1. Zvini lezvi Jehovha a mahako kasi a tatisa kungo gakwe?

JEHOVHA a nga ti maha ni cihi ci lavekako kasi ku tatisa a kungo gakwe. Hi cikombiso, a ngava Mugondzisi, Papayi a hi chavelelako, ni Muvhangeli. Lezvi zvikombiso zvitsongwani zva lezvi Jehovha a nga ti mahako lezvaku ava zvona. (Isa. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8 ) Hambulezvo, a kutala ka zvikhati Jehovha i tirisa vanhu kasi va tatisa a makungo yakwe. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4) A tlhela a nyika a mun’we ni mun’wani wa hina a wutlhari ni ntamu lowo wu lavekako kasi hiva ni cihi leci ci faneleko kasi hi maha kurandza kakwe. Lowu hi wona a tlhamuselo wa vito ga Jehovha, kota lezvi wu wuliwako hi titlhari to tala.

2. a) Hikuyini kuzvilava hi nga kanakanako lezvaku Jehovha wa hi tirisa? b) Zvini hi to gondza ka ndzima leyi?

² Hontlheni ha zvi lava ku tirisiwa hi Jehovha, kanilezvi a vokari cikari ka hina kuzvilava va kanakana lezvaku Jehovha wa va tirisa. Hikuyini? Hi kota ya lezvi va kulileko hi tanga, ni zviyimo zvabye kutani wutlhari legi va nga nago. Kanilezvi a van’wani va zvi wona na zvi ringana zvalezvi va mahako niku a va woni a cigelo ca ku va maha zvo engeteleka. Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi Jehovha a nyikisako zvona lezvi zvi lavekako ka mun’we ni mun’wani wa hina lezvaku a tatisa kungo kakwe. Hi ku landzela, hi ta kambisisa a matimu ya Bhibhiliya ya lezvi Jehovha a ma nyikisileko zvona a ntamu ni kuxuva a malandza yakwe — a vavanuna ni vavasati — kasi va tira. Hi magumo hi ta wona lezvi hina hi nga vhumelisako zvona ku tirisiwa hi Jehovha.

3. Hi kuya hi lezvi zvi tsalilweko ka Va Le Filipi 2:13, Jehovha a nga hi nyikisa kuyini a kuxuva ka ku maha?

³ Lera Va Le Filipi 2:13. * Jehovha a nga hi nyika kuxuva ka  ku maha. I zvi mahisa kuyini lezvo? Kuzvilava hi tivile lezvaku a bandla ga hina gi na ni cilaveko co kari. Kutani a madhota ma lerile papilo gi tako hi ka hofisa ya ravi, gi hi tivisako lezvaku ku kona ku lavako civhuno. Kasi ku maha co kari, kuzvilava hi nga ti wutisa lezvi: ‘Zvini ndzi nga mahako kasi ndzi vhunetela?’ Kutani hi nga nyikiwa ntiro wo kari kanilezvi hi nga zvi tivi lezvaku hi ta wu mahisa kuyini kasi wu huma khwatsi. Kutani andzhako ka ku gondza a cipandze co kari ca Mhaka ya Nungungulu, kuzvilava hi ti wutisa ku: ‘Ndzi nga ma tirisisa kuyini a mahungu lawa kasi ku vhuna van’wani?’ A ci kona leci Jehovha a hi kurumetako ku maha. Kanilezvi loku a wona lezvaku hi ti yimisele ku ehleketa hi lezvi hi nga zvi mahako, Jehovha a nga hi nyika kuxuva ka ku maha lezvi hi zvi ehleketako.

4. Jehovha a nga hi nyikisa kuyini a ntamu wa ku maha?

⁴ Jehovha a nga tlhela a hi nyika ni ntamu wa ku maha. (Isa. 40:29) Hi ndlela muni? A nga hi nyika a moya wa ku basa lezvaku hi chukwatisa a wutlhari ga hina ga mabeleko. (Ekso. 35:30-35) Hi ku tirisa a hlengeletano yakwe, Jehovha a nga hi gondzisa lezvi hi nga mahisako zvona a mitiro yo kari. Loku u nga tiyiseki hi lezvi u nga wu mahisako zvona a ntiro wo kari u nyikilweko, kombela ku vhuniwa. A cin’wani kambe tizwi na u tlhatlhekile a ku kombela a Papayi wa hina wo hana wa le tilweni kasi a ku nyika a “ntamu wa hombe wo hundza wa munhu”. (2 Kor. 4:7; Luka 11:13) A Bhibhiliya gi na ni zvikombiso zvo tala zva lezvi Jehovha a nga longiselisa zvona a vavanuna ni vavasati hi ku va nyika a kuxuva ni ntamu wa ku maha. A cikhati leci hi kambisisako a matimu lawo, zama ku ehleketa hi tindlela leti Jehovha a nga ku tirisako ha tona hi ndlela yo fana.

