A KUTALA ka vamakabye lava va nga rurile vaya ka matiko yo ganya zvezvi va tlhelile matikweni yabye ya mabeleko. Na va kuciwa hi ku randza Jehovha ni vanhu, va no rura vaya ka matshamu lawa ma nga ni cilaveko ca hombe ca vahuweleli va Mufumo. (Mat. 22:37-39) Kutikarata muni va ku mahileko niku Jehovha i va katekisisile kuyini? Kasi ku zvi pola hi ta veka kupima dhoropeni ga Camarões, mupela-gambo wa Afrika.

Hi 1998 makabye Onésime i no rura le Camarões, a tiko gakwe ga mabeleko. I hanyile matikweni wundle hi cipimo ca 14 wa malembe. Ka siku go kari na a hi ka mutlhangano wa wuKristu, i nozwa mufananiso xungetano hi ntiro wa kuchumayela. A mukaneli i te: “Loku a vanghana vambiri va kari va kukuta ka matshamu yo hambana, a mun’wani a phasa a tinjanji to tala ku hundza loyi mun’wani, loyi a kumako ta titsongwani i wa nga ta rura aya laha a munghana wakwe a phasako to tala ke?”

A mufananiso lowu wu mahile Onésime a ehleketa hi ku tlhela tikweni gakwe ga Camarões, lomu a ntiro wa ku kukuta hi tlhelo ga moya wu nga wa hombe nguvhu, aya vhunetela a vahuweleli va seyo. Kanilezvi i wa karateka. I wa ta zvi kota ku ti zwananisa ni mahanyela ya le tikweni gakwe andzhako ka ku tshama malembe yo tala ka tiko gin’wani? Kasi ku tiva ku a nga zvi kota ke, Onésime i noya Camarões aya tshama a 6 wa tihweti. Hi 2012 i no gumesa a rura lomu a nga tshama kona a tlhela tikweni gakwe.

Onésime i wula lezvi: “Zvi lavile ku ndzi ti zwananisa ni temperatura yo hisa ni mahanyela ya kona. Lomu Salawini ya Mufumo zvi lavile ku ndzi tlhela ndzi tolovela ku tshamela tibhanko. Kanilezvi i wula lezvi na a n’wayitela: Laha ndzi nga veka nguvhu kupima ka mitlhangano, ndzi wa rivala a zvitulo zva zvi nene lezvi ndzi nga tshamela lomu ndzi nga hi kona.”

Hi 2013 Onésime i no chadha na Géraldine, loyi yenawu a nga wuyile tikweni gakwe ga Camarões andzhako ka ku tshama França hi 9 wa malembe. Makatekwa muni va ma kumileko hi kota ya ku rangisa a kurandza ka Jehovha wutomini gabye? Onésime i wula lezvi: “Mina ni sati wa mina hi gondzile Cikola ca Vavhangeli va Mufumo niku zvezvi hi tira Bheteli. Ka lembe gi nga hundza, ku bhabhatisilwe a 20 wa zvigondzani zva Bhibhiliya laha bandleni ga hina. Zvezvi ndza zvi wona lezvaku ndzi laha ka wutshamu ga gi nene ga ku ‘kukuta’ kona.” (Mar. 1:17, 18) Géraldine i tlhatekela lezvi: “Ndzi kumile a makatekwa yo tala nguvhu a ku hundza lawa ndzi nga ma alakanyela.”

Judith i wa rurile aya Estados Unidos kanilezvi i wa xuva nguvhu a ku mu mahela zvotala Jehovha. I wula lezvi: “Khati ni khati ndzi nga vhuxela maxaka ya mina Camarões, loku ndzi lava ku tlhela ndzi wa rila hi lezvi ndzi nga lava ku siya a vanhu vo tala ndzi nga sangulile ku gondza navo a Bhibhiliya.” Hambulezvo Judith zvi wa mu kanakanisa a  ku wuya a ta tshama Camarões. Le Estados Unidos i wa hi ni ntiro wo holela khwatsi, wu nga maha ku a zvi kota ku mu hakhelela mimiri a papayi wakwe le Camarões. Kanilezvi i no tsumba Jehovha a wuya a ta tshama Camarões. I wula lezvaku i wa vilela a zvilo zvo kari zva zvi nene lezvi a nga zvi kuma le Estados Unidos. I no khongela ka Jehovha kasi a mu vhuna ku ti zwananisa ni ciyimo a tlhela a tiyisiwa hi muwoneleli wa cipandze ni sati wakwe.

