NDZIMA YA CIGONDZO N.° 28
LISIMU 123 Hi ta ti koramisa, hi tsumbeka ka nayo wa Nungungulu
Wa li tiva lisine?
“Tiyani mu ku nde, na mu bohile libhandi la lisine li tiya zviwunwini zva n’wina”. — EFE. 6:14.
LEZVI HI TO GONDZA
Ka ndzima leyi, hi ta gondza lezvi hi nga ku tivisako zvona a kuhambana ka lisine leli hi li gondzako ka Jehovha ni mawunwa lawa ma vhuvhumisiwa hi Sathani ni lava va hi vhukelako.
1. U ti zwisa kuyini hi lisine?
A VANHU va Jehovha va li randza a lisine li nga ka Mhaka ya Nungungulu. Hi seketela kukholwa ka hina ka lisine lelo. (Rom. 10:17) Ha tiyiseka lezvaku Jehovha i yimisile a bandla ga wuKristu kota “ziki ni ciseketelo ca lisine”. (1 Tim. 3:15) Niku ha ingisa na hi tsakile ‘lava va rangelako’ cikari ka hina, a cikhati leci va tlhamuselako a lisine la Bhibhiliya ni ku hi nyika wurangeli gi yelanako ni kurandza ka Nungungulu. — Mah. 13:17.
2. Hi kuya hi Jakobe 5:19, i mhango muni hi kumanako nayo andzhako ka ku gondza lisine?
2 Hambulezvo, andzhako ka loku hi vhumele lisine ni ntiro wa hlengeletano ya Nungungulu wa ku hi nyika wurangeli go tsumbeka, hi nga simama ku hambukisiwa. (Lera Jakobe 5:19.) A ci kona ci mu tsakisako nguvhu Sathani a ku hundza ku hi maha hi nga ha tsumbi a Bhibhiliya ni wurangeli hi nyikiwako hi hlengeletano ya Nungungulu. —Efe. 4:14.
3. Hikuyini hi faneleko ku khoma zvi tiya ka lisine? (Va Le Efesusi 6:13, 14)
3 Lera Va Le Efesusi 6:13, 14. Zvezvanyana, Dhiyabho i ta tirisa ntamu wakwe kasi ku kanganyisa vanhu misaveni yontlhe lezvaku va vhukela Jehovha. (Kuv. 16:13, 14) Ha zvi tiva kambe lezvaku Sathani i ta engetela a kutikarata kakwe ka kukanganyisa vanhu va Jehovha. (Kuv. 12:9) Hikwalaho, zva lisima nguvhu a ku hi ti gondzisa ku tiva a kuhambana ka mawunwa ni lisine, hi tlhela hi ingisa lisine. (Rom. 6:17; 1 Ped. 1:22) Lezvo zva lisima nguvhu kasi hi pona kuxanisekeni ka hombe!
4. Zvini hi to gondza ka ndzima leyi?
4 Ka ndzima leyi, hi ta tiva matshamela ma lavekako kasi ma hi vhuna ku tiva lisine la Bhibhiliya ni ku vhumela wurangeli ga hlengeletano ya Nungungulu. Hi kulandzela, hi ta bhula hi zvilo zvinharu hi faneleko ku maha kasi hi simama ku khoma zvi tiya lisineni.
MATSHAMELA MA LAVEKAKO KASI HI TIVA LISINE
5. A ku chava Jehovha ku hi vhunisa kuyini a ku tiva lisine?
5 Ku chava Jehovha. A ku chava Jehovha zvi wula a ku mu randza laha ka ku hi nga vhumeli ku maha nchumu wu nga wa ta mu khunguvanyisa. Hi zvi lava nguvhu a ku tiva a kuhambana ka zvazvinene ni zvakubiha; ni kuhambana ka lisine ni mawunwa, kasi hi tsakelwa hi Jehovha. (Mav. 2:3-6; Mah. 5:14) A hi faneli ku tsika ku chava ku kula nguvhu a ku hundza lirandzo leli hi nga nalo hi Jehovha, kota lezvi ka ku lezvi zvi tsakisako vanhu a kutala ka zvikhati a zvi tsakisi Jehovha.
