1-2. Hikuyini a maKristu ma faneleko ku tsakela a bhuku ga Levi?

MUPOSTOLI Pawule i alakanyisile a munghana wakwe wa jaha, Timote, lezvaku “yontlhelele Mitsalo yi pimisilwe hi Nungungulu niku ya vhuna”. (2 Tim. 3:16) A Mitsalo leyo yi patsa a bhuku ga Levi. U gi wonisa kuyini a bhuku legi ga Bhibhiliya? A vanhu vo tala va gi wona kota bhuku gi nga ni lista ya milayo yi kalako yi nga tiri ka hina nyamutlha, kanilezvi a maKristu ya lisine a ma gi wonisi lezvo.

² A bhuku ga Levi gi tsalilwe kwalomo ka 3500 wa malembe ma hundzileko, hambulezvo Jehovha i gi hlayisile kasi “ku gondzisa hina”. (Rom. 15:4) Kota lezvi a bhuku ga Levi gi hi vhunako ku zwisisa a maalakanyo ya Jehovha, hi fanele ku gi tsakela. Hi lisine, ku na ni zvilo zvo tala hi nga zvi gondzako ka bhuku legi gi pimisilweko. Kanilezvi a hi kambisiseni a mune wa zvona.

3. Hikuyini ku nga humesiwa miphahlelo lembe ni lembe hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho?

³ Cigondzo co sangula: Hi lava kuamukeleka ka Jehovha kasi lezvi hi mu mahelako zvi amukeleka kakwe. Lembe ni lembe hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho, a vaIzrayeli va wa tlhangana niku va wa nyikela a zvihari kasi ku maha hi zvona miphahlo. A miphahlo leyo yi wa vhuna vaIzrayeli a ku alakanya lezvaku va wa fanele kubasisiwa ka ciwonho! Kanilezvi, mahlweni ka ku a mupristi wa hombe a nghena lomu ka Wutshamu go Basabasa ni nkhata wa ku maha hi wona muphahlo, i wa fanele ku ranga hi ku maha ntiro wa lisima nguvhu wa ku hundza ni kutsetselelwa ka zviwonho zva vanhu.

4. Kota lezvi zvi wuliwako ka Levi 16:12, 13, zvini lezvi a mupristi wa hombe a nga maha ka khati go sangula a nga nghena lomu ka Wutshamu go Basabasa hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho? (Wona mufota wa kapa.)

 ⁴ Lera Levi 16:12, 13. Hi nga alakanyela lezvi zvi nga maheka hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho: Ka siku lego a mupristi wa hombe i wa fanele ku nghena makhati manharu lomu tabhernakelini. Ka khati go sangula a nga nghena lomu ka Wutshamu go Basabasa i wa nghena na a khomile a cibya ci teleko hi libani lo nuhela hi woko gin’we, legi gin’wani a khoma cibya ca ouro co hisela ka cona libani ci teleko hi makhala ya ndzilo. I wa nyimanyana laha mahlweni ka kortina gi nga vhala a nyangwa ya Wutshamu go Basabasa. A gumesa a nghena lomu ka Wutshamu go Basabasa hi cichavo ca hombe a nyima mahlweni ka arke ga civhumelwano. Hi ndlela yo fananisa i wa nyima mahlweni ka Jehovha Nungungulu! Andzhako ka lezvo, i wa chela a libani yontlhe laha ka makhala ya ndzilo a kwartu yi tala hi masema yo nuhela. * Hi cikhati cin’wani i wa tlhela a nghena lomu ka Wutshamu go Basabasa na a hi ni nkhata wa zvihari kasi ku maha hi wona miphahlo. Wona lezvaku i wa hisa libani na a nga se maha a minyikelo ya zviwonho.

