1-2. Zvikarato muni lezvi a vamakabye vo kari va lwisanako nazvo?

MUPOSTOLI Pawule i kucile Timote — niku hi nga zvi wulisa ku ni maKristu wontlhe — lezvaku ma maha ntiro wabye hi kumbhelela. (2 Tim. 4:5) Hinawu hi ingisa a wusungukati ga Pawule, hi maha zvontlhe hi zvi kotako ntirweni wa Nungungulu. Hambulezvo, ha kumana ni zvikarato. A kutala ka vamakabye, zvi lava ku va tiya hlanha futsi kasi vaya kuchumayeleni. (2 Tim. 4:2) Hi cikombiso, alakanyela vamakabye lava va hanyako lomu a mufumo wu nga va tsikiko va chumayela na va tlhatlhekile, kutani lomu wu betelako futsi! A vamakabye lavo va simama ku chumayela hambu lezvi va zvi tivako ku va nga tshuka va khon’wa va vhalelwa!

² A vanhu va Jehovha va lwisana ni zvikarato zvo tsalangana zva ku zvi wa ta va mbheta ntamu. Hi cikombiso, a vokari zvi lava ku va tira tihora to tala kasi va kuma zvo hlayisa mingango yabye. Va xuva ku maha zvotala ntirweni wo chumayela. Kanilezvi, loku gi mbhela vhiki va karele nguvhu! A vokari a va zvi koti ku tirisa lezvi va nga zvi lavisa zvona hi kota ya mababyi yo kala ma nga hundzi kutani kukhosahala, niku kuzvilava ne a zvi koteki a ku va huma laha kaya. A van’wani valwa ni cikarato ca ku tizwa na va nga vhuni nchumu. A makabye wo kari wa le Oriente Médio, wa ku hi Mariya, * i wulile lezvi: “Loku a maalakanyo lawo ya hava mata, ndzilwa nawo ti nga teki laha ka kuza ndzi nga ha sali ni ntamu. Lezvo zvi maha ku ndzi nga ha zvi koti kuya kuchumayeleni, ndzi guma ndzi sangula ku tizwa nandzu kambe.”

3. Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

³ Kani hi kumana ni zvikarato muni, Jehovha a nga hi nyika ntamu wa ku lwisana ni zvikarato lezvo hi tlhela hi sala ni ntamu wa ku mu tirela hi laha hi zvi kotako hi kona. Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi a hi nyikisako zvona a ntamu lowo ni lezvi a nga mu tiyisisa zvona Pawule na Timote lezvaku va maha ntiro wabye,  hambu lezvi va nga kumana ni zvikarato. A hi rangeni hi ku wona lezvi a nga va vhunisa zvona.

4. Zvikarato muni lezvi Pawule a nga lwisana nazvo?

⁴ Pawule i lwisene ni zvikarato zvo tala. A khati a nga wu lava nguvhu ntamu hi legi a nga biwa, a gandliwa hi maribye a tlhela a vhalelwa. (2 Kor. 11:23-25) Ka khati gin’wani i ti wulele lisine kubaseni aku i walwa ni maalakanyo ya hava. (Rom. 7:18, 19, 24) I lwisene ni mababyi yo kari kambe ma nga fana ni “muzwa nyameni”, lawa a nga rila wusiku ni mumu kasi Nungungulu a ma susa. — 2 Kor. 12:7, 8.

