1. Hikuyini hi nga wulako ku Jehovha wa randza mun’we ni mun’wani wa hina?

JEHOVHA hi yena a nga koka mun’we ni mun’wani wa hina a nghena hlengeletanweni yakwe. (Joh. 6:44) Kasi a koka wena, wa zvi tiva ku i tirile zvo kota kwihi? Laha a nga kari a hlola timbilu ta vanhu va talela ga cima va nga laha misaveni, i no ya wona nchumu wa lisima nguvhu ka wena — a mbilu ya yi nene, leyi yi nga wa ta mu randza. (1 Kro. 28:9) Jehovha wa ku tiva khwatsi, a ku zwisisa, a tlhela a ku randza. A ku tiva lezvo a zvi ku tiyisi ke?

2. Jesu i kombisile kuyini ku Jehovha wa khatala hi yivhu yin’we ni yin’wani?

² Jehovha wa khatala nguvhu hi wena ni vamakabye vontlhe. Kasi ku hi vhuna ku zwisisa a mhaka leyi, Jesu i fananisile Jehovha ni murisi; aku laha ka 100 wa tiyivhu, loku ku lahleka yin’we basi a murisi i “siya leti ta 99 zvitsungeni a famba a lavetela leyi yi nga lahleka”. Loku a yi kuma, a nga yi zangareli hi lezvi yi nga lahlekile. Kanilezvi o tsaka. Hi gondza yini? A yivhu yin’we ni yin’wani, ya lisima ka Jehovha. Jesu i te: “Papayi wa mina a nga le tilweni, a nga zvi lavi lezvaku ku lova ni mun’we wa lava vatsongwani.” — Mat. 18:12-14.

3. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

³ A mhaka yo tiya hi ku a hi zvi lavi a ku va mbheta ntamu a vamakabye va hina. Makunu, hi nga maha yini kasi hi nga va khunguvanyisi? Kona zvini hi faneleko ku maha loku a wokari a  hi khunguvanyisa? Ka ndzima leyi, hi ta hlamula zviwutiso lezvi. Kanilezvi, a hi rangeni hi ku tiva ku hi vamani “lava vatsongwani” va kumbukiwako ka Matewu cipimo 18.

4. Hi vamani “lava vatsongwani”?

⁴ “Lava vatsongwani” vapizani va Jesu va titanga tontlhe. Kani va ni tanga muni, va “fana ni zvivanana” hakuva va vhumela ku gondzisiwa hi Jesu. (Mat. 18:3) Hambu lezvi va tako hi ka midhawuko yo hambana, va hi ni mawonela ni wumunhu go hambana kambe, va kholwa ka Kristu. Lezvo zvi maha ku Kristu a va randza nguvhu. — Mat. 18:6; Joh. 1:12.

5. Jehovha i ti zwisa kuyini loku a wokari a khunguvanyisa kutani ku xanisa nandza gakwe?

⁵ Vontlhe “lava vatsongwani” va lisima nguvhu ka Jehovha. Kasi ku zvi zwisisa lezvi a ti zwisako zvona hi vona, alakanyela lezvi hina hi ti zwisako zvona hi vanana. A vanana hi va randza nguvhu. Hi lava ku va vhikela hakuva ha zvi tiva ku a va na ntamu ne wutlhari legi va nga nago a vanhu va hombe. Lisine ku a ku na loyi hi tsakako hi ku mu wona na a xaniseka; kanilezvi loku a munhu a xanisa cin’wanana, hi swireka zva hombe nguvhu. Hi kufanana, Jehovha i lava ku hi vhikela. Loku a wokari a khunguvanyisa kutani ku xanisa a nandza gin’we gakwe, a nga xalali — hambu ku kwata wa kwata futsi! — Isa. 63:9; Mar. 9:42.

6. Hi kuya hi 1 Va Le Korinte 1:26-29, a tiko gi va wonisa kuyini a vapizani va Jesu?

⁶ A vapizani va Jesu va fana ni “lava vatsongwani” hi ndlela muni kambe? Alakanyela lava a tiko gi va wonako na va hi va lisima! Hi vahi va kona? A hi lava vo ganya, va nduma, ni tihosi ke? A vapizani va Jesu, hi “lava vatsongwani”, hi ku va wonekisa ku khwatsi vanhu va nyalidede, vo kala lisima. (Lera 1 Va Le Korinte 1:26-29.) Kanilezvi Jehovha a nga va wonisi lezvo.