5. Zvini hi zvi gondzako ka kutirisiwa ka libani hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho?

⁵ Zvini hi zvi gondzako ka kutirisiwa ka libani hi siku ga ku maha muphahlo wa ku kombela ku tsetselelwa zviwonho? A Bhibhiliya gi hi byela lezvaku a mikhongelo yi amukelekako ya malandza yo tsumbeka ya Jehovha yi fana ni libani. (Lis. 141:2; Kuv. 5:8) Alakanya lezvaku a mupristi wa hombe i wa neha libani ka Jehovha na a kombisa a cichavo ca hombe nguvhu. Hi ku fanana, loku hi tshinela ka Jehovha hi mukhongelo, hi zvi maha hi cichavo ca hombe. A ho ku tsaka hi lezvi a Muvangi wa wuako gontlhe a hi vhumelelako hi tshinela kakwe a ku fana ni n’wanana a tshinelako ka papayi vakwe. (Jak. 4:8) I hi wona kota vanghana vakwe! (Lis. 25:14) Ha gi nyika nguvhu lisima a thomo legi hi nga nago laha ka ku hi wa nga ta tshuka hi maha nchumu ci mu zangarisako.

6. Hi gondza yini ka mhaka ya lezvaku a mupristi wa hombe a hisa libani na a nga se nyikela a miphahlo?

⁶ Alakanya lezvaku a mupristi wa hombe i wa hisa libani na a nga se nyikela a miphahlo. Hi ndlela leyo, i wa tiyiseka lezvaku i wa ta amukeleka ka Nungungulu loku makunu a nyikela a miphahlo. Hi gondza yini ka lezvo? Na a nga se nyikela a wutomi gakwe kota muphahlo, Jesu i wa fanele ku ranga hi ku maha ntiro wa lisima nguvhu wa ku hundza ni kutlhatlhisiwa ka vanhu. Ku wa hi yini? I wa fanele ku longisela ndlela ya ku Jehovha a amukela muphahlo wakwe hi ku hanya hi kutsumbeka. Hi ndlela leyo, Jesu i wa ta komba lezvaku a ku maha zvilo hi kuya hi lezvi Jehovha a zvi lavisako zvona hi yona ndlela ya yi nene ya ku hanya. I wa ta tlhela a komba zvi ku dlunya lezvaku a wuhosi ga Papayi wakwe hi gona ga gi nene niku a mafumela yakwe ma lulamile.

7. Hikuyini a wutomi gontlhe ga Jesu ga laha misaveni gi tsakisileko a Papayi wakwe?

⁷ Wutomini gakwe ga laha misaveni, Jesu i wa ingisa a milayo yo lulama ya Jehovha hi kumbhelela. Hambu lezvi a nga kumana ni zviringo ni tixanisa, ni lezvi a nga zvi tiva lezvaku i wa ta dawa hi ndlela ya xapi i simamile a ti yimisela ku komba lezvaku a mafumela ya Papayi wakwe hi wona ya ma nene. (Filp. 2:8) Loku a kumana ni zviringo i wa khongela “hi kurila ka hombe ni mihloti”. (Mah. 5:7) A mikhongelo yakwe yo huma mbilwini yi wa komba lezvaku i wa tsumbeka ka Jehovha yi tlhela yi mu  maha a ti yimisela nguvhu a ku mu ingisa. A mikhongelo ya Jesu, ka Jehovha yi wa fana ni masema yo nuhela ya libani. A wutomi gontlhe ga Jesu ga laha misaveni gi tsakisile a Papayi wakwe gi tlhela gi yimela a wuhosi Gakwe.

8. Hi nga ma pimanyisisa kuyini a mahanyela ya Jesu?

⁸ Hi nga pimanyisa Jesu hi ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi ingisa a milayo ya Jehovha hi tlhela hi tsumbeka kakwe. Loku hi kumana ni zviringo hi khongela hi mbilu yontlhe ka Jehovha hi mu kombela lezvaku a hi vhuna hakuva hi lava ku mu tsakisa. Hi komba lezvaku ha seketela a mafumela yakwe. Ha zvi tiva lezvaku Jehovha a nga ta yi amukela a mikhongelo ya hina loku hi maha lezvi a zvi vengako. Hambulezvo, loku hi hanya hi milayo yakwe, hi nga tiyiseka lezvaku a mikhongelo ya hina yo huma mbilwini, ka Jehovha yi ta fana ni masema yo nuhela ya libani. Niku hi nga tsumba lezvaku a kutsumbeka ni kuingisa ka hina zva tsakisa a Papayi wa hina wa le tilweni. — Mav. 27:11.