5. Zvini lezvi Pawule a zvi mahileko hambu lezvi a nga kumana ni zvikarato?

⁵ Jehovha i mu nyikile ntamu Pawule wa ku maha ntiro wakwe hambu lezvi a nga kumana ni zvikarato zvontlhe lezvo. Hi nga alakanyela lezvi Pawule a zvi mahileko: Hi cikombiso, a cikhati a nga vhalelwe laha kaya le Roma, i no chumayela mahungu ya ma nene ka varangeli va vaJudha, kuzvilava ni tihosi ta mufumo. (Miti. 28:17; Filp. 4:21, 22) I chumayele ni masochwa ya hosi ya Roma kambe ni vontlhe va ngata va ta mu vhuxela. (Miti. 28:17; Filp. 4:21, 22) Ndzeni ka cikhati leco kambe, Nungungulu i mu pimisele ku tsala mapapilo yo tala, lawa ma vhunako maKristu ya lisine kala nyamutlha. Ahandle ka lezvo, a cikombiso cakwe kambe ci tiyisile vamakabye va bandla ga le Roma, lezvi zvi nga va vhuna ku “va tiya nguvhu a ku kanela mhaka ya Nungungulu na va nga chavi nchumu”. (Filp. 1:14) Hambu lezvi ka ku ka zvikhati zvo kari Pawule i wa nga zvi koti ku maha zvo tala, i ci londzowotile khwatsi a ciyimo cakwe laha ka ku lezvi zvi nga mu humelela zviza zvi vhuna ku “vhuvhumisa a mahungu ya ma nene”. — Filp. 1:12.

6. Hi kuya hi 2 Va Le Korinte 12:9, 10, cini ci nga vhuna Pawule ku a simama ku chumayela?

⁶ Pawule i wa zvi zwisisa ku zvontlhe a nga maha i zvi kotile hi ku vhuniwa hi Jehovha, a nga zvi mahangi hi ntamu wakwe. I zvi wulile kubaseni aku a ntamu wa Nungungulu ‘wu maha wa hombe nguvhu a cikhati leci a rerekileko’. (Lera 2 Va Le Korinte 12:9, 10.) Jehovha i mu nyikile ntamu Pawule hi ku tirisa a moya wakwe wo basa, a zvi kota ku simama a chumayela, hambu lezvi a nga xanisiwa, a vhalelwa paxweni a tlhela a kumana ni zvikarato zvin’wani.

7. Zvikarato muni lezvi Timote a nga lwisana nazvo kasi a kota ku maha ntiro wakwe?

⁷ Timote yenawu — a jaha gi nga tira na Pawule — zvi lavile ku a tsumba ntamu wa  Nungungulu kasi a simama ku chumayela. Timote i fambile mipfhuka yo leha na Pawule kota murumiwa. Ahandle ka lezvo, Pawule i mu rumile ka tipfhumba tin’wani aya vhuxela mabandla ni ku ma tiyisa. (1 Kor. 4:17) Zva koteka ku Timote na a ti wonile na a nga ringanelwi. Kuzvilava hi zvezvo zvi nga maha ku Pawule a mu byela ku: “U nga tsiki munhu a ku kanyisa hi lezvi u nga jaha.” (1 Tim. 4:12) Ndzeni ka cikhati leco kambe, Timote i wa hi ni cikarato cakwewo — ku nga hi ku ‘tala ku babya-babya’. (1 Tim. 5:23) Hambulezvo, Timote i wa zvi tiva lezvaku a moya wa ntamu wa Jehovha wu wa ta mu nyika ntamu lowu wu nga laveka kasi a chumayela mahungu ya ma nene a tlhela a tirela vamakabye. — 2 Tim. 1:7.

8. Jehovha i va tiyisisa kuyini a vanhu vakwe nyamutlha?

⁸ Inyamutlha, Jehovha i va nyika “ntamu wa hombe wo hundza wa munhu” a vanhu vakwe kasi va zvi kota ku simama va tsumbeka va mu tirela. (2 Kor. 4:7) Zvezvi a hi woneni a mune wa zvilo lezvi Jehovha a hi tiyisako hi zvona ni ku hi vhuna ku simama hi tsumbeka ka yena: Ku nga mukhongelo, Bhibhiliya, maKristu-kuloni, ni ntiro wa kuchumayela.

