Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

NDZIMA YA CIGONDZO N.° 42

LISIMU 103 A varisi zvinyikiwo ka vanhu

Kombisa kubonga hi vavanuna lava va yimisilweko

Kombisa kubonga hi vavanuna lava va yimisilweko

“A cikhati leci a nga tlakukela hehla, . . . i no nyikela vanhu kota zvinyikiwo.”EFE. 4:8.

LEZVI HI TO GONDZA

Hi ta wona lezvi a malandza yo vhunetela, ni madhota, ni vawoneleli va cipandze va hi vhunisako zvona. Hi ta tlhela hi wona lezvi hi nga kombisisako zvona kubonga hi lezvi a vavanuna lavo vo tsumbeka va mahako.

1. Zvinyikiwo muni lezvi Jesu a hi nyikileko?

 A KU na munhu wo hana a ku hundza Jesu. A cikhati leci a nga hi laha misaveni, i tirisile a ntamu wakwe wa ku maha zvihlamaliso kasi ku vhuna van’wani. (Luka 9:12-17) I nyikele cinyikiwo ca hombe ka zvontlhe hi ku nyikela wutomi gakwe hi kota ya hina. (Joh. 15:13) Kusukela loku a vhuxilwe hi ka vafileko, Jesu i simama kuva munhu wo hana. Kota lezvi Jesu a tsumbisileko, i kombela Jehovha lezvaku a chulula moya wakwe wo basa kasi wu hi gondzisa ni ku hi chavelela. (Joh. 14:16, 17, nota; 16:13) Niku hi ku tirisa mitlhangano ya hina ya bandla, Jesu i simama ku hi longisela kasi hi maha vapizani misaveni yontlhe. — Mat. 28:18-20.

2. Hi vamani va patsekako ka vanhu lava va ‘nyikelweko kota zvinyikiwo’ va kumbukiwako ka Va Le Efesusi 4:7, 8?

2 Wona zvinyikiwo zvin’wani lezvi Jesu a hi nyikileko. Mupostoli Pawule i tsalile lezvaku andzhako ka loku Jesu a tlakukele tilweni, “i no nyikela vanhu kota zvinyikiwo”. (Lera Va Le Efesusi 4:7, 8.) Pawule i tlhamusele lezvaku Jesu i nyikele a zvinyikiwo lezvo kasi ku vhuna bandla hi tindlela to hambanahambana. (Efe. 1:22, 23; 4:11-13) Nyamutlha, a vanhu lava va ‘nyikelweko kota zvinyikiwo’ va patsa malandza yo vhunetela, madhota ya bandla, ni vawoneleli va cipandze. a A vavanuna lavo a va mbhelelangi, hikwalaho va maha zvihoxo. (Jak. 3:2) Kanilezvi a Hosi ya hina, Jesu Kristu, ya va tirisa kasi ku hi vhuna; vona zvinyikiwo ka hina.

3. Tlhamusela lezvi hontlheni hi nga seketelisako zvona a ntiro wa vanhu lava va ‘nyikelweko kota zvinyikiwo’.

3 Jesu i yimisile a vanhu lavo va ‘nyikelweko kota zvinyikiwo’ kasi ku aka bandla. (Efe. 4:12) Kanilezvi hontlheni hi nga va vhuna ku khatalela a wutihlamuleli lego ga lisima. Kasi ku fananisa: A vokari va hina va patseka hi kukongoma ntirweni wa ku aka Salawu ya Mufumo. A van’wani va seketela ntiro hi ku longisela zvakuga ni zvin’wani zvilo. Hi kufanana, hontlheni hi nga seketela a kutikarata ka malandza yo vhunetela, ni madhota ya bandla, ni vawoneleli va cipandze hi lezvi hi wulako ni lezvi hi mahako. A hi woneni lezvi hi vhunekisako zvona hi ntiro wabye wa kutikarata ni lezvi hi nga kombisako zvona kubonga ka vona ni ka Jesu Kristu, loyi a hi nyikileko vanhu lavo “kota zvinyikiwo”.

A MALANDZA YO VHUNETELA MA MAHA “MITIRO YA KUVHUNETELA”

4. Hi yihi ‘mitiro yo kari ya kuvhunetela’ leyi a malandza yo vhunetela ma nga maha ka zana ga malembe go sangula?

4 Ka zana ga malembe go sangula, a vamakabye vo kari va wa yimisiwa kota malandza yo vhunetela. (1 Tim. 3:8) Zvi wonekisa ku khwatsi hi vona va nga maha “mitiro ya kuvhunetela”, leyi Pawule a nga tsala xungetano hi yona. (1 Kor. 12:28) Zvo khwatsi a malandza yo vhunetela ma wa maha mitiro yo tala ya lisima kasi a madhota ma zvi kota ku veka kupima ka ntiro wa ku gondzisa ni ku risa. Hi cikombiso, a malandza yo vhunetela kuzvilava ma vhunetele ku kopiyara a Mitsalo kutani ku xava materiyali ma nga laveka kasi ku kopiyara.