9. Hikuyini a vaIzrayeli va nga maha a miphahlo ya kurula?

⁹ Cigondzo ca wumbiri: Hi tirela Jehovha hakuva hi bonga lezvi a hi mahelako. Kasi ku khanyisa a mhaka leyi, a hi kambisiseni a miphahlo ya kurula leyi yi nga mahiwa le Izrayeli wa kale. * Lomu ka bhuku ga Levi hi gondza lezvaku a muIzrayeli i wa maha a muphahlo wa kurula “kota munyikelo wa kubonga”. (Lev. 7:11-13, 16-18) A munyikelo lowo i wa wu maha hi ku zvi randza kakwe na ku nga hi cikurumeta. Hikwalaho, lowu ku wa hi munyikelo wa ku zvi randza lowu a munhu a nga wu maha hi kota ya ku randza Nungungulu wakwe, Jehovha. A nyama ya cihari leci va nga maha hi cona muphahlo wa kurula  yi wa giwa hi munhu loyi a mahileko munyikelo, ni ngango wakwe, ni vapristi. Kanilezvi ku wa hi ni zvipandze zvo kari zva cihari leco zvi nga hi zva Jehovha basi. Hi zvihi zva kona?

10. A miphahlo ya kurula yi tlhamuselwako ka Levi 3:6, 12, 14-16 yi hi gondzisa yini xungetano hi leci ci nga kuca Jesu lezvaku a maha kurandza ka Papayi wakwe?

¹⁰ Cigondzo ca wunharu: A lirandzo li hi kuca ku mahela Jehovha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina. Jehovha i wa wona a mafura kota cona cipandze ca ci nene laha ka cihari. I tlhelile a wula lezvaku a zvipandze zvo kari, a ku patsa ni tiswa zvi wa hi zva lisima nguvhu. (Lera Levi 3:6, 12, 14-16.) Hikwalaho Jehovha i wa tsaka nguvhu loku a muIzrayeli a maha munyikelo hi zviro lezvo zva lisima ni mafura hi kuzvirandza. Hi ndlela yo fana, Jesu Kristu hi kuzvirandza i mahele Jehovha hi muhefemulo wakwe wontlhe zvontlhe zvi nga hi ntan’wini wakwe hakuva i wa mu randza. (Joh. 14:31) Jesu i wa tsaka hi ku maha kurandza ka Nungungulu; i wa randza nguvhu a milayo ya Nungungulu. (Lis. 40:8) Jehovha i tsakile nguvhu hi ku wona Jesu na a mu tirela hi kuzvirandza.

11. Lezvi hi mahelako Jehovha zvi fanisa kuyini ni miphahlo ya kurula niku a ku tiva lezvo zvi hi chavelelisa kuyini?

¹¹ A ku fana ni miphahlo leyo ya kurula, hi tirela Jehovha hi kuzvirandza hakuva hi komba lezvi hi ti zwisako zvona hi yena. Hi mahela Jehovha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina niku hi maha lezvo hakuva ha mu randza hi timbilu ta hina tontlhe. Jehovha a ngo ku tsaka hi ku wona a vakhozeli vakwe vo tala nguvhu na va mu tirela hi kuzvirandza na va kuciwa hi ku mu randza ni ku randza tindlela takwe. Jehovha a nga woni basi ni ku nyika lisima lezvi hi zvi mahako kanilezvi i tlhela a wona ni ku zvi nyika lisima lezvi zvi hi kucako. A ku alakanya lezvo zva hi chavelela nguvhu. Hi cikombiso, loku u khosahele u tlhela u nga ha zvi koti a ku maha lezvi u nga wa ta zvi lava ku maha tiyiseka lezvaku Jehovha wa ci zwisisa a ciyimo ca wena. Kuzvilava u nga ti wona na u nga zvi koti a ku mu mahela zvotala Jehovha, kanilezvi yena wa li wona a lirandzo leli li ku kucako ku mu mahela lezvi u zvi kotako. Wa tsaka hi ku amukela lezvi zvi nga ntan’wini wa wena.

