1, 2. a) Zvini lezvi Jesu a nga bhula hi zvona ni vapostoli vakwe ka wusiku legi a nga wa ta dawa hi mandziko wa kona? (Wona mufota laha hehla.) b) Hikuyini zvi nga zva lisima a ku alakanya leci ci hi mahako hi chumayela? c) Hi ta wulawula hi yini ka ndzima leyi?

GI WA hi wusiku niku Jesu i wa ta dawa hi mandziko wa kona. Ka wusiku lego, Jesu ive ni mabhulo yo leha ni vapostoli vakwe. I va byelile lezvaku wa va randza nguvhu. I tlhelile a va hlawutela mufananiso wa civhina, lowu hi nga wulawula hi wona ka ndzima yi nga hundza. Jesu i wa lava ku kuca vapizani vakwe lezvaku va simama va ‘pswala mihandzu yo tala’, lezvi zvi wulako kutimisela kuchumayeleni ka mahungu ya Mufumo. — Johani 15:8.

² Hambulezvo, Jesu a nga byelangi vapizani vakwe lezvi va nga fanele ku maha a nyima kwalaho. I tlhelile a va byela ni cigelo ca kona ca kuva va simama va chumayela. Zva lisima a ku hinawu hi alakanya leci ci hi mahako hi simama ku chumayela. A ku ehleketa hi zvigelo lezvo, zvi ta hi kuca ku timisela laha hi nyikako a “wukustumunyu ka matiko wontlhe”. (Matewu 24:13, 14) Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi mune wa zvigelo zva lomu ka Mitsalo zvi hi mahako hi chumayela. Hi ta tlhela hi wulawula hi mune wa zvinyikiwo lezvi Jehovha a hi nyikako kasi zvi hi vhuna ku simama hi pswala mihandzu.

3. a) Hi kuya hi bhuku ga Johani 15:8, cigelo muni ca hombe ci hi mahako hi chumayela? b) Xana a mauvha laha ka mufananiso wa Jesu ma yimela yini, niku hikuyini a ku fananisa loko ku fanelako?

³ A cigelo ca hombe ci hi mahako hi chumayela hiku hi lava ku dhumisa Jehovha hi tlhela hi basisa a vito gakwe. (Gondza Johani 15:1, 8.) A cikhati leci Jesu a nga hlawutela mufananiso wa civhina, i fananisile Jehovha ni murimi, kutani mubyali wa mauvha. Jesu i te yena i wa hi civhina niku a valandzeli vakwe va wa hi maravi. (Johani 15:5) Hikwalaho, ka mufananiso lowu, a mauvha ma yimela a mihandzu leyi a vapizani va Jesu va pswalako, kutani ntiro wa kuchumayela lowu va wu mahako. Jesu i byelile vapostoli vakwe aku: ‘Dhadhani wa mina wa dhumiswa hi lezvi, lezvaku mu pswala mihandzu yo tala.’ Loku a civhina ci pswala mauvha ya ma nene, zvi mu nyika wudzundzo a n’winyi wa simu. Hi ndlela yo fana, loku hi maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina kasi ku chumayela mahungu xungetano hi Mufumo wa Nungungulu, hi mu nyika wudzundzo Jehovha ni ku mu dhumisa. — Matewu 25:20-23.

4. a) Hi gi basisisa kuyini a vito ga Nungungulu? b) U ti zwisa kuyini hi kuva ni thomo ga ku basisa a vito ga Nungungulu?

⁴ A vito ga Nungungulu gi sina gi basile. A ku na nchumu hi nga wu mahako kasi ku gi maha gi basa ku hundza lezvi gi nga zvona. Makunu, hi gi basisisa kuyini a vito ga Nungungulu a cikhati hi chumayelako? Wona lezvi muphrofeti Isaya a nga wula. I te: ‘Hi Jehovha wa tiyimpi mu ta nga mu chava kota loyi a basileko.’ (Isaya 8:13) Hi basisa a vito ga Nungungulu, Jehovha, a cikhati hi gi wonako kota gona ga hombe a ku hundza mavito wontlhe ni cikhati hi vhunako van’wani lezvaku va zwisisa ku i vito gi basileko. (Matewu 6:9) Hi cikombiso, a cikhati hi gondzisako vanhu a lisine xungetano hi matshamela yo hlamalisa ya Jehovha ni kungo gakwe xungetano hi vanhu ga ku hanya kala kupindzuka Paradhiseni, hi va vhuna lezvaku va tiva ku zvontlhe zvilo zvo biha lezvi Sathani a nga wula xungetano hi Jehovha mawunwa. (Genesisi 3:1-5) Hi basisa a vito ga Nungungulu kambe a cikhati hi vhunako vanhu lezvaku va tiva ku Jehovha hi yena a ringanelwako hi ‘ku amukela kukhesiwa ni kudhumiswa ni ntamu’. (Kuvhululelwa 4:11) Rune, a nga phayona hi 16 wa malembe, i ngalo: “A ndzo ku bonga hi ku tiva lezvaku ndzi nyikilwe thomo ga ku kustumunya hi Muvangi wa wuako gontlhe. Lezvo zvi ndzi maha ndzi xuva ku simama ndzi chumayela.”

