A mana ku wa hi zvona zvakuga lezvi a vaIzrayeli va nga zvi kuma siku ni siku ndzeni ka 40 wa malembe ciwuleni. (Ekso. 16:35) Jehovha i tlhelile a va nyika tihwari ka makhati mambiri. (Ekso. 16:12, 13; Mitse. 11:31) Hambulezvo, a vaIzrayeli va wa hi ni zvipimelo zva ntsengo wa zvakuga zvin’wani va nga fanele kuga.

Hi cikombiso, Jehovha i rangele a vanhu vakwe vaya ka “wutshamu ga kuhumula” lomu ku nga hi ni mati kasi vanwa ni zvakuga kasi vaga. (Mitse. 10:33) A gin’we ga matshamu lawo ku wa hi Elima, ‘laho va lo kuma 12 wa tihlowo ni 70 wa micindzu.’ (Ekso. 15:27) A bhuku Plants of the Bible gi wula lezvaku a micindzu, leyi “yi kulako ka matshamu yo hambanahambana, . . . hi yona sinya ya tshinya yi nyikako zvakuga, mafura ni ndzhuti ka timiliyoni ta vanhu ciwuleni.”

Kuzvilava a vaIzrayeli va nyimile kambe ka wutshamu go nyuka legi nyamutlha gi tiviwako kota Feiran, gi mahako cipandze ca Nkova wa Feiran. A bhuku Discovering the World of the Bible gi wula lezvaku a nkova lowo, kutani congo, “wu ni 130 wa tikilometro a kuleha niku wun’we wa leyi yo leha nguvhu, ni yo saseka nguvhu, ni yo tiveka nguvhu mikoveni ya Sinayi”. Gi simama giku: “Loku u famba a 45 wa tikilometro kusukela laha a congo wu kumako a bimbi, u kuma a wutshamu lego go nyuka ga Nkova wa Feiran. Gi kumeka ka pfhuka wa 610 wa timetro kuya hehla loku hi ringanisa ni nível ya bimbi niku gi na ni 4,8 wa tikilometro a kuleha. Gi tele hi micindzu niku gi sasekile nguvhu laha ka kuza gi fananisiwa ni jardhim ya Edheni. Hi makume ya malembe, a vanhu vata ka wutshamu lego hi kota ya micindzu leyo yo tala nguvhu.

Laha a va Izrayeli va nga huma hi Gibhite, va no teka mapa, zvibya zvo vhuvela ka zvona, kuzvilava ni tindzhoho to kari ni mafura. Handle ko kanakana a zvilo lezvo zvi wa nga ta va yisa kule. A vanhu kambe va tile ni ‘mitlhambi ya tiyivhu, ni ya tihomu to tala nguvhu’. (Ekso. 12:34-39) Hambulezvo, hi kota ya kubindza ka ciyimo lomu ciwuleni, kuzvilava ku file a zvihari zvo tala. A ku tsika lezvo, a zvin’wani va dele vaga, niku a zvin’wani kuzvilava va mahile hi zvona miphahlo, hambu ka vanungungulu va mawunwa. a (Miti. 7:39-43) Hambulezvo, a vaIzrayeli va simamile kuva ni mitlhambi yo kari. Lezvo zvi woneka ka  magezu lawa Jehovha a nga byela vanhu vakwe a cikhati va nga tsika ku mu ingisa, lawa yaku: “A vanana va n’wina va tava varisi lomu ciwuleni 40 wa malembe”. (Mitse. 14:33, NWT) Hikwalaho, zva koteka ku ngha a mitlhambi yabye yi va nyikile leti ni nyama yo kari, kanilezvi zvi wa nga koteki ku yi eneta 3 wa timiliyoni ta vanhu hi 40 wa malembe. b

A zvihari zvi wa ma kuma kwihi a mati ni zvakuga? c Ka cikhati leco, kuzvilava ku wana nguvhu vhula, niku ku wa hi ni tisinya to tala lomu ciwuleni. A Estudo Perspicaz das Escrituras, Vholume 1, i wula lezvaku kwalomu ka 3500 wa malembe ma hundzileko, “ku wa hi ni mati yo tala le Arabhiya a ku hundza zvezvi. Hi wula lezvo hakuva ku na ni mikova yo tala yi womileko ka wutshamu lego, lezvi zvi kombako ku ku wana vhula ya ku ringana ku maha micongo ya mati.” Hambulezvo, a ciwula ci wa nga hi na tisinya to tala niku gi wa hi wutshamu go chavisa. (Deut. 8:14-16) Loku Jehovha i wa nga va nyikangi a mati hi zvihlamaliso, a vaIzrayeli na va file ni zvihari zvabye. — Ekso. 15:22-25; 17:1-6; Mitse. 20:2, 11.

Mosi i byelile a vaIzrayeli lezvaku Jehovha i va gisile mana, ‘kasi ku va gondzisa lezvaku a munhu a nga hanyi hi cibaba coce, kanilezvi hi timhaka tontlhelele ti humako non’wini wa Nungungulu.’ — Deut. 8:3.