1. Zvini lezvi Jehovha a tsikako a vanhu va ti hlawulela?

JEHOVHA i hi tsika hi ti hlawulela lezvi hi lavako ku hanyisa zvona. I hi gondzisa lezvi hi nga mahisako zvona a zviboho zva zvi nene a tlhela a hi vhuna kasi hi humelela khwatsi loku hi maha a zviboho zvi mu tsakisako. (Lis. 119:173) Hikwalaho loku hi tirisa nguvhu a wutlhari legi hi gi gondzako lomu ka Mhaka ya Nungungulu hi ta maha a zviboho zva zvi nene. — Mah. 5:14.

2. I yimpi muni hi faneleko kulwa andzhako ka loku hi mahile ciboho?

² Hambu loku hi mahile a ciboho ca wutlhari zvi nga lava ku hilwa kasi hi mbhetisa lezvi hi zvi sangulileko. Wona zvikombiso lezvi: A makabye wo kari wa jaha i maha ciboho ca ku lera Bhibhiliya gontlhe. A zvi maha khwatsi hi mavhiki yo kari kanilezvi a gumesa a nyima. A makabye wo kari wa cisati i maha ciboho ca ku tira kota phayona ga cikhati contlhe, kanilezvi i tshamela ku thinda a siku legi a to sangula hi gona. A hubye ya madhota yi maha ciboho ca ku maha tiendzo ta wurisi hi citalo kanilezvi ku hundza tihweti to tala na va nga se sangula. A zviyimo lezvi zvi hambene kanilezvi ku na ni nchumu cin’we ci fanako ka zvona. Va mahile zviboho kanilezvi a va mahangi lezvi va nga zvi boha. A maKristu yo sangula ma nga tshama le Korinte ma vile ni cikarato co fana ni leci. A hi bhuleni hi lezvi hi nga gondzako ka wona.

3. Ciboho muni leci a maKristu ya le Korinte ma mahileko kanilezvi zvini zvi nga humelela?

³ Kwalomo ka va 55 Nguveni ya Hina, a maKristu ya le Korinte ma mahile a ciboho ca lisima nguvhu. Ma no tiva lezvaku a vamakabye le Jerusalema ni le Judhiya va wa kari va xaniseka niku va wa hi wusiwaneni ga hombe, ni lezvaku a mabandla man’wani ma wa hlenga mali kasi ku vhuna a vamakabye lavo. A maKristu ya le Korinte ma wa hi ni wunene niku ma wa hana. Ma no boha ku vhuna a vamakabye vabye, va gumesa va wutisa mupostoli Pawule lezvaku va wa ta zvi mahisa kuyini. Pawule i no va rumelela a zvileletelo  a tlhela a yimisa Titusi lezvaku a wonelela a hlengo lowo. (1 Kor. 16:1; 2 Kor. 8:6) Hambulezvo andzhako ka tihweti to kari, Pawule i no tiva lezvaku a maKristu ya le Korinte ma wa nga se maha a minyikelo leyi ma nga wulile lezvaku ma wa ta yi maha. Hikwalaho zvo khwatsi a hlengo wabye ku wa ta chikela a siku legi wu nga fanele ku tekiwa hi gona ni mihlengo ya man’wani mabandla yi yisiwa Jerusalema na wu nga se longiselwa. — 2 Kor. 9:4, 5.

4. Kota lezvi zvi wuliwako ka 2 Va Le Korinte 8:7, 10, 11, zvini lezvi Pawule a kucileko a maKristu ya le Korinte lezvaku ma maha?

⁴ A maKristu ya le Korinte ma wa mahile a ciboho ca ci nene niku Pawule i ma dzundzile hi kota ya kukholwa kabye ko tiya ni lezvi ma nga xuva ku kombisa wuhana. Kanilezvi i tlhelile a ma kuca a ku mbhetisa lezvi ma zvi sangulileko. (Lera 2 Va Le Korinte 8:7, 10, 11.) A matimu yabye ma hi gondzisa lezvaku hambu maKristu yo tsumbeka zvi nga lava ku malwa kasi ma maha lezvi ma zvi bohileko.