12. Citiyisekiso muni hi ci kumako ka lezvi Jehovha a nga ti zwisa zvona hi miphahlo ya kurula?

¹² Zvini hi nga zvi gondzako ka miphahlo ya kurula? A cikhati leci a ndzilo wu nga kari wu hisa a zviro zva lisima zva cihari ku wa huma musi wu kwela wuya tilweni niku wu wa tsakisa Jehovha. Hikwalaho, tiyiseka lezvaku Jehovha wa tsaka hi ku wona a kutiyimisela ka wena ka ku lava ku mu tirela hi muhefemulo wa wena wontlhe. (Kol. 3:23) Hi nga alakanyela a litsako leli Jehovha a li zwako hi wena! I wona lezvi u mu mahelako, kani zva hombe kutani zva zvi tsongwani, kota tshomba ya lisima nguvhu a to yi alakanya ni ku yi nyika lisima kala kupindzuka. — Mat. 6:20; Mah. 6:10.

13. Hi kuya hi Levi 9:23, 24, Jehovha i zvi kombisisile kuyini lezvaku i wa amukela a vapristi lava va nga ha hi ku yimisiwa?

¹³ Cigondzo ca wumune: Jehovha wa katekisa a hlengeletano yakwe ya laha misaveni. Wona lezvi zvi mahekileko hi 1512 Mahlweni ka Nguva ya Hina a cikhati leci ku nga yimiswa a tabhernakeli le Citsungeni ca Sinayi. (Ekso. 40:17) Mosi hi yena a nga rangela a mubuzo wa ku yimisiwa ka Aroni ni vana vakwe kota vapristi. A vaIzrayeli va wa tlhanganile kasi va ta wona a vapristi na va nyikela a miphahlo yabye yo sangula. (Lev. 9:1-5) Jehovha i zvi kombisile kuyini lezvaku i wa va amukela a vapristi lavo va nga ha hi ku yimisiwa? I no rumela ndzilo hi le tilweni wu ta hisa a muphahlo wu mbhela wu ku bhi laha alatini, a cikhati leci Aroni na Mosi va nga kari va katekisa a vanhu. — Lera Levi 9:23, 24.

14. Hikuyini a kuva Jehovha a amukele a wupristi ga Aroni ni vana vakwe zvi nga zva lisima ka hina nyamutlha?

¹⁴ A ndzilo lowu  wu tileko hi le tilweni wu wa komba yini? Jehovha i rumele ndzilo hi le tilweni kasi ku komba lezvaku i wa amukela a tlhela a seketela Aroni ni vana vakwe lava a nga va hlawulile lezvaku vava vapristi. A cikhati leci a vaIzrayeli va nga wona a cikombiso ca laha kubaseni ca lezvaku Jehovha i wa seketela a vapristi lavo va no zvi zwisisa lezvaku vonawu va wa fanele ku va seketela. Xana lezvo zva lisima ka hina? Ina! Hakuva a wupristi ga vaIzrayeli gi wa yimela a wupristi ga hombe nguvhu. Jesu Kristu hi yena Mupristi wa Hombe, ni van’wani va 144 000 va nga vapristi ni tihosi lava va to tira zvin’we naye le tilweni. — Mah. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15-16. Jehovha i gi seketelisa kuyini a “nandza go tsumbeka ni go tlhariha”?

