1. Zvini lezvi a ngilozi yo kari yi nga wula, niku lezvo zvi wula yini ka hina?

 LOKU a ngilozi yo kari yi wo wulawula na wena, u wa ta ingisela lezvi yi lavako ku ku byela? Nyamutlha ku ni ngilozi yi wulawulako “ka wontlhe matiko ni tixaka ni tirimi ni mifumo.” Zvini yi wulako? Yi ngalo: “Chavani Nungungulu mu mu dhumisa . . . Khozelani Loyi a nga maha tilo, ni misava”. (Kuv. 14:6, 7) Jehovha i Nungungulu mun’we wa lisine loyi vontlhe va faneleko ku mu khozela. A ho ku bonga hi lezvi a nga hi nyika lungelo go hlawuleka ga ku mu khozela ka tempeli yakwe ya hombe ya moya!

2. Cini a tempeli ya moya ya Jehovha? (Wona kambe ni kwadru “ Zvini zvi kalako zvi nga hi zvona.”)

² Cini khwatsi khwatsi a tempeli ya moya, niku hi nga yi kuma kwihi a mitlhamuselo xungetano hi yona? A tempeli ya moya a hi yindlu ya civiri. I lulamiselo ga Jehovha ga ku mu khozela hi ndlela yi amukelekako kakwe yi seketelwako ka hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu. Mupostoli Pawule i tlhamusele a lulamiselo lego a cikhati a nga tsala a papilo maKristu ya vaHebheru ya zana ga malembe go sangula ma nga hanya Judhiya. b

3-4. Zvini zvi nga mu karata Pawule xungetano hi maKristu ya vaHebheru le Judhiya, niku i va vhunisile kuyini?

³ Hikuyini Pawule a nga tsalela a maKristu ya vaHebheru le Judhiya? Kuzvilava hi kota ya zvigelo zvimbiri zva lisima. Co sangula, kasi ku va tiyisa. Na va nga se maha maKristu, a kutala kabye va wa landzela a wukhozeli ga ciJudha. Zva koteka ku ngha a varangeli va wukhongeli gabye ga kale va va chepetile hi lezvi va nga maha maKristu. Hikuyini? Hi ku a maKristu ma wa nga hi na tempeli ya ku khozela ka yona, ne alati ga civiri ga ku mu mahela kona miphahlo Nungungulu, ne vapristi kasi ku va rangela. Lezvo  kuzvilava zvi va mbhetile ntamu a vapizani va Kristu niku zvi mahile ku a kukholwa kabye ku mbhela ntamu. (Mah. 2:1; 3:12, 14) A vokari vabye va ringilwe ku tlhelela wukhozelini ga ciJudha.

⁴ Ca wumbiri, i byelile a maKristu ya vaHebheru lezvaku ma wa nga ti karati kasi ma zwisisa a tigondzo tiswa to eta ta moya, ku nga “zvakuga zvi tiyileko” zvi kumekako ka Mhaka ya Nungungulu. (Mah. 5:11-14) Zvi wonekisa ku khwatsi a vokari va wa ha simama ku womelela ka Nayo wa Mosi. Pawule i tlhamusele lezvaku a miphahlo yi nga kombeliwa hi Nayo lowo yi wa nga ta zvi kota ku susa ciwonho hi kumbhelela. Hi cigelo leco, a Nayo wu wa “fuvisilwe.” Hikwalaho, Pawule i no va gondzisa a tigondzo to kari to eta. I no alakanyisa a maKristu-kuloni a “kutsumba ka ku nene” ku seketelwako ka muphahlo wa Jesu lowu hakunene wu nga wa ta zvi kota ku va maha va “tshinela ka Nungungulu.” — Mah. 7:18, 19.

5. Zvini hi faneleko ku zvi zwisisa lomu ka bhuku ga Mahebheru, niku hikuyini?

⁵ Pawule i tlhamusele a vamakabye vakwe va vaHebheru a ku a ndlela leyi va mu khozelako hi yona Jehovha zvezvi yi nene nguvhu a ku hundza lezvi va nga mu khozelisa zvona kale. Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona hi kuya hi nayo zvi wova “ndzhuti wa lezvi zva ha tako, kanilezvi a miri wa zvona hi Kristu.” (Kol. 2:17) A ndzhuti a hi nchumu wa lisine, cikombiso ntsena ca lezvi a nchumu wo kari wu nga tshamisa zvona. Hi ndlela yo fana, lezvi a vaJudha va nga mu khozelisa zvona Nungungulu a kale, zvi wa hi ndzhuti hakuva a makhozelela ya chukwana ma wa hata. Hi fanele ku zwisisa a lulamiselo legi Jehovha a nga gi yimisa kasi hi tsetselelwa zviwonho zva hina, kasi hi zvi kota ku mu khozela hi ndlela leyi a yi lavako. A hi fananiseni a “ndzhuti” (lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona) ni “miri” (lezvi a maKristu ma khozelisako zvona), kota lezvi zvi tlhamuselwako ka bhuku ga Mahebheru. Hi ku maha lezvo, hi nga zvi kota ku zwisisa khwatsi a tempeli ya moya ni lezvi hi patsekisako zvona.

6. Gi wa tirisa kuyini a tabhernakeli?

⁶ Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona. Pawule i seketele a mabhulo yakwe ka tabhernakeli legi gi nga mahiwa hi Mosi hi 1512 Mahlweni ka Nguva ya Hina. (Wona a kwadru “Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona — Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona”.) A tabhernakeli gi wa tshamisile ku khwatsi i tenda legi kusanguleni a vaIzrayeli va nga gi tlakula va famba nago a cikhati va nga rurarura. Va gi tirisile hi cipimo ca 500 wa malembe kala cikhati leci ku nga akiwa a  tempeli le Jerusalema. (Ekso. 25:8, 9; Mitse. 9:22) “A tenda [lego] ga mutlhangano” ku wa hi wutshamu legi a vaIzrayeli va nga tshinela ka Nungungulu, va nyikela miphahlo yabye va tlhela va khozela. (Ekso. 29:43-46) Hambulezvo, a tabhernakeli gi wa tlhela gi yimela a nchumu wa lisima nguvhu wu nga hata ka maKristu.

7. Hi rini laha a tempeli ya moya yi nga sangula kuva kona?

⁷ Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona. A tabhernakeli ga kale gi wa hi “ndzhuti wa zvilo zva le tilweni,” niku gi wa yimela a tempeli ya Jehovha ya hombe ya moya. Pawule i wulile lezvaku “a tabhernakeli legi mufananiso wa zvilo zva cikhati leci”. (Mah. 8:5; 9:9) Hikwalaho, a cikhati leci a nga tsalela a maKristu ya vaHebheru, a tempeli ya moya yi wa sina yi hi kona. Yi sangulile kuva kona hi 29 Nguveni ya Hina. Ka lembe lego, Jesu i no bhabhatiswa, a totiwa hi moya wo basa a tlhela a sangula ku tira tempeleni ya moya kota “mupristi wa hombe wo hundza vontlhe,” wa Jehovha. c — Mah. 4:14; Miti. 10:37, 38.

8-9. Hi kuya hi Mahebheru 7:23-27, hi kwihi kuhambana ku nga kona ka vapristi va hombe va Izrayeli ni ka Mupristi wa hombe wo hundza vontlhe, Jesu Kristu?

⁸ Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona. A mupristi wa hombe i wa yimela a vanhu mahlweni ka Nungungulu. A mupristi wa hombe wa Izrayeli, Aroni, i yimisilwe hi Jehovha a cikhati leci a tabhernakeli gi nga hendleletwa. Hambulezvo, kota lezvi Pawule a tlhamuseleko, “a votala va mahile vapristi na va vhaleta vapristi van’wani hakuva a kufa ku wa va tsandzekisa a ku simama va tira kota vapristi”. d (Lera Mahebheru 7:23-27.) Niku kota vanhu vo kala ku mbhelela, zvi wa lava ku a vapristi lavo va hombe va nyikela miphahlo ya zviwonho zvabye wutsumbu. Lezvo zvi komba kuhambana cikari ka vapristi va hombe va Izrayeli ni Mupristi wa Hombe wo hundza vontlhe, Jesu Kristu.

⁹ Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona. Kota Mupristi wa hina wa Hombe, Jesu Kristu i “nandza . . . ga wutshamu go basa ni ga tabhernakeli ga lisine, gi yimisilweko hi Jehovha, na ku nga hi hi munhu.” (Mah. 8:1, 2) Mupostoli Pawule i tlhamusele lezvaku “kota lezvi yena a simamako ku hanya kala kupindzuka, a wupristi gakwe a gi lavi muvhaleti.” Pawule i engetele aku Jesu hi loyi “a basileko, a hambanisilweko ni vawonhi” niku a nga fani ni vapristi va hombe va Izrayeli, “hakuva a zvi lavi ku a nyikela miphahlo siku ni siku” kasi ku ti tlhatlhisa ka zviwonho zvakwe wutsumbu. Zvezvi a hi kambisiseni a kuhambana cikari ka maalati ni miphahlo ya cikhatini ca kale ni ndlela leyi a maKristu ma nga khozela hi yona.

10. A miphahlo leyi yi nga mahiwa ka alati ga kobre yi waya ka mani?

¹⁰ Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona. Hi tlhelo ga lahandle laha nyangweni ya tabhernakeli, ku wa hi ni alati ga kobre legi va nga nyikela ka gona a miphahlo ya zvihari ka Jehovha. (Ekso. 27:1, 2; 40:29) Hambulezvo, a miphahlo leyo yi wa nga mahi lezvaku a vanhu va tsetselelwa hi kumbhelela a zviwonho zvabye. (Mah. 10:1-4) A miphahlo ya zvihari leyi yi nga tshamela ku mahiwa tabhernakelini yi wa yimela a muphahlo wun’we lowu wu nga wa ta basisa vanhu hi kumbhelela ka zviwonho zvabye.

11. Jesu i ti nyikele ka alati muni kota muphahlo? (Mahebheru 10:5-7, 10)

¹¹ Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona. Jesu i wa zvi tiva lezvaku Jehovha i mu rumele laha misaveni kasi ku ta nyikela wutomi gakwe kota hakhelo ya ku tlhatlhisa vanhu. (Mat. 20:28) Hikwalaho, laha Jesu a nga bhabhatiswa, i wo ti  nyikela kasi a maha kurandza ka Jehovha. (Joh. 6:38; Gal. 1:4) A alati legi Jesu a nga ti nyikela ka gona gi wa yimela a “kurandza” ka Nungungulu. A kurandza ka Jehovha ku wa hi loku ka ku a N’wana wakwe a maha muphahlo hi wutomi gakwe go mbhelela kota munhu. A wutomi ga Jesu gi nyikelwe “khati gin’we zvi enela” kasi ku tirula kutani ku fenengeta hi kumbhelela, a zviwonho zva vontlhe lava va kombisako kukholwa ka Kristu. (Lera Mahebheru 10:5-7, 10.) Hi ku landzela, hi ta bhula hi lezvi lomu ndzeni ka tabhernakeli ku nga tshamisile zvona.

12. Himani a nga fanele ku nghena ka Wutshamu go Basa ni legi go Basabasa ga tabhernakeli?

¹² Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona. Hi lomu ndzeni, a tabhernakeli ni titempeli leti ti nga gumesa ti akiwa le Jerusalema zvi wa fana. Ku wa hi ni matshamu mambiri ma nga hambanisilwe hi kortina, ku nga “Wutshamu go Basa” ni “Wutshamu go Basabasa”. (Mah. 9:2-5; Ekso. 26:31-33) Lomu ndzeni ka Wutshamu go Basa ku wa hi ni meza ya tikandiya, alati ga ku hisela kona libani ni meza ya tipawa ta munyikelo. Ntsena “vapristi va totilweko” hi vona va nga fanele ku nghena ka Wutshamu go Basa kasi va maha a mitiro yabye yo basa. (Mitse. 3:3, 7, 10) Lomu ka Wutshamu go Basabasa ku wa hi ni arke ga civhumelwano legi gi nga yimela a kuvakona ka Jehovha. (Ekso. 25:21, 22) Ntsena a mupristi wa hombe hi yena a nga fanele ku hundza laha ka kortina, khati gin’we hi lembe, aya ka Wutshamu go Basabasa hi Siku ga muphahlo wa ku tsetselela zviwonho. (Levi 16:2, 17) Lembe ni lembe, a mupristi wa hombe i waya lomo ni nkhata wa zvihari kasi ku maha muphahlo wa ku tsetselelwa  zviwonho zvakwe ni zviwonho zva vanhu va tiko gontlhe. Hi magumo, hi ku tirisa a moya wakwe wo basa, Jehovha i no tlhamusela lezvi a matshamela lawo ya lomu ndzeni ka tabhernakeli ma nga tlhamusela zvona. — Mah. 9:6-8. e

13. A Wutshamu go Basa ni Wutshamu go Basabasa gi wula yini ka maKristu?

¹³ Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona. Ku na ni ntsengo wo kari wu gemilweko wa maKristu ma totilweko hi moya wo basa niku a maKristu ma ti buza hi wunghana go hlawuleka na Jehovha. Lava va 144 000 va ta tira kota vapristi na Jesu le tilweni. (Kuv. 1:6; 14:1) A Wutshamu go basa ga tabhernakeli gi yimela ku vona va wa totilwe kota vana va Nungungulu va moya na va hi laha misaveni. (Rom. 8:15-17) A Wutshamu go Basabasa gi yimela a matilo, lomu Jehovha a tshamako kona. “A kortina” legi gi nga hambanisa a Wutshamu go basa ni Wutshamu go Basabasa gi wa nyimela a miri wa Jesu wa nyama wu nga mu vhalela ku nghena tilweni kota Mupristi wa Hombe wo hundza vontlhe wa tempeli ya moya. Hi ku nyikela miri wakwe wa nyama kota muphahlo wa ku tlhatlhisa vanhu, Jesu i vhululile ndlela ya ku wontlhe maKristu ma totilweko ma kuma wutomi le tilweni. A maKristu ma totilweko wonawu ma fanele ku tsika miri wabye wa nyama kasi ma kuma nchachazelo wabye wa le tilweni. (Mah. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50) Andzhako ka loku Jesu a vhuxilwe hi ka vafileko, i no nghena ka Wutshamu go Basabasa ga tempeli ya moya, laha hi kugumesa vontlhe a vatotilweko va to ya ti patsa naye.

14. Hi kuya hi Mahebheru 9:12, 24-26, cini ci mahako ku a malulamiselo ya tempeli ya moya ya Jehovha mava ya lisima nguvhu?

¹⁴ Laha ha gi wona khwatsi a wukulu ga lulamiselo ga Jehovha ka wukhozeli go basa gi seketelwako ka hakhelo ya ku tlhatlhisa ni wupristi ga Jesu Kristu. A mupristi wa hombe le Izrayeli i wa nghena ni nkhata wa zvihari ka Wutshamu go Basabasa go mahiwa hi munhu, kanilezvi Jesu i no nghena “tilweni ha koce”, a wutshamu go basa ku hundza wontlhe, kasi ku ti kombekisa mahlweni ka Jehovha. I no ya hendleleta a lisima la wutomi gakwe go mbhelela kota munhu laha misaveni hi kota ya hina “kasi a fuvisa ciwonho hi muphahlo wa yena wutsumbu.” (Lera Mahebheru 9:12, 24-26) A muphahlo wa Jesu hi wona ntsena wu susako a ciwonho hi kumbhelela kala kupindzuka. Kota hi to zvi wona hi kulandzela, kani a kutsumba ka hina ka ku hanya tilweni kutani laha misaveni, hi nga khozela Jehovha tempeleni yakwe ya moya.

15. Hi vamani va tirileko le tsendzeleni ga tabhernakeli?

¹⁵ Lezvi a vaJudha va nga khozelisa zvona. A tabhernakeli gi wa hi ni tsendzele (pátio), gi nga hi wutshamu ga hombe go bhiyiwa laha a vapristi va nga mahela kona a mitiro yabye. A alati ga hombe ga kobre ga munyikelo wa kuhiswa gi wa tshama hubyeni, zvin’we ni basiya ya kobre yi nga tshama mati lawa a vapristi va nga ma tirisa kasi ku ti basisa na va nga se sangula ku maha a ntiro wabye wo basa. (Ekso. 30:17-20; 40:6-8) Hambulezvo, a titempeli leti ti nga akiwa hi ndzhako ka cikhati, a tova ni tsendzele wun’we wa lahandle laha lava va nga kala va nga hi vapristi va nga yima kona va khozela Nungungulu.

16. Hi vamani va tirako ka mitsendzele ya tempeli ya moya?

¹⁶ Lezvi a maKristu ma khozelisako zvona. Na va nga seya tilweni va ya tira kota vapristi zvin’we na Jesu, a vatotilweko va tira hi kutsumbeka lomu tsendzeleni wa lomu cikari wa tempeli ya moya laha misaveni. A basiya ya hombe ya mati yi nga hi lomu tabhernakelini ni lomu ka titempeli cialakanyiso ca lisima ka vatotilweko, ni ka maKristu wontlhe, ca ku va simama va basile hi tlhelo ga mahanyela ni ga moya. Maku hi kwihi  lomu a “citshungu ca hombe”, leci ci seketelako hi kutsumbeka a vamakabye va Kristu va totilweko, ci khozelako kona? Mupostoli Johani i wonile a citshungu leco “na ci yimile mahlweni ka citshamu ca wuhosi”, laha ku yimelako a tsendzele wa lahandle laha misaveni, ku nga laha a citshungu ca hombe ci ‘tirelako Nungungulu mumu ni wusiku tempeleni yakwe’. (Kuv. 7:9, 13-15) A ho ku mu bonga nguvhu Jehovha hi lezvi a nga hi nyika lungelo go hlawuleka ga ku mu tirela ka tempeli yakwe ya hombe ya moya!

17. Miphahlo muni hi nga ni thomo ga ku nyikela ka Jehovha?

¹⁷ Nyamutlha a maKristu wontlhe ma ni thomo ga ku nyikela miphahlo ka Jehovha hi ku tirisa cikhati cabye, ntamu wabye ni titshomba tabye kasi ku mu tirela. Kota lezvi mupostoli Pawule a byelileko maKristu ya vaHebheru, hi nga ‘nyika Nungungulu a muphahlo wa kudhumisa contlhe cikhati ha Jesu, ku nga handzu wa minomu ya hina leyi yi kanelako a vito gakwe.’ (Mah. 13:15) Hi nga komba lezvaku ha gi nyika lisima a thomo ga hina ga ku khozela Jehovha hi ku mu nyika a miphahlo ya yinene nguvhu.

18. Hi kuya hi Mahebheru 10:22-25, zvini hi nga faneliko ku tshuka hi zvi mahela mihoni niku zvini hi nga faneliko ku tshuka hi zvi rivala?

¹⁸ Lera Mahebheru 10:22-25. Na Papilo gakwe ka vaHebheru giya kugumeseni, Pawule i no tsala zvilo lezvi hi faneleko ku zvi maha contlhe cikhati laha hi khozelako Jehovha. Ka zvilo lezvo ku patseka a ku tshinela ka Jehovha hi mukhongelo, kuchumayela van’wani, ku tlhangana zvin’we kota bandla, ni ku tiyisana mun’we ni mun’wani “nguvhunguvhu kota lezvi [hi] wonako lezvaku a siku ga [Jehovha ga] tshinela kusuhani.” Kumbheleni ka matimu ya Kuvhululelwa, a ngilozi ya Jehovha yi te: “Khozela Nungungulu.” (Kuv. 19:10; 22:9) Yi wulile magezu lawo makhati mambiri kasi ku komba lisima li nga kona la ku maha lezvo. Ngha hi nga tshuki hi rivala a lisine la moya lo eta leli hi li gondzileko xungetano hi tempeli ya hombe ya moya ya Jehovha ni ku gi nyika lisima a thomo hi nga nago ga ku khozela Nungungulu wa hina wa hombe!