1. Kota lezvi zvi tsalilweko ka Mutshawuteli 7:20, lisine muni leli Hosi Solomoni a li wulileko?

 HOSI Solomoni i tsalile lezvi: ‘A nga kona munhu a lulamileko misaveni, loyi a mahako kusaseka, a nga wonhi nchumu.’ (Mutsh. 7:20) Lelo lisine lo tiya! Hontlheni hi vawonhi. (1 Joh. 1:8) Hikwalaho, hontlheni ha lava ku tsetselelwa hi Nungungulu ni vanhu van’wani.

2. U ti zwisa kuyini loku u tsetselelwa hi munghana wa wena wa hombe?

² Handle ko kanakana wa alakanya khati go kari u nga khunguvanyisa a munghana wa wena wa hombe. U wa zvi lava nguvhu lezvaku a ku tsetselela niku vhuxa wunghana ga n’wina. Hikwalaho, u no kombela hi mbilu yontlhe lezvaku a ku tsetselela. U ti zwisile kuyini laha a munghana wa wena a nga ku tsetselela? U te hefu u tlhela u tsaka!

3. Zvini hi to veka kupima ka zvona ka ndzima leyi?

³ Ha zvi lava nguvhu a ku Jehovha ava munghana wa hina wa hombe kanilezvi ka zvikhati zvin’wani hi nga wula kutani ku maha nchumu wu nga mu khunguvanyisako. Hambulezvo, hikuyini hi nga tiyisekako ku Jehovha wa zvi lava ku hi tsetselela? Hi kwihi kuhambana ku nga kona ka loku Jehovha a tsetselela wokari ni loku hina hi tsetselela wokari? Niku himani a nga tsetselelwako hi Nungungulu?

4. Hikuyini hi nga tiyisekako ku Jehovha i longile ku tsetselela?

⁴ A Mhaka ya Nungungulu ya hi tiyisekisa lezvaku Jehovha i longile ku tsetselela. A cikhati leci Jehovha a nga ti tivekisa  ka Mosi le Citsungeni ca Sinayi, i wulile lezvi hi ku tirisa ngilozi yo kari: ‘Jehovha, Jehovha, Nungungulu wa wuxinji ni tipswalo, loyi a nonokako ku zangara, loyi a teleko hi wuxinji ni kutsumbeka; loyi a nga ni wuxinji ka khume ga mazana, loyi a tsetselelako munhu wa kubiha, ni wa kuhambuka ni kuwonha’. (Ekso. 34:6, 7) Jehovha mu nene niku i Nungungulu wa wuxinji, loyi contlhe cikhati a longileko ku tsetselela a vawonhi lava va ti solako. — Neh. 9:17; Lis. 86:15.

5. Hi kuya hi Lisimu 103:13, 14, lezvi Jehovha a hi tivako khwatsi zvi mu kuca ku a hi mahela yini?

⁵ Kota Muvangi wa hina, Jehovha wa tiva zvontlhe xungetano hi hina. Hi nga alakanyela lezvi: Jehovha wa tiva lezvi a munhu ni munhu laha misaveni a nga tshamisa zvona. (Lis. 139:15-17) Hikwalaho, wa ku wona a kungambheleli loku hi ku kumileko ka vapswali va hina. Niku i wona zvo hundza lezvo, i wona lezvi zvi humeleleko wutomini ga hina, lezvi zvi mahileko ku hiva lezvi hi nga tshamisa zvona nyamutlha. Kota lezvi Jehovha a hi tivako khwatsi zvi mu kuca ku a hi mahela yini? Zvi mu kuca ku a hi mahela wuxinji. — Lis. 78:39; lera Lisimu 103:13, 14.