5. Mitiro muni leyi a malandza yo vhunetela ma mahako nyamutlha?

5 Ehleketa hi mitiro yo kari yo vhunetela leyi a malandza yo vhunetela ma mahako lomu bandleni ga wena. (1 Ped. 4:10) Kuzvilava ma yimisiwa kasi ku khatalela a tikonta ni teritorio ya bandla, ku tira ni mabhuku ya bandla, ku tira ni michini ya som, ku tira kota vakombeteli kutani ku vhunetela ku hlayisa Salawu ya Mufumo. Yontlhe a mitiro leyi ya laveka kasi a bandla gi tira khwatsi. (1 Kor. 14:40) A cin’wani kambe, a malandza yo vhunetela ma maha zvipandze ka Mutlhangano wa ntiro ni mahanyela ni ku veka tikanelo ta vanhu vontlhe. A nandza go vhunetela gi nga yimisiwa kuva muvhuneteli wa muwoneleli wa ntlawa wa simu. Ka zvikhati zvo kari, a malandza yo kari yo vhunetela ma ringanelwako ma nga maha tiendzo ta wurisi ni madhota.

6. Hi zvihi zvigelo zvo kari zvi hi mahako hi ma nyika nguvhu lisima a malandza ya hina yo vhunetela ma tirako hi kutikarata?

6 A ntiro wa malandza yo vhunetela wu gi vhunisa kuyini bandla? A makabye wo kari wa cisati wa le Bolívia, wa ku hi Beberly, b i wulile lezvi: “Ndza ma bonga nguvhu a malandza ya hina yo vhunetela niku ndza vhuneka nguvhu hi mitlhangano. Hi kota ya ntiro wabye, ndza yimbelela, ndzi hlamula, ndzi ingisela tikanelo ni ku gondza hi tivhidhio ni mifota. Va khatalela kuvhikeleka ka vamakabye ni ku khatalela lava va khweleketako mitlhangano hi video-conferência. Andzhako ka mutlhangano, va rangela ntiro wa kubasisa, ku khatalela tikonta, ni ku tiyiseka lezvaku ku na ni mabhuku lawa hi ma lavako. Ndza ma bonga nguvhu a malandza yo vhunetela!” Leslie, a tshamako le Colómbia, a nuna wakwe a tirako kota dhota, i wula lezvi: “Kasi a nuna wa mina a maha mitiro yo hambanahambana, i lava ku vhuniwa hi malandza yo vhunetela. Loku i wa nga vhuniwi hi wona, i wa ta khomeka nguvhu. Hikwalaho, ndza ku bonga nguvhu a kuhiseka kabye ni ku ti yimisela kabye ka ku vhunetela.” A zvi kanakanisi ku lezvo hi zvalezvi wenawu u ti zwisako zvona. — 1 Tim. 3:13.

7. Hi nga kombisa kuyini kubonga hi malandza yo vhunetela? (Wona ni mufota.)

7 Hambu lezvi kuzvilava hi nga ma bongako nguvhu a malandza yo vhunetela timbilwini ta hina, a Bhibhiliya ga hi tlharihisa, giku: ‘Ngha mu kombisa kubonga.’ (Kol. 3:15) A dhota go kari gaku hi Cristovão ga le Finlândia gi kombisa kubonga ka gona hi ndlela leyi: “Ndzi va rumelela kartawu kutani mesaji ndzi tshaha mutsalo wo kari kutani ku kumbuka ndlela yo kari yo kongoma leyi a malandza yo vhunetela ma ndzi tiyisako hi yona kutani ku wula ku hikuyini ndzi bongako ntiro wabye.” Pascal na Jael, va tshamako le Nova Caledônia, va tolovela ku khongelela malandza yo vhunetela. Pascal i tlhamusela lezvi: “Ka malembana lawa hi ma khongelela nguvhu a malandza ya hina yo vhunetela hi bonga Jehovha hi kota ya wona hi tlhela hi mu kombela lezvaku ava zvin’we nawo ni ku ma vhuna.” Jehovha wazwa mikhongelo leyo niku a bandla gontlhe ga vhuneka. — 2 Kor. 1:11.

