Hikuyini a wanuna loyi wa “xaka” ga Bhowazi a ngaku a nga “lahlekelwa” hi tshomba yakwe loku a chadha na Rute? (Rute 4:1, 6)

Cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya, loku a wanuna afa na a nga hi na n’wana, ku wa hi ni zviwutiso zvo kari zvi nga fanele ku tiveka mihlamulo ya zvona, zvo kota ku: A petso wakwe wu wa ta mahiwa yini? A lixaka lakwe li wa ta fuvela magumo? A Nayo wa Mosi wu wa vhuna ku tiva mihlamulo ya zviwutiso lezvo.

Zvini zvi nga mahiwa hi petso wa munhu a ngafa kutani wa loyi a nga wu xavisa hi kota ya wusiwana? Zvi wa koteka ku a makabye wakwe kutani xaka ga laha kusuhani gi wu tirula, kutani ku humesa mali ya ku tekisa petso lowo. Lezvo zvi wa maha ku a petso lowo wu simama laha lixakeni. — Levi 25:23-28; Mitse. 27:8-11.

Makunu, ahati a vito ga lixaka la matsuva, ku wa mahiwa yini kasi gi nga fuvi? Ku wa laveka ku a sati wa matsuva a hlambelwa, kutani ku a tekiwa hi makabye kutani xaka ga matsuva, ku nga lezvi zvi nga maheka ka Rute. A mun’we wa vamakabye va matsuva i wa ta chadha ni sati wa matsuva kasi va pswala n’wana, a n’wana loye i wa ta vhuxa vito ga matsuva a tlhela a sala ni titshomba takwe. A lulamiselo lego ga lirandzo gi wa tlhela gi vhuna ku a wasati loye wa ku felwa hi nuna a khatalelwa. — Deut. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Ehleketa hi cikombiso ca Nawomi. I wa chadhile ni wanuna wa ku hi Elimeleki. A cikhati leci a nuna wakwe ni vana vakwe va vambiri va ngafa, ku wa nga hi na wanuna laha lixakeni wa ku a mu khatalela. (Rute 1:1-5) Loku Nawomi a tlhelile le Judha na Rute, a katamwane wakwe, i no byela Rute lezvaku a kombela Bhowazi kasi a tirula a petso wabye. Bhowazi i wa hi xaka ga laha kusuhani ga Elimeleki. (Rute 2:1, 19, 20; 3:1-4) Kanilezvi, Bhowazi i no tiva lezvaku ku wa hi ni xaka gin’wani ga laha kusuhani nguvhu, loyi a Bhibhiliya gi nge i mu vitanile ku “xaka”. Kota xaka ga laha kusuhani nguvhu, hi yena wo sangula a nga hi ni fanelo ya ku hlawula ku i tava mutiruli kutani ahihi. — Rute 3:9, 12, 13.

Kusanguleni, a wanuna loyi wa “xaka” ga Bhowazi i wa ti yimisele ku tirula tshomba leyo. (Rute 4:1-4) A wanuna loye i wa zvi tiva ku i wa fanele ku humesa a mali yo kari kasi a xava petso lowo; kanilezvi Nawomi i wa khosahele niku zvi wa nga ta ha koteka a ku a pswala n’wana, loyi a nga wa ta sala ni petso wa Elimeleki. Makunu, a wanuna loye i wa ta xava a petso lowo wu maha wa yena. Lezvo zvi nga wonekisa ku khwatsi i wa tava ni wuyelo.

Kanilezvi a wanuna loye i no cica a cikhati a nga tiva lezvaku i wa fanele ku chadha na Rute. I no wula lezvi: ‘Mina ndzi nga ta zvi kota a ku gi tirula, hakuva ndzi nga lahlekelwa hi tshomba ya mina’. (Rute 4:5, 6) Hikuyini a nga cica mawonela?

Loku a wanuna loye kutani munhu mun’wani i wo chadha na Rute va pswala n’wana, a n’wana loye i wa ta sala ni tshomba ya Elimeleki. Makunu, a wanuna loye i wa ta ‘lahlekeliswa’ kuyini hi “tshomba” yakwe? A Bhibhiliya a gi wuli nchumu hi mhaka leyi; kanilezvi wona zvigelo zvo kari lezvi kuzvilava zvi nga wa ta maha ku a lahlekelwa:

• Co sangula: I wa ta luza a mali leyi a nga wa ta xava hi yona a petso wa Elimeleki, hakuva hi magumo wu wa nga tava wakwe, wu wa tava wa n’wana wa Rute.

• Ca wumbiri: I wa tava ni dhispeza ya ku hlayisa Nawomi na Rute.

• Ca wunharu: Loku Rute i wo pswala vana van’wani ni wanuna loye, zvi wa ta lava ku a vana lavo va avelana tshomba ya wanuna loyi ni vana lava a nga sina a hi navo.

• Ca wumune: Loku ku hi ku a wanuna loye i wa nga hi na vana van’wani, a n’wana loyi a nga wa ta pswala na Rute i wa tava ni fanelo ya ku teka tshomba ya Elimeleki ni ya wanuna loye kambe. Hi ndlela leyo, i wa ta luza tshomba yakwe yiya ka n’wana loyi a nga wa ta pswala na Rute a vitaniwa hi vito ga Elimeleki, na ku nga hi vito ga yena. Hikwalaho, a wanuna loye i wa nga zvi lavi ku kelela tshomba yakwe hi ku fela ku vhuna Nawomi. I zvi wonile zvi hi chukwana ku tsika Bhowazi, loyi yenawu a nga hi ni fanelo ya ku tirula, lezvaku a khatalela mhaka leyi. Bhowazi i no maha lezvo futsi hakuva i wa lava ku ‘vhuxa a vito ga matsuva’. — Rute 4:10.

Zvi wonekisa ku leci a wanuna loye wa xaka ga Bhowazi a nga ci lava nguvhu ku a vito gakwe ni tshomba yakwe zvi nga lovi. I wa felela nguvhu. Kanilezvi wutshan’wini ga ku hlayisa vito gakwe, ne ku himani vito gakwe a hi gi tivi. Ho tiva ku i xaka ga Bhowazi basi. I tlhelile a luza a thomo legi Bhowazi a vileko nago, ga kuva ka xaxameto wa lixaka leli a nga huma ka lona Mesiya, Jesu Kristu. Hi nga wona khombo ga kona ga wanuna loye, ga ku tsika likungu li mu fumela, a ala ku vhuna munhu a nga hi kuxanisekeni! — Mat. 1:5; Luka 3:23, 32.