Zvikhatini zva ku tsaliwa ka Bhibhiliya, a nandza hi gona gi nga wonelela a muti kutani zvilo zva mun’wani. A gezu ga ciHebheru ni ga ciGreki gi hundzuluselweko ku “nandza” ka zvikhati zvin’wani gi nga wula muwoneleli kutani munhu a rangelako laha mutini.

A cikhati leci Josefa, a n’wana wa Jakobe, a nga hi khumbi le Gibhite i nova nandza ga muti wa hosi yakwe. Kunene a hosi yakwe ya muGibhite yi no ‘veka zvilo zvontlhe yi nga hi nazvo canjeni ga Josefa’. (Gen. 39:2-6) Andzhako ka lezvo, a cikhati leci Josefa a ngava hosi ya ntamu le Gibhite, i no yimisa wokari lezvaku ava nandza laha kaya kakwe. — Gen. 44:4.

Masikwini ya Jesu, a kutala ka zvikhati a vanhu lava va nga hi ni mipetso ya hombe va wa tshama madhoropeni ya kule nguvhu ni masimu yabye. Hikwalaho, va wa yimisa malandza kasi a siku ni siku gi cako ma wonelela lezvi zvi nga tiriwa lomu masin’wini.

Himani a nga ringanelwa hi ku yimisiwa kota nandza? Columela, a mutsali wa muRoma wa zana ga malembe go sangula, i wulile lezvaku loyi a nga yimisiwa kota muwoneleli kutani nandza i wa fanele kuva “munhu a nga gondzile khwatsi ku maha a ntiro lowu”. I wa fanele kuva “munhu loyi a nga wa ta maha zvitiri zvi tira a ntiro lowu zvi nga nyikilwe kanilezvi na a nga va maheli xapi”. A tlhela aku: “A ca hombe ka zvontlhe ci nga laveka kakwe ku a nga alakanyi lezvaku wa tiva zvontlhe. Niku contlhe cikhati i wa fanele ku ti yimisela ku gondza zva zviswa.”

A Mhaka ya Nungungulu yi tirisa a cikombiso ca nandza ni ntiro wa gona kasi ku fananisa a mitiro yo kari yi mahiwako bandleni ga wuKristu. Hi cikombiso, mupostoli Pedro i kucile maKristu lezvaku ma tirisa a wutlhari legi ma nyikilweko hi Nungungulu kasi “ku tirela van’wani kota nandza ga gi nene ga tipswalo ta Nungungulu”. — 1 Ped. 4:10.

Jesu i tirisile a cikombiso ca nandza ka mufananiso wu tsalilweko ka Luka 16:1-8. Na a tlhatekela lezvi zvi nga wa ta komba a kuva kona kakwe kota Hosi, Jesu i tiyisekisile a valandzeli vakwe lezvaku i wa ta yimisa a “nandza go tsumbeka ni go tlhariha” kutani “nandza go tsumbeka”. A ntiro wa hombe wa nandza lego ku wa tava ku va nyika zvakuga zva moya a valandzeli va Kristu hi cikhati ca kona cikhatini co gumesa. (Mat. 24:45-47; Luka 12:42) A ho ku bonga hi kuva cikari ka lava va kumako mabhuku ma tiyisako kukholwa lawa a nandza go tsumbeka gi ma longiselako gi tlhela gi ma nyikela misaveni yontlhe.