1. Zvini lezvi a vapizani va Jesu va nga byela vanhu lava va nga tlhangene le Jerusalema?

KA KHATI go kari, ku wa tlhangene vanhu vo tala nguvhu le Jerusalema. Laho ku wa hi ni vanhu va ngata hi ka matiko yo tala va nga wulawula tirimi to tala kambe. Hi citshuketi a vaJudha vo kari va no sangula ku wulawula ni vanhu lavo hi tirimi tabye. Lezvo a zvi no ku hlamalisa! Hambulezvo, lezvi zvi nga hlamalisa nguvhu, mahungu lawa a vaJudha lavo va nga kari va va byela ni lezvi Pedro a nga guma a byela vontlhe. A cin’we ca lezvi va nga va byela, ku va wa ta ponisiwa hi kuva va kombisa ku va kholwa ka Jesu Kristu. A vanhu lavo va khumbekile hi lezvi va nga byeliwa. Hi lisine, va no karateka nguvhu timbilwini, va wutisa Pedro ni vapostoli lava van’wani vaku: “Vamakabye, hi maha yini?” Pedro i no hlamula aku: ‘A mun’we ni mun’wani wa n’wina a bhabhatiswe.’ — Miti. 2:37, 38.

2. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi? (Wona mufota wa kapa.)

² Ka siku lego, ku no guma ku maheka zvilo zva hlamalisela ga cima! Ku no bhabhatiswa 3000 wa vanhu, vava vapizani va Kristu. Lawo mave masangulo ya ntiro wa hombe wa ku maha vapizani, lowu Jesu a nga ruma lava va mu landzelako lezvaku va wu maha. A ntiro lowo, wa ha mahiwa kala nyamutlha lezvi. Hina inyamutlha a hi nge vhuni munhu a ku a bhabhatiswa hi tihora ti tsongwani. Zvi nga lava ku mbheta tihweti, hambu lembe ni kuhundza kasi a cigondzani ciza ci bhabhatiswa. A ku maha mupizani zvi lava ku tira u dzunuka; niku loku zvezvi u hi ni cigondzani wa zvi tiva khwatsi lezvo. Ka ndzima leyi, hi ta bhula hi lezvi u  nga mahako kasi ku vhuna cigondzani ca wena lezvaku ci bhabhatiswa kota mupizani wa Jesu.

3. Hi kuya hi lezvi zvi nga ka Matewu 28:19, 20, kasi loyi hi gondzako naye a bhabhatiswa zvini a faneleko ku maha?

³ Na a nga se bhabhatiswa loyi u gondzako naye, i fanele ku ranga hi ku hanya hi lezvi a Bhibhiliya gi gondzisako. (Lera Matewu 28:19, 20.) Loku a hanya hi lezvi a gondzako, i fana ni “munhu wo tlhariha” ka mufananiso wa Jesu, loyi a nga kela a etisa a zima ciseketelo laha ribyeni kasi a aka yindlu yakwe. (Mat. 7:24, 25; Luka 6:47, 48) Hi nga mu vhunisa kuyini loyi hi gondzako naye a ku a hanya hi lezvi a gondzako? A hi bhuleni hi mawonela manharu.

4. Hi nga ci vhunisa kuyini a cigondzani ca hina lezvaku ciba mazambo ya kuya kubhabhatisweni? (Wona kwadru “ Vhuna cigondzani ca wena a ku ci ti vekela mixuvo ni ku yi tatisa.”)

⁴ Vhuna a cigondzani ca wena a ku ci ti vekela mixuvo. Hikuyini? Ehleketa hi mufananiso lowu: Loku a wo lava ku endza uya ka wutshamu ga le kule nguvhu, kuzvilava a wu ta alakanyela ni lomu u nga wa ta nyimanyana kona u humula. Lezvo zvi wa ta maha ku a pfhuka u nga wuzwi. Ni cigondzani ca wenawu, loku ci ti vekela mixuvo leyi ci to yi tatisa kala kuza ci bhabhatiswa, ci ta zvi wona ku hakunene zva koteka a ku ci bhabhatiswa. Lomu ka bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka!, tirisa laha ka ku T.P.C kasi ku vhuna cigondzani ca wena a ku ci kula. Cigondzo ni cigondzo mu mbhetako vhuna a cigondzani ca wena a ku wona lezvi a mixuvo leyi yi tsalilweko laho yi yelanisako zvona ni lezvi ci gondzileko. Loku ku hi ni zvin’wani u wonako ku a cigondzani ca wena ci nga ti vekela kota mixuvo, u nga tsala laha ka ku “Zvin’wani”. Tirisa a cipandze leci kasi kuta na u kambela a mixuvo leyi a cigondzani ca wena ci nga yi tatisako ndzeni ka cikhati citsongwani kutani yi to lava cikhati co leha.