A MADHOTA YA BANDLA MA ‘TIRA HI KUTIKARATA CIKARI KA HINA’

8. Hikuyini Pawule a nga tsala lezvaku a madhota ka zana ga malembe go sangula ma wa ‘tira hi kutikarata’? (1 Va Le Tesalonika 5:12, 13)

8 Ka zana ga malembe go sangula, a madhota ma wa tira hi kutikarata kasi ku vhuna bandla. (Lera 1 Va Le Tesalonika 5:12, 13; 1 Tim. 5:17) Ma wa ‘rangela’ bandla hi ku fambisa mitlhangano ni ku maha zviboho kota hubye ya madhota. Ma wa kawuka vamakabye hi ku va nyika wusungukati go kongoma, kanilezvi ga lirandzo, kasi ku vhikela bandla. (1 Tes. 2:11, 12; 2 Tim. 4:2) Kunene, a vavanuna lavo va wa tlhela va khatalela mingango yabye ni ku simama va tiyile hi tlhelo ga moya. — 1 Tim. 3:2, 4; Tit. 1:6-9.

9. Hi yihi mitiro yo kari leyi a madhota ma yi khatalelako?

9 A madhota nyamutlha ma khomekile nguvhu. Vavhangeli. (2 Tim. 4:5) Va veka cikombiso ci nene hi ku chumayela hi kuhiseka, va longisela ntiro wa kuchumayela lomu cipandzeni ni ku hi gondzisa kuchumayela khwatsi. Ma tlhela ma tira kota valamuli va wuxinji ni vo kala cihlawulela. Loku a muKristu a maha ciwonho ca hombe, a madhota ma ti karatela ku mu vhuna ku lulamisa wunghana gakwe na Jehovha. Ka cikhati caleci ca cin’we na ma ti karatela ku a bandla gi simama gi basile. (1 Kor. 5:12, 13; Gal. 6:1) A ca lisima ka zvontlhe, a madhota ma tiviwa kota varisi. (1 Ped. 5:1-3) Ma veka tikanelo ti seketelwako ka Mitsalo ti longiselweko khwatsi ma tlhela ma ti karatela ku tiva vontlhe lomu bandleni ni ku maha tiendzo ta wurisi. A madhota yo kari ma tlhela ma vhunetela ka ku aka tiSalawu ta Mufumo ni ku ti hlayisa, ma longisela migotsovanyano, ku tira ka Tikometi ta Kutirisana ni Zvipitali, ni ku tira ka mitlawa ya ku vhuxela lava va babyako ni ka zvin’wani zviavelo. A madhota ma tira hi kutikarata kasi ku hi vhuna!

10. Hi zvihi zvigelo zvo kari zvi hi mahako hi bonga madhota ya hina ma tirako hi kutikarata?

10 Jehovha i phrofetile lezvaku a varisi va wa ta hi khatalela khwatsi niku hi nga ta ha “chava kambe hambu ku tsemeka hlanha”. (Jer. 23:4) Johanna, a makabye wo kari wa cisati wa le Finlândia, i wonile kutatiseka ka magezu lawa a cikhati leci a mamani wakwe a nga babya zva mahati. I wula lezvi: “Hambu lezvi zvi nga ndzi karatela ku bhulela van’wani lezvi ndzi nga ti zwisa zvona, a dhota go kari ndzi nga kala ndzi nga gi tivi khwatsi gi no ndzi kombisa lihlazva-mbilu, gi khongela na mina ni ku ndzi tiyisekisa lezvaku Jehovha wa ndzi randza. A ndza ha zvi alakanyi lezvi gi nga wula, kanilezvi ndza zvi alakanya lezvaku ndzi ti zwile na ndzi rulile. Ndza kholwa lezvaku Jehovha i mu rumele ku ta ndzi vhuna hi cikhati ca kona.” A madhota ya lomu bandleni ga wena ma ku vhunisile kuyini?

11. Hi nga kombisa kuyini kubonga ka madhota? (Wona ni mufota.)

11 Jehovha i lava lezvaku hi bonga madhota hi timbilu ta hina tontlhe “hi kota ya ntiro wabye”. (1 Tes. 5:12, 13) Henrietta, loyi yenawu a tshamako le Finlândia, i wulile lezvi: “A madhota ma vhuna van’wani hi kuzvirandza, kanilezvi lezvo a zvi wuli ku va na ni cikhati co tala ni ntamu wa ku hundza van’wani kutani ku a va kumani ni zvikarato wutomini gabye. Ka zvikhati zvo kari ndzi tolovela ku va byela lezvi: ‘Ndzi lava ku mu tiva lezvaku mu madhota ya manene.’” A makabye wo kari wa cisati wa le Turquia waku hi Sera i wulile lezvi: “A madhota ma lava ‘mafura’ kasi ma simama ku famba. Hikwalaho, hi nga ma tsalela papilo, hi ma ramba kasi hi taga nawo ni ku chumayela nawo. Ku na ni dhota go kari legi u gi bongako nguvhu hi kota ya kutikarata ka gona? Hlota tindlela ta ku kombisa kubonga ka wena. — 1 Kor. 16:18.

