A hi nge a tlhari ya ku tiva ta macela yi pola lezvaku ku lava kuba a cingulo ca hombe. Yi wona lezvaku a cingulo leco ci taba ka cipandze leci ku hanyako vanhu vo tala. Kota lezvi yi khatalako hi kuhlayiseka ka vanhu, yi maha ni cihi yi ci kotako kasi ku va tlharihisa a cikhati na ca ha vhumela.

Hi ndlela yo fana, Jehovha i kari a tlharihisa vanhu xungetano hi mhango ya hombe ya ku hundza ni yihi yi tshukileko yi zwiwa lomu ka mahungu. Hikuyini a va tlharihisako? Niku hikuyini hi tiyisekako lezvaku wa nyika vanhu a cikhati co enela kasi va maha cokari xungetano hi citlharihiso leco? Kasi ku hlamula a zviwutiso lezvi, a hi sanguleni hi ku kambisisa a zvitlharihiso zvo kari lezvi Jehovha a nyikileko vanhu cikhatini ca kale.

Zvikhatini zva ku tsaliwa ka Bhibhiliya, Jehovha i tlharihisile vanhu xungetano hi “zvingulo” kutani kulamula loku a nga wa ta tisela lava va nga kala va nga ingisi a milayo yakwe ha womu. (Jer. 30:23, NM) Khati ni khati, Jehovha i wa tlharihisa a va nga ingisiko na ka ha sele cikhati co leha, a tlhela a va byela lezvi va nga fanele ku maha kasi ku mu ingisa. (2 Tih. 17:12-15; Neh. 9:29, 30) Lezvaku a va vhuna ku cica lezvi zvi nga laveka, a kutala ka zvikhati i wa tirisa a malandza yakwe yo tsumbeka ya laha misaveni kasi ku tivisa a kulamula kakwe ni ku va vhuna ku zwisisa lezvaku va fanele ku tekela ku cica. — Am. 3:7.

Nowa mun’we wa lava Nungungulu a va tirisileko kasi ku tivisa a kulamula kakwe. Hi malembe yo tala, Nowa i tiyile hlanha a tlharihisa vanhu va mahanyela yo biha ni va tihanyi va masikwini yakwe xungetano hi Ndambi. (Gen. 6:9-13, 17) I tlhelile a va byela lezvi va nga fanele ku maha kasi va pona ka Ndambi leyo. Nowa i chumayele nguvhu, hikwalaho hi ku famba ka cikhati i vitanilwe ku “muchumayeli wa kululama”. — 2 Ped. 2:5.

Hambu lezvi Nowa a nga ti karata nguvhu, a vanhu va hanyileko mahlweni ka Ndambi va no maba hi makatla a mahungu lawo ma ngata hi ka Nungungulu. Va kombile lezvaku va wa nga hi na kukholwa. Kota wuyelo ga kona, va nofa a cikhati leci a Ndambi yi ngata “yi ta va kukuleta vontlhe”. (Mat. 24:39; Mah. 11:7) Laha va nga kari va mbombomela, va wa nga hi na cigelo ca ku khala va ku Nungungulu a nga va tlharihisangi.

Ka zvikhati zvin’wani, Jehovha i tlharihisile vanhu na ku kiyela a cikhati ci tsongwani kasi a kulamula kakwe ku sangula. Hambulezvo, i wa tiyiseka lezvaku lava va nga wa ta khumbiwa hi kulamula loko va wa nyikilwe a cikhati co enela ca ku va songa cikhumba na ca ha tsakama. Hi cikombiso, i nyikile zvitlharihiso xungetano hi 10 wa makhombo lawa ma xanisileko a vaGibhite va kale. Kota cikombiso, Jehovha i rumele Mosi na Aroni lezvaku va ya tlharihisa Faro ni malandza yakwe xungetano hi khombo ga wu 7, ku nga hi vhula ya maralala. Lezvi a maralala ma nga wa ta sangula a mandziko wa kona, xana Nungungulu i wa va nyikile a cikhati co enela kasi va lava ko fihlala kona va tlhela va pona a khombo lego ke? A Bhibhiliya gi bika lawa: ‘Cikari ka malandza ya Faro, lava va nga ingisa kuleletela ka Jehovha, va no hatlisa va wuyisa malandza yabye ni zvifuyo zvabye lomu tindlwini. Kanilezvi lava va nga kala ku khatala hi gezu ga Jehovha, va no tsika malandza ni zvifuyo zvabye lehandle.’ (Ekso. 9:18-21) Handle ko kanakana, Jehovha i wa va nyikile cikhati co enela, hikwalaho lava va nga tekela ku ingisa a va xanisiwangi nguvhu hi khombo lego, a ku fana ni lava va nga kala ku ingisa.