7. Jehovha i lava ku hi va wonisa kuyini a vamakabye va hina?

⁷ Jehovha wa ma randza a malandza yakwe wontlhe, kani ku hundza malembe yo tala na ma mu tirela, kani va hi vaswa lisineni. Vontlhe a vamakabye va hina va lisima ka Jehovha. Hikwalaho, hinawu hi fanele ku va nyika lisima. A hi lavi ku randza vokari; kanilezvi hi fanele “randza vamakabye vontlhe”. (1 Ped. 2:17) Hi fanele ku ti yimisela ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku va vhikela ni ku va khatalela. Loku hi pola lezvaku i kona hi nga mu khunguvanyisa, a hi faneli ku zviba hi makatla, hiku: ‘Ahati yena ni cizangazangani cakwe, mu tsike zvi ta hundza.’ Cini ci nga mahako ku a wokari a khunguvanyeka? A vamakabye vo kari va ti wona na va nga hi va nchumu, kuzvilava hi kota ya lezvi va nga wundliswa zvona. A van’wani va hi vaswa lisineni, a zvi se nghena ku va fanele ku tsetselela van’wani loku va va wonhela. Kani cini ci mahako ku hi khunguvanyeka kutani hi khunguvanyisa van’wani, hi fanele ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi vhuxa kurula. Ahandle ka lezvo, loyi a nga ni cizangazangani, a hakiselako ku khunguvanyeka, i fanele ku zvi zwisisa ku lego i tshamela go swara, legi a faneleko ku chukwatisa. I fanele ku maha lezvo kasi yena n’winyi futsi ava ni kurula a tlhela a hanyisana khwatsi ni van’wani.

8. Mawonela muni ya vanhu vo tala lawa a vapizani va Jesu va nga hi nawo?

⁸ Hikuyini Jesu a ngaza a wulawula hi “lava vatsongwani”? A vapizani vakwe va no mu wutisa ku: “Himani loyi hakunene a nga wahombe Mufun’weni wa matilo?” (Mat. 18:1) A kutala ka vaJudha va wa randza ku woniwa va hi va lisima ku hundza van’wani. A tlhari yo kari yi te: “A vanhu va wafa va vhuka hi ku lava wudzundzo, nduma, kutsakelwa hi van’wani, ku woniwa va hi va lisima, ni ku kombisiwa cichavo.”

9. Zvini va nga fanele ku maha a vapizani va Jesu?

 ⁹ Jesu i wa zvi tiva ku a vapizani vakwe zvi wa ta lava ku va kulula va n’watseka kasi ku rundzuwula moya wa mapalisana timbilwini tabye, lowu wu nga zimile timitsu cikari ca vaJudha kambe. I va byelile ku: “Loyi a nga wahombe cikari ka n’wina i wa mahe ku khwatsi hi yena ndzisana, ni loyi a rangelako i wa mahe ku khwatsi citiri.” (Luka 22:26) Loku hi ‘wona van’wani kota va chukwana ku hundza hina,’ ho maha ku khwatsi hi ‘tindzisana’. (Filp. 2:3) Laha hi ti karatelako kuva ni mawonela lawo, zvi ta kala a ku hi khunguvanyisa van’wani.

10. Wusungukati muni ga Pawule legi hi faneleko ku chela kota hi gona?

¹⁰ Vontlhe a vamakabye va hina ku ni leci va hi hundzako hi cona. Lezvo a zvi karati ku zvi wona loku hi veka kupima ka matshamela yabye ya ma nene. Hi fanele ku chela kota hi wusungukati legi Pawule a nga nyika va le Korinte, laha a ngaku: “Himani a ku mahako uva wa chukwana ku hundza mun’wani? Kona cini u nga naco u nga kala ku nyikiwa? Makunu loku ku hi lezvaku u no nyikiwa, hikuyini u ti kukumukisako a ku khwatsi hi loku u nga nyikiwangi ke?” (1 Kor. 4:7) Hi fanele ku ti wonela kasi hi nga ti kokeli wudzundzo kutani ku ti wona na hi hi va lisima a ku hundza van’wani. Loku a makabye wo kari a tolovela ku veka tikanelo to hisa kutani a makabye wo kari wa cisati a hi ni wutlhari ga ku sangula zvigondzo zva Bhibhiliya, zvi lava ku va ti karatela ku zvi zwisisa ku va fanele ku yisa wudzundzo gontlhe ka Jehovha.

