LISA * i te: “A wunene ga vamakabye hi gona gi ndzi khumbileko nguvhu.” I wa wula leci ci mu kucileko nguvhu a ku ata lisineni. Zviya hi ku fana na Ana loyi a ti wuleleko lisine aku: “Kusanguleni leci ci ndzi kucileko nguvhu wunene na ku nga hi lezvi va nga gondzisa.” Hi wumbiri gabye a vamakabye lava zvezvi va ti buza hi ku lera Bhibhiliya va tlhela va ehleketa hi lezvi va gondzako, kanilezvi a wunene hi gona gi va khumbileko nguvhu.

Hi nga kombisisa kuyini a wunene legi gi nga khumbako a timbilu ta van’wani? A hi wone tindlela timbiri: ku nga magezu ya hina ni mitiro. Hi ku landzela, hi ta wona ku hi vamani hi faneleko ku va kombisa wunene.

A sati wa munene, loyi a tlhamuselwako ka Mavingu cipimo 31, a “lirimi lakwe li luleka hi wunene” kutani ku i na ni nayo wa wunene lirimi lakwe. (Mav. 31:26) I tsika nayo lowo wu rangela lezvi a zvi wulako ni ndlela leyi a wulako hi yona. A vapapayi vonawu va fanele kuva ni nayo lowo lirimi labye. A vapswali vo tala va zvi tiva lezvaku a ku wulawula magezu ya hava zvi ngava ni wuyelo go biha ka vana vabye niku a vana va nga kala va nga ingisi lezvi a vapswali vabye va wulako. Hikwalaho, loku a vapswali va wulawula hi ndlela ya yinene zvi maha ku a vana vabye zvi va olovela ku ingisa.

Kani u mupswali kutani ahihi, u nga li rangelisa kuyini a lirimi la wena hi wunene? A cipandze co sangula ca Mavingu 31:26 ca hi vhuna ku kuma hlamulo, ci ngalo: ‘I vhulula nomu wakwe hi wutlhari’. Lezvo zvi patsa ku hlawula hi wutlhari a magezu ya hina ni tom ya gezu. A kutala ka zvikhati zvi ta vhuna a ku ti wutisa ku: ‘Lezvi ndzi lavako ku wula zvi ta vhindlusa zanga kutani zvi ta vhuvhumisa kurula?’ (Mav. 15:1) Wutlhari a ku ranga hi ku ehleketa.

A vingu gin’wani gi: ‘Va kona lava va wulawulako timhaka ti tlhavako khwatsi cipadha’. (Mav. 12:18) Loku hi ehleketa hi lezvi a magezu ya hina ni tom ya gezu ga hina zvi nga khumbisako zvona van’wani, zvi nga hi kuca ku hi ti wonela ka lezvi hi wulawulako. A ku landzela a nayo wa wunene zvi ta hi vhuna ku hi nga tirisi magezu yo tlhava ni ku wulawula hi ndlela ya xapi. (Efe. 4:31, 32) Hi ta vhaleta a maalakanyo ni magezu ya hava hi magezu ya manene, na hi ma wula hi tom ya yinene kambe. Jehovha i vekile cikombiso ca cinene mhakeni leyi, a cikhati leci nga tiyisa a nandza gakwe gi nga karatekile, Elija. A ngilozi, leyi yi nga yimela Jehovha, yi no wulawula hi gezu go rula go zwalela hasi. (1 Tih. 19:12) Hambulezvo, a kuva munhu wa munene a zvi nyimi laha ka ku wulawula magezu ya manene basi, hi fanele ku tlhela hi maha mitiro ya wunene. Hi ndlela muni?

Hi pimanyisa Jehovha hi ku wulawula magezu ya manene ni ku maha zvilo hi ndlela ya yinene. (Efe. 4:32; 5:1, 2) Lisa, loyi a kumbukilweko kusanguleni, i tlhamusele a wunene legi gi kombisilweko hi Vakustumunyu va Jehovha. “A cikhati leci a ngango wa hina wu nga kurumetiwa ku rura hi kuhatlisa, a mingango yimbiri ya laha bandleni yi no susa folga le ntirweni kasi yi ta hi vhuna ku longela. Ka cikhati leco, ne ndzi wa nga se sangula  ku gondza Bhibhiliya!” A wunene lego gi kucile Lisa a ku a yi hlola khwatsi a lisine.

Ana, loyi a kumbukilweko kusanguleni, yenawu i gi bongile nguvhu a wunene legi a kombisilweko hi Vakustumunyu va Jehovha. I wulile lezvi: “Hi kota ya ciyimo ca tiko, ndzi wa hi ni kukanakana. Zvi wa ndzi karatela a ku tsumba munhu.” A engeta aku: “Laha ndzi nga kumana ni Vakustumunyu va Jehovha ndzi no kanakanela a zvigelo zvabye. Ndzi ti wutisa lezvi: ‘Hikuyini va khatalako hi mina?’ Kanilezvi a wunene ga hombe ga mugondzisi wa mina wa Bhibhiliya gi ndzi kucile ku ndzi mu tsumba.” Give gihi wuyelo ga kona? “Hi ndzhako ka cikhati ndzi no sangula ku veka kupima ka lezvi ndzi nga gondza.”