5. Hi gondza yini ka lezvi Jehovha a nga mu tirisisa zvona Mosi ni cikhati leci a nga mu tirisa hi cona kasi ku tlhatlhisa vanhu vakwe?

⁵ Jehovha i mahile Mosi ava mutlhatlhisi wa vaIzrayeli. Kanilezvi hi rini laha Jehovha a nga mu tirisa? Xana ku vile ka cikhati leci Mosi a nga alakanya lezvaku wa ringanelwa hi kota ya lezvi a nga ‘gondzisilwe a wutlhari gontlhe ga vaGibhite’? (Miti. 7:22-25) Ahihi, Jehovha i tirisile Mosi ntsena a ndzhako ka ku ngha a mu gondzisile kuva munhu wa kutikoramisa ni wo rula. (Ekso. 9:13-19) Hi gondza yini ka lezvi Jehovha a nga mu tirisisa zvona Mosi ni cikhati leci a nga mu tirisa hi cona? Jehovha i tirisa lava va zamako ku pimanyisa a matshamela yakwe ni lava va mu tsumbako kasi a va nyika ntamu. — Filp. 4:13.

6. Hi gondza yini ka ndlela leyi Jehovha a tirisileko hi yona Bharzilayi lezvaku a vhuna Hosi Dhavhidha?

⁶ Andzhako ka malembe yo tala, Jehovha i tirisile Bharzilayi lezvaku a vhuna Hosi Dhavhidha. Dhavhidha ni vanhu lava a nga hi navo va wazwa ‘ndlala ni kukarala ni tora’ a cikhati leci va nga tsutsuma Absalome n’wana Dhavhidha. Na a hi ni vavanuna van’wani, Bharzilayi, a wanuna a nga khosahele ka cikhati leco, i no veka wutomi gakwe mhangweni hi ku vhuna Dhavhidha ni lava a nga hi navo. Bharzilayi a nga alakanyangi ku i wa nga ta ha tirisiwa hi Jehovha hi kota ya lezvi a nga khosahele. Kanilezvi, i kombisile wuhana a tirisa lezvi a nga hi nazvo kasi ku vhuna malandza ya Nungungulu lawa ma nga lava ku vhuniwa. (2 Sam. 17:27-29) Hi gondza yini ka mhaka leyi? Kani hi na ni tanga muni, Jehovha a nga hi tirisa kasi hi tatisa a zvilaveko zva makholwa-kuloni, kani ya lomu cipandzeni ca hina kutani ya gin’wani tiko. (Mav. 3:27, 28; 19:17) Hambu loku hi nga zvi koti a ku va vhuna hi kukongoma, hi nga maha minyikelo ya ku seketela ntiro misaveni yontlhe kasi ku vhuna  a vamakabye lava va welweko hi timhango. — 2 Kor. 8:14, 15; 9:11.

7. Jehovha i mu tirisisile kuyini Simeyoni niku hikuyini lezvo zvi hi tiyisako?

⁷ Jehovha i tsumbisile Simeyoni, a wanuna a nga khosahele wa le Jerusalema, lezvaku i wa nga tafa na a nga se wona Mesiya. A citsumbiso leco ci mu tiyisile nguvhu hi kota ya lezvi a nga rindzela kuta ka Mesiya hi malembe yo tala. A kukholwa kakwe ni kutimisela kakwe ku chachazelwe. Ka siku go kari, “na a rangelwa hi moya wo basa”, i noya tempeleni. (Luka 2:25-35) Hambu lezvi kuzvilava Simeyoni a nga kala ku hanya cikhati co leha kasi a wona Jesu na a maha a ntiro wakwe wa laha misaveni, i wa gi bonga nguvhu a thomo legi a vileko nago, niku wa ha ta kuma zvilo zvo tala zva zvi nene cikhatini ci tako! Misaveni yiswa, a wanuna loye wo tsumbeka i ta wona lezvi a kufuma ka Jesu ku to nehisa zvona a makatekwa ka vanhu vontlhe laha misaveni. (Gen. 22:18) Hi ku fanana, hinawu ha yi bonga nguvhu a ndlela leyi Jehovha a hi tirisako hi yona.