6. Jehovha i kombisile kuyini lezvaku wa zvi lava nguvhu a ku hi tsetselela?

⁶ Jehovha i kombile lezvaku wa zvi lava nguvhu a ku hi tsetselela. Wa zvi zwisisa ku hi kota ya lezvi a munhu wo sangula, Adhamu, a zvi mahileko hontlheni hi vawonhi niku hi magumo hi tafa. (Rom. 5:12) Ku wa nga hi na ndlela ya ku hi ti tlhatlhisa ha hoce kutani ku tlhatlhisa mun’wani ka ciruko leco. (Lis. 49:7-9) Hambulezvo, a Nungungulu wa hina wa lirandzo i kombisile kuzwela-wusiwana a tlhela a maha malulamiselo ya ku hi tlhatlhisa. Zvini a mahileko? Kota lezvi Johani 3:16 a kombako, Jehovha i no rumela N’wana wakwe a pswalilweko yece kasi a ta hi fele. (Mat. 20:28; Rom. 5:19) Jesu i nofa hi kota ya hina kasi a tlhatlhisa ni wihi a kombisako kukholwa kakwe. (Mah. 2:9) Jehovha i bayisekile nguvhu laha a nga wona a N’wana wakwe na afa hi ndlela yo bayisa ni ya tingana! Handle ko kanakana, Jehovha na a nga vhumelelangi ku a N’wana wakwe afa loku i wa nga zvi lavi ku hi tsetselela.

7. Hi zvihi a zvikombiso zva lomu ka Bhibhiliya zva vanhu lava Jehovha a nga va tsetselela?

⁷ A Bhibhiliya gi na ni zvikombiso zvo tala  zva vanhu lava Jehovha a nga va tsetselela. (Efe. 4:32) Himani u mu alakanyako? Kuzvilava u alakanya Hosi Manase. A wanuna loye wo biha i wonhele Jehovha hi tindlela to tala to tshisa. I rangele wukhozeli ga mawunwa. A daya vana vakwe, a maha hi vona miphahlo ka vanungungulu va mawunwa. I zile a veka cifananiso ci kehlilweko lomu tempeleni yo basa ya Jehovha. A Bhibhiliya gi wula lezvi hi yena: ‘I no maha kubiha ko hundzeleta mahlweni ka Jehovha, a mu zangarisa.’ (2 Kro. 33:2-7) Hambulezvo, a cikhati leci Manase a nga kombisa kutisola ka lisine, Jehovha i no mu tsetselela a tlhela a mu tlhelisela a wuhosi gakwe. (2 Kro. 33:12, 13) Kuzvilava wa alakanya Hosi Dhavhidha kambe, loyi a mahileko zviwonho zvo tala mahlweni ka Jehovha, a ku patsa ni wubhayi ni kudaya. Hambulezvo laha Dhavhidha a nga kombisa kutisola ka lisine, Jehovha i mu tsetselele. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Hi lisine, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i zvi lava nguvhu a ku hi tsetselela. Niku kota lezvi hi to zvi wona, a kutsetselela ka Jehovha ku hambene ni ka vanhu.

8. Lezvi Jehovha a nga mulamuli wa hombe zvi khumbisa kuyini lezvi a tsetselelisako zvona?

⁸ Jehovha hi yena “mulamuli wa tiko” gontlhe. (Gen. 18:25) A mulamuli wa munene zvi lava ku a wu tiva khwatsi a nayo. Jehovha wa wu tiva khwatsi a nayo hakuva ahandle ka kuva mulamuli wa hina hi yena Munyiki wa hina wa Nayo. (Isa. 33:22) A ku na munhu a zvi tivako khwatsi a zvazvinene ni zvakubiha a ku hundza Jehovha. Zini zvin’wani zvi lavekako ka mulamuli wa munene? I fanele ku tiva zvontlhe zvi patsekako na a nga se maha ciboho. Contlhe cikhati Jehovha wa zvi tiva zvontlhe zvi patsekako.

