Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

MATIMU YA WUTOMI

A kukhatala hi van’wani zvi neha makatekwa ma nga mbheliko

A kukhatala hi van’wani zvi neha makatekwa ma nga mbheliko

Na ndzi hi ni mamani wa mina ni makabye wa mina, Pat, hi 1948

“A chichi ya Anglikano a yi gondzisi lisine. Simama ku lavetela lisine.” Andzhako ka loku kokwani wa mina wa wasati a wulile lezvo, mamani wa mina i no sangula ku lavetela a wukhongeli ga lisine. Kanilezvi i no chepeta a Vakustumunyu va Jehovha a tlhela a ndzi byela ku ndzi fanele ku va fihlala loku vata laha kaya ka hina a Toronto, le Canadá. Kanilezvi a cikhati leci a makabye wa mamani wa mina a nga sangula kugondza Bhibhiliya ni Vakustumunyu va Jehovha hi 1950, mamani wa mina i no ti patsa naye. Va wa gondza le kaya ka titia niku hi ndzhako ka cikhati va no bhabhatiswa.

Papayi wa mina i wa hi mufundisa wa Igreja Unida le Canadá. Hikwalaho, vhiki ni vhiki, hi tisonto ni mixo, i wa ruma mina ni ndzisana ya mina ya cisati a ku hi ya chichini hi ya gondza a zvigondzo zva chichi. Hi kulandzela, hi wa nghena chichi na papayi hi ma 11. Ni gambo ga kona, hi wa ya Salawini ya Mufumo na mamani. A kuhambana ka wukhongeli legi ga gimbiri ku wa tekela ku woneka.

Hi 1958 na ndzi hi ni ngango wa va ka Hutcheson ka mutlhangano wa matiko yo tala wu nga hi ni hloko mhaka ya ku Vontade Divina

Mamani i no bhulela a vanghana vakwe va malembe, Bob na Marion Hutcheson lezvi a nga zvi kholwa, vonawu va gumesa va vhumela a lisine. Hi 1958, makabye Bob na Marion Hutcheson va no ndzi teka zvin’we ni vafana vabye va vanharu va famba na mina ka mutlhangano wa matiko yo tala wa 8 wa masiku le dhoropeni Nova York, wu nga hi ni hloko ya mhaka Vontade Divina. Zvezvi, ndza zvi wona ku a zvi va olovelangi a ku va teka na mina, kanilezvi a mutlhangano lowo wuve wa lisima nguvhu wutomini ga mina.

A VAMAKABYE VA NDZI VHUNILE KU MU MAHELA ZVOTALA JEHOVHA

A cikhati leci ndzi nga hi ka tanga ya ku sangula ku ti tshotshota, hi wa hanya hi ku fuya tihomu, ni makhumba, ni tiyivhu, ni tihuku. Ndzi no sangula ku alakanyela ku minawu ndzi zvi gondzela a ku hlayisa zvihari. Mamani i no gi bhulela a mhaka leyi a dhota go kari ga bandla. A dhota lego, gi no ndzi alakanyisa hi ndlela ya lirandzo lezvaku zvezvi hi hanya “masikwini yo gumesa”, a gumesa a ndzi wutisa ku a kuya Univhersidhadhe hi malembe yo tala zvi wa ta khumbisa kuyini a wunghana ga mina na Jehovha. (2 Tim. 3:1) Hikwalaho, ndzi no boha ku ngayi Univhersidhadhe.

Ndzi wa ha simama ku ti wutisa ku zvini ndzi to maha loku ndzi mbheta ku gondza cikola. Hambu lezvi kontlhe a kumbhela ka vhiki ndzi nga kari ndziya sin’wini, ndzi wa nga zvi randzi a ku chumayela niku ndzi wa nga tshuki ndzi alakanya ku ndzi ngava phayona. Papayi na tio, a makabye wa papayi, va no ndzi kuca ku tira ka koponi yi holelako khwatsi a Toronto. Tio i wa hi ni cikhundla seyo, hikwalaho, ndzi no vhumela a ntiro lowo.

