NDZIMA YA CIGONDZO N.° 3
LISIMU 35 ‘Tivani lezvi zvi nga zva lisima nguvhu’
Maha zviboho zvi tsakisako Jehovha
“A kuchava Jehovha masangulo ya wutlhari, ni ku tiva Loyi a Basileko ku Hundza Vontlhe kuzwisisa.” — MAV. 9:10.
LEZVI HI TO GONDZA
Hi ta wona lezvi hi nga tirisisako zvona a wutivi, ni ku zwisisa, ni kupimisisa kasi ku maha zviboho zva wutlhari.
1. Cikarato muni leci hontlheni hi kumanako naco?
SIKU ni siku zvi lava ku hi maha zviboho. A zvokari zvi wonekisa ku khwatsi zva olova ku zvi maha, zvo kota ku zvini hi tonwa hi zvona caya kutani ku hi ta etlela kama muni. A zvin’wani zva karata ku zvi maha. A zviboho lezvo zvi nga khumba a lihanyo la hina, litsako la hina, lirandzo la hina hi van’wani ni wukhozeli ga hina. Hi lava ku a zviboho zva hina zvi hi vhuna hina wutsumbu zvi tlhela zvi vhuna a ngango wa hina. A ca lisima ka zvontlhe, hi tsumba lezvaku a zviboho zva hina zvi ta tsakisa Jehovha. — Rom. 12:1, 2.
2. Zvilo muni zvi nga ku vhunako ku maha zviboho zva wutlhari?
2 Loku u lava ku maha ciboho ca wutlhari u fanele 1) ku tiva lezvi zvi patsekako, 2) ku ehleketa hi lezvi Jehovha a yi wonisako zvona mhaka leyo, ni 3) ku ehleketa khwatsi hi mawonela lawa u nga nawo. A ndzima leyi yi ta wulawula hi zvilo lezvi zva zvinharu, niku yi ta tlhela yi hi vhuna ku wona lezvi hi nga gi tirisisako zvona a wutlhari ga hina ga kupimisisa. — Mav. 2:11.
TIVA LEZVI ZVI PATSEKAKO
3. Tlhamusela ku hikuyini u faneleko ku tiva lezvi zvi patsekako na u nga se maha ciboho.
3 A nchumu wo sangula u nga mahako kasi ku maha ciboho ca cinene ku tiva lezvi zvi patsekako. Hikuyini lezvo zvi nga zva lisima? Hi nga alakanyela munhu wo kari a babyako a wutisako dhokodhela xungetano hi mababyi yakwe. Xana a dhokodhela i wa ta tekela ku maha ciboho ca lezvi a to mu tirisa zvona mababyi yakwe na a nga rangangi hi ku hlola kutani ku mu maha zviwutiso? Kunene i wa nga ta maha lezvo. Wenawu u ta maha zviboho zva zvinene loku u ranga hi ku ehleketa hi lezvi zvi patsekako ka mhaka leyo. U nga zvi mahisa kuyini?
4. Hi kuya hi Mavingu 18:13, u nga tiyisekisa kuyini lezvaku wa tiva lezvi zvi patsekako? (Wona ni mufota.)
4 Ka zvikhati zvo tala u nga tiva lezvi zvi patsekako hi ku maha zviwutiso. A hi nga zvi veke laha ka ku u rambilwe a festa yo kari. Xana u wa ta famba? Loku u nga mu tivi khwatsi a n’winyi wa festa kutani malulamiselo ya festa leyo, zvi ta lava ku u mu maha zviwutiso zvo kota lezvi: “A festa leyo yi ta mahiwa rini niku kwihi? Vanhu vangani va tova kona, niku hi vamani? Himani a to wonelela a festa leyo? Zvini zvi to mahiwa? Ku tava ni byala?” A mihlamulo ya zviwutiso lezvi yi ta ku vhuna ku maha a ciboho ca wutlhari. — Lera Mavingu 18:13.