6. A ku chava vanhu ku mahisile kuyini ku a 10 wa tihosana ta ka Izrayeli ti soholota lisine?
6 Loku hi chava nguvhu vanhu a ku hundza Nungungulu, hi nga hambukisiwa lisineni. Wona cikombiso ca 12 wa tihosana leti ti nga ya hlola a tiko legi Jehovha a nga tsumbisile a ku nyika vaIzrayeli. A 10 wa tona ti wa chava nguvhu a vaKhanani a ku hundza lezvi ti nga mu randzisa zvona Jehovha. Ti no byela a vaIzrayeli-kuloni, tiku: ‘Cima hi nga ta zvi kota ku ya va hlula, hakuva va na ni ntamu ku hundza hina.’ (Mitse. 13:27-31) Hi kuya hi lezvi a vanhu va nga zvi kota ku zvi wona basi, a vaKhanani va wa hi ni ntamu a ku hundza vaIzrayeli. Kanilezvi hi ku wula lezvaku a vaIzrayeli va wa nga ta zvi kota ku hlula valala vabye va wa sefa Jehovha mhakeni leyo. A zvipiyawu lezvo zva 10 zvi wa fanele ku veka kupima ka lezvi Jehovha a nga lava ku a vaIzrayeli va maha. Zvi wa fanele ku ehleketa kambe hi lezvi a nga va mahele cikhatanyana ndzhako, zvi tlhela zvi tiva lezvaku a ntamu wa vaKhanani wu wa nga hi wa nchumu loku wu fananisiwa ni ntamu wa hombe wa Jehovha. A kuhambana ni zvipiyawu lezvo zvo kala kukholwa, Joxuwa na Kalebhi va wa lava ku tsakelwa hi Jehovha. Va no byela vanhu, vaku: ‘Loku Jehovha a xalala ha hina, i ta hi enghenisa ka tiko lego, a gi nyika ka hina, gi nga tiko gi khulungako a masi ni wulombe.’ — Mitse. 14:6-9.
7. Hi nga engetelisa kuyini a ku chava Jehovha? (Wona ni mufota.)
7 Kasi hi engetela ku chava Jehovha, hi fanele ku veka kupima ka lezvi hi nga mu tsakisisako zvona ka zviboho zvontlhe hi mahako. (Lis. 16:8) A cikhati leci u lerako Bhibhiliya, ti wutise lezvi: ‘Loku ku wa hi mina ndzi nga ka ciyimo leci, na ndzi mahile ciboho muni?’ Hi cikombiso, ti alakanyele na uzwa a 10 wa tihosana ta ka Izrayeli na ti nyika mubiko wo tsema hlanha. U wa ta kholwa a mubiko lowo u sangula ku chava vanhu, kutani a lirandzo la wena hi Jehovha ni kuxuva ku mu tsakisa zvi wa tava zva hombe a ku hundza kuchava? A cizukulwana contlhe ca ka Izrayeli a ci vhumelangi a lisine leli li nga wuliwa hi Joxuwa na Kalebhi. Kota wuyelo ga kona, ci luzile a thomo ga ku nghena Tikweni gi Tsumbisilweko. — Mitse. 14:10, 22, 23.
U wa ta kholwa ka mani? (Wona paragrafo 7)
8. I tshamela muni hi faneleko ku ti karatela kuva nago, niku hikuyini?
8 Kutikoramisa. Jehovha i tivekisa lisine ka lava va ti koramisako. (Mat. 11:25) Ha ti koramisa hi vhumela ku gondza lisine. (Miti. 8:30, 31) Hambulezvo, hi fanele ku ti wonela kasi hi ngavi ni matshandza. A matshandza ma nga maha ku hi zvi wonisa ku khwatsi a mawonela ya hina manene a ku fana ni matshinya ya milayo ya Mitsalo ni zvileletelo lezvi hi nyikiwako hi hlengeletano ya Jehovha.