5. a) Cigelo muni ci kumbukiwako ka Johani 15:4-10 leci ci hi mahako hi chumayela? b) Jesu i vhunisile kuyini vapizani vakwe lezvaku va zwisisa ku zvi wa ta lava ku va timisela?

⁵ Gondza Johani 15:9, 10. A cigelo ca wumbiri ci hi mahako hi chumayela mahungu ya Mufumo hi lezvaku hi randza Jehovha na Jesu. (Marku 12:30; Johani 14:15) Jesu i byelile vapizani vakwe lezvaku va fanele ku ‘tshama lirandzweni lakwe’. Hikuyini Jesu a wulileko lezvo? Hi lezvi a nga zvi tiva ku kasi va zvi kota ku hanya kota maKristu ya lisine va  fanele ku timisela. Ka Johani 15:4-10, hi wona ku Jesu i tirisile gezu ku “tshama” hi makhati yo tala kasi ku vhuna vapizani vakwe a ku zwisisa lezvaku zvi wa ta lava ku va timisela.

6. Hi kombisisa kuyini lezvaku hi lava ku tshama lirandzweni la Kristu?

⁶ Hi kombisisa kuyini lezvaku hi lava ku tshama lirandzweni la Kristu hi tlhela hi tsakelwa hi yena? Hi maha lezvo hi ku mu ingisa. Lezvi Jesu a hi kombelako ku maha hi lezvi yenawu a nga maha. I te: ‘Kota lezvi mina ndzi hlayisileko a milayo ya Dhadhani, ndzi tshama lirandzweni lakwe.’ (Johani 15:10) Jesu i hi vekele cikombiso. — Johani 13:15.

7. A kuingisa ni lirandzo zvi famba zvin’we hi ndlela muni?

⁷ Jesu i zvi vekile kubaseni lezvaku a kuingisa ku famba zvin’we ni lirandzo a cikhati a ngaku: ‘Loyi a nga ni milayo ya mina, a yi hlayisa, hi yena loyi a ndzi randzako.’ (Johani 14:21) A zvileletelo zva Jesu zvita hi ka Papayi wakwe, hikwalaho a cikhati hi ingisako cileletelo ca Jesu ca ku chumayela, hi komba kambe lezvaku hi randza Jehovha. (Matewu 17:5; Johani 8:28) Niku a cikhati hi kombako Jehovha na Jesu a ku ha va randza, hi simama ku tshama lirandzweni labye.

8, 9. a) Hi cihi cin’wani cigelo ci hi mahako hi chumayela? b) A magezu ya Jehovha ma nga ka Ezekiyeli 3:18, 19 ni lawa ma nga ka Ezekiyeli 18:23 ma hi kucisa kuyini a ku simama hi chumayela?

⁸ A cigelo ca wunharu ci hi mahako hi chumayela hi lezvaku hi lava ku tlharihisa van’wani hi siku ga Jehovha legi gi yako gi tshinela. Lomu ka Bhibhiliya, Nowa i tlhamuselwa kota “mukaneli”. (Gondza 2 Pedro 2:5.) Na wu nga se chikela a Ntalo, zva koteka ku a mahungu lawa Nowa a nga chumayela ma patsile ku tlharihisa vanhu xungetano hi kuloviswa loku ku nga hata. Hikuyini hi wulako lezvo? Jesu i te: ‘Khwatsi hi lezvi va ngaga, vanwa, va teka, ni ku tekiwa, a masikwini lawo ya mahlweni ka Ntalo, ku kala siku lego Nowa a nga enghena ha gona lomo tarwini, a va nga tivi nchumu [va wa nga cheli kota, Tradução do Novo Mundo] kala wuta Ntalo, wu va kukuleta vontlhe; ku tava nghaho a kuwuyeni ka N’wana wa munhu.’ (Matewu 24:38, 39) Nowa i chumayele hi kutsumbeka a mahungu ya ku tlharihisa vanhu lawa a nga nyikilwe hi Jehovha, hambu lezvi a vanhu vo tala va nga kala va nga cheli kota hi yena.