Tiva zvontlhe zvi patsekako hi ku maha zviwutiso (Wona paragrafo 4) a
5. Zvini u faneleko ku maha andzhako ka ku tiva lezvi zvi patsekako?
5 Andzhako ka ku tiva lezvi zvi patsekako, ehleketa khwatsi hi mhaka yontlhe. Hi cikombiso, ahati loku u tiva lezvaku ka festa leyo ku tava ni vanhu va kalako va nga hanyi hi matshinya ya milayo ya Bhibhiliya kutani ku ta nwiwa byala na ku nga hi na munhu wa ku wonelela ku a byala gi nga nwiwi ku hundza mpimo? U alakanya ku ku na ni zvokari zvi nga mahako ku a festa leyo yiva ya vhilinganya? (1 Ped. 4:3) Hi tlhelo gin’wani, ahati ke loku a cikhati ca festa leyo ci kotlana ni cikhati ca mitlhangano ya bandla kutani ntiro wa kuchumayela? Loku u ehleketile khwatsi hi mhaka yontlhe, zvi ta ku olovela a ku maha ciboho ca cinene. Kanilezvi ka hi ni nchumu wun’wani u faneleko ku maha. Wa zvi tiva lezvi wena u ci wonisako zvona a ciyimo leco; kanilezvi ahati Jehovha ke, i ci wonisa kuyini? — Mav. 2:6.
EHLEKETA HI LEZVI JEHOVHA A ZVI WONISAKO ZVONA
6. Hi kuya hi Jakobe 1:5, hikuyini hi faneleko ku khongela ka Jehovha kasi a hi vhuna?
6 Kombela Jehovha kasi a ku vhuna ku zwisisa lezvi a ti zwisako zvona hi mhaka leyo. Jehovha i tsumbisa ku hi nyika wutlhari ga ku pola lezvaku a nchumu wo kari wu ta mu tsakisa kutani ahihi. I hi nyika a wutlhari lego “na a nga feleli ne ku sola”. — Lera Jakobe 1:5.
7. U nga zvi tivisa kuyini lezvi Jehovha a zvi alakanyako hi mhaka yo kari? Maha mufananiso.
7 Neti u maha mukhongelo u kombela wurangeli ka Jehovha, tshama na u vekile kupima ka ndlela leyi a to ku hlamula hi yona. Kasi ku fananisa: Loku u lahleka na u hi lomu kuendzeni, u nga ha wutisa ndlela ka munhu wa lomu cipandzeni leco. Kanilezvi, xana u ta suka u famba na a nga se ku hlamula? Ahihi. U ta ingisela khwatsi laha a ku leletelako. Hi kufanana, andzhako ka loku u kombelile wutlhari ka Jehovha, zama ku pola hlamulo wakwe hi ku gondza milayo ni matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma tirako ka ciyimo ca wena. Hi cikombiso, loku u boha kuya ka festa yi kumbukilweko kusanguleni, u nga ha gondza hi lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako hi tifesta, vanghana vo biha, ni ku rangisa zvilaveko zva Mufumo. — Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33.
8. U nga maha yini loku u lava ku vhuniwa ku kuma mahungu u ma lavako? (Wona ni mufota.)
8 Hambulezvo, ka zvikhati zvin’wani u nga ha lava ku vhuniwa ku kuma mahungu lawa u ma lavako. U nga ha kombela civhuno ka makabye a buvhileko. Hambulezvo, u nga vhuneka kambe hi ku hlota mahungu lawo ha wece. Ku na ni mahungu yo tala lomu ka tiferamenta ta hina ta ku gondza hi tona, to kota Bhuku go kambisisa hi gona ga Vakustumunyu va Jehovha ni Mitsalo yi vhunako wutomini ga maKristu. Alakanya lezvaku a kungo ga wena ku maha ciboho ci to tsakisa Jehovha.