9. Hi nga maha yini kasi hi simama hi ti koramisa?
9 Kasi hi simama ku ti koramisa, hi fanele ku alakanya lezvaku hi vatsongwani nguvhu loku hi fananisiwa na Jehovha. (Lis. 8:3, 4) Hi fanele ku khongela kambe kasi hi engetela a kutikoramisa ni kuva vanhu va vhumelako ku gondzisiwa. Jehovha i ta hi vhuna ku hi ma nyika nguvhu lisima maalakanyo yakwe — lawa hi ma kumako lomu ka Mhaka yakwe ni ka hlengeletano yakwe — a ku hundza lawa ya hina. Ka kulera ka wena ka Bhibhiliya, zama ku wona lezvi Jehovha a ku randzisako zvona a kutikoramisa ni lezvi a ku vengisako zvona a kutikulisa ni matshandza. A cin’wani kambe, zama ku simama ku ti koramisa, nguvhunguvhu a cikhati leci u nyikiwako ciavelo ci nga mahako ku uva ni wutihlamuleli ka vamakabye kutani ku u tiveka nguvhu.
LEZVI HI NGA KHOMISAKO ZVONA ZVI TIYA LISINENI
10. Hi vamani lava Jehovha a va tirisako kasi ku nyika zvileletelo ni wurangeli ka vanhu vakwe?
10 Simama ku tsumba wurangeli ga hlengeletano ya Jehovha. Cikhatini ca Izrayeli wa kale, Jehovha i tirisile Mosi na Joxuwa kasi ku va nyika zvileletelo a vanhu vakwe. (Jox. 1:16, 17) A zvilo zvi wa va fambela khwatsi a cikhati leci va nga wona a vavanuna lavo kota vayimeli va Jehovha Nungungulu. Andzhako ka mazanazana ya malembe, laha a bandla ga wuKristu gi nga yimisiwa hi khati go sangula, a 12 wa vapostoli hi vona va nga nyika zvileletelo. (Miti. 8:14, 15) Hi ndzhako ka cikhati, a ntlawa lowo wu no patsa madhota man’wani ya le Jerusalema. Hi ku landzela a wurangeli lego gi ngata hi ka vavanuna lavo vo tsumbeka, “a mabandla ma no simama ku tiya kukholweni ma tlhela ma kula siku ni siku”. (Miti. 16:4, 5) Masikwini ya hina, Jehovha wa hi katekisa kambe a cikhati leci hi landzelako a wurangeli gi tako hi ka hlengeletano yakwe. Kanilezvi, Jehovha i wa ta ti zwisa kuyini loku hi wo ala ku ingisa lava a va hlawulileko kasi va rangela? Kasi ku hlamula ciwutiso leci, a hi kambisiseni lezvi zvi nga humelela a cikhati leci a vaIzrayeli va nga rangelwa vaya Tikweni gi Tsumbisilweko.
11. Le Izrayeli wa kale, zvini zvi nga humelela lava va nga vhukela Mosi loyi a nga hlawulilwe hi Jehovha kasi ku rangela vanhu vakwe? (Wona ni mufota.)