⁹ Inyamutlha, hi chumayela mahungu ya Mufumo wa Nungungulu kasi hi vhuna vanhu a ku tiva lezvi Nungungulu a to mahela vanhu  cikhatini ci tako. A ku fana na Jehovha, hi lava lezvaku a vanhu va kombisa ku khatala hi mahungu lawa hi chumayelako kasi va “hanya” kala kupindzuka. (Ezekiyeli 18:23) A cikhati hi chumayelako hi muti ni muti kutani ka matshamu yo tala nguvhu vanhu, hi tlharihisa vanhu vo tala hi laha zvi kotekako hi kona lezvaku va tiva ku a Mufumo wa Nungungulu wu tata wu ta lovisa tiko legi go biha. — Ezekiyeli 3:18, 19; Dhaniyeli 2:44; Kuvhululelwa 14:6, 7.

10. a) Cigelo muni ci kumbukiwako ka Matewu 22:39 leci ci hi mahako hi chumayela? b) Xana Pawule na Silasi va vhunisile kuyini a muwoneleli wokari wa paxo le Filipi?

¹⁰ A cigelo ca wumune ci hi mahako hi chumayela hi lezvi hi randzako vanhu. (Matewu 22:39) A lirandzo lelo li hi vhuna ku simama hi chumayela hakuva ha zvi tiva ku a vanhu vo tala va nga ha cica a mawonela yabye hi kota ya kucica ka zviyimo zvabye. Hi cikombiso, a valala va vhalele Pawule na Silasi lomu paxweni le dhoropeni ga Filipi. Kanilezvi cikari ka wusiku, ku nova ni kutsekatseka ka misava ku nga maha ku a paxo gi tsekatseka ku tlhela ku vhululeka a tivati ta paxo. A muwoneleli wa paxo i no khon’wa hi kuchava hakuva i waku a zvibochwa zvi humele laha ka kuza a lava ku ti daya. Kanilezvi Pawule i no kanyuluka aku: “U nga ti lamati!” A muwoneleli wa paxo a wutisa aku: ‘Ndzi fanele ku maha yini kasi ndza hanyiswa ke?’ Pawule na Silasi va mu hlamula vaku: ‘Kholwa ka Hosi Jesu, u ta hanyiswa.’ — Mitiro 16:25-34.

11, 12. a) Lezvi zvi nga humelela murindzeli wa paxo zvi hi gondzisa yini hi ntiro wa kuchumayela? b) Hikuyini hi faneleko ku simama hi chumayela?

¹¹ Lezvi zvi nga humelela murindzeli wa paxo zvi hi gondzisa yini hi ntiro wa kuchumayela? Wona lezvaku ntsena andzhako ka kutsekatseka ka misava hi kona a murindzeli wa paxo a nga cica mawonela yakwe a tlhela a kombela ku vhuniwa. Hi ndlela yo fana, a vanhu lava va kalako va nga tsakeli va nga ha cica mawonela yabye va tlhela va lava civhuno loku va humelelwa hi mhango yo kari wutomini gabye. Hi cikombiso, a vokari va nga ha karateka hi kota ya lezvi va nga mbhelelwa hi ntiro kutani hi lezvi va tlhatlhileko wukati. A van’wani va nga ha karateka nguvhu hi kota ya lezvi va polileko ku va nghenelwe hi mababyi ya hombe kutani hi kota ya lezvi va nga felwa hi xaka. Loku a zvilo zvo kota lezvo zvi humelela, a vanhu va nga ha sangula ku ti maha zviwutiso xungetano hi wutomi, zvaku va wa nga se tshuka va ti maha kale. Va nga ha ti wutisa ku: ‘Zvini ndzi faneleko ku maha kasi ndzi poniswa’? Va nga ha tsakela mahungu ya hina ya kutsumba hi khati go sangula wutomini gabye.