9. A mukhongelo wu nga hi vhunisa kuyini?

⁹ A mukhongelo wa hi nyika ntamu. Kota lezvi zvi tsalilweko ka Va Le Efesusi 6:18, Pawule i hi kuca ku khongela “contlhe cikhati”. Loku hi maha lezvo, Nungungulu i ta hi nyika ntamu. Jonnie, wa le Bolívia, i wu kumile a ntamu lowo a cikhati a nga lwisana ni zvikarato zvo landzelana. A sati wakwe, ni mamani wakwe, ni papayi wakwe va no babya zva mahati hi cikhati cin’we. Jonnie i nowa a vhuka na a zama ku hlayisa vontlhe va vanharu. A mamani wakwe i no guma afa, a sati wakwe ni papayi wakwe va tlhela va hlwela ku hanya. Loku a alakanya nguva leyo, i wula lezvi: “Loku ndzi karateka nguvhu, contlhe cikhati ndzi wa vhuniwa hi ku khongela ndzi wula zvilo zvo kongoma.” Jehovha i mu nyikile ntamu lowu a nga wu lava Jonnie kasi a zvi kota ku timisela. A dhota go kari ga le Bolívia ga ku hi Raimundo, gi no tiva lezvaku a mamani wakwe i ni kankro. Loku ku hundzile hweti, i nofa. Cini ci nga mu vhuna ku timisela? I wula lezvi: “A ku khongela ka Jehovha zvi ndzi vhuna ku vhulula mbilu ndzi mu chululela lezvi ndzi ti zwisako zvona. Ndza zvi tiva ku a ku na munhu a ndzi zwisisako khwatsi a ku fana na yena, hambu mina n’winyi wa ndzi pala.” Zvikhati zvin’wani a zvikarato zvi nga hi rera niku hi nga tshuka hi nga ci tivi ni ca ku khongela. Hambulezvo, Jehovha i hi kuca ku hi khongela ka yena, hambu loku zvi hi karatela ku tlhamusela lezvi hi zvi pimisako ni lezvi hi ti zwisako zvona. — Rom. 8:26, 27.

10. Hi kuya hi lezvi zvi wuliwako ka Mahebheru 4:12, hikuyini zvi nga zva lisima nguvhu a ku lera Bhibhiliya hi tlhela hi ehleketa hi lezvi hi lerako?

¹⁰ A Bhibhiliya ga hi nyika ntamu. A ku fana ni lezvi Pawule a nga lera Mitsalo kasi yi mu tiyisa ni ku mu chavelela, hinawu hi nga maha lezvo. (Rom. 15:4) Laha hi lerako Mhaka ya Nungungulu hi ehleketa hi yona, Jehovha a nga tirisa moya wakwe, a hi vhuna ku wona lezvi a mahungu lawo ma nga hi vhunisako zvona ka ciyimo ca hina. (Lera Mahebheru 4:12.) Raimundo, loyi hi mu kumbukileko, i wula lezvi: “A ndzo ku tsaka hi lezvi ndzi nga ti toloveta ku ni wusiku ndzi lera Bhibhiliya siku ni siku. Ndzi ehleketa nguvhu hi matshamela ya Jehovha ni lirandzo a nga li kombisa laha a nga khatalela malandza yakwe. Lezvo zvi ndzi nyika nguvhu ntamu.”

11. A makabye wo kari wo felwa hi nuna i tiyisilwe kuyini hi Bhibhiliya?

¹¹ A ku ehleketa hi lezvi hi lerako lomu ka Mhaka ya Nungungulu, zvi hi vhuna ku hi nga karateki ku hundza mpimo hi zvikarato zva hina. Wona lezvi a Bhibhiliya gi nga mu  vhunisa zvona a makabye wo kari a nga felwa hi nuna. A dhota go kari gi no mu alakanyisa ku lomu ka bhuku ga Joba a nga gondza zvilo zvi to mu vhuna nguvhu. A cikhati a nga sangula ku lera, i no tsutsumela ku sola Joba hi mawonela yakwe ya hava. I no kawuka Joba le mbilwini yakwe, aku: “Hewena Joba, hi nga tsika ku veka kupima ka zvikarato zva wena mani!” Kanilezvi, i no guma a pola ku yenawu i wa fana na Joba. Lezvo zvi mu vhunile ku a cica mawonela yakwe a tlhela a kuma ntamu wa ku timisela cikarato cakwe ca ku felwa hi nuna.