Loku a cuwuka ndzhako, Judith i wula lezvi: “Ka malembe lawa ya manharu ndzi vile ni litsako la kuva ni mune wa vana hi tlhelo ga moya.” A cikhati a nga chadha i no tira kota phayona go hlawuleka. Zvezvi i tira ni nuna wakwe Sam-Castel, a nga muwoneleli wa cipandze. Kanilezvi zvini zvi nga humelela a papayi wa Judith? Judith ni ngango wakwe va no kuma a cipitali ca tiko gin’wani ci nga vhumela ku mu maha operasawu a papayi wakwe mahala. A co tsakisa hiku a operasawu lego gi mahilwe khwatsi.

A makabye wo kari waku hi Victor i no rura aya Canadá. Andzhako ka ku gondza a ndzima yo kari ya Murindzeli yi nga wulawula hi ku gondza nguvhu, i no ehleketa hi ciyimo cakwe. I no nyima kuya Univhersidhadhe a maha kurso yi nga wa ta teka a cikhati ca citsongwani. I wula lezvi: “Lezvo zvi ndzi vhunile ku ndzi hatla ndzi kuma ntiro ni ku maha lezvi ndzi nga zvi lava nguvhu hi malembe yo tala, ku nga ku phayona.” Andzhako ka loku a chadhile na Caroline, va no endzela a tiko ga Camarões. Na va hi seyo, va no endzela a hofisa ya ravi, a vamakabye vo kari va va kuca ku ehleketa hi ku tira Camarões. Victor i wula lezvi: “Hi wa nga hi na cigelo ca ku ala, niku kota lezvi hi nga sina hi olovisa wutomi, hi no vhumela a cirambo leco.” Hambu lezvi Caroline a nga hi ni zvikarato zvo kari zva lihanyo, va no boha ku rura.

Victor na Caroline va no ya maphayona le Camarões kasi va vhuna vontlhe lava va nga kombisa ku tsakela ntirweni wa kuchumayela. Kusanguleni zvi wa nga lavi ku vaya ntirweni hakuva va wa khweketile a zvimalana. Andzhako ka lezvo va no tlhela Canadá va ya tira a tihwetanyana to kari, va gumesa va wuya Camarões va ta simama ku phayona. Makatekwa muni va ma kumileko? Va yile ka Cikola ca Vavhangeli va Mufumo, va tira kota maphayona yo hlawuleka niku zvezvi va tira kuakeni. Victor i wula lezvi: “Hi kota ya lezvi hi nga rura lomu hi nga hanya khwatsi, zvi lavile ku hi tsumba Jehovha niku yena i hi khatalele.”

Hi 2002, makabye Alain, a nga gondza Univhersidhadhe le Alemanya, i no lera a ciphephana le’ci nge Vaswa — Xana mu ta maha yini hi wutomi ga nwina? Lezvi a zvi lerileko zvi mu kucile ku ti vekela mixuvo ya yiswa. Hi 2006, i no gondza Cikola ca Malandza yo Vhunetela a tlhela a rumelwa ku ya tira Camarões, a tikweni gakwe ga mabeleko.

Le Camarões, Alain i no kuma ntiro waku a nga tiri contlhe cikhati. I no gumesa a kuma ntiro wa ku holela khwatsi, kanilezvi i wa karateka hi lezvi wu nga wa ta mu siyela a cikhati citsongwani ca kuya sin’wini. Hikwalaho a cikhati leci a nga rambiwa kuva phayona go hlawuleka i no vhumela na a nga kanakani. A patrawu wakwe i no mu tsumbisa ku mu engetelela muholo, kanilezvi a nga vhumelangi. Andzhako ka lezvo Alain i no chadha na Stéphanie, a nga hi ni malembe yo tala na a tshama França. Zvikarato muni a kumeneko nazvo andzhako ka ku rura aya Camarões?