5. Zviwutiso muni hi to zvi hlamula?

⁵ A ku fana ni maKristu ya le Korinte, zvi nga tshuka zvi hi karatela a ku maha lezvi hi bohileko. Hikuyini? Hakuva lezvi hi nga kala ku mbhelela hi nga tshuka hi zvi mahela mihoni. Kutani ku tshuka ku humelela a zvilo zvo kala hi nga zvi rindzelangi zvi hi tsandzekisa. (Mutsh. 9:11; Rom. 7:18) Hi nga ci hlolisa kuyini a ciboho hi ci mahileko kasi hi tiva lezvaku zva ringana ku cica ke? Niku hi nga maha yini kasi hi tiyiseka lezvaku ha mbhetisa a ku maha lezvi hi zvi sangulileko?

6. Hi rini zvi nga lavako ku hi cica ciboho hi ci mahileko?

⁶ A zviboho zvo kari zva lisima hi wa nga ta tshuka hi zvi cica. Hi cikombiso, hi khomelela ka ciboho ca hina ca ku tirela Jehovha niku hi ti yimisele ku tsumbeka ka nuna kutani sati wa hina. (Mat. 16:24; 19:6) Hambulezvo, a zviboho zvin’wani zvi nga tshuka zvi lava ku ciciwa. Hikuyini? Hakuva a zviyimo zva cica. Zvini zvi nga hi vhunako a ku maha a zviboho zva zvi nene?

7. Hi fanele ku khongela hi kombela yini niku hikuyini?

⁷ Khongela u kombela wutlhari. Jehovha i pimisele Jakobe lezvaku a tsala lezvi: “Loku a hi kona cikari ka n’wina loyi a kalako a nga hi na wutlhari, i wa kombele ka Nungungulu, i ta nyikiwa hakuva yena i nyika vontlhe na a nga feleli ne ku sola.” (Jak. 1:5) Hi ndlela yo kari hontlheni a “hi na wutlhari”. Hikwalaho, kombela Jehovha a ku vhuna loku u lava ku maha ciboho ni loku u lava ku cica a ciboho u sinako u ci mahile. Yena i ta ku vhuna ku maha a zviboho zva wutlhari.

8. Zvini hi faneleko ku hlola na hi nga se maha ciboho?

⁸ Kambisisa. Hlola a Mhaka ya Nungungulu, lera a mabhuku ma humesiwako hi hlengeletano ya Jehovha u tlhela u wutisa a vanhu lava u va tsumbako. (Mav. 20:18) A kukambisisa loko ka lisima nguvhu loku u nga se maha ciboho ca ku cica ntiro, ca ku rura, kutani loku u nga se hlawula a gondziselelo leyi yi to ku vhuna ku kuma a ca ku ti hanyisa na u simama ku tirela Jehovha.

9. Hi ta vhunekisa kuyini loku hi ti hlola khwatsi?

⁹ Hlola leci ci ku kucako. Jehovha wa hlola timbilu hikwalaho wa ci nyika lisima leci ci hi kucako a ku maha zvokari. (1 Sam. 16:7) Loku hi ti hlola hi ta tiva leci ci hi kucako. Hambulezvo, hi fanele ku ehleketa khwatsi kasi hi tiva lezvaku leci ci hi kucako, hakunene hi caleci ci nga lomu mbilwini ya hina kutani ku na ni nchumu cin’wani ci hi kucako ke. Hi lisine, hi maha khwatsi loku hi hlola lezvi hakunene zvi nga lomu timbilwini ta hina. Loku a cigelo ci hi kucako ku maha a ciboho co kari ci nga hi ci nene, zvi ta hi karatela a ku ci tatisa loku ku tshuka ku humelela a zvikarato. Hi cikombiso, a jaha go kari gi nga maha ciboho ca kuva phayona ga cikhati contlhe. Hambulezvo hi ku famba ka cikhati, zvi mu karatela a ku eneta a tihora leti ti lavekako, kuzvilava a nyima ku tira  kota phayona. Hikuyini? Kuzvilava i wa alakanya lezvaku a cigelo ca hombe ci mu kucileko kuva phayona ku lava ku tsakisa Jehovha. Kanilezvi, zva koteka ku na a mahile lezvo hi ku fela ku tsakisa a vapswali vakwe kutani mun’wani munhu.