Le Toronto, ndzi wa mbheta cikhati co tala na ndzi tira niku ndzi wa hlakana nguvhu ni vanhu va nga kholwiko, lezvi zvi nga ndzi tsikisa ku chumayela ni kuya mutlhanganweni. Kusanguleni, ndzi wa tshama ni kokwani wa mina a nga kala a nga hi Kustumunyu, kanilezvi loku a file, zvi lavile ku ndzi lava kun’wani ka ku tshama kona.

A va ka Hutcheson, lava va nga ndzi tekile ndzi ya wona a gotsovanyano ndzi wa va wona kota vapswali va mina. Va no ndzi vitana ku ndzi ya hanya navo kaya kabye va tlhela va ndzi vhuna ku tiyisa wunghana ga mina na Jehovha. Hi 1960, ndzi no bhabhatiswa zvin’we ni n’wana wabye John. John i no sangula ku phayona, lezvi zvi nga ndzi kuca ku minawu ndzi chumayela nguvhu. A vamakabye va bandla va no wona a kukula ka mina ka moya, niku hi kulandzela ndzi no yimisiwa kota nandza ga Cikola ca Wutireli ga Nungungulu. a

NDZI NO KUMA A MUNGHANA WA MUNENE NDZI TLHELA NDZI SANGULA KU PHAYONA

Ka siku ga muchadho wa hina hi 1966

Hi 1966, ndzi no chadha na Randi Berge, a phayona go hiseka, loyi a nga zvi lava nguvhu ku tira lomu ku nga ni cilaveko ca hombe. A muwoneleli wa hina wa cipandze i no kombisa ku khatala hi hina, a hi kuca ku vhunetela a bandla ga le Orillia, Ontário. Hikwalaho, hi no tekela ku rura hi ya seno.

Zvalezvi hi nga chikela Orrillia, minawu ndzi no sangula ku phayona zvin’we na Randi. A kuhiseka kakwe ku wa ndzi thapele. Zvalezvi ndzi nga veka a mbilu ya mina ka ntiro wa ku phayona, ndzi no ti buza hi litsako la ku tirisa Bhibhiliya ni ku wona vanhu na va zwisisa a lisine. Kuve litsako la hombe a ku vhuna a patswa wo kari wa le Orillia a ku cica a wutomi gabye va maha a malandza ya Jehovha.

HI NO GONDZA A LIRIMI LISWA HI TLHELA HI CICA A MAPIMISELA YA HINA

Na ndzi kari ndzi endzela Toronto, ndzi no tiva Arnold MacNamara, loyi a nga kari a rangela a Bheteli. I no hi wutisa ku ha zvi tsakela kuva maphayona yo hlawuleka. Ndzi tekela ku hlamula, ndziku: “A nguvhu! Hi ngaya ni kwihi, loku ku nga ngha ku nga hi Quebec!” Ndzi wa nwele a maalakanyo ya ku a vanhu va Canadá va wulawulako a ciNgiza a va kumani ni va provhinsia ya Quebec lomu a vanhu va kona va wulawulako a ciFrancês. Ka cikhati leco, a vanhu va wa vhukela a mufumo na va lava ku a provhinsia ya Quebec yi khululeka.

Arnold i no hlamula, aku: “Ka cikhati leci a ravi go rumela a maphayona yo hlawuleka Quebec basi.” Ndzi no tekela ku vhumela ku famba. Ndzi wa sina ndzi zvi tiva ku Randi wa zvi lava ku ya tira seyo. Hi ndzhako ka cikhati, ndzi no pola ku leci cin’we ca zviboho zva zvinene hi nga mahile wutomini ga hina!

Andzhako ka ku gondza a ciFrancês hi ntlhanu wa mavhiki, mina na Randi zvin’we ni patswa wun’wani hi noya Rimouski, ku nga pfhuka wa kwalomo ka 540 wa tikilometro, n’walungu wa mupela gambo wa Montreal. Zvi wa ha lava ku hi gondza zvotala. Lezvo zvi wonekile khwatsi mutlhanganweni wo kari ndzi nga lera a zvitiviso zvo kari. Ndzi wulile lezvaku ka gotsovanyano wa hina wu landzelako hi ta amukela a “vadhelegadho va maavestruz”, wutshan’wini ga ku wula ku “vadhelegadho va Austrália”.