Stéphanie i: “Ndzi nova ni zvikarato zva zvitsongwani zva lihanyo niku a zvilo zvo tala zvi wa ndzi venga, kanilezvi ndzi tirilwe zvi hundza.”  A ngango lowu wu katekisilwe hi kutimisela kabye. Alain i wula lezvi: “A cikhati hi ngaya hi ya chumayela ka cidhoropana ca le kule, ci vitaniwako ku Katé, hi kumile a vanhu vo tala va nga lava ku gondza Bhibhiliya. Andzhako ka lezvo, hi no gondza navo Bhibhiliya hi fone. Ka zvigondzani lezvo, a vambiri va no bhabhatisiwa ku tlhela ku yimisiwa a ntlawa wa vahuweleli.” Stéphanie i engetela lezvi: “A ku na litsako lo hundza ku vhuna vanhu lezvaku va ringanelwa hi ku nyikela wutomi gabye ka Jehovha. A ku tira lomu, zvi hi mahile hi kuma litsako lelo makhati yo tala.” Zvezvi Alain na Stéphanie va ka ntiro wa ku endzela mabandla.

Gisèle i bhabhatisilwe na a gondza le Italia kasi a maha dhokodhela. I wa hlamalisiwa nguvhu hi wutomi go olova ga maphayona ya sati ni nuna lava va nga mu gondzisa Bhibhiliya niku i wa xuva ku maha zvotala ntirweni wa kuchumayela. Hikwalaho Gisèle i no teka wuphayona na a ha mbhetisa a cikola cakwe.

Gisèle i wa lava ku tlhela Camarões kasi aya maha zvotala ntirweni wa Jehovha. Kanilezvi ku ni zvokari zvi nga mu karata. I wula lezvi: “Zvi wa lava ku ndzi tsika a fanelo ya mina ya ku tshama Italia ndzi tlhela ndzi hambana ni vanghana ni maxaka, lawa ma tshamako Italia.” Hambulezvo, hi Maio wa 2016, Gisèle i no rura a tlhela Camarões. Andzhako ka cikhati, Gisèle i no chadha na Léonce. A hofisa ya ravi ya Camarões yi no va rumela kuya tira le Ayos, ku nga dhoropa gi nga ni cilaveko ca hombe ca vahuweleli va Mufumo.

Gi wa tshamisile kuyini a wutomi le Ayos? Gisèle i bika lawa: “A kutala ka zvikhati hi wa tshama mavhiki na ku nga hi na magezi, zvi wa nga koteki a ku chacha tifone ta hina. A zvikhati zvo tala ti wa nga tiri. Ndzi gondzile ku bhika hi tihunyi, niku ni wusiku hi wa teka karinya (wilibhala) ni foki hi yakha mati na ku nga ha hi ni vanhu vo tala lomu hi ngakha kona.” Zvini zvi va vhunileko ku timisela? Gisèle i wula lezvi: “A moya wa Jehovha wu hi vhunile ku timisela. Mina ni nuna wa mina kambe hi wa tiyisana. A maxaka ya hina ni vanghana va wa hi kuca niku ka zvikhati zvin’wani va wa hi vhuna hi mali.”

Gisèle wa tsaka hi lezvi a nga tlhela tikweni gakwe ga mabeleko? I wula lezvi: “Ina, ndza tsaka nguvhu! Kusanguleni hi kumene ni zvikarato hi tlhela hi mbhela ntamu, kanilezvi neti hi nga zvi hlula hi no maha zvalezvi hakunene hi nga fanele ku maha. Hi no tsumba Jehovha hi tlhela hi tizwa kusuhani naye. Léonce na Gisèle va gondzile Cikola ca Vavhangeli va Mufumo, zvezvi va tira kota maphayona yo hlawulela ya cikhatanyana.

A ku fana ni mukukuti loyi a kombisako ku tiya-hlanha hambu loku a kumana ni zvikarato na a fela ku phasa tinjhanjhi to tala, lava va rurako va tlhela matikweni yabye ya mabeleko va ti yimisele ku ti karata kasi ku vhuna lava timbilu ti nene va amukelako a mahungu ya Mufumo. Handle ko kanakana, Jehovha a nga ta va rivakelwa a vahuweleli lavo va tirako hi kutikarata hi kota ya li-randzo leli va li kombisako vitweni gakwe. (Neh. 5:19; Mah. 6:10) Loku u kari u hanya ka tiko gin’wani na ku hi ni cilaveko ca vahuweleli va Mufumo le tikweni ga wena ga mabeleko, u nga zvi kota ku rura u tlhela? Loku u maha lezvo, u ta kuma makatekwa yo tala. — Mav. 10:22.