8. Jehovha a nga hi tirisisa kuyini a ku fana ni lezvi a nga mu tirisisa zvona Bharnabhasi?

⁸ Ka zana ga malembe go sangula, a wanuna wo kari wo hana waku hi Josefa i wa ti yimisele ku tirisiwa hi Jehovha. (Miti. 4:36, 37) Josefa i wa va chavelela khwatsi a van’wani. Niku kuzvilava hi zvalezvo zvi mahileko ku a vapostoli va mu vitana ku hi Bharnabhasi, zvi wulako ku “N’wana wa Kuchavelela”. Hi cikombiso, andzhako ka loku Sawule a mahile muKristu, a kutala ka vamakabye va wa mu chava hi kota ya mahanyela yakwe ya kale ya ku xanisa mabandla. Kanilezvi, Bharnabhasi i no chavelela Sawule a tlhela a mu vhuna, niku Sawule i wa bonga nguvhu a wunene legi Bharnabhasi a nga mu kombisa. (Miti. 9:21, 26-28) Hi ndzhako ka cikhati, a madhota le Jerusalema ma wa lava ku chavelela a vamakabye va nga hanya le Antiyokiya wa Siriya, ku nga hi wutshamu ga le kule nguvhu. Himani va mu rumileko kuya seyo? Hi Bharnabhasi! Va mu tivile wo hlawula. Hi byeliwa lezvaku Bharnabhasi i no “ kuca vontlhe lezvaku va simama ku ingisa Hosi hi mbilu yontlhe”. (Miti. 11:22-24) Ni nyamutlha konawu, Jehovha a nga hi vhuna lezvaku hiva “n’wana wa kuchavelela” ka maKristu-kuloni. Hi cikombiso, a nga hi tirisa kasi hi chavelela lava va felweko hi maxaka yabye. Kutani a nga hi kuca ku hiya vhuxela kutani ku fonela munhu a babyako kutani karatekileko kasi hi mu byela magezwanyana yo kari ya ma nene. U ti yimisele ku tirisiwa hi Jehovha a ku fana ni lezvi a nga mu tirisisa zvona Bharnabhasi? — 1 Tes. 5:14.

9. Hi gondza yini ka ndlela leyi Jehovha a mu vhunileko hi yona makabye Vasily lezvaku ava murisi wa mu nene wa moya?

⁹ Jehovha i vhunile a makabye wo kari wa cinuna wa ku hi Vasily lezvaku ava murisi wa mu nene wa moya. Vasily i wa hi ni 26 wa malembe a cikhati leci a nga yimisiwa kota dhota. I wa chava hakuva i wa alakanya ku a nga ringanelwi hi ku vhuna bandla hi tlhelo ga moya, nguvhunguvhu a vamakabye lava va nga kumana ni zvikarato. Hambulezvo i vhunilwe hi madhota yo buvha ni Cikola ca Wutireli ga Mufumo. Vasily i ti karatile nguvhu kasi a chukwatisa. Hi cikombiso, i no ti vekela mixuvo ya zvilo zvo kari. Khati ni khati a nga zvi kota ku tatisa a mixuvo yakwe, a kuchava kakwe ku wa mbhela kutsongwani-kutsongwani. Zvezvi i wula lezvi: “Lezvi ndzi nga kari ndzi zvi chava, hi zvona zvi ndzi nyikako litsako la hombe. A cikhati leci Jehovha a ndzi vhunako ku kuma mutsalo wa wu nene kasi ku chavelela a makabye laha mandleni, ndzi xalala nguvhu.” Vamakabye, loku mu pimanyisa a cikombiso ca Vasily mu tlhela mu ti yimisela a ku tirisiwa hi Jehovha, i ta mu nyika wutlhari ga ku maha mitiro yo tala laha bandleni!