I “Yindlu yo Basa” le Rimouski

Le Rimouski, hina va mune hi no amukela a mune wa vamakabye va cisati va nga chadhangiko zvin’we ni patswa wa va ka Huberdeaus ni vanhanyana vabye va vambiri kasi hi ta tira zvin’we. A patswa wa va ka Huberdeaus wu no lugara a yindlu ya hombe niku wontlhe a maphayona ma nga tshama laho ma no vhunana ku hakhela. Hi wa yi vitana ku i Yindlu yo Basa hakuva seno phambeni ka yona ni mapilari ya yona zvi wa hi zva kori yo basa. Ku wa tala kuva 12 kutani 14 wa vanhu va nga tshama laho. Lezvi mina na Randi hi nga hi maphayona yo hlawuleka, hi wa chumayela mixo, ni gambo, ni wusikwana. Hikwalaho, hi wa tsaka a kuva ni wokari wo famba na hina ntirweni, hambu ni ka wusiku ga nguva ya cirami.

A wunghana ga hina ni maphayona lawo yo tsumbeka gi kulile nguvhu laha ka kuza hiva ngango wun’we. Ka zvikhati zvo kari, hi wa tshama zvin’we hi wora ndzilo. Ka zvikhati zvin’wani, hi wa lava siku hi bika zvin’we hontlheni. A makabye mun’we i wa hi muchayi, hikwalaho ni wusiku ga milongiso hi wa yimbelela hi tlhela hi kina.

Le Rimouski a vanhu vo tala va wa zvi randza ku gondza Bhibhiliya. Ndzeni ka ntlhanu wa malembe hi vile ni litsako la ku wona a zvigondzani zvo tala zva Bhibhiliya na zvi kula hi tlhelo ga moya kala zvi bhabhatiswa. A bandla gi no kula kala giva ni vahuweleli va kwalomu ka 35 wa vona.

Le Quebec, hi kumile a gondziselelo ya yinene nguvhu kota vachumayeli. Hi wonile lezvi Jehovha a nga hi vhunisa zvona ntirweni wo chumayela ni ku hi vhuna ku kuma lezvi zvi nga laveka hi tlhelo ga nyama. Ahandle ka lezvo, hi gondzile ku randza a vanhu va ku wulawula ciFrancês, ni lirimi labye, ni mudhawuko wabye — lezvi zvi nga hi maha hi randza a yin’wani midhawuko kambe. — 2 Kor. 6:13.

Na hi nga zvi rindzelangi, a ravi gi no hi kombela ku hi rura hiya dhoropeni ga Tracadie, le mbhirini ya mutsuwuka-gambo wa Nova Brunswick. Lezvo zvive cikarato ka hina hakuva hi wa ha hi ku sinara mapapilo ya ku lugara yindlu niku ndzi wa sinarile kontrato ya ku ka masiku lawa ndzi nga ni cikhati ndzi ya gondzisa ka cikola co kari. Ahandle ka lezvo, ku wa nga hundzi cikhati co leha a zvigondzani zvo kari zva hina na zvi sangulile kuva vahuweleli niku hi wa hi laha cikari ka ku aka a Salawu ya Mufumo.

Kumbheleni ka vhiki, hi no khongela nguvhu xungetano hi ku rura ka hina. Hi noya Tracadie hi ya ku wona, ku wa hambene nguvhu ni le Rimouski. Kanilezvi hi no boha ku famba kota lezvi Jehovha a nga lava ku hiya seyo. Hi no ringa Jehovha, hi mu wona na a susa a zvibho zvontlhe hi cin’we cin’we. (Mal. 3:10) Kota lezvi Randi a nga hi ni wunghana ga hombe na Jehovha, ni lezvi a nga hi ni moya wa ku ti tsitsirita, ni mawonela manene hi zvilo, a zvi mu karatelangi ku rura.

Ka bandla ga hina ga giswa, a kova ni dhota gin’we ga ku hi Robert Ross. I wa vile phayona laho zvin’we ni sati wakwe, Linda, niku laha va nga pswala a n’wana vabye wo sangula, va no boha ku simama kwalaho. Hambu lezvi va nga khatalela a mufanyana wabye, va ndzi tiyisile nguvhu mina na Randi hi moya wabye wa ku amukela vapfhumba ni kuhiseka kabye ntirweni wa ku chumayela.