Ehleketa hi lezvi Jehovha a yi wonisako zvona mhaka leyo (Wona paragrafo 8) b
9. Hi nga tiyisekisa kuyini lezvaku a ciboho ca hina ci ta tsakisa Jehovha? (Va Le Efesusi 5:17)
9 Hi nga tiyisekisa kuyini lezvaku a ciboho ca hina ci ta tsakisa Jehovha? A kusangula, hi fanele ku mu tiva khwatsi. A Bhibhiliya gi wula lezvi: A “ku tiva Loyi a Basileko ku Hundza Vontlhe kuzwisisa”. (Mav. 9:10) Kunene, a kuzwisisa ka lisine hi ku kuma hi ku tiva matshamela ya Jehovha, makungo yakwe, ni lezvi a zvi randzako kutani lezvi a zvi vengako. Ti wutise lezvi: ‘Hi kuya hi lezvi ndzi zvi tivako xungetano hi Jehovha, a ku a ciboho leci ndzi lavako ku maha ci ta mu tsakisa?’ — Lera Va Le Efesusi 5:17.
10. Hikuyini a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma nga ya lisima a ku hundza milayo ya lixaka kutani mudhawuko wa lomu cipandzeni ca hina?
10 Kasi ku tsakisa Jehovha, ka zvikhati zvin’wani hi fanele ku swira maxaka ya hina. Hi cikombiso, a vapswali vo kari, na va alakanya ku vo mu vhuna, va nga kucetela nhanyana wabye a kulileko lezvaku a chadha ni wanuna wo ganya kutani loyi a to va hakhela lowolo yo dhura, hambu loku a nga tiyani hi tlhelo ga moya. Lisine ku va lava ku a nhanyana wabye a hlayiseka khwatsi hi tlhelo ga nyama, kanilezvi himani a to mu vhuna ku kula hi tlhelo ga moya? Jehovha i yi wonisa kuyini mhaka leyo? Hi kuma hlamulo ka Matewu 6:33. Ka vhesi legi, a maKristu ma kuciwa ku simama ku “lava a Mufumo . . . kuranga”. Hambu lezvi hi ingisako a vapswali va hina ni ku kombisa cichavo hi vanhu va lomu cipandzeni ca hina, leci ci nga ca lisima nguvhu ka hina ku tsakisa Jehovha.
EHLEKETA KHWATSI HI MAWONELA LAWA U NGA NAWO
11. Matshamela muni ma kumbukiwako ka Va Le Filipi 1:9, 10 ma to ku vhuna a ku ehleketa khwatsi hi mawonela lawa u nga nawo?
11 Andzhako ka loku u hlolile a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma patsekako ka ciboho ca wena, u fanele ku ehleketa khwatsi hi mawonela lawa u nga nawo. (Lera Va Le Filipi 1:9, 10.) A kupimisisa ku ta ku vhuna ku alakanyela wuyelo ga wonela gin’we ni gin’wani. Ka zvikhati zvin’wani zva olova ku maha ciboho. Kanilezvi a hi zvontlhe zviboho zvi olovako. A kupimisisa ku ta ku vhuna a ku maha zviboho zva wutlhari hambu ka zviyimo zvo karata.
12-13. A kupimisisa ku ta ku vhunisa kuyini a ku maha ciboho ca wutlhari xungetano hi ntiro wa ku ti hanyisa?
12 Hi nga alakanyela ciyimo leci. U lomu ko lava ntiro kasi ku hlayisa ngango wa wena. Ku se humelela mitiro yimbiri. Hi kulandzela, u ehleketa hi zvontlhe zvi patsekako, zvo kota tshamela ga ntiro wa kona, cikhati ca ku tira, cikhati u to ci mbheta na uya seyo, ni zvin’wani. A mitiro yontlhe ya yimbiri ya vhumeleleka hi kuya hi Mitsalo. Kuzvilava u hlawula wun’we hakuva u tsakisilwe hi tshamela ga ntiro wa kona kutani hi lezvi a muholo wa kona wu tlakukileko. Hambulezvo, ku na ni zvin’wani zvi patsekako u faneleko ku ehleketa hi zvona na u nga se maha ciboho.
13 Hi cikombiso, xana a mitiro yontlhe ya yimbiri yi talwa ni cikhati ca mitlhangano? Yi ta ku siyela cikhati u ci lavako kasi ku khatalela a zvilaveko zva ngango wa wena hi tlhelo ga kutizwa ni ga moya? A ku ti maha zviwutiso lezvi zvi ku vhuna ku rangisa “lezvi zvi nga zva lisima nguvhu”, ku nga wukhozeli ga wena ni zvilaveko zva ngango wa wena, a ku hundza ku lava kuva ni mali yo tala. A zvin’wani kambe, u ta maha ciboho leci Jehovha a to ci katekisa.