¹² Loku hi simama ku chumayela hi kutsumbeka, hi ta kuma vanhu va ti yimiseleko ku vhumela kuchavelela loku hi va yiselako. (Isaya 61:1) Charlotte, a nga phayona hi 38 wa malembe i ngalo: “Inyamutlha a vanhu va lomu munyameni wa moya. Va fanele kuzwa mahungu yo saseka.” Ejvor, a nga phayona hi 34 wa malembe i ngalo: “Inyamutlha a vanhu vo tala va tshama va karatekile, a ku hundza kale. Ndzi xuva nguvhu ku va vhuna. Lezvo zvi ndzi kuca ku chumayela.” Zvi laha kubaseni lezvaku a ku randza vanhu cin’we ca zvigelo zva lisima nguvhu zvi hi mahako hi simama ku chumayela!

13, 14. a) Cinyikiwo muni ci kumbukiwako ka bhuku ga Johani 15:11? b) Hi nga ku kumisa kuyini kutsaka ko fana ni loku Jesu a nga hi nako? c) A kutsaka ku hi vhunisa kuyini ntirweni wa hina wa kuchumayela?

¹³ Ka wusiku legi Jesu a nga dawa hi mandziko  wa kona, i wulawulile kambe hi zvinyikiwo zvi nga wa ta vhuna vapostoli vakwe lezvaku va simama ku pswala mihandzu. Zvinyikiwo muni, niku zvi nga hi vhunisa kuyini inyamutlha?

¹⁴ Kutsaka. Xana hi zvi wona na zvi hi ndzhwalo a ku chumayela ke? Ne ni kutsongwani. Andzhako ka kuva Jesu a hlawutele mufananiso wa civhina, i te loku hi chumayela hi ta kuma kutsaka ko fana ni loku yena a nga nako. (Gondza Johani 15:11.) Zvi kotekisa kuyini lezvo? Alakanya lezvaku ka mufananiso wakwe, Jesu i ti fananisile ni civhina, a vapostoli vakwe a va fananisa ni maravi. A maravi ma pswonga mati ni zvontlhe zvi lavekako kasi ma hanya ntsena loku ma hi laha ka civhina ca kona. Hi ndlela yo fana, hi ngava ni kutsaka ka hombe ko fana ni loku Jesu a nga hi nako ntsena loku hiva ni kubohana naye ni loku hi landzela cikombiso cakwe. Loku hi maha lezvo, hi tava ni kutsaka loku yenawu a nga hi nako, ku nga kutsaka loku ku tako hi ku maha kurandza ka Nungungulu. (Johani 4:34; 17:13; 1 Pedro 2:21) Hanne, a nga phayona hi 40 wa malembe ni ku hundza i ngalo: “A kutsaka ndzi ku kumako loku ndzi hi ntirweni wa kuchumayela ku ndzi nyika ntamu waku ndzi simama ntirweni wa Jehovha.” A kutsaka ku ta hi nyika ntamu wa ku simama hi chumayela hambu loku a vanhu vo tala va nga tsakeli. — Matewu 5:10-12.

15. a) Cinyikiwo muni ci kumbukiwako ka bhuku ga Johani 14:27? b) A kurula ku hi vhunisa kuyini a ku simama hi pswala mihandzu?

¹⁵ Kurula. (Gondza Johani 14:27.) Ni gambo ga kona na Jesu a nga se dawa, i byelile vapostoli vakwe aku: ‘Ndza mu nyika a kurula ka mina’. A kurula ka Jesu ku hi vhunisa kuyini a ku simama hi chumayela? A cikhati hi simamako ku chumayela hizwa kurula hakuva ha zvi tiva ku hi tsakisa Jehovha na Jesu. (Lisimu 149:4; Va Le Roma 5:3, 4; Va Le Kolosi 3:15) Ulf, a nga phayona hi 45 wa malembe i ngalo: “A ntiro wa kuchumayela wa ndzi karalisa, kanilezvi wu ndzi nyika litsako wu tlhela wu ndzi maha ndzi hanyela co ci tiva.” A ho ku bonga hi lezvi hi kumileko kurula ku to simama kala kupindzuka!

16. a) Cinyikiwo muni ci kumbukiwako ka bhuku ga Johani 15:15? b) Xana a vapostoli va wa ta simama va maha vanghana va Jesu hi ndlela muni?