9. Mahungu muni lawa Jehovha a nga nawo ma mu vhunako ku tsetselela kutani ku nga tsetseleli wokari?

⁹ A kuhambana ni valamuli va vanhu, Jehovha contlhe cikhati wa zvi tiva zvontlhe zvi patsekako ka mhaka yo kari. (Gen. 18:20, 21; Lis. 90:8) A nga gumelwi laha ka lezvi a vanhu va zvi wonako ni ku zvizwa. Jehovha wa zvi zwisisa khwatsi lezvi a mitiro ya munhu yi khumbisiwako zvona hi lezvi a nga wumbisiwa zvona, lezvi a nga wundlisiwa zvona, ni lomu a nga kulela kona, a ku patsa ni kutizwa kakwe ni ciyimo cakwe ca mapimo. Jehovha kambe wa lera timbilu. Wa zwisisa khwatsi a zvigelo, makungo ni kuxuva ka munhu mun’we ni mun’wani. Ci hava ci nga fihlalako ka Jehovha. (Mah. 4:13) Hikwalaho, a kutsetselela ka Jehovha contlhe cikhati ku seketelwa ka zvontlhe a zvi tivako hi ciyimo leco.

10. Hikuyini hi nga wulako lezvaku a kulamula ka Jehovha contlhe cikhati ku lulamile? (Deuteronome 32:4)

¹⁰ A kulamula ka Jehovha contlhe cikhati ku lulamile. A nga na cihlawulela ne ni kutsongwani. A kutsetselela kakwe a ku tshuki kuya hi lezvi a munhu a nga tshamisa zvona, kuganya, nduma kutani lezvi a zvi kotako ku maha. (1 Sam. 16:7; Jak. 2:1-4) A ku na munhu a nga xavelelako kutani ku kucetela Jehovha lezvaku a maha nchumu wo kari. (2 Kro. 19:7) A zviboho zvakwe a zvi tshuki zvi khumbiwa hi kuswireka kutani hi kutizwa ko kari. (Ekso. 34:7) Handle ko kanakana, a kuzwisisa ka Jehovha ni wutlhari gakwe go eta zvi mu maha ku ava mulamuli wa munene nguvhu. — Lera Deuteronome 32:4.

11. Lezvi Jehovha a tsetselelisako zvona zvi hambanisa kuyini ni lezvi a vanhu va tsetselelisako zvona?

¹¹ A vatsali va Mitsalo ya ciHebheru va wa zvi tiva lezvaku a kutsetselela ka Jehovha ku hambane nguvhu ni ka vanhu. Ka zviyimo zvo kari va wa tirisa a gezu ga ciHebheru, legi a bhuku go kari gi wulako ku gi tiriselwa  nguvhunguvhu kasi ku komba a kutsetselela loku Nungungulu a ku kombisako ni ka vawonhi niku a gi tshuki gi tirisiwa kasi ku komba a kutsetselela ka cigava ca citsongwani ko kota loku ka munhu a tsetselelako mun’wani. Hi Jehovha basi a nga ni ntamu wa ku tsetselela hi kumbhelela a muwonhi loyi a ti solako. Hi gihi a wuyelo ga ku tsetselelwa hi Jehovha?

12-13. a) Zvini lezvi a munhu a ti buzako hi zvona loku a tsetselelwe hi Jehovha? b) Zvini lezvi Jehovha a kalako a nga mahi loku a hi tsetselele?

¹² Loku hi vhumela ku Jehovha wa hi tsetselela hi ti buza hi “zvikhati zva kuhumula” a ku patsa ni kurula ka maalakanyo ni livhalo li basileko. A kutsetselela loko a ku ngeti hi ka vanhu kanilezvi kuta hi ka “Jehovha”. (Miti. 3:19) A cikhati leci Jehovha a hi tsetselelako i vhuxa a wunghana gakwe na hina hi kumbhelela, a ku khwatsi hi loku hi nga tshukangi hi wonha.