U nga ma chela “mafura” madhota kasi ma simama ku famba (Wona maparagrafo 7, 11, 15)


A VAWONELELI VA CIPANDZE VA TIYISA VAN’WANI

12. Malulamiselo muni ma nga mahilwe kasi ku tiyisa mabandla ka zana ga malembe go sangula? (1 Va Le Tesalonika 2:7, 8)

12 Jesu Kristu i tlhelile a yimisa vavanuna vo kari kasi ku vhuna bandla hi tindlela tin’wani. Na ma landzela cileletelo ca Jesu, a madhota Jerusalema ma no rumela Pawule, na Bharnabhasi, ni van’wani kota vawoneleli va fambafambako. (Miti. 11:22) Hikuyini? Hi cigelo caleci ca cin’we ci nga maha lezvaku ku yimisiwa malandza yo vhunetela ni madhota, ku nga ku tiyisa mabandla. (Miti. 15:40, 41) A vavanuna lavo va ti karatile nguvhu kasi ku maha ntiro lowo va tlhela va veka hambu hi wutomi gabye mhangweni kasi ku gondzisa ni ku tiyisa van’wani. — Lera 1 Va Le Tesalonika 2:7, 8.

13. Hi yihi mitiro yo kari leyi a vawoneleli va cipandze va nga nayo?

13 A vawoneleli va cipandze va tshama laha ndleleni. A vokari va famba tikilometro to tala ku suka ka bandla gin’we vaya ka gin’wani. Vhiki ni vhiki, a vawoneleli va cipandze va veka tikanelo to tala, va maha tiendzo ta wurisi, va maha mutlhangano wa maphayona, ni mutlhangano wa madhota, ni mitlhangano ya ntiro wa simu. Va longisela tikanelo ni ku longisela mitlhangano ya cipandze ni migotsovanyano. Va gondzisa zvikola zva maphayona, ku maha malulamiselo ya mutlhangano wo hlawuleka ni maphayona ya lomu cipandzeni, ni ku khatalela zvin’wani zviavelo — ka zvikhati zvin’wani zva cihatla — ku nga mitiro va nyikiwako hi hofisa ya ravi.

14. Hi zvihi zvigelo zvo kari zvi hi mahako hi bonga vawoneleli va hina va cipandze va tirako hi kutikarata?

14 A mabandla ma vhunekisa kuyini hi cinyikiwo ca vawoneleli va cipandze? Na a wulawula hi tiendzo ta vawoneleli va cipandze, a makabye wo kari wa le Turquia i wulile lezvi: “Khati ni khati hi endzelwako hi muwoneleli wa cipandze, zvi ndzi kuca ku ndzi mbheta cikhati co tala na ndzi vhuna vamakabye va mina. Ndzi tiva vawoneleli vo tala va cipandze; hambulezvo, ne mun’we wabye a tshukileko a wonekisa ku khwatsi a nga tshineleleki kutani ku ndzi maha ndzi alakanya ku i khomekile nguvhu. Johanna, loyi hi mu kumbukileko, i chumayele zvin’we ni muwoneleli wa cipandze, kanilezvi va nga kumi munhu. I wula lezvi: “Hambulezvo, contlhe cikhati ndzi ta gi alakanya a siku lego. A vamakabye va mina va vambiri va wa ha hi ku rura laha kaya niku ndzi wa va xuva nguvhu. A muwoneleli wa cipandze i no ndzi tiyisa nguvhu a tlhela a ndzi vhuna ku wona lezvaku ntirweni wa Jehovha a ku tsawukana ni van’wani zva cikhatanyana basi, kanilezvi misaveni yiswa contlhe cikhati hi tava ni thomo ga ku tshama ni van’wani.” A kutala ka hina ha alakanya a zvilo zvo kari zva zvinene xungetano hi vawoneleli va cipandze lava va hi endzeleko. — Miti. 20:37–21:1.