A ku khwatsi hi lezvi Faro ni malandza yakwe va nga tlharihisilwe hi makhombo lawa man’wani, va tlhelile va tlharihisiwa kambe hi khombo go tshisa ga wu 10. Hambulezvo, hi wupumbu gabye va no ala a citlharihiso leco. (Ekso. 4:22, 23) Kota wuyelo ga kona va no wona a vana vabye va matewula na vafa. Hi ngazwa kubayisa ka zvona! (Ekso. 11:4-10; 12:29) Xana na va mahile cokari a cikhati na ca ha vhumela? Ina! Mosi i tekele ku tlharihisa a vaIzrayeli xungetano hi khombo lego ga wu 10 a tlhela a  va byela lezvi va nga fanele ku maha kasi va ponisa a mingango yabye. (Ekso. 12:21-28) A vanhu vo tala va mahile yini a cikhati va ngazwa a citlharihiso leco? Hi kuya hi lezvi zvi alakanyelwako, a 3 000 000 wa vanhu, a ku patsa a vaIzrayeli ni ‘vanhu va tin’wani tixaka’, ni vaGibhite va no pona a kulamula ka Nungungulu va huma Gibhite. — Ekso. 12:38.

Kota lezvi a zvikombiso lezvi zvi kombako, Jehovha contlhe cikhati wa nyika vanhu a cikhati co enela kasi va ingisa a zvitlharihiso zvakwe. (Dhewu. 32:4) Hikuyini Nungungulu a mahako lezvo? Mupostoli Pedro i tlhamusele lezvaku Jehovha “a nga lavi lezvaku ku lova ni mun’we, kanilezvi i lava lezvaku vontlhe va hundzuluka”. (2 Ped. 3:9) Kunene, Nungungulu wa khatala hi vanhu. I lava lezvaku va hundzuluka va tlhela va cica lezvi zvi lavekako na ku nga se chikela a kulamula kakwe. — Isa. 48:17, 18; Rom. 2:4.

Nyamutlha konawu, a vanhu vontlhe va fanele ku maha cokari ka citlharihiso ca lisima ci nyikelwako misaveni yontlhe. Na a ha hi laha misaveni, Jesu i tlharihisile lezvaku a tiko legi gi wa ta lovisiwa ndzeni ka “kuxaniseka ka hombe”. (Mat. 24:21) Xungetano hi kulamula loko ka ha tako, i hlawutele a zviphrofeto lezvi a valandzeli vakwe va nga fanele ku zvi rindzela laha a cikhati leco ci tshinelako. Jesu i tlhelile a wulawula hi cimaho ca hombe hi ci wonako na ci tatiseka misaveni yontlhe nyamutlha. — Mat. 24:3-12; Luka 21:10-13.

Hi ku yelana ni ciphrofeto leco, Jehovha i kari a khongotela a vanhu vontlhe lezvaku va hlawula a ku mu tirela niku mu ingisa. I xuva lezvaku a vanhu lavo vo ingisa va ti buza hi wutomi ga gi nene zvezvi va tlhela va ti buza hi makatekwa ma ha tako misaveni yiswa ya kululama. (2 Ped. 3:13) Kasi ku kuca vanhu lezvaku va kholwa a zvitsumbiso zvakwe, Jehovha i kari a nyikela a mahungu ya ku ponisa — ku nga ‘mahungu ya ma nene ya Mufumo’ lawa Jesu a phrofetileko lezvaku ma wa “ta chumayelwa misaveni yontlhe kasi mava wukustumunyu ka matiko wontlhe”. (Mat. 24:14) Jehovha i kari a xaxameta a vakhozeli vakwe va lisine lezvaku va nyika a “wukustumunyu” kutani ku chumayela a mahungu ya Nungungulu ka 240 wa matiko. Jehovha i lava lezvaku a vanhu vo tala va ingisa a citlharihiso leco va tlhela va pona a kulamula kakwe ka kululama loku ku tako. — Zef. 1:14, 15; 2:2, 3.

A hi nge wuli ku Jehovha a nga nyiki vanhu a cikhati co enela kasi va ingisa a zvitlharihiso zvakwe. A zvikombiso lezvi zvi komba lezvaku contlhe cikhati wa nyika vanhu a cikhati co enela. Kanilezvi a ciwutiso ca lisima ci salako hi leci: A vanhu va ta ingisa a zvitlharihiso zva Nungungulu a cikhati na ca ha vhumela ke? Ngha hina kota vahuweleli va mahungu ya Nungungulu hi simama ku vhuna vanhu hi laha zvi kotekako hi kona kasi va pona a kugumesa ka tiko legi go biha.