MAKATEKWA HI MA KUMILEKO HI KU TIRA NI KWIHI KU NGA NI CILAVEKO

Na hi hi ka cipandze ca hina co sangula ka ntiro wa ku endzela mabandla hi nguva ya cirami

Andzhako ka ku phayona malembe le Tracadie, hi no amukela a ciavelo cin’wani hi nga kala hi nga ci rindzelangi, ku nga cirambo ca ntiro wa ku endzela mabandla. b Hi no tira ka zvipandze zva ciNgiza hi 7 wa malembe, hi gumesa hi avelwa kuya ka cipandze ca ciFrancês, le Quebec. A muwoneleli wa hina wa dhistrito le Quebec, Léonce Crépeault, i wa ndzi dzundza loku ndzi veka a tikanelo ta mina. Kanilezvi, hi ndzhako ka cikhati, i waku: “U nga chukwatisa yini kasi ti khumba khwatsi a mbilu?” A ku khatala kakwe hi mina, zvi ndzi vhunile ku chukwatisa a magondzisela ya mina ndzi wula zvilo zvi olovako ku zvi zwisisa.

A cin’we ca zviavelo ndzi to kala ndzi nga ci rivali hi leci ndzi vileko naco hi 1978 ka mutlhangano wa matiko yo tala wu mahelweko le Montreal, wu nga hi ni hloko mhaka ya ku “Fé Vitoriosa”. Ndzi tirile ka cipandze ca zvakuga. Hi wa rindzela kuva ni 80 000 wa vanhu niku hi wa fanele ku va gisa hi ndlela yo hambana ni makhati ma hundzileko. A zvilo zvontlhe zvi wa hi zviswa: lezvi hi nga zvi tirisa, lezvi hi nga wa ta bhika, ni mabhikela ya kona. Hi wa hi ni 20 wa makonjeladhori ya hombe lawa ka zvikhati zvin’wani ma nga kala ma nga tiri khwatsi. Na ku nga se chikela a siku legi go sangula, zvi wa nga koteki a ku nghena lomu estadhio hi longisela zvontlhe kala ni wusiku hakuva ku wa tava ni jogo. Kanilezvi hi wa fanele ku lumekela a tiforno na gi nga seca kasi hi maha zvo fihlula! Hi wa karele, kanilezvi ndzi gondzile zvotala ka kutitsitsirita, ni kubuvha, ni litsako la vamakabye lava ndzi nga tira navo. Hi mahile wunghana ga ha simamako kala nyamutlha. A zvi no ku tsakisa a kuva ka gotsovanyano lowo wa lisima a Quebec, ka tiko galegi a ntiro wa hina wu nga vhukelwa nguvhu cikari ka 1940 ni 1960!

Hi mina na Randi na hi longisela a gotsovanyano wa Montreal hi 1985

Ndzi gondzile zvotala ka vawoneleli-kuloni va cipandze ka migotsovanyano ya hina ya hombe hi vileko nayo a Montreal. Ka lembe go kari, David Splane, loyi zvezvi a nga ciro ca Hubye yi Fumako, hi yena a nga hi muwoneleli wa gotsovanyano. Ka gotsovanyano wu nga landzela, a cikhati leci mina ndzi nga kombeliwa ku maha a ciavelo leco, David i ndzi seketele nguvhu.

Hi 2011, andzhako ka ku hi tirile 36 wa malembe ntirweni wa ku endzela mabandla, ndzi no rambiwa a kuva mugondzisi wa cikola ca madhota ya bandla. Ndzeni ka malembe mambiri, mina na Randi hi etlele ka 75 wa mibhedhi yo hambana, kanilezvi a hi ti layi hi kutikarata loku hi ku mahileko. Kumbheleni ka vhiki gin’we ni gin’wani, a madhota ma wa tala hi ku bonga hakuva ma wa wona lezvi a Hubye yi Fumako yi khatalisako zvona hi madhota.