10. Zvini zvi lavekako kasi ku cica?

¹⁰ Hi nga ehleketa hi cigondzani ca Bhibhiliya leci hi bohako a ku tsika ku dzaha. Ci ti karata ci nyima ku dzaha hi cipimo ca vhiki kutani mavhiki mambiri kanilezvi na ci tlhela ci vhuxetela. Hi ku gumesa aza a zvi kota ku zvi tsikela magumo! A lirandzo lakwe hi Jehovha ni ku lava ku mu tsakisa zvi mu vhunile a ku cica hanyela gakwe. — Kol. 1:10; 3:23.

11. Hikuyini hi faneleko kuva ni longoloko wo kongoma?

¹¹ Ti mahele longoloko wo kongoma. Loku a mixuvo ya wena yi hi yo kongoma zvi ta ku olovela a ku yi tatisa. Hi cikombiso, kuzvilava u bohile ku gondza a Bhibhiliya hi ku khandzakanya. Kanilezvi loku u nga hi na longoloko, kuzvilava u nga kala u nga zvi koti a ku maha lezvi u bohileko. * Kutani ku a hubye ya madhota laha bandleni yi nga ha boha ku maha tiendzo ta wurisi hi ku khandzakanya, kanilezvi ku hundza cikhati na va nga se maha lezvi va nga boha. Kasi va zvi kota ku tatisa a ciboho cabye, va nga ha ti maha a zviwutiso zvo kota lezvi: “Hi mahile a lixta ya vamakabye lava va nga ni cilaveko ca hombe ca tiendzo ta wurisi? Hi bohile a cikhati ca ku va endzela hi cona?”

12. Zvi nga tshuka zvi lava ku hi maha yini niku hikuyini?

¹² Ti zwananise ni ciyimo. A nga kona a nga ni cikhati, ni titshomba, ni ntamu wa ku maha ni cihi a nga wa ta ci lava. Hikwalaho ti zwananise ni ciyimo u tlhela uva ni kuringanisela. Loku zvi laveka, u nga cica ciboho u ci wonako lezvaku u nga ta ha zvi kota a ku ci tatisa. (Mutsh. 3:6) Hambulezvo, a hi zvi veke laha ka ku u hlolile a ciboho ca wena, u ci zwananisa ni ciyimo u tlhela u zvi wona lezvaku makunu u nga zvi kota ku ci tatisa. Wona ntlhanu wa zvilo zvi nga ku vhunako a ku mbhetisa lezvi u nga zvi sangula.

13. U nga wu kumisa kuyini a ntamu kasi ku tatisa a zviboho zva wena?

¹³ Khongela u kombela ntamu wa ku zvi maha. Nungungulu a nga ku nyika “ntamu wa ku zvi maha” u tlhela u tatisa a ciboho ca wena. (Filp. 2:13) Hikwalaho, kombela Jehovha lezvaku a ku nyika a moya wakwe wa ku basa kasi wu ku nyika a ntamu u wu lavako. Simama u khongela hambu loku u alakanya lezvaku a mikhongelo ya wena a yi se hlamuliwa. Jesu ite: “Simamani ku kombela [moya wa ku basa], mu ta nyikiwa.” — Luka 11:9, 13.

14. A tshinya ga nayo gi nga ka Luka 14:28, gi nga ku vhunisa kuyini a ku tatisa a ciboho ca wena?

¹⁴ Maha makungo. (Lera Luka 14:28.) Kasi ku mbhetisa ni wihi ntiro lowu u wu sangulileko zvi lava ku u maha makungo. U gumesa u tira hi ku yelana ni makungo ya wena. Hi kufanana, loku u maha ciboho, maha lixta ya zvilo zvontlhe u lavako ku maha kasi u tatisa a ciboho ca wena. Loku ku hi ni zvokari zvi ku karatelako ku maha zvi avanyisele hi zvipandze. Khati ni khati u mbhetako ku maha a cipandze cokari u taya u zvi wona ku u mahile ntiro wa ku kota kwihi. Pawule i kucile a maKristu ya le Korinte lezvaku ma khweketa zvo kari “hi siku go sangula ga vhiki ni vhiki” kasi ku hlenga hi zvona, wutshan’wini ga ku va sangula ku maha mihlengo hi loku va mu wona. (1 Kor. 16:2) A ku avanyisela a mitiro zvi tlhela zvi ku vhuna a ku u nga alakanyi lezvaku u nga ta yi kota.