¹³ Andzhako ka loku Jehovha a hi tsetselele a nga ha tshuki a hi kona kutani ku hi tsayisa hi ciwonho leco. (Isa. 43:25; Jer. 31:34) Jehovha i hoxa kule a zviwonho zva hina a khwatsi “kutsawukana ka Mutsuwuka-gambo ni Muhlwa-gambo”. * (Lis. 103:12) A cikhati leci hi ehleketako hi ku kula ka kutsetselela ka Jehovha hi tala hi kubonga ni kuhlamala. (Lis. 130:4) Kanilezvi himani a nga tsetselelwako hi Jehovha?

14. Zvini hi gondzileko kala laha xungetano hi ciboho ca Jehovha ca ku tsetselela?

¹⁴ Kota lezvi hi zvi wonileko, a ciboho ca Jehovha ca ku tsetselela a ciyi hiku a ciwonho leco ca hombe kutani citsongwani. Hi wonile kambe lezvaku Jehovha i tirisa a wutivi legi a nga nago kota Muvangi, Munyiki wa hina wa Nayo ni Mulamuli a cikhati leci a bohako ku i ta tsetselela wokari ke. Zvilo muni lezvi Jehovha a zvi hlolako?

15. Hi kuya hi Luka 12:47, 48, cini leci Jehovha a ci hlolako?

¹⁵ A cin’we ca zvilo lezvi Jehovha a zvi hlolako ku a muwonhi wa zvi tiva lezvaku lezvi a mahileko zvi bihile ke. Jesu i dlunyatisile a mhaka leyi, kota lezvi zvi tsalilweko ka Luka 12:47, 48. (Lera.) Loku a munhu wo kari a maha makungo ya ku maha nchumu wo  biha na a zvi tiva khwatsi ku i maha zvilo zvi khunguvanyisako Jehovha i maha ciwonho ca hombe. A munhu loye i mhangweni ya ku nga tsetselelwi. (Mar. 3:29; Joh. 9:41) Hambulezvo, hi fanele ku vhumela ku ka zvikhati zvin’wani ha zvi tiva ku lezvi hi mahileko zvi bihile. Makunu, a ku hi nga tsetselelwa ka ciyimo leco? Ina! Lezvo zvi hi yisa ka nchumu wun’wani lowu Jehovha a wu hlolako.

16. Zvi wula yini a ku ti sola niku hikuyini zvi nga zva lisima loku hi lava ku Jehovha a hi tsetselela?

¹⁶ A nchumu wun’wani lowu Jehovha a wu hlolako ku a muwonhi wa ti sola hi mbilu yontlhe ke. Kasi zvi wula yini a ku ti sola? A kutisola zvi wula “a ku cica a maalakanyo, mawonela kutani kungo”. Zvi patsa a maalakanyo ya ku a munhu wa tizwa nandzu ni ku swireka nguvhu hi kota ya zvilo zvo biha lezvi a zvi mahileko kutani hi lezvi a nga kala ku maha nchumu wa wunene lowu a nga fanele ku maha. A munhu wa ku ti sola a nga bayiseki ntsena hi zvilo zvo biha lezvi a zvi mahileko kanilezvi i tlhela a bayiseka hi ciyimo cakwe ca moya ci mu mahileko a maha zvilo lezvo zvo biha. Alakanya lezvaku Hosi Manase na Hosi Dhavhidha hi wumbiri gabye va mahile zviwonho zva hombe. Hambulezvo, Jehovha i va tsetselele hakuva i wonile lezvaku va ti sola hi mbilu yontlhe. (1 Tih. 14:8) Kunene, Jehovha i fanele ku wona a cikombiso ca ku ti sola kasi a tsetselela. Kanilezvi a ku tizwa nandzu ntsena hi kota ya ciwonho hi ci mahileko a zvi eneli. Hi fanele ku ti yimisela ku maha cokari. * Lezvo zvi hi yisa ka nchumu wun’wani lowu Jehovha a wu hlolako.