Wona lezvaku Lisa na Ana va khumbilwe nguvhu hi mitiro ya wunene ya vamakabye lomu bandleni niku lezvo zvi va kucile ku va lava ku gondza lisine. A wunene legi va kombisilweko hi bandla gi vhunile a ku vhula timbilu tabye.

Kuzvilava a vokari va tolovela ku tirisa magezu ya manene ni ku n’wayitela hi kota ya  mudhawuko wabye. Zvi nene lezvi a vokari va kuciwako a kuva vanhu va vanene hi kota ya mudhawuko wabye ni wumunhu gabye. Kanilezvi loku ku hi ku hi kuciwa hi lezvo basi zvi nga tshuka zvi komba ku a hi kombisi a wunene ga Nungungulu. — Ringanisa na Mitiro 28:2.

A wunene ga lisine i handzu wa moya wo basa wa Nungungulu. (Gal. 5:22, 23) Lezvo zvi wula ku hi fanele kuva ni moya wo basa wa Nungungulu kasi wu hi vhuna a ku hlakulela a wunene ga lisine. Lezvo zva zwana ni kuxuva ka hina ka ku lava ku pimanyisa Jehovha na Jesu. Niku kota maKristu, hi na ni kukhatala ka lisine hi van’wani. Hikwalaho, hi kuciwa hi lirandzo hi Jehovha Nungungulu ni lirandzo hi van’wani. Loku hi maha lezvo, a wunene ga hina gi maha tshamela ga ntamu legi gi sukelako mbilwini gi tlhela gi tsakelwa hi Nungungulu.

Kuzvilava zvi nga hi olovela a ku kombisa wunene ka lava va hi kombisileko wunene kutani ka lava hi va tivako. (2 Sam. 2:6) A yin’we ya tindlela ku va bonga. (Kol. 3:15) Kanilezvi ahati loku hi alakanya ku a munhu wo kari a nga ringanelwi hi ku kombisiwa wunene?

Ehleketa hi lezvi: Jehovha i vekile cikombiso ca hombe laha ka ku kombisa wunene ka vanhu zvi nga va ringaniko. Lomu ka Bhibhiliya, Jehovha i hi gondzisa a lisima la ku kombisa a tshamela legi. A gezu “tipswalo” gi kumeka makhati yo tala lomu ka Mitsalo ya ciGreki ya wuKristu. Nungungulu i hi kombisisa kuyini a tshamela legi?

Hi nga ehleketa hi timiliyoni ta timiliyoni ta vanhu, lava Jehovha a va kombisako wunene hi ku va nyika lezvi zvi lavekako kasi va simama va hanya. (Mat. 5:45) Hambu a cikhati leci hi nga kala hi nga se mu tiva, Jehovha i wa hi kombisa wunene. (Efe. 2:4, 5, 8) Hi cikombiso, i hi nyikile nchumu wa lisima nguvhu, ku nga n’wana wakwe a belekilweko yece. Mupostoli Pawule i tsalile lezvaku Jehovha i hi nyikile a hakhelo ya kutlhatlhisa “hi kota ya kutala ka tipswalo” takwe. (Efe. 1:7) A ku hundza lezvo, hambu lezvi hi nga vawonhi ni lezvi hi mu khunguvanyisako wa simama ku hi gondzisa. A gondziselelo yakwe ni magezu yakwe zvo khwatsi i ‘vhula’. (Deut. 32:2) A zvi koteki a ku mu tlhelisela a wunene gontlhe legi a hi kombisako. Niku a co tiya hi ku a wumandziko ga hina gi khegele ka wunene ga Jehovha. — Ringanisa na 1 Pedro 1:13.

Handle ko kanakana, a wunene ga Jehovha ga randzeka niku ga kuca. Kota wuyelo ga lezvo, wutshan’wini ga ku hlawula lava hi nga va kombisako wunene, hi nga pimanyisa Jehovha hi ku a wunene ga hina giva cipandze ca wutomi ga hina ga siku ni siku. (1 Tes. 5:15) Loku hi kombisa wunene hi kukhandzakanya hi ta fana ndzilo wo kufumela sikwini ga cirami. Hi ta chavelela a zviro zva mingango ya hina, makholwa-kuloni, vatiri-kuloni, zvigondzani-kuloni ni vaakelani.

Ehleketa hi va laha ngangweni wa wena kutani va le bandleni, lava va nga vhunekako hi magezu ni mitiro ya wena ya yinene. Kuzvilava ku na ni wokari lomu bandleni ga wena, loyi a zvi lavako nguvhu a ku vhuniwa ku basisa muti wakwe kutani mitiro yin’wani ya siku ni siku yo kota ku ya xava zvokari. A cin’wani kambe, loku u kuma wokari kuchumayeleni a lavako ku vhuniwa, xana u nga mu vhuna?

Hi ku pimanyisa Jehovha, contlhe cikhati ngha a magezu ya hina ni mitiro ya hina zvi rangelwa hi nayo wa “wunene”.