12. Jehovha i hi tiyisisa kuyini hi ku tirisa maKristu-kuloni?

¹² A kuva zvin’we ni maKristu-kuloni zva hi nyika ntamu. A cin’we ca lezvi Jehovha a zvi tirisako kasi ku tiyisa vanhu vakwe maKristu-kuloni. Pawule i tsalile lezvaku i wa xuva “ku tiyisana” ni maKristu-kuloni. (Rom. 1:11, 12) Mariya, loyi hi mu kumbukileko, i zvi randza nguvhu a kuva ni vamakabye. I wula lezvi: “Jehovha wa ndzi tiyisa hi ku tirisa vamakabye va ku ne a va zvi tivi a zvikarato zva mina. Ka makhati man’wani va wula zvilo kutani va ndzi tsalela cipapilwana ci nga ni magezu ma ndzi tiyisako. A magezu lawo, ma chikela hi cikhati leci ndzi lavako ku mazwa futsi. A ku ti phofula ka vamakabye van’wani va cisati va kumeneko ni zvikarato zvo fana zvonawu zva ndzi vhuna. Contlhe cikhati a madhota wonawu ma ndzi tiyisekisa lezvaku ndzi wa lisima laha bandleni.”

13. Hi yihi ndlela ya ku tiyisana mitlhanganweni?

¹³ A gin’we ga matshamu ya ma nene nguvhu kasi ku tiyisana, hi mitlhanganweni. Loku uya mitlhanganweni, zvi ngo yini ku u tolovela ku tiyisa van’wani hi ku va komba ku wa va randza ni ku va bonga hi lezvi va zvi mahako? Hi cikombiso, ka khati go kari a mutlhangano na wu nga se sangula, a dhota go kari gi no byela makabye wo kari wa cisati loyi a nuna wakwe a nga hiko muKristu, giku: “A zvo ku hi tiyisa a ku ku wona laha mitlhanganweni. Contlhe cikhati uta ni vana va wena va 6 na va bohile va saseka khwatsi na va longisele mihlamulo kambe.” I no bonga nguvhu a hlamula na a lava ni ku rila aku: “Phela ndzi wa zvi lava nguvhu a kuzwa magezu yo fana ni lawo nyamutlha.”

14. A kuya kuchumayeleni zvi hi vhunisa kuyini?

¹⁴ A ntiro wa kuchumayela wa hi tiyisa. Loku hi va bhulela lisine la Bhibhiliya van’wani, zva hi tangalisa zvi tlhela zvi hi nyika ntamu, kani va tsakela kani a va tsakeli. (Mav. 11:25) A makabye wo kari wa ku hi Sandra, i zvi zwile ha yece lezvi a ntiro wa kuchumayela wu tiyisisako zvona. A cikhati leci a xaka gakwe gi nga susiwa bandleni, i no karateka nguvhu, a tshamela ku ti wutisa lezvi: ‘Zvini zvin’wani ndzi nga fanele ku maha kasi ku mu vhuna?’ Sandra ne i wa nga zvi koti ku pimisa zvin’wani. I wa tshamela ku pimisa cikarato leco basi. Cini ci nga mu vhuna ku lwisana ni cikarato leci? Ku chumayela! Laha a nga chumayela nguvhu, i no sangula ku veka kupima ka vanhu va lomu cipandzeni cakwe lava zvi nga lava ku a va vhuna. I ngalo: “Ndzeni ka cikhati leco, Jehovha i no ndzi nyika cigondzani ci nga kala ni ku hlwela ku hanya hi lezvi ci nga gondza. Lezvo zvi ndzi tiyisile nguvhu! Leci ci ndzi tiyisako nguvhu wutomini ga mina kuya kuchumayeleni.”