Hi ndzhako ka cikhati, ndzi no gondzisa a Cikola ca Vavhangeli va Mufumo. A zvigondzani zvi tala ku karala nguvhu ni ku karateka hi kota ya longoloko wa cikola: ku tshama cipimo ca 7 wa tihora lomu saleni hi siku, ku maha a ti TPC hi tihora tinharu ka wusiku gin’we ni gin’wani, ni ku maha a mune kutani ntlhanu wa zviavelo hi vhiki. Mina ni mugondzisi mun’wani, hi no va tlhamusela ku a va nge zvi koti ku maha lezvo na va nga vhuniwi hi Jehovha. Contlhe cikhati ndzi alakanya lezvi a zvigondzani zvi nga hlamalisa zvona hi ku wona ku hi ku tsumba Jehovha va wa zvi kota ku maha zvo hundza lezvi va nga alakanya ku va zvi kota.

A KUKHATALA HI VAN’WANI ZVI NEHA MAKATEKWA MA NGA MBHELIKO

A kukhatala ka mamani hi van’wani ku vhunile a zvigondzani zvakwe zva Bhibhiliya a ku zvi kula hi tlhelo ga moya ku tlhela ku vhuna papayi a ku a cica a mawonela yakwe xungetano hi lisine. Andzhako ka 3 wa masiku mamani na a file, papayi i hi hlamalisile hi ku ta wona a kanelo ya vanhu vontlhe Salawini ya Mufumo, ni ku simama a wona mitlhangano ka 26 wa malembe ma nga landzela. Hambu lezvi papayi a nga kala ku bhabhatiswa, a madhota ma ndzi byelile ku contlhe cikhati hi yena wo sangula ku chikela mitlhanganweni vhiki ni vhiki.

A mamani wa mina kambe ive cikombiso ca cinene ka mina ni ka vamakabye va mina. Vontlhe vamakabye va mina va vanharu zvin’we ni vanuna vabye va tirela Jehovha hi kutsumbeka. A vambiri va tira lomu maravini — mun’we a Portugal a mun’wani a Haiti.

Mina na Randi hi tira kota maphayona yo hlawuleka a Hamilton, Ontário. Na ha hi ntirweni wa ku endzela mabandla, hi wa zvi randza a ku famba ni van’wani ka marevhizita yabye ni ka zvigondzo zvabye zva Bhibhiliya. Kanilezvi zvezvi, ha tsaka hi ku wona a zvigondzani zva hina na zvi kula zvi mu randza Jehovha. Laha hi yako hi maha wunghana ni vamakabye va bandla ga hina ga giswa, zva tiyisa a ku wona lezvi Jehovha a va seketelisako zvona ka zvikhati zva zvinene ni zvo nonoha.

Loku hi nyima hi cuwuka ndzhako, ha ku bonga a kukhatala loku a votala va ku kombisileko ka hina. Hinawu hi ti karatele ku khatalela van’wani, hi va kuca a ku mahela Jehovha zvontlhe zvi nga ntan’wini wabye. (2 Kor. 7:6, 7) Hi cikombiso, ka ngango wo kari, a sati wa kona, ni n’wana wabye wa mufana ni n’wana wabye wa nhanyana va wa hi ka ntiro wa cikhati contlhe. Ndzi no wutisa a nuna wa kona a ku i wa tshukile a alakanyela kuva phayona ke. I no hlamula ku ndza seketela a maphayona manharu. Hikwalaho, ndzi no mu wutisa ku: “U nga va seketela ku hundza lezvi Jehovha a va seketelisako zvona?” Ndzi no mu kuca ku azwa litsako leli va nga kari va lizwa. Andzhako ka 6 wa tihweti, i no maha phayona.

Mina na Randi hi ta simama ku ‘leletela a cizukulwana ci tako’ a mitiro ya Jehovha ya “ntamu” niku hi rindzela ku vonawu va ta tsaka hi ku tirela Jehovha a ku khwatsi hi lezvi hina hi zvi randzisako zvona. — Lis. 71:17, 18.

a Zvezvi hi loyi a tiviwako kota muwoneleli wa Mutlhangano wa Ntiro ni Mahanyela.

b Wona a matimu ya wutomi ya Léonce Crépeault ka Murindzeli wa Fevereiro wa 2020, mapajina 26-30.