5. Hi kuya hi Marku 10:17-22, zvini lezvi Jesu a nga byela wanuna wo ganya a ku a maha? Hikuyini a nga mu byela lezvo?

 ⁵ Vhuna cigondzani ca wena a ku ci cica mahanyela ya cona. (Lera Marku 10:17-22.) Jesu i wa zvi tiva ku a wanuna loyi wo ganya zvi ta mu karatela a ku xavisa titshomba tontlhe leti a nga hi nato. (Mar. 10:23) Hambulezvo, Jesu i no mu byela futsi a ku a cica lezvi zvi nga laveka wutomini gakwe. Hikuyini? Hakuva i wa mu randza. Ka zvikhati zvin’wani hi nga tsika ku kuca a cigondzani ca hina lezvaku ci hanya hi zvilo zvo kari ci nga gondza hi ku hi ti byela ku a nga se longa ku cica lezvi zvi lavekako. Lisine ku zvi teka cikhati kasi a munhu a tlhatlha munhu wa kale, a ambala loyi wa muswa. (Kol. 3:9, 10) Kanilezvi, loku u hatla u mu tlhamusela lezvi zvi lavekako, a cigondzani ci ta hatla ci sangula ku cica. Loku mu bhula hi zvilo lezvo zvi lavekako ku ci cica, u komba lezvaku wa khatala hi yena.— Lis. 141:5; Mav. 27:17.

6. Hikuyini hi faneleko ku maha zviwutiso zvo lava ku tiva mawonela ya cigondzani ca hina?

⁶ Zva lisima a ku hi lava ku tiva mawonela ya zvigondzani zva hina hi mhaka leyi hi gondzako. Maha zviwutiso zva ku lava ku tiva mawonela, kasi u tiva lezvi a cigondzani ca wena ci zvi zwisisako ni lezvi ci zvi kholwako. Loku u tolovela ku maha lezvo, hi kufamba ka cikhati zvi ta ku olovela ku bhula naye hi zvilo zva wukheta ni zvo karata. A bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka! gi na ni zviwutiso zvo tala zvo lava ku tiva mawonela. Hi cikombiso, laha ka cigondzo 04 ku ni ciwutiso leci: “U alakanya ku Jehovha i ti zwisa kuyini loku u tirisa a vito gakwe?” Ka cigondzo 09 ku ni ciwutiso leci: “Ka mikhongelo ya wena, zvini u lavako ku khongela hi zvona?” Kusanguleni zvi nga karata ku a cigondzani ca wena ci hlamula zviwutiso zva tshamela legi. U nga ci vhuna hi ku ci gondzisa ku ehleketa hi mitsalo ni mifota yi yelanako ni mhaka leyo.

7. Hi yihi ndlela ya ku ma tirisa khwatsi a matshango ya van’wani kasi ku vhuna cigondzani?

⁷ Neti a cigondzani ci zvi tiva lezvi ci faneleko ku maha, tirisa matshango ya van’wani kasi ku ci kuca ku zvi maha. Hi cikombiso, loku loyi u gondzako naye zvi mu karatela kuva kona mitlhanganweni, u nga mu komba a vhidhio Jehovha i ndzi hlayisile, yi kombisiwako laha ka cipandze “Gondza zvin’wani”, ka cigondzo 14. A matshango lawo, u ta ma kuma laha ka ku “Gondza zvi eta” kutani laha ka ku “Gondza zvin’wani” lomu ka bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka! * Zama ku nga fananisi cigondzani ca wena ni mun’wani hi ku wula zvilo zvo kota ku: “Loku manyani a zvi kotile, hi ku wenawu u nga zvi kota.” Tsika cigondzani ci zvi wonisa lezvo ha coce. Wena hlawula timhaka to kari ka vhidhio leyo leti u wonako ku ti ta vhuna cigondzani ca wena, mu bhula hi tona. Kuzvilava u nga khanyisa mutsalo wokari kutani zvilo zvo kari a nga zvi maha munhu loye lomu ka vhidhio. Ni ka cihi cikhati zvi kotekako, zama ku khanyisa lezvi Jehovha a nga mu vhunisa zvona a munhu loye.