17. Zvi wula yini a kuhundzuluka niku hikuyini zvi nga zva lisima loku hi nga lavi ku phinda a zviwonho lezvi hi zvi mahileko? (Isaya 55:7)

¹⁷ A kuhundzuluka i nchumu wun’wani wa lisima lowu Jehovha a wu hlolako. A kuhundzuluka zvi wula ku jika. Hi magezu man’wani, a munhu i fanele ku cica hi ku tsika ndlela yakwe ya hava a hlota ndlela ya Jehovha. (Lera Isaya 55:7.) A munhu i fanele ku cica maalakanyo yakwe kasi a rangelwa hi maalakanyo ya Jehovha. (Rom. 12:2; Efe. 4:23) I fanele ku ti yimisela ku tsika a ndlela yakwe yo biha leyi a nga ehleketa hi yona a kale ni leyi  a nga maha hi yona zvilo. (Kol. 3:7-10) Hi lisine, kukholwa ka hina ka muphahlo wa Kristu ku nyikako ciseketelo ca lisine ca ku Jehovha a hi tsetselela ni ku hi basisa ka ciwonho ca hina. Jehovha i ta hi tsetselela na zvi seketelwa ka muphahlo lowo laha a wonako lezvaku ha ti karatela ku cica mahanyela ya hina.— 1 Joh. 1:7.

18. Zvini hi gondzileko xungetano hi kutsetselela ka Jehovha?

¹⁸ A hi vhuxeteni kutsongwani a timhaka-tshinya to kari leti hi bhulileko hi tona. Jehovha hi yena Mutsetseleli wa hombe wuakweni gontlhe. Hikuyini hi wulako lezvo? Co sangula: Contlhe cikhati i longile ku tsetselela. Ca wumbiri: Wa hi tiva khwatsi. Wa zvi tiva khwatsi lezvi hi nga wumbisiwa zvona niku hi yena a nga ka ciyimo ca cinene kasi ku wona ku ha ti sola hi mbilu yontlhe ke. Ca wunharu: Loku Jehovha a hi tsetselela, i hi tsetselela hi kumbhelela laha ka ku tlhela zvi ku khwatsi hi loku hi nga wonhangi. Lezvo zvi hi vhuna ku hiva ni livhalo li basileko hi tlhela hi ti buza hi kutsakelwa hi Jehovha.

19. Hambu lezvi hi nga vanhu vo kala kumbhelela ni lezvi hi to simama kuwonha, hikuyini hi nga tsakako?

¹⁹ Na ha ha hi vanhu vo kala kumbhelela, ha ha ta simama hi wonha. Hambulezvo, hi nga chavelelwa hi magezu ma kumekako ka Estudo Perspicaz vholume 1 pajina 210 ma nge: “Kota lezvi Jehovha a chelako kota hi gome ga malandza yakwe, a ma faneli ku tshamela ku tizwa nandzu hi kota ya zvihoxo lezvi ma mahako zvi vangiwako hi kungambheleli loku ma ku kumileko ka Adhamu. (Lis. 103:8-14; 130:3) Loku ma maha zvontlhe ma zvi kotako kasi ku hanya hi tindlela ta Nungungulu, ma fanele ku tsaka. (Filp. 4:4-6; 1 Joh. 3:19-22).” A hi kutiyisa ka zvona!

20. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima yi landzelako?

²⁰ Ha bonga nguvhu hi lezvi Jehovha a longileko ku hi tsetselela loku hi ti sola hi mbilu yontlhe hi zviwonho lezvi hi zvi mahileko. Hambulezvo, hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutsetselela ka Jehovha? A kutsetselela ka hina ni ka Jehovha ku fana hi tindlela muni niku kuhambana hi tindlela muni? Hikuyini a ku zwisisa a kuhambana loko zvi nga zva lisima? A ndzima yi landzelako yi ta hlamula a zviwutiso lezvi.