11. Zvini lezvi Jesu a nga gondzisa ka mufananiso wa hosi ni nandza?

¹¹ Andzhako ka loku Jesu a tlharihisile vapizani vakwe lezvaku va ti wonela ku khunguvanyisa van’wani, i gumile a hlawutela mufananiso wa hosi ni nandza. A hosi leyo yi no vhinya mangava ya talela ga cima lawa a nandza lego gi nga dhevha hosi — a mangava ya ku ne na gi nga zvi kotangi ku hakhela. Andzhako ka lezvo, a nandza lego gi no ya ala ku tsetselela nandza-kuloni gi nga kari gi mu dhevha zvimalana zva zvitsongwani nguvhu. A hosi yi no guma yi khoma nandza lego go kala tipswalo yi gi vhalela paxweni. Hi gondza yini? Jesu i te: “A Papayi wa mina wa le tilweni yenawu i ta mu maha lezvo loku a mun’we ni mun’wani wa n’wina a nga tsetseleli a makabye wakwe hi mbilu yontlhe.” — Mat. 18:21-35.

12. Loku hi ala ku tsetselela a makabye wokari, a van’wani va xaniseka hi ndlela muni?

¹² Lezvi a nandza legi go kala ku tsetselela gi nga zvi maha, zvi xanisile gona ni van’wani. A kusangula, gi xanisile a nandza-kuloni, hi ku gi “vhalela paxweni kala gi hakhela mangava wontlhe”. Ca wumbiri, a malandza lawa man’wani ma nga zvi wona wonawu ma xanisekile. A cikhati ma nga zvi wona “ma no bayiseka nguvhu”. Lezvi hinawu hi zvi mahako, zvi khumba van’wani. Loku a wokari a hi wonhela hi ala ku mu tsetselela, zvini zvi humelelako? Co sangula, hi xanisa yena hakuva a hi mu tsetselelangi, a ha ha khatali hi yena ne a ha ha mu kombisi lirandzo. Ca wumbiri, loku a van’wani laha bandleni va wona lezvaku a hi hanyisani khwatsi ni makabye loye, va karateka va tlhela va nga ha tlhatlheki.

13. U gondza yini ka tshango ga Cristina?

¹³ Loku hi tsetselela vamakabye va hina, ku vhuneka hina ni van’wani. Hi zvezvo zvi nga humelela a phayona hi to gi vitana ku hi Cristina. A phayona lego gi no khunguvanyisiwa hi makabye wo kari laha bandleni. Loku Cristina a zvi alakanya i tlhamusela lezvi: “A makabye loye i wa ndzi byela magezu yo kala lirandzo ma nga ndzi tlhava ku khwatsi mukwana. Ne ndzi wa nga ha zvi lavi ku nghena movha mun’we naye hiya kuchumayeleni. Ndzi no sangula  ku mbhela litsako ndzi tlhela ndzi nga ha hiseki.” Cristina i wa zvi wona ku i na ni cigelo ca ku swireka. Hambulezvo, i zvi wonile zvi hi chukwana ku nga mu vekeli civiti a makabye loye kutani ku tshamela ku ti tsetsa. I no ti koramisa a tirisa wusungukati ga Mitsalo a nga gi kuma ka Murindzeli wa 15 ka Outubro wa 1999, ka ndzima yi ngaku: “Tsetselela hi mbilu yontlhe,” (hi ciPutukezi). Cristina i no tsetselela a makabye loye futsi. I wula lezvi: “Zvezvi ndza zvi zwisisa a ku hontlheni hiwa hi vhuka na hi zama ku ambala munhu muswa niku siku ni siku Jehovha wa hi tsetselela zvi hundza. Ndzi wa ti zwisa ku khwatsi ndzi no rwala tiko gontlhe. Kanilezvi, zvezvi ndzi no pe, niku ndzi ni litsako kambe.”

14. Hi kuya hi Matewu 18:21, 22, cikarato muni leci mupostoli Pedro kuzvilava a nga lwisana naco? U gondza yini ka lezvi Jesu a nga hlamula?