11 Laha a vaIzrayeli va nga hi ndleleni ya kuya Tikweni gi Tsumbisilweko, a vavanuna va nga hi ni wutihlamuleli va no vhukela Mosi ni ciavelo leci Jehovha a nga mu nyikile. Va no wula lezvi: ‘Wontlhe tlhangano wu basile, [a hi Mosi basi] na Jehovha i kona cikari ka wona.’ (Mitse. 16:1-3) Hambu lezvi ka ku zvi wa hi lisine lezvaku “wontlhe tlhangano” wu wa basile mahlweni ka Nungungulu, Jehovha i wa hlawulile Mosi kasi ku rangela vanhu vakwe. (Mitse. 16:28) Hi ku vhukela Mosi, a vahluwuki lavo va wo vhukela Jehovha wutsumbu. Va wa nga veki kupima ka lezvi Jehovha a nga zvi lava; kanilezvi va wa veka kupima ka lezvi vona va nga zvi lava — ku nga ku nyikiwa ntamu ni wudzundzo. Nungungulu i no daya lava va nga rangela wuhluwuki lego, zvin’we ni lava va nga ti patsa navo. (Mitse. 16:30-35, 41, 49) Nyamutlha, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha a nga va tsakeli lava va nga ingisiko wurangeli ga hlengeletano yakwe.
U wa ta seketela mani? (Wona paragrafo 11)
12. Hikuyini hi faneleko ku simama hi tsumba a hlengeletano ya Jehovha?
12 Hi nga simama ku tsumba a hlengeletano ya Jehovha. Loku zvi woneka khwatsi lezvaku zva laveka ku chukwatisa zvokari ka lezvi hi ci zwisisako zvona a cipandzana cokari ca lisine la Bhibhiliya kutani ndlela leyi a ntiro wa Mufumo wu xaxametilweko hi yona, lava va rangelako a va kanakani ku cica lezvi zvi lavekako. (Mav. 4:18) Va maha lezvo hi ku lava ku tsakisa Jehovha, a ku hundza ni cihi. Va tlhela va maha zvontlhe va zvi kotako kasi ku seketela a zviboho zvabye ka Mhaka ya Nungungulu, ku nga cikombiso ca timhaka ti nene leci a vanhu va Jehovha va faneleko ku khoma zvi tiya ka cona.
13. Cini “cikombiso ca timhaka ti nene”, niku zvini hi faneleko ku maha?
13 “Khoma zvi tiya ka cikombiso ca timhaka ti nene”. (2 Tim. 1:13) A “cikombiso ca timhaka ti nene” ku wuliwa a tigondzo ta wuKristu ti kumekako lomu ka Bhibhiliya. (Joh. 17:17) A tigondzo leto ti wumba a ciseketelo ca lezvi hi zvi kholwako. A hlengeletano ya Jehovha yi hi gondzisa ku khomelela ka cikombiso leco. Loku hi ti karatela ku maha lezvo, hi ta katekisiwa.
14. A maKristu yo kari ma tsikile ku khomelela ka “cikombiso ca timhaka ti nene” hi ndlela muni?
14 Zvini zvi to humelela loku hi nyima ku seketela a kukholwa ka hina ka “cikombiso ca timhaka ti nene”? Wona cikombiso co kari. Ka zana ga malembe go sangula, zvi wonekisa ku khwatsi ku wa hangalaka mavalivali cikari ka maKristu yo kari ya lezvaku a siku ga Jehovha gi wa chikele. Kuzvilava va wa no amukela a papilo — va nga alakanya ku gi wa tsalilwe hi mupostoli Pawule — gi nga wula lezvo. Wutshan’wini ga ku ti nyika cikhati ca ku hlola khwatsi a mhaka leyo, a maKristu yo kari ya le Tesalonika ma no kholwa a mavalivali lawo ma tlhela ma ma hangalasa. Na va nga kanganyisiwangi loku va wa no alakanya a timhaka leti Pawule a va gondzisileko a cikhati leci a nga hi zvin’we navo. (2 Tes. 2:1-5) Pawule i no va nyika wusungukati a vamakabye vakwe ga lezvaku va nga kholwi ni cihi va ci zwako. Kasi zvi ma vhuna ka makhati man’wani, Pawule i no dayelela a papilo gakwe ga wumbiri ka va le Tesalonika hi magezu lawa: “Hi lawa a marungula ya mina, Pawule, hi canja ga mina wutsumbu, ci nga cikombiso mapapilweni wontlhe; legi hi gona a tsalela ga mina.” — 2 Tes. 3:17.