15. U gondza yini ka lezvi zvi nga wuliwa hi Mariya?

¹⁵ A vokari va nga zvi wonisa ku a va nge zvi koti ku maha zvotala ntirweni wa kuchumayela hi kota ya zviyimo zvabye. Loku u ti zwisa lezvo, alakanya lezvaku Jehovha wa tsaka loku u maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa wena. Wona cikombiso ca Mariya, loyi hi mu kumbukileko. A cikhati a nga rura aya lomu ku wulawuliwako lirimi lin’wani, i no ti zwisa ku khwatsi a ci kona a mahako. I wulile lezvi: “Hi cikhati co kari, leci ndzi nga ci kota ku maha mitlhanganweni ku hlamula zva zvi tsongwani kutani ku lera vhesi ga Bhibhiliya basi. Kuchumayeleni, ndzi wo kota ku nyikela ciphephana basi.” Lezvo zvi no  maha ku a tizwa na a nga vhuni nchumu loku a ti fananisa ni lava va wulawulako khwatsi lirimi lelo. Hambulezvo, i no guma a cica mawonela yakwe. I no zvi wona ku Jehovha a nga mu tirisa hambu lezvi a nga kala a nga wulawuli khwatsi a lirimi lelo. I wula lezvi: “A lisine la Bhibhiliya a li karati, niku a lisine lelo hi lona li cicako wutomi ga vanhu.”

16. Cini ci nga tiyisako lava zvi nga kotekiko ku va fambafamba, na va lava ku chumayela?

¹⁶ Jehovha wa zvi tiva ku a vokari va hina va zvi lava kuya kuchumayeleni, kanilezvi a va zvi koti ku huma va fambafamba. A nga hi vhulela ndlela ya ku hi chumayela lava va hi hlayisako kutani vadhokodhela hambu va enfermeiro. Loku hi fananisa lezvi hi mahako zvezvi ni lezvi hi nga zvi kota ku maha kale, hi nga tshuka hi mbhela ntamu. Kanilezvi, loku hi zvi zwisisa lezvi Jehovha a hi vhunisako zvona zvezvi, hi tava ni ntamu wu lavekako kasi ku timisela zvikarato zvontlhe na hi tsakile.

17. Hi kuya hi Mutshawuteli 11:6, hikuyini hi faneleko ku simama hi chumayela hambu loku hi nga tekeli ku wona mihandzu?

¹⁷ A hi zvi tivi ku hi yihi mbewu ya lisine ka leti hi byalako yi to mila yi sangula ku kula. (Lera Mutshawuteli 11:6.) Hi cikombiso, a makabye wo kari a nga kwalomo ka 80 wa malembe, wa ku hi Barbara, i chumayela hi kukhandzakanya hi ku tirisa telefone ni mapapilo. Ka gin’we ga mapapilo a nga rumela, i wa chelile A Murindzeli wa 1 ka Março wa 2014, wu nga hi ni ndzima yi ngaku: “Lezi Nungungulu a ku mahelako.” A papilo lego gi no ya wela ka nuna ni sati va nga susilwe bandleni, ne na a nga zvi tivi. Va no lera revhista lego hi kuphindaphinda. A nuna wa kona i no ti zwisa ku khwatsi hi loku Jehovha i wo wulawula na yena futsi. Vontlhe va vambiri va no sangula kuya mitlhanganweni, va guma va wuyela bandleni — lezvo andzhako ka 27 wa malembe ni ku hundza na va susilwe! Laha Barbara a nga wona handzu lowo wa wu nene wa papilo lego goce, zvi mu nyikile ntamu zvi tlhela zvi mu kuca nguvhu!

18. Zvini hi nga mahako kasi Nungungulu a hi tiyisa?

¹⁸ Jehovha i hi nyika ntamu wakwe wa hombe hi tindlela to tala. I tirisa mukhongelo, Bhibhiliya, maKristu-kuloni, ni ntiro wa kuchumayela. Loku hi ti londzowota khwatsi tindlela leto, hi komba lezvaku ha tsumba ku Jehovha wa zvi kota ku hi nyika ntamu niku wa zvi lava kambe. Makunu, contlhe cikhati, a hi tsumbeni Papayi wa hina wa le tilweni, loyi a tsakako hi “ku tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe”.— 2 Kro. 16:9.