15. Andzhako ka loku u mahile makungo zvini u faneleko ku maha?

¹⁵ Loku uya hi ku tsala a makungo ya wena zvi ta ku olovela nguvhu a ku ma tatisa. (1 Kor. 14:40) Hi cikombiso, a hubye ya madhota yi kuciwa a ku yimisa a dhota go kari kasi gi tsala cin’wani  ni cin’wani ma ci bohako ku maha, a ku patsa ni loyi a to maha zvona ni siku zvi faneleko ku mbhela hi gona. A madhota lawa ma landzelako a wusungukati legi, zva ma olovela nguvhu a ku maha lezvi ma zvi bohileko. (1 Kor. 9:26) U nga zama ku maha zvo fana ka zviboho zva wena. Hi cikombiso, u nga maha lixta ya lezvi u lavako ku tira siku ni siku, u ranga hi ku tsala lezvi u lavako ku sangula hi zvona u maha. Lezvo zvi nga ta ku vhuna basi lezvaku u mbhetisa lezvi u zvi sangulileko kanilezvi zvi ta tlhela zvi ku vhuna ku zvi maha hi cikhati ca citsongwani.

16. Zvini zvi nga zva lisima kasi ku maha lezvi hi zvi bohileko, niku a bhuku ga Va Le Roma 12:11 gi zvi seketelisa kuyini?

¹⁶ U nga kondli mawoko. Zvi lava kutikarata ka hombe kasi u landzela a makungo ya wena u tlhela u mbhetisa lezvi u zvi sangulileko. (Lera Va Le Roma 12:11.) Pawule i byelile Timote lezvaku a “simama ku ti tsitsirita” a tlhela a “timisela” kasi ava mugondzisi wa mu nene. Hi nga tirisa a wusungukati ga Pawule ka zvontlhe hi lavako ku mahela Jehovha. — 1 Tim. 4:13, 16.

17. Va Le Efesusi 5:15, 16 i hi vhunisa kuyini a ku maha lezvi hi zvi bohileko?

¹⁷ Tirisa cikhati ca wena hi wutlhari. (Lera Va Le Efesusi 5:15, 16.) Hlawula cikhati ca ku maha lezvi u zvi bohileko u tlhela u khomelela ka cona. U nga rindzeli ku kuma a cikhati ca ci nene kasi ku maha lezvi u bohileko hakuva zva koteka ku ci nga kumeki. (Mutsh. 11:4) U nga tsiki a zvilo zvo kala ku vhuna nchumu zvi ku gela cikhati zvi tlhela zvi ku mbhetela a ntamu u wu lavako kasi ku maha zvilo zva lisima nguvhu. (Filp. 1:10) Loku zvi koteka, hlawula a cikhati leci u to kala u nga hi na zvilo zvo tala zva ku ku colopetela. Byela van’wani lezvaku u khomekile. Pima ku tima fone ya wena u tlhela u wona a ti e-mail ta wena kutani ku nghena ka tisaite ta ku maha wunghana na u mbhetile ku tira. *

18-19. Zvini zvi nga ku vhunako a ku u nga tlheleli ndzhako ka lezvi u bohileko ku maha hambu loku zvi nga olovi?

¹⁸ Veka kupima ka zva zvi nene u to zvi kuma. Lezvi u to zvi kuma loku u mbhetile zvi fana ni lomu u yaku kona loku u endza. Loku hakunene zvi no ku bayisa a kuya ka wutshamu lego, u ta simama u famba hambu loku a ruwa ga kona gi nga hi gi nene kutani ku hambu loku zvi lava ku u famba hi gin’wani ruwa. Hi ku fanana, loku hi veka kupima ka zva zvi nene hi to zvi kuma ka zviboho zva hina, hi nga ta tlhelela ndzhako loku hi tshuka hi kumana ni zvilo zvi mbhetako ntamu. — Gal. 6:9.

¹⁹ A ku maha a zviboho zva zvi nene zva karata niku zvi nga lava ku hi kulula hi n’watseka kasi ku zvi tatisa. Kanilezvi hi ku vhuniwa hi Jehovha u nga kuma a wutlhari ni ntamu u wu lavako kasi ku mbhetisa lezvi u zvi sangulileko.