15. Hi nga ti vhikelisa kuyini ka mawunwa lawa ma nga wonekisako ku khwatsi ma na ni hloko? Nyika cikombiso. (Wona ni mufota.)
15 Zvini hi gondzako ka magezu ya Pawule ka va le Tesalonika? Loku hizwa zvilo zvo kari zvi nga yelaniko ni lezvi hi tshukileko hi gondza lomu ka Bhibhiliya kutani mavalivali yo kari, hi fanele ku tirisa wutlhari. Cikhatini ca kale ka União Soviética, a valala va hina va no hangalasa mahungu ya papilo ma nga wonekisa ku khwatsi mata hi le tsindza ga misava yontlhe. A papilo lego gi wa kuca a vamakabye vo kari lezvaku va ti wumbela hlengeletano yabye. Zvi wa wonekisa ku khwatsi zvi na ni hloko. Kanilezvi a vamakabye vo tsumbeka a va kanganyisiwangi. Va zvi zwisisile lezvaku a mahungu ya papilo lego ma wa nga yelani ni lezvi va nga gondzile. Nyamutlha, ka zvikhati zvo kari, a valala va lisine va tirisa tekinolojiya hi ndlela ya ntamu nguvhu kasi ku hi juja kupima kutani ku hi hambanisa. Wutshan’wini ga ku ‘hatlisa ku jujeka kupima’ ka hina, hi nga ti vhikela hi ku ehleketa khwatsi hi ku lezvi hi zvi zwileko kutani ku lera zva yelana ni lisine leli hi li gondzileko ke. — 2 Tes. 2:2; 1 Joh. 4:1.
U nga kanganyisiwi hi mawunwa ma wonekisako ku khwatsi ma na ni hloko (Wona paragrafo 15) a
16. Hi kuya hi Va Le Roma 16:17, 18, zvini hi faneleko ku maha loku a wokari a hambuka lisineni?
16 Simama kuva zvin’we ni lava va tsumbekako ka Jehovha. Nungungulu i lava lezvaku hi mu khozela hi wumun’we zvin’we ni vamakabye va hina. Hi ta khozela Jehovha hi wumun’we loku hi khomelela ka lisine. Ni wihi loyi a tsikako lisine i vanga kuhambana lomu bandleni, niku Jehovha i hi tlharihisa lezvaku hi ‘tsawukana naye’. Loku hi nga mahi lezvo, ku ngava hina wutsumbu hi nga ti tsawukanisako ni lisine. — Lera Va Le Roma 16:17, 18.
17. Hi nga vhunekisa kuyini hi ku tiva lisine ni ku khoma zvi tiya ka lona?
17 A cikhati leci hi tivako lisine hi tlhela hi khomelela zvi tiya ka lona, hi tshama hi tiyile hi tlhelo ga moya. (Efe. 4:15, 16) Ha vhikelwa ka tigondzo ta mawunwa ta Sathani ni lezvi a zvi hangalasako, niku hi ta tlhela hi vhikelwa hi Jehovha kuxanisekeni ka hombe. Simama ku khoma zvi tiya ka lisine, niku ‘Nungungulu wa kurula i tava na wena.’ — Filp. 4:8, 9.
LISIMU 122 A hi tiyeni, hi ku nde!
a TLHAMUSELO WA MIFOTA: Mufota wu kombako lezvi zvi nga maheka ka malembe ndzhako, a cikhati leci a vamakabye va kale ka União Soviética va nga amukela papilo gi nga wonekisa ku khwatsi gita hi le tsindza ga misava yontlhe, kanilezvi hi lisine gi wata hi ka valala va hina. Inyamutlha, a valala va hina va nga tirisa Internet kasi ku hangalasa mahungu ya mawunwa xungetano hi hlengeletano ya Jehovha.