10. Zvini lezvi Abhigayili a zvi mahileko niku zvini lezvi wena u zvi gondzako ka cikombiso cakwe?

¹⁰ Dhavhidha ni vavanuna vo tsumbeka kakwe, va wa kari va hlongoliselwa hi Hosi Sawule niku va wa lava ku vhuniwa. A vavanuna va Dhavhidha va noya kombela zvakuga zva zvi tsongwani ka wanuna wo ganya, wa muIzrayeli, wa ku hi Nabhali. Kota lezvi va nga vhikele a mitlhambi ya Nabhali le ciwuleni, va wa tizwa na va tlhatlhekile kuya mu kombela zvakuga. Kanilezvi Nabhali i no ala ku va nyika. Dhavhidha i no kwata nguvhu laha ka kuza a lava ku daya Nabhali ni vavanuna vontlhe va laha mutini wakwe. (1 Sam. 25:3-13, 22) Hambulezvo, Abhigayili, a sati wa Nabhali, i wa tlharihile niku i wa sasekile. I kombisile kutiya-hlanha ka hombe hi kuwa mikondzweni ya Dhavhidha a mu khongotela kasi a nga kumi nandzu wa nkhata hi ku daya Nabhali ni vavanuna vakwe. Hi wunene, i byelile Dhavhidha lezvaku a zvi tsikela Jehovha. A magezu ya kutikoramisa ya Abhigayili ni lezvi a zvi mahileko zvi khumbile a mbilu ya Dhavhidha. Dhavhidha i no zvi tiva lezvaku hi Jehovha a rumileko Abhigayili. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abhigayili i wa ti karatile lezvaku ava ni matshamela ya ma nene lawa ma mu mahileko lezvaku a tirisiwa hi Jehovha. Hi ku fanana, a vamakabye va cisati lava va ti karatelako kuva ni wutlhari ni kupimisisa va nga tirisiwa hi Jehovha lezvaku va tiyisa a mingango yabye ni vamakabye van’wani laha bandleni. — Mav. 24:3; Tit. 2:3-5.

11. Zvini lezvi a vanhanyana va Xaluma va zvi mahileko niku hi vamani inyamutlha va pimanyisako a cikombiso cabbye?

¹¹ Andzhako ka malembe yo tala, a vanhanyana va Xaluma va wa hi cikari ka lava va tirisilweko hi Jehovha lezvaku va vhuxisa a mimuro ya Jerusalema. (Neh. 2:20; 3:12) Hambu lezvi a papayi wabye a nga hi hosana, a vanhanyana vakwe va wa ti yimisele ku maha a ntiro lowo wo karata ni wa mhango. (Neh. 4:15-18) Hi nga wona lezvi va nga hambanisile zvona ni vavanuna vaTekowa, lava va nga kala ni ku wu “henya a ntiro”! (Neh. 3:5) Hi nga alakanya a litsako leli a vanhanyana va Xaluma va vileko nayo a cikhati leci a ntiro wa ku akiwa ka mimuro wu nga gumesa andzhako ka 52 wa masiku basi! (Neh. 6:15) Masikwini ya hina, a vamakabye lava va ti yimiselako va tsaka hi ku mu mahela a mitiro yo hlawuleka Nungungulu, yo kota ku aka ni ku hlayisa a tiyindlu ti hendleletilweko ka Jehovha. A wutlhari gabye, ni kuhiseka kabye, ni kutsumbeka kabye, zva lisima kasi va wu maha khwatsi a ntiro.

12. Jehovha a nga hi tirisisa kuyini a ku fana ni lezvi a mahileko ka Tabhita?

¹² Jehovha i kucile Tabhita lezvaku a maha “mitiro yo tala ya yi nene” kasi a vhuna nguvhunguvhu lava vo felwa hi vanuna. (Miti. 9:36) Hi kota ya kuhana kakwe ko hlamalisa ni wunene gakwe, a vanhu vo tala a va no ku rila a cikhati leci a ngafa. Kanilezvi va tsakile va khoma ni tilo a cikhati leci Mupostoli Pedro a nga mu vhuxa hi ka vafileko. (Miti. 9:39-41) Hi gondza yini ka cikombiso ca Tabhita? Kani hi vanana kani hi vanhu va hombe, kani hi vavanuna kutani hi vavasati, hi nga maha zvilo kasi ku vhuna a vamakabye va hina. — Mah. 13:16.

13. A makabye wo kari wa tingana wa ku hi Rute i tirisilwe hi Jehovha hi ndlela muni niku zvini lezvi a zvi wulileko hi magumo?

¹³ A makabye wo kari wa tingana wa ku hi Rute i wa lava ku maha murumiwa. Na a ha hi n’wanana, i wa famba hi muti ni muti a nyikela zviphephana. I wula lezvaku “i wa wu randza nguvhu a ntiro lowu”. Hambulezvo, a ku chumayela hi muti ni muti ni ku wulawula ni van’wani xungetano hi Mufumo wa Nungungulu zvi wa mu karatela. Hambu lezvi Rute a nga hi munhu wa tingana, a cikhati leci a nga hi ni 18 wa malembe i no teka a wuphayona ga cikhati  contlhe. Hi 1946, i noya Cikoleni ca Bhibhiliya ca Gileyadhe ca Torre de Vigia a gumesa a rumelwa kuya tira le Havaí ni le Japão. Jehovha i mu tirisile lezvaku a maha zvotala ntirweni wa kuchumayela ka matiko lawo. Andzhako ka kwalomu ka 80 wa malembe ntirweni wakwe wa kuchumayela, Rute i wulile lezvi: “Jehovha contlhe cikhati i wa ndzi tiyisa. I ndzi vhunile ku hlula a tingana. Ndza kholwa hi kutiya lezvaku Jehovha a nga tirisa ni wihi munhu loyi a tsumbako kakwe.”

14. Hi kuya hi Va Le Kolosi 1:29, zvini hi faneleko ku maha loku hi lava ku tirisiwa hi Jehovha?

¹⁴ Matin’wini ya vanhu, Jehovha i tirisa a malandza yakwe hi tindlela to hambanahambana. Wena ke, zvini lezvi a to ku maha ku uva zvona? Lezvo zvi yelana nguvhu ni lezvi wena u ti yimiselisako zvona a ku tira hi kutikarata. (Lera Va Le Kolosi 1:29.) Loku u ti yimisela, Jehovha a nga maha lezvaku uva muhuweleli wo hiseka, mugondzisi wa mu nene, ni muchaveleli wa mu nene, ni mutiri wo tlhariha, ni munghana wo tiyisa, kutani ni cihi leci ci nga lavekako kasi ku maha kurandza kakwe.

15. Hi kuya hi 1 Timote 4:12, 15, zvini lezvi a vaswa va faneleko ku kombela Jehovha lezvaku a va vhuna ku maha?

¹⁵ Ahati ke hi n’wina vaswa? Ku laveka vamakabye vo tala lezvaku va tira kota malandza ya ku vhunetela. Ka mabandla yo tala, a madhota ma tele a ku hundza a malandza ya ku vhunetela. N’wina vaswa, mu nga ti karatela ku gondza lezvi zvi lavekako kasi mu maha zvo tala laha bandleni? Ka zvikhati zvin’wani a vamakabye vo kari va wula lezvi: “Ndza tsaka hi zvezvi ndzi tirako kota muhuweleli laha bandleni.” Loku ku hi ku u ti zwisa lezvo, khongela ka Jehovha kasi a ku vhuna kuva ni kuxuva ka ku u ringanelwa hi ku tira kota nandza go vhunetela a tlhela a ku nyika ntamu wa ku maha zvontlhe lezvi u zvi kotako kasi ku mu tirela. (Mutsh. 12:1) Ha zvi lava nguvhu a ku vhuniwa hi wena! — Lera 1 Timote 4:12, 15.

16. Zvini lezvi hi faneleko ku kombela Jehovha niku hikuyini?

¹⁶ Jehovha a nga ku maha ni cihi a ci lavako kasi u maha a kurandza kakwe. Hikwalaho, mu kombele lezvaku a ku nyika a kuxuva kasi u maha a ntiro wakwe, u gumesa u mu kombela lezvaku a ku nyika ntamu u wu lavako kasi ku maha lezvo. Kani u muswa kani u munhu wa hombe, tirisa a cikhati ca wena ni ntamu wa wena ni zvin’wani zvilo kasi u dzundza Jehovha zvezvi. (Mutsh. 9:10) U nga tshuki u tsika a kuchava kutani cin’wani nchumu ci ku maha u luza thomo ga ku maha zvotala ntirweni wa Jehovha. Kunene, i thomo ga hombe a ku maha ni cihi hi ci kotako kasi hi mu nehela a wudzundzo gi mu fanelako a Papayi wa hina wa lirandzo!