¹⁴ Ha zvi tiva ku hi fanele ku tsetselela; hi zvona zva zvi nene. Hambulezvo, zvi nga tshuka zvi hi karatela. Kuzvilava mupostoli Pedro yenawu zvi wa tshuka zvi mu karatela. (Lera Matewu 18:21, 22.) Makunu, cini ci nga hi vhunako? Co sangula, ehleketa hi zvilo zvo tala lezvi Jehovha a ku tsetseleleko. (Mat. 18:32, 33) Phela Jehovha o hi mahela wuxinji a cikhati a hi tsetselelako; i tlhela a hi tsetselela zvi mbhela. (Lis. 103:8-10) Ahandle ka lezvo, alakanya lezvaku a ku hi “randzana” cikurumeta. Makunu, a ku tsetselela van’wani zvo boha, a hi na ku hlawula; zvilo hi faneleko ku maha futsi. Hi fanele ku tsetselela vamakabye va hina. (1 Joh. 4:11) Ca wumbiri, ehleketa hi lezvi zvi humelelako loku hi tsetselela van’wani. Loyi a nga hi wonhela a nga vhuneka, a bandla gi zwanana, hina hi vhikela wunghana ga hina na Jehovha, hi tlhela hi ti rula ndzhwalo. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Co gumesa, khongela ka loyi a hi rumako ku tsetselela. U nga mu tsiki Sathani a ku tekela kurula loku u nga nako ni maKristu-kuloni. (Efe. 4:26, 27) Kasi hi nga phasiwi hi ntlhamu lowu wa Sathani, zvi lava ku hi vhuniwa hi Jehovha.

15. Hi kuya hi Va Le Kolosi 3:13, zvini u faneleko ku maha loku a makabye wo kari a ku khunguvanyisa?

¹⁵ Ahati loku u ngagi gi relela hi zvilo zvi mahilweko hi makabye wo kari? Zvini u faneleko ku maha? Maha zvontlhe u zvi kotako kasi mu simama ku hanya hi kurula. Vhulula mbilu ya wena ka Jehovha hi mukhongelo. Mu kombele ku a katekisa makabye loye a ku khunguvanyisileko niku a ku vhuna ku wona matshamela ya ma nene ka yena — yalawa a ma randzako Jehovha ka makabye loye. (Luka 6:28) Loku u nga zvi koti ku zvi mita ni mari lezvi a nga ku mahela a makabye loye, hlota tindlela ta ti nene ta ku bhula naye. Contlhe cikhati zva vhuna a ku zvi wonisa ku a makabye wa wena i no phazama, i wa nga ta ku khunguvanyisa ha womu. (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7) Loku u ya bhula naye, ti byele ku a nga mahangi ha womu futsi. Ahati loku a nga vhumeli a ku mu tsetselelana ke? Simama ku mu ‘timisela’, u kombisa lihlazva-mbilu, u nga mu tsukuli. (Lera Va Le Kolosi 3:13.) A ca lisima ka zvontlhe, u nga mu vekeli civiti, hakuva lezvo zvi nga wonha wunghana ga wena na Jehovha. U nga tsiki nchumu wu ku khunguvanyisa. Loku u maha lezvo, u komba lezvaku Jehovha u mu randza ku hundza zvontlhe. — Lis. 119:165.

16. I ntiro muni lowu hontlheni hi nga nawo?

¹⁶ Hi gi nyika nguvhu lisima a thomo hi nga nago ga ku tirela Jehovha hi kuzwanana kota “ntlhambi wun’we wu nga ni murisi mun’we”! (Joh. 10:16) A bhuku “Hi xaxametilwe kasi hi maha kuranza ka Jehova”, ka pajina 153, gi wula lezvi: ‘Laha u vhunekako hi kuzwanana loko, tlhela u ku hlayisa.’ Hikwalaho, zvi lava ku ‘hi ti toloveta ku wona vamakabye va hina kota lezvi Jehovha a va wonisako zvona’. A ka Jehovha, hontlheni hi vanana ‘tsongwani’ va lisima nguvhu. Wenawu u va wonisa lezvo a vamakabye ke? Jehovha wa zvi nyika lisima zvontlhe u zvi mahako kasi ku va vhuna ni ku va khatalela. — Mat. 10:42.

17. Zvini hi ti yimiseleko ku maha?

¹⁷ Ha va randza a vamakabye va hina. Hikwalaho, hi ti yimisele “ku nga veki cikhunguvanyiso mahlweni ka makabye kutani cilo ca ku mu wisa.” (Rom. 14:13) Hi lava ku wona vamakabye na va hi va lisima ku hundza hina hi tlhela hi va tsetselela hi mbilu yontlhe. Hi nga tshameli ku khunguvanyeka hi lezvi a van’wani va wulako ni ku maha. Kanilezvi, a hi ti maheleni ciboho ca ku ‘hlota lezvi zvi vangako kurula ni lezvi hi to akana hi zvona’. — Rom. 14:19