8. U nga ci vhunisa kuyini a cigondzani ca wena a ku randza Jehovha?

⁸ Vhuna cigondzani ca wena a ku ci randza Jehovha. U nga zvi mahisa kuyini? Hlota tindlela ta ku mu gondzisa a tiva matshamela ya Jehovha. Vhuna cigondzani ca wena aku wona Jehovha kota Nungungulu wo tsaka loyi a vhunako lava va mu randzako. (1 Tim. 1:11; Mah. 11:6) Mu vhune a ku wona lezvaku i ta vhuneka loku a hanya hi lezvi a gondzako, niku a kuva a vhuneka zvi komba ku Jehovha wa mu randza. (Isa. 48:17, 18) Laha a yako a mu randza nguvhu Jehovha, i ta zvi lava nguvhu  a ku cica lezvi zvi lavekako wutomini ga yena.— 1 Joh. 5:3.

9. Hi kuya hi Marku 10:29, 30, cini ci nga vhunako munhu a ku a ti tsona lezvi zvi lavekako kasi a bhabhatiswa kota mupizani wa Jesu?

⁹ Kasi a cigondzani ci bhabhatiswa, zvi ta lava ku ci ti tsona zvokari. A ku fana ni wanuna wo ganya wa mufananiso wa Jesu, a zvigondzani zvin’wani zvi ta lava ku zvi ti tsona titshomba to kari. Loku a ntiro wabye wu tshova matshinya ya milayo ya Bhibhiliya, kuzvilava zvi ta lava ku va lava wun’wani. A votala zvi ta lava ku va hambana ni vanghana va nga mu randziko Jehovha. A van’wani va nga tsikiwa hi maxaka ma va nyenyako a Vakustumunyu va Jehovha. Jesu i kombile kubaseni lezvaku a vokari zvi nga va karatela a ku tsika zvontlhe lezvo. Hambulezvo, i tsumbisile lezvaku lava va mu landzelako va nga ta ti laya. Jehovha i ta va katekisa nguvhu hi ku va nyika ngango wa lirandzo — ku nga vanhu vakwe. (Lera Marku 10:29, 30.) Zvini u nga mahako kasi a cigondzani ca wena ci vhuneka hi lulamiselo legi go saseka?

10. U gondza yini ka lezvi zvi nga wuliwa hi Manuel?

¹⁰ Maha wunghana ni cigondzani ca wena. Zva lisima nguvhu a ku u komba cigondzani ca wena lezvaku wa khatala hi cona. Hikuyini? Wona lezvi zvi nga wuliwa hi Manuel wa le México. Loku a alakanya a cikhati a nga ha gondza Bhibhiliya, i wula lezvi: “Khati ni khati hi nga lava ku gondza, a mugondzisi wa mina i wa ranga hi ku lava ku tiva kuvhuka ka mina. I wa ndzi vhuna ku ndzi tlhatlheka ku bhula hi ni cihi. Ndzi wa zvi wona ku wa khatala hi mina.”

11. A cigondzani ca hina ci nga vhunekisa kuyini loku hi mbheta cikhati na hi hi zvin’we naco?

¹¹ Mbheta cikhati na u hi ni cigondzani ca wena, a ku fana ni lezvi Jesu a nga maha ni vapizani vakwe. (Joh. 3:22) Loku zvi ringana, mu rambe laha kaya ka wena mu tanwa zvin’we caya kutani mu taga zvin’we zvakuga kutani mu ta wona vhidhio ya broadcast ya hweti yo kari.  A cigondzani ca wena ci nga tsaka nguvhu loku u ci ramba masiku lawa ya tifesta ti nga yelaniko mi mitsalo, laha kuzvilava ci zwako ciwundza. Kazibwe, a tshamako le Uganda, i wula lezvi: “Ndzi nga wula ku a zvotala ndzi gondzile cikhati leci ndzi nga hi ni mugondzisi wa mina ka zviyimo zvin’wani, a ku hundza a cikhati hi nga kari hi gondza Bhibhiliya. Ndzi wonile lezvi Jehovha a va randzisako zvona a vanhu vakwe ni lezvaku vanhu vo tsaka nguvhu. Hi zvalezvo ndzi nga zvi lava wutomini ga mina.”

12. Hikuyini hi faneleko ku famba ni vamakabye vo hambanahambana hi ya fambisa cigondzo?

¹² Famba ni vamakabye vo hambanahambana mu ya fambisa cigondzo. Ka zvikhati zvin’wani, hi nga zvi wonisa ku i chukwana ku ti fambela hoce hi ya fambisa cigondzo kutani ku famba ni makabye yaloyi wa mun’we. Hambu lezvi zvi nga wonekisako ku khwatsi lezvo zva olova, a cigondzani ca hina ci nga vhuneka nguvhu loku hita na hi famba ni vahuweleli vo hambanahambana. Dmitrii, a tshamako le Moldova, i wula lezvi: “A vahuweleli lava a mugondzisi wa mina a ngata navo, va wa tlhamusela zvilo hi tindlela to hambanahambana. Lezvo zvi wa ndzi vhuna ku wona tindlela tin’wani ta ku ndzi tirisa lezvi ndzi nga gondza. Lezvi ndzi nga sina ndzi tivile vamakabye vo tala, zvi ndzi vhunile ku ndzi nga dhani nguvhu a khati go sangula ndzi ngaya mutlhanganweni.”

13. Hikuyini hi faneleko ku vhuna cigondzani ca hina lezvaku cita mitlhanganweni ya bandla?

¹³ Vhuna cigondzani ca wena lezvaku cita mitlhanganweni ya bandla. Hikuyini? Hi ku Jehovha i laya lava va mu khozelako lezvaku va tlhangana; leyo yin’we ya tindlela ta ku mu khozela. (Mah. 10:24, 25) Ahandle ka lezvo, a vamakabye va wumba ngango wa hina wa moya. Loku hi hi navo mitlhanganweni, zvi fana ni loku hi tlhangene kota ngango higa zvakuga zvo nandziha. Loku u vhuna cigondzani ca wena lezvaku cita mitlhanganweni, wo ci vhuna ku ciba gin’we ga mazambo ya lisima nguvhu ya kuya kubhabhatisweni. Hambulezvo, lezvo zvi nga tshuka zvi mu karatela nguvhu. Makunu, a bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka! gi nga mu vhunisa kuyini a ku hlula zvikarato lezvo?

14. Hi nga ci kucisa kuyini a cigondzani ca hina lezvaku cita mitlhanganweni?

¹⁴ Tirisa cigondzo 10 ca bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka! kasi ku kuca cigondzani ca wena. A vahuweleli vo buvha lava va nga kombeliwa ku tirisa cigondzo leci na gi nga se humesiwa a bhuku legi, vate ci zvi vhunile nguvhu a zvigondzani zvabye a ku sangula kuta mitlhanganweni. Wa zvi tiva ku a zvizi zvi lava ku u rindzela kala mu chikela ka cigondzo 10 hi kona u to ramba cigondzani ca wena a kuta mitlhanganweni. Hatla u mu ramba hi laha zvi kotekako hi kona, u tlhela u simama ku mu ramba hi kukhandzakanya. Cigondzani ni cigondzani ci na ni zvikarato zva cona. Makunu, zama ku tiva cikarato ca cigondzani leco u tlhela u hlota tindlela ta ku ci vhuna. U nga mbheli ntamu loku ci hlwelanyana kuta mitlhanganweni. Kombisa lihlazva-mbilu, u simama ku ci ramba.