14. A kupimisisa ni lirandzo zvi ta hi vhunisa kuyini ku nga khunguvanyisi van’wani?
14 A kupimisisa ku nga tlhela ku hi kuca a kuehleketa hi lezvi a ciboho ca hina ci to va khumbisa zvona van’wani, kasi hi nga “khunguvanyisi van’wani”. (Filp. 1:10) Lezvo zva lisima loku hi maha zviboho xungetano hi tinguwo ni ku ti sasekisa. Hi cikombiso, hi nga randza modha yo kari ya tinguwo kutani ndlela yo kari yo ti sasekisa. Kanilezvi, ahati loku a vamakabye vo kari kutani vanhu van’wani vo kala va nga hi vamakabye va khunguvanyeka? A kupimisisa ku ta hi vhuna ku kombisa cichavo hi kutizwa kabye. A lirandzo li ta hi kuca ku hlota lezvi zvi vhunako “mun’wani munhu” ni kuva vanhu vo ringanisela. (1 Kor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Loku hi maha lezvo, hi ta maha ciboho ci kombako lezvaku ha va randza van’wani ni ku va kombisa cichavo.
15. Makungo muni u nga mahako na u nga se maha ciboho ca hombe?
15 Loku u lava ku maha ciboho ca hombe, ehleketa hi lezvi zvi to laveka kasi u ci tatisa. Jesu i hi gondzisile lezvaku hi “hlayela ntsengo”. (Luka 14:28) Hikwalaho, ehleketa hi cikhati, ni mali, ni ntamu wu to laveka kasi ku tatisa ciboho leco. Ka zviyimo zvin’wani, u nga bhula ni maxaka kasi ku tiva ku zvini lezvi a mun’we ni mun’wani wabye a nga mahako kasi ku seketela ciboho leco. Hikuyini zvi nga zva lisima a ku maha makungo lawo? Zvi nga ku vhuna a ku pola lezvaku a ciboho ca wena ca lava ku chukwatisiwa kutani zvi lava ku u maha ciboho cin’wani. Loku u patsa maxaka ya wena ni kuzwa mawonela yabye, zvi ta va olovela ku va ku vhuna lezvaku a ciboho ca wena ci famba khwatsi. — Mav. 15:22.
MAHA ZVIBOHO ZVI TO FAMBA KHWATSI
16. Zvini zvi to ku vhuna ku maha zviboho zvi to famba khwatsi? (Wona ni kwadru “Lezvi u nga mahisako zvona a zviboho zva wutlhari.”)
16 Loku u maha zvontlhe lezvi hi zvi kumbukileko laha hehla, u ta zvi kota ku maha zviboho zva wutlhari. Wa zvi tiva zvontlhe zvi patsekako niku u kambisisile matshinya ya Bhibhiliya ma to ku vhuna ku maha ciboho ci to tsakisa Jehovha. Makunu u nga kombela Jehovha kasi a ku vhuna ku tatisa ciboho ca wena.
17. Zvini zvi lavekako kasi hi maha a zviboho zva zvinene?
17 Hambu loku u mahile zviboho zvo tala cikhatini ci hundzileko u tlhela u zvi kota ku zvi tatisa, alakanya lezvaku kasi u zvi kota ku maha zviboho zva zvinene a wu faneli ku tsumba a wutlhari ga wena, kanilezvi u fanele ku tsumba wutlhari gi tako hi ka Jehovha. Hi yena basi a nga ku nyikako a wutivi ga lisine, ni ku zwisisa, ni kupimisisa — zvi nga zvilo zvi lavekako kasi uva ni wutlhari. (Mav. 2:1-5) Jehovha a nga ku vhuna ku maha zviboho zvi to mu tsakisa. — Lis. 23:2, 3.
LISIMU 28 Maha munghana wa Jehovha