¹⁶ Wunghana na Jesu. Andzhako ka loku Jesu a byelile vapostoli vakwe lezvaku i lava ku va tsaka, i tlhamusele a lisima la kuva va kombisa lirandzo la lisine. (Johani 15:11-13) Hi kulandzela i te: ‘Ndzi mu vitanile ndziku mu maxaka.’ Hi nga wona cinyikiwo leco ca lisima ca kuva xaka kutani munghana wa Jesu! Kanilezvi a vapostoli vakwe va wa ta simamisa  kuyini va maha vanghana va Jesu? Jesu i te: ‘Ndzi mu yimisa lezvaku mu ya pswala mihandzu.’ (Gondza Johani 15:14-16.) Hi magezu man’wani i wa wula ku va simama ku chumayela. Kwalomo ka malembe mambiri na a nga se wula magezu lawo, Jesu i byelile vapostoli vakwe aku: ‘Kufambeni ka n’wina kanelani muku: A Mufumo wa tilo wu tshinele.’ (Matewu 10:7) Lezvo hi zvona zvi nga maha Jesu a kuca vapizani vakwe lezvaku va timisela ntirweni wa kuchumayela ka wusiku go gumesa ga wutomi gakwe. (Matewu 24:13; Marku 3:14) Hi lisine, Jesu i wa zvi tiva ku zvi wa nga ta olova a ku ingisa cileletelo cakwe. Kanilezvi va wa ta zvi kota va tlhela va tshama lirandzweni lakwe. Hi ndlela muni? Hi ku vhuniwa hi cinyikiwo cin’wani ca lisima.

17, 18. a) Cinyikiwo muni ci kumbukiwako ka bhuku ga Johani 15:7? b) Ci va vhunisile kuyini a vapizani va Jesu? c) Zvinyikiwo muni zvi hi vhunako inyamutlha?

¹⁷ Kuhlamuliwa ka mikhongelo ya hina. Jesu i te: ‘Kombelani ni cihi leci mu ci randzako, mu ta mahelwa cona.’ (Johani 15:7, 16) A citsumbiso ca Jesu ci va tiyisile nguvhu a vapostoli! * (Wona tlhamuselo wa lahasi.) A vapostoli va wa nga se zvi zwisisa khwatsi lezvaku Jesu i wa hi kusuhani ni ku dawa. Hambulezvo, a kufa kakwe ku wa nga ta wula ku va nga ta vhuniwa. Jehovha i wa longile ku hlamula mikhongelo yabye ni ku va vhuna ntirweni wabye wa kuchumayela. Niku hi zvalezvo a nga maha. Cikhatanyana ndzhako ka loku Jesu a delwe, a vapostoli va khongotele Jehovha lezvaku a va tiyisa-hlana, niku Jehovha i hlamulile mikhongelo yabye. — Mitiro 4:29, 31.

¹⁸ Inyamutlha kambe hi zvalezvo. A cikhati hi timiselako ntirweni wa kuchumayela, hi simama hi maha vanghana va Jesu. Niku hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i tshama na a longile ku hlamula mikhongelo ya hina loku zvi hi karatela ku chumayela. (Va Le Filipi 4:13, NM) A ho ku bonga hi lezvi Jehovha a hlamulako mikhongelo ya hina ni lezvi hi nga vanghana va Jesu. A zvinyikiwo lezvo zvi hi nyika ntamu wa ku simama hi pswala mihandzu. — Jakobe 1:17.

19. a) Hikuyini hi simamako ku chumayela? b) Zvini zvi hi vhunako ku simama hi maha ntiro lowu Jehovha a hi nyikileko?

¹⁹ Ka ndzima leyi, hi gondzile hi mune wa zvigelo zvi hi mahako hi simama ku chumayela: Ku nga ku dhumisa Jehovha ni ku basisa a vito gakwe, ni ku komba Jehovha na Jesu lezvaku ha va randza, ni ku tlharihisa vanhu, ni ku komba ku hi randza vanhu. Hi tlhelile hi gondza hi mune wa zvinyikiwo: Ku nga litsako, ni kurula, ni wunghana na Jesu, ni kuhlamuliwa ka mikhongelo ya hina. A zvinyikiwo lezvo zvi hi nyika ntamu wa ku maha ntiro lowu Nungungulu a hi nyikileko. Jehovha wa tsaka nguvhu loku a hi wona na hi tira hi kutikarata kasi ku simama hi ‘pswala mihandzu yo tala’!