¹⁵ Hi 1919, Jesu i no yimisa a ntlawa wutsongwani wa vamakabye va totilweko kota “nandza go tsumbeka ni go tlhariha”. A nandza lego hi gona gi rangelako a ntiro wa kuchumayela gi tlhela gi va nyika “zvakuga hi cikhati ca kona” a valandzeli va Kristu. (Mat. 24:45) Xana ha wona cikombiso co dlunyateka ca lezvaku Nungungulu wa seketela a nandza go tsumbeka ni go tlhariha?

¹⁶ Sathani ni tiko gakwe va kari va zama ku nyimisa a ntiro lowu wu mahiwako hi nandza go tsumbeka. Loku ku wo khwatsi a gi seketelwi hi Jehovha gi wa nga ta zvi kota a ku simama gi maha a ntiro lowu. Hambu lezvi ku vileko ni tiyimpi timbiri ta misava, ni tixanisa to kala ti nga hundzi, ni kuvhumaleka ka mali misaveni yontlhe, ni ku lamuliwa hi ndlela yo kala ku lulama, a nandza go tsumbeka ni go tlhariha ga ha simama gi gisa a valandzeli va Kristu va laha misaveni hi tlhelo ga moya. Ehleketa hi zvakuga zva moya zvotala nguvhu lezvi hi zvi kumako mahala hi tirimi to hundza 900! Leco cikombiso co dlunyateka ca lezvaku Nungungulu wa seketela a nandza legi. A ntiro wa kuchumayela wonawu  cikombiso ca makatekwa ya Jehovha. Hi lisine, a mahungu ya ma nene ma kari ma chumayelwa ‘matikweni wontlhe’. (Mat. 24:14) Handle ko kanakana, Jehovha wa rangela ni ku katekisa a hlengeletano yakwe nyamutlha.

17. Hi nga zvi kombisa kuyini lezvaku ha seketela a hlengeletano leyi Jehovha a yi tirisako?

¹⁷ Hi maha khwatsi loku a mun’we ni mun’wani wa hina a ti wutisa lezvi: ‘Ndza bonga hi lezvi ndzi mahako cipandze ca hlengeletano ya Jehovha ya laha misaveni?’ A masikwini ya Mosi, Jehovha i rumele ndzilo hi le tilweni kasi ku komba lezvaku i wa va amukela lava a nga va yimisile kota vapristi. Hi ku fanana, Jehovha wa hi nyika a zvikombiso zva lezvaku i kari a tirisa a hlengeletano yakwe nyamutlha. Hi na ni zvigelo zvo tala zva ku mu bonga. (1 Tes. 5:18, 19) Hi nga kombisa kuyini lezvaku ha seketela a hlengeletano leyi yi tirisiwako hi Jehovha? Hi ku landzela a wusungukati gi seketelwako ka Bhibhiliya hi nyikiwako lomu ka mabhuku ya hina, ka mitlhangano ya bandla, ka mitlhangano ya zvipandze, ni ka migotsovanyano. A yin’wani ndlela ya ku komba lezvaku ha seketela a hlengeletano ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi maha a ntiro wa kuchumayela ni ku gondzisa. — 1 Kor. 15:58.

18. Zvini u ti yimiseleko ku maha?

¹⁸ A hi ti yimiseleni ku tirisa zvontlhe hi zvi gondzileko ka bhuku ga Levi. Ngha hi amukeleka ka Jehovha kasi lezvi hi mu mahelako zvi amukeleka kakwe. Hi tirela Jehovha hiku bonga lezvi a hi mahelako. Hi simama ku mahela Jehovha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina hakuva ha mu randza hi timbilu ta hina tontlhe. Hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi seketela a hlengeletano leyi yi tirisiwako hi Jehovha nyamutlha. Loku hi maha zvontlhe lezvi, hi komba Jehovha lezvaku ha gi nyika lisima a thomo legi hi nga nago ga ku mu tirela kota Vakustumunyu vakwe!