15. a) Hi kuya hi 3 Johani 5-8, hi nga kombisa kuyini kubonga ka vawoneleli va cipandze? (Wona ni mufota.) b) Hikuyini hi faneleko ku kombisa kubonga ka vasati va vamakabye lava va rangelako niku hi nga zvi mahisa kuyini? (Wona kwadru “ Alakanya vasati vabye”.)

15 Mupostoli Johani i kucile Gayusi lezvaku a va amukela khwatsi a vamakabye lava va ngata va ta tiyisa mabandla a tlhela a mu kombela lezvaku a “va longisa liendzweni labye hi ndlela yi tsakisako Nungungulu”. (Lera 3 Johani 5-8.) A yin’we ya tindlela leti hina hi nga mahako hi tona lezvo, ku ramba muwoneleli wa cipandze hi taga naye. A yin’wani ndlela ku seketela malulamiselo ya ntiro wa simu ndzeni ka vhiki ga liendzo lakwe. Leslie, loyi a kumbukilweko, yenawu i kombisa kubonga kakwe hi tindlela tin’wani. I wula lezvi: “Ndzi khongela ka Jehovha lezvaku a khatalela a zvilaveko zvabye. Mina ni nuna wa mina hi tlhela hi va rumelela mapapilo hi va byela lezvi a liendzo labye li hi vhunisileko zvona.” Alakanya lezvaku a vawoneleli va cipandze vonawu va kumana ni zvikarato. Ka zvikhati zvin’wani va xaniseka hi kota ya mababyi ni kukarateka, hambu hi ku mbhela ntamu. A magezu ya wena ya lirandzo kutani cinyikiwo ca citsongwani zvi ngava hlamulo wa mikhongelo ya muwoneleli wa cipandze ya ku lava ku vhuniwa! — Mav. 12:25.

HA VA LAVA A VANHU LAVA VA ‘NYIKELWEKO KOTA ZVINYIKIWO’

16. Hi kuyelana na Mavingu 3:27, zviwutiso muni lezvi a vamakabye va cinuna va faneleko ku ti maha?

16 Misaveni yontlhe, ka laveka vamakabye va cinuna kasi va tira kota “zvinyikiwo” ka vanhu. Loku u hi makabye a bhabhatisilweko, xana ‘zvi ntan’wini’ wa wena a ku vhunetela hi ndlela leyo? (Lera Mavingu 3:27.) U ti yimisele ku ringanelwa hi ku tira kota nandza go vhunetela? Loku ku hi ku makunu u nandza go vhunetela, u ti yimisele ku tirela vamakabye kota dhota? c U ti yimisele ku cica zvokari wutomini ga wena kasi uya Cikoleni ca Vavhangeli va Mufumo? A cikola leco ci ta ku vhuna ku u tirisiwa nguvhu hi Jesu. Loku u tizwa na u nga ringanelwi, khongela ka Jehovha u mu kombela moya wakwe wo basa lezvaku wu ku vhuna ku ci maha khwatsi ni cihi ciavelo u nyikiwako. — Luka 11:13; Miti. 20:28.

17. A “zvinyikiwo” lezvi Jesu a hi nyikako zvi komba yini hi yena?

17 A vamakabye lava Jesu a va yimisako kota “zvinyikiwo” cikombiso ca lezvaku i kari a hi rangela masikwini lawa yo gumesa. (Mat. 28:20) Xana a wu bongi hi lezvi hi nga ni Hosi ya lirandzo, ya ku hana, ni yo chela kota hi hina, leyi yi hi nyikako vamakabye va ringanelwako kasi va khatalela a zvilaveko zva hina? Hikwalaho, hlota tindlela ta ku kombisa kubonga hi vavanuna lavo va tirako hi kutikarata. Niku u nga tshuki u rivala ku bonga Jehovha, loyi a nga Cibuka ca “zvinyikiwo zvontlhe zvo saseka ni zvinyikiwo zvontlhe zvo mbhelela”. — Jak. 1:17.

LISIMU 99 Hi na ni vamakabye va tsandza-vahlayi

a A madhota lawa ma tirako kota zviro zva Hubye yi Fumako, vavhuneteli va Hubye yi Fumako, zviro zva Kometi ya Ravi, ni lava va khatalelako zviavelo zvin’wani zva ntiro vonawu “zvinyikiwo”.

b A mavito yo kari ma cicilwe.

c Kasi ku tiva lezvi u nga mahako kasi u ringanelwa hi ku tira kota nandza go vhunetela kutani dhota, wona ndzima “Vamakabye, xana ma ti karatela kuva malandza yo vhunetela?” ni leyi yaku “Vamakabye, xana ma ti karatela ku tira kota madhota?” ka Murindzeli wa Novembro wa 2024.