku tirisa a moya wakwe wo basa, Nungungulu i zvi veka kubaseni ka lava va totilweko lezvaku hakunene va rambilwe kuya tilweni. — 1 Tes. 2:12.
8. Johani wo sangula 2:20, 27, i zvi kombisa kuyini lezvaku a vatotilweko a va na cilaveko ca ku byeliwa hi van’wani lezvaku va totilwe?
8 Jehovha i maha lezvaku ku nga sali ku kanakana timbilwini ni maalakanyweni ya lava a va rambileko kuya tilweni. (Lera 1 Johani 2:20, 27.) Kunene, a maKristu ma totilweko ma na ni cilaveko ca ku gondzisiwa hi Jehovha hi ku tirisa a bandla a ku fana ni wihi. Kanilezvi a va lavi kuza va byeliwa hi munhu lezvaku va totilwe. Jehovha i tirisa a ntamu wa hombe nguvhu misaveni yontlhe, ku nga moya wakwe wo basa, kasi wu va tiyisekisa lezvaku hakunene va totilwe!
VA “PSWALIWA LUSWA”
9. Hi kuya hi Va Le Efesusi 1:18, ku cica muni loku munhu a kumanako nako neti a totiwa?
9 A kutala ka malandza ya Nungungulu kuzvilava zvi nga ma karatela a ku zwisisa lezvi zvi humelelako munhu loku a totiwa hi Nungungulu. Hikuyini? Hakuva vona wutsumbu a va se totiwa. Nungungulu i vangile vanhu kasi va hanya kala kupindzuka laha misaveni, na ku nga hi le tilweni. (Gen. 1:28; Lis. 37:29) Kanilezvi Jehovha i kari a hlawula vanhu vo kari kasi va ya hanya tilweni. Hikwalaho neti a va tota, i tekela ku cica a kutsumba kabye hi ndlela yo hlamalisa, kasi va rindzela a kuya hanya le tilweni. — Lera Va Le Efesusi 1:18.
10. Zvi wula kuyini a ku “pswaliwa luswa” (Wona kambe ni tlhamuselo wa laha hasi.)
10 Loku a maKristu ma totiwa hi moya wo basa, ma “pswaliwa luswa” kutani ku ‘pswaliwa hi le hehla’. * Jesu yenawu i kombile lezvaku zva karata a ku tlhamusela munhu a kalako a nga se totiwa lezvaku zvi mahisa kuyini a ‘pswaliwa luswa’ kutani ku ‘pswalilwa hi moya’. — Joh. 3:3-8; tlhamuselo wa laha hasi.
11. Tlhamusela a kucica ka mapimisela ku humelelako munhu loku a totiwa.
11 Kucica muni ka mapimisela ku humelelako maKristu loku ma totiwa? Na ma nga se totiwa hi Jehovha, ma wa hi ni kutsumba ka ku hanya laha misaveni kala kupindzuka. Ma wa ci rindzela hi mahlo yo pswhuka a cikhati leci Jehovha a nga wa ta susa a wubihi gontlhe a tlhela a cica misava yiva paradhise. Kuzvilava ma wa ti alakanyela na ma hoyozela maxaka yabye kutani vanghana vabye va fileko. Kanilezvi andzhako ka loku ma totiwa, ma sangula ku pimisa hi ndlela yo hambana. Hikuyini zvi tshamisileko lezvo? A hi ku khwatsi mo sangula ku alakanya lezvaku a ku hanya laha misaveni a zvi tsakisi. A ma cici kupima kabye a ku khwatsi mo va ni mababyi ya mapimo kutani ku karateka. A zvi mahi ku hi citshuketi ma pimisa ku a kuhanya laha misaveni kala kupindzuka zvi wa ta swira. Kanilezvi, Jehovha i tirisa a moya wakwe wo basa kasi ku cica mapimisela yabye ni kutsumba loku va ku rindzelako.
12. Hi kuya hi 1 Pedro 1:3, 4, a muKristu a totilweko i ti zwisa kuyini hi kutsumba loku a nga nako?
12 A munhu a totilweko a nga ha tizwa na a nga ringanelwi hi thomo lego ga hombe. Kanilezvi a nga tshuki a kanakana lezvaku Jehovha i mu hlawulile. A ku hambana ni lezvo, a nga ti koti hi kutsaka ni kubonga loku a alakanyela a kutsumba kakwe. — Lera 1 Pedro 1:3, 4.
13. A vatotilweko va ti zwisa kuyini hi wutomi gabye ga laha misaveni?
13 Maku, xana lezvo zvi wula ku lava va totilweko va xuva kufa? Mupostoli Pawule wa hlamula a ciwutiso leci. I fananisile a miri wabye wa nyama ni tenda, a guma aku: “Hina lava hi nga ka tenda legi ha keta ni ku karateka, hakuva a hi zvi lavi ku tlhatlha leyi hi nga nayo, kanilezvi hi lava ku ambala leyi yin’wani kasi a yindlu leyi yi fako yi vhaletwa hi wutomi.” (2 Kor. 5:4) A maKristu lawa a ma swireki hi wutomi ga laha misaveni ma gumesa ma xuva kufa hi ku hakisa. Kanilezvi, ma tsaka hi wutomi ma tlhela ma lava ku tirela Nungungulu siku ni siku gi cako na va hi ni maxaka yabye ni vanghana vabye. Hambulezvo, kani zvini ma mahako, contlhe cikhati ma ehleketa hi thomo lego ga hombe ma gi rindzelako. — 1 Kor. 15:53; 2 Ped. 1:4; 1 Joh. 3:2, 3; Kuv. 20:6.
JEHOVHA I KU TOTILE KE?
14. Cini ci kalako ci nga kombi lezvaku a munhu i totilwe hi moya wo basa?
14 Kuzvilava wa ti wutisa ku xana ndzi totilwe hi moya wo basa ke? Loku zvi hi lezvo, ehleketa hi zviwutiso lezvi zva lisima: Xana wafa hi ku lava ku maha kurandza ka Nungungulu? U ti wona na u hiseka ntirweni wo chumayela? Wa gondza Bhibhiliya kasi u tiva “zvilo zvi etileko zva Nungungulu”? (1 Kor. 2:10) Wa wona mihandzu yo hlamalisa yo katekisiwa hi Jehovha ntirweni wa kuchumayela? U na ni wutihlamuleli ga hombe ga ku vhuna van’wani hi tlhelo ga moya? Loku a hlamulo wa wena wu hi ina wo tiya, xana zvi komba ku u vitanilwe kuya tilweni? Ahihi. Hikuyini? Hakuva wontlhe malandza ya Nungungulu ma ti zwisa lezvo — kani ma totilwe kutani a ma totiwangi. Niku hi ku tirisa a moya wakwe, Jehovha a nga vhuna a malandza yakwe wontlhe kasi ma maha a zvilo lezvi, na ku nga khataliseki a kutsumba kabye. Hi lisine, loku u kari u ti wutisa ku xana ndzi totilwe hi moya wo basa, a ku kanakana loko ku komba ku a wu se totiwa. Lava va totilweko a va ti wutisi lezvaku kani va totilwe kutani a va totiwangi! Va zvi tiva!
Jehovha i tirisile a moya wakwe wo basa kasi ku nyika Abrahama, na Sara, na Dhavhidha, na Johani Mubhabhatisi a ntamu wa ku maha zvilo zvo hlamalisa, kanilezvi a nga tirisangi a moya lowo kasi ku va nyika kutsumba ka kuya hanya le tilweni (Wona tindzimana 15-16) *
15. Hi zvi tivisa kuyini lezvaku a hi vontlhe va amukeleko moya wa Nungungulu va hlawuliwako kuya tilweni?
15 Lomu ka Bhibhiliya ku na ni zvikombiso zvo tala zva vavanuna va amukeleko a moya wo basa; hambulezvo, a va vangi ni kutsumba ka kuya hanya tilweni. Dhavhidha i wa rangelwa hi moya wo basa. (1 Sam. 16:13) A moya wo basa mu vhunile ku zwisisa zvilo zvo eta xungetano hi Jehovha wu tlhela wu mu rangela kasi a tsala zvipandze zvo kari zva Bhibhiliya. (Mar. 12:36) Hambulezvo, mupostoli Pedro i wulile lezvaku Dhavhidha “a nga tlakukelangi matilweni”. (Miti. 2:3) Johani Mubhabhatisi i wa ‘tele hi moya wo basa’. (Luka 1:13-16) Jesu i wulile lezvaku ku wa nga hi na munhu wa hombe ku hundza Johani, kanilezvi i gumile a ku Johani i wa nga tava “Mufun’weni wa matilo”. (Mat. 11:10, 11) Jehovha i tirisele a moya wakwe wo basa kasi ku nyika a vanhu lavo a ntamu wa ku maha zvilo zvo hlamalisa, kanilezvi a nga tirisangi a moya lowo lezvaku a va hlawula kuya hanya le tilweni. Xana lezvo zvi wula ku va wa no tsumbeka kutsongwani a ku hundza lava va hlawuliwako kuya fuma tilweni? Ahihi. Lezvo zvi wula basi ku Jehovha i ta va vhuxa va hanya Paradhiseni laha misaveni. — Joh. 5:28, 29; Miti. 24:15.
16. I nchachazelo muni lowu a malandza yo tala ya Nungungulu ma wu rindzelako?
16 A malandza yo tala ya Nungungulu laha misaveni nyamutlha a ma na kutsumba ka kuya hanya tilweni. A ku fana na Abrahama, na Sara, na Dhavhidha, na Johani Mubhabhatisi, ni van’wani vavanuna ni vavasati va zvikhatini zva kutsaliwa ka Bhibhiliya, a malandza yo tala ya Nungungulu ma rindzela ku hanya laha misaveni a cikhati leci a Mufumo wa Nungungulu wo to va fumela. — Mah. 11:10.
17. Hi ta bhula hi yini ka ndzima yi landzelako?
17 Kota lezvi ka ha hiko ni vatotilweko inyamutlha, ku vhuka zviwutiso zvo kari. (Kuv. 12:17) Hi cikombiso, xana lava va totilweko va fanele ku ti wonisa kuyini? Loku a wokari lomu bandleni a sangula kuga pawa ni kunwa vhinyo Cialakanyisweni, hi fanele ku mu khomisa kuyini? Ahati loku a ntsengo wa lava va ti wulako lezvaku va totilwe wu simama ku engeteleka? Xana hi fanele ku karateka? A ndzima yi landzelako yi ta hlamula a zviwutiso lezvi.
^ nzi. 5 Kusukela hi Pentekosta ya 33 Nguveni ya hina, Jehovha i kari a nyika a maKristu yo kari a kutsumba ko hlamalisa ka kuya fuma ni N’wana wakwe le tilweni. Hambulezvo, xana a maKristu lawo ma zvi tivisa kuyini lezvaku ma hlawulilwe lezvaku ma kuma a thomo lego ga hombe? Zvini zvi mahekako loku a wokari a kuma cirambo leco ca kuya tilweni? A ndzima leyi yi seketelwa ka yin’we ya tindzima ti humesilweko ka Murindzeli wa Janeiro wa 2016 niku yi ta hlamula a zviwutiso lezvi.
^ nzi. 2 TLHAMUSELO: Ku totiwa hi moya wo basa: Jehovha i tirisa a moya wakwe wo basa kasi ku hlawula munhu lezvaku a ya fuma na Jesu le tilweni. Hi ku tirisa a moya wakwe, Nungungulu i nyika a munhu loye a citsumbiso kutani “citiyisekiso”. (Efe. 1:13, 14) A maKristu lawo ma nga wula lezvaku a moya wo basa wa “kustumunya”, kutani ku zvi veka kubaseni, lezvaku a nchachazelo wabye wa le tilweni. — Rom. 8:16.
^ nzi. 5 TLHAMUSELO: Cifungo. A ku fungiwa loku a ku mahi ko mbhelela, kala cikhatanyana mahlweni ka ku a munhu loye afa na a tsumbekile kutani cikhatanyana mahlweni ka kusangula ka kuxaniseka ka hombe. — Efe. 4:30; Kuv. 7:2-4; wona a “Zviwutiso zva vagondzi” ka Murindzeli wa Abril wa 2016.
^ nzi. 10 Kasi ku kuma yin’wani mitlhamuselo ya lezvi zvi wulako zvona a ku “pswaliwa luswa”, wona A Sentinela ya 1 ka Abril wa 2009, mapajina 3-12.
LISIMU 27 Kuwonekeliswa ka vana va Nungungulu
^ nzi. 57 TLHAMUSELO WA MUFOTA: Kani hi lomu paxweni hi kota ya kukholwa ka hina kutani hi tlhatlhekile ku chumayela ni ku gondzisa lisine, hi nga rindzela hi mahlo yo pswhuka a ku hanya laha misaveni a cikhati a Mufumo wa Nungungulu wu to hi fumela.