15. Zvini lezvi a cigondzani ca hina ci nga zvi chavako?

¹⁵ Ku ngava lezvaku wena u wa chavanyana loku u alakanyela kuva Kustumunyu ya Jehovha? Kuzvilava u wa ti byela ku u nga ta tshuka u zvi kota ku chumayela hi muti ni muti. Kuzvilava u wa chava ku a maxaka ya wena ni vanghana va ta ku vhukela. Loku u ti zwisile lezvo, u nga ci zwisisa khwatsi a cigondzani ca wena. Jesu i kombile lezvaku a vokari va ta chava zvilo zvo fana ni lezvo. Hambulezvo, i kucile lava va nga mu landzela lezvaku va nga tsiki ku tirela Jehovha hi kota ya ku chava. (Mat. 10:16, 17,  27, 28) Jesu i va vhunisile kuyini lava va nga mu landzela lezvaku va hlula kuchava loko? U nga mu pimanyisisa kuyini?

16. U nga ci vhunisa kuyini a cigondzani ca wena a ku bhulela van’wani lezvi ci zvi kholwako?

¹⁶ Hi kutsongwani-kutsongwani, vhuna cigondzani ca wena lezvaku ci bhulela van’wani lezvi ci zvi kholwako. Kuzvilava a vapizani va Jesu va karatekile a cikhati leci a nga va ruma ku ya chumayela. Hambulezvo, Jesu i va vhunile hi ku va byela ku va wa fanele ku chumayela mani ni lezvi va nga fanele ku chumayela. (Mat. 10:5-7) U nga mu pimanyisisa kuyini? Vhuna cigondzani ca wena ku pola lava ci nga va chumayelako. Hi cikombiso, mu wutise ku i kona a mu tivako, wa ku a nga vhuneka hi ku gondza lisine lo kari mu gondzileko. Gumesa u mu vhuna ku longisela lezvi a nga wulako hi ku mu komba ndlela yo olova ya ku va bhulela lisine van’wani. Loku zvi ringana, mu nga vhuxeta hi ku tirisa cipandze leci caku “A vokari ve:” ni leci caku “A wokari a ngaku”, lomu ka bhuku Ti buze hi wutomi kala kupindzuka! A cikhati mu vhuxetako, zama ku gondzisa cigondzani ca wena kasi ci tiva ku tirisa Bhibhiliya lezvaku ci hlamula zvilo zvo olova hi ndlela ya cichavo kambe.

17. Hi nga gi tirisisa kuyini a bhuku ga Matewu 10:19, 20, 29-31 a cikhati hi vhunako cigondzani ca hina lezvaku ci tsumba Jehovha?

¹⁷ Vhuna cigondzani ca wena lezvaku ci tsumba Jehovha. Jesu i tiyisekisile a vapizani vakwe lezvaku Jehovha i ta va vhuna hi ku wa va randza. (Lera Matewu 10:19, 20, 29-31.) Wenawu tiyisekisa loyi u gondzako naye lezvaku Jehovha wa mu randza. U nga mu vhuna ku tsumba Jehovha hi ku khongela naye xungetano hi mixuvo yakwe. Franciszek, a tshamako le Polônia, i wula lezvi: “A mugondzisi wa mina i wa tolovela ku kumbuka mixuvo ya mina ka mikhongelo yakwe. A cikhati ndzi nga wona lezvi Jehovha a nga hlamulisa zvona a mikhongelo ya mugondzisi wa mina, minawu ndzi no tekela ku sangula ku khongela. A cikhati zvi nga lava ku ka ntiro wa mina wa wuswa ndzi kombela cikhati ca kuya mitlhanganweni ni gotsovanyanweni, ndzi ci wonile a civhuno ca Jehovha.”

18. Jehovha i ti zwisa kuyini hi ntiro lowu a maKristu ma wu mahako wa ku fambisa zvigondzo?

¹⁸ Jehovha wa khatala nguvhu hi zvigondzani zva hina zva Bhibhiliya. Wa tsaka nguvhu hi lezvi a maKristu ma kululako ma n’watseka na ma vhuna vanhu lezvaku va maha wunghana naye, niku wa ma randza nguvhu hi lezvi ma zvi mahako. (Isa. 52:7) Loku u nga hi na cigondzo zvezvi, u nga vhuna zvigondzani zva vahuweleli van’wani lezvaku zvi kula zvi bhabhatiswa hi ku famba navo mu ya fambisa